Lewiatan Narodów_

sposób, może przeciwny moim życzeniom — i nauczył mnie słuchać raczej Boga niż
ludzi”. {WB 50.1}
Kończąc napisał: „Dlatego módlmy się do Boga, by natchnął naszego papieża Urbana
VI, aby ten wraz z całym duchowieństwem naśladował Chrystusa w życiu i zwyczajach, by
skutecznie mógł uczyć lud, który z kolei mógłby go wiernie naśladować”. — J. Foxe, Acts
and Monuments III, 49-50. {WB 50.2}
W ten sposób Wiklif wskazał papieżowi i kardynałom na cichość i pokorę Jezusa, przez
co nie tylko im, lecz całemu chrześcijaństwu uwidocznił różnice między duchowieństwem a
Mistrzem, którego zastępcami mianowali się kapłani. {WB 50.3}
Wiklif był przekonany, że ceną wierności Słowu Bożemu będzie życie złożone w
ofierze. Król, papież i biskupi jednocześnie planowali jego upadek i byli pewni, że Wiklif
nie pożyje dłużej niż kilka miesięcy. Jednak odwaga reformatora była niezachwiana. „Nie
potrzeba daleko chodzić, by otrzymać palmę męczeństwa — powiedział — głoś Słowo
Boże dumnym biskupom, a męczeństwo cię nie ominie. Żyć i milczeć? Nigdy! Niech
spadnie miecz wiszący nad moją głową, oczekuję wyroku”. — D’Aubigné XVII, 8. {WB
50.4}
Lecz boska opatrzność strzegła swego sługę. Człowiek, który całe życie pod groźbą
śmierci odważnie bronił prawdy, nie miał się stać ofiarą nienawiści swych nieprzyjaciół.
Wiklif nigdy siebie nie bronił, lecz Pan był jego tarczą, a teraz, gdy nieprzyjaciele byli
pewni swego łupu, ręka Pańska ponownie go ochroniła. Gdy w swym parafialnym kościele
w Lutterworth miał udzielić komunii, upadł nagle sparaliżowany i w krótkim czasie
zmarł. {WB 50.5}
Pan wyznaczył Wiklifowi dzieło do wykonania. Włożył słowa prawdy w jego usta, aby
je ogłosił ludowi. Strzegł jego życia i umożliwiał pracę, by zostały stworzone podwaliny
wielkiego dzieła reformacji. {WB 50.6}
Wiklif był pierwszym zwiastunem poranku, działającym jeszcze w czasie nocy
średniowiecza. Nie miał poprzednika, na którym mógłby oprzeć swe dzieło. Powołany,
podobnie jak Jan Chrzciciel, był zwiastunem nowej ery. System prawd, który przedstawił,
cechował się taką spoistością i gruntownością, jakiej nie osiągnęli ci, którzy przyszli po
nim. Stworzył tak rozległe i głębokie fundamenty reformacji, że ci, którzy poszli w jego
ślady, mieli już przygotowaną bazę działania. {WB 50.7}
Ruch zapoczątkowany przez Wiklifa, a zmierzający do uwolnienia sumień i umysłów
ludzkich z więzów Rzymu, miał swoje źródło w Biblii. To Biblia była początkiem
strumienia błogosławieństw, który jak życiodajna woda, popłynął przez wieki, począwszy
od czternastego stulecia. Wiklif przyjął Pismo Święte jako natchnione objawienie woli
Bożej, jako niezawodną regułę wiary i życia. Nauczono go uważać Kościół rzymski za
55