Lewiatan Narodów_

ównież z jałmużny ludu. Ale twierdzenia te zaszkodziły tylko ich sprawie, gdyż pobudziły
wielu chcących dowiedzieć się prawdy — do studiowania Biblii. Był to rezultat, którego
Rzym najmniej się spodziewał i pragnął. W ten sposób umysły ludzi zostały zwrócone do
źródła prawdy, które Rzym tak bardzo starał się ukryć. {WB 46.1}
Wiklif wystąpił przeciw zakonom żebraczym publikując swe prace nie po to, by wdawać
się w długie dyskusje, lecz w celu zwrócenia uwagi ludu na nauki biblijne i ich Autora.
Stwierdził, że papież nie ma mocy, o ile w ogóle ją posiada, odpuszczania grzechów i
rzucania ekskomunik kościelnych większej niż zwykły ksiądz, i że nikt nie może być
prawnie usunięty z Kościoła, jeżeli nie został wpierw potępiony przez Boga. W tamtych
warunkach był to jedyny skuteczny sposób wstrząśnięcia potężną budowlą władzy
kościelnej, którą wzniosło papiestwo, i która trzymała w niewoli miliony ludzi. {WB 46.2}
Wiklifa proszono również, by bronił praw korony angielskiej przed napaściami Rzymu.
W związku z tym spędził on dwa lata w Niderlandach jako poseł królewski i tam
pertraktował z wysłannikami papieża. Tam też spotkał się z francuskimi, włoskimi i
hiszpańskimi dostojnikami Kościoła i miał możność zajrzenia za kulisy tych wydarzeń,
które w Anglii były dla niego niedostępne. Pobyt ten wywarł ogromny wpływ na jego
późniejszą działalność. Przyglądając się reprezentantom papieskiego dworu, Wiklif
dostrzegł prawdziwy charakter i cele papiestwa. Powróciwszy do Anglii z jeszcze większą
gorliwością głosił swe poglądy, podkreślając, że pożądliwość, pycha i oszustwo stanowią
główne bóstwa Rzymu. {WB 46.3}
W jednym ze swych traktatów tak pisał o papieżu i jego kwestarzach: „Wywożą oni z
naszego kraju pieniądze z trudem zarobione przez biedny lud. Ze skarbca królewskiego
biorą wiele tysięcy na sakramenty i sprawy duchowe. Czynią to wszystko przez tę przeklętą
symonię, którą akceptuje całe chrześcijaństwo. Gdyby nasze państwo posiadało górę złota i
nikt nie brałby z niej z wyjątkiem kwestarza, tego dumnego, miłującego świat kapłana, to z
biegiem lat góra ta zniknęłaby zupełnie, ponieważ wywozi on z naszego kraju wszystkie
pieniądze, a w zamian nie daje nic prócz przekleństwa Bożego za swą symonię”. — John
Lewis, History of the Life and Sufferings of J. Wiclif 37. {WB 46.4}
Wkrótce po powrocie do Anglii król mianował Wiklifa proboszczem w Lutterworth, co
było dowodem, że przynajmniej monarcha nie jest niezadowolony ze szczerych wypowiedzi
reformatora. Wpływ Wiklifa dawał się odczuć w sposobie życia dworskiego, jak również w
wierzeniach ludu. {WB 47.1}
Jednak nie trzeba było długo czekać na papieskie gromy rzucone przeciw Wiklifowi.
Wysłano do Anglii trzy bulle — na uniwersytet, do króla i do biskupów.11 Wszystkie
nakazywały podjęcie niezwłocznych kroków w celu zmuszenia heretyckiego nauczyciela do
milczenia. — Neander, General History of the Christian Religion and Church VI, 2.1.8.
Zanim bulle dotarły do Anglii, gorliwi biskupi wezwali do siebie Wiklifa na przesłuchanie.
50