Lewiatan Narodów_

Wśród tych, którzy oparli się atakom papieskim, na pierwszym miejscu stali waldensi.
W kraju, gdzie papiestwo miało swą siedzibę, zdecydowanie sprzeciwiano się jego
fałszerstwom i zepsuciu. Przez długie wieki zbory waldensów w Piemoncie zdołały
utrzymać swą niezależność od Rzymu, lecz nadszedł czas, kiedy papież postanowił
podporządkować swej władzy także i ten lud. Po bezskutecznych walkach z rzymską tyranią
przywódcy niektórych zborów piemonckich, aczkolwiek niechętnie, poddali się władzy
papieskiej, przed którą cały świat zdawał się chylić czoła. Inni jednak odmówili
posłuszeństwa autorytetowi papieża i prałatów. Byli zdecydowani pozostać wiernymi Bogu,
zachowując czystość i prostotę wiary. Nastąpił więc podział. Ci, którzy trwali przy starej
wierze, musieli opuścić Piemont. Niektórzy porzucając rodzinne Alpy zatknęli sztandar
prawdy w obcych krajach. Inni znaleźli schronienie w niedostępnych jaskiniach lub
górskich dolinach i tam na wolności chwalili Pana. {WB 36.4}
Wiara, którą przez wiele stuleci zachowywali, i której nauczali waldensi, była wyraźnym
przeciwieństwem fałszywych nauk rozpowszechnianych przez Rzym. Podstawą wiary tego
ludu było pisane Słowo Boże — zasady prawdziwego chrześcijaństwa. Jednak ci prości
wieśniacy, żyjący w mrocznych kryjówkach, odcięci od świata i obarczeni codziennymi
obowiązkami związanymi z doglądaniem trzód i winnic, nie odkryli sami tej prawdy, która
sprzeciwiała się zasadom i błędom odstępczego Kościoła. Ich wiara nie była czymś nowym,
odziedziczyliją po ojcach. Walczyli za wiarę Kościoła apostolskiego — „wiarę, która raz na
zawsze została przekazana świętym”. Judy 3. „Kościół na pustyni”, a nie dumne kapłaństwo
na tronie światowej stolicy, był prawdziwym Kościołem Chrystusa, stróżem skarbów
prawdy, które Bóg powierzył swemu ludowi, aby je podać światu. {WB 36.5}
Jednym z głównych powodów, który doprowadził do oderwania się prawdziwego
Kościoła od Rzymu, była nienawiść tego drugiego do biblijnej soboty. Wypełniło się to, co
głosiło proroctwo — prawda „została powalona na ziemię” (Daniela 8,12) przez moc
papieską, prawo Boże zdeptano, a jego miejsce zajęły tradycje i zwyczaje ludzkie. Kościoły,
które znajdowały się pod władzą papieską, wcześnie zostały zmuszone do czczenia niedzieli
jako dnia świętego. Zamieszanie było tak wielkie, że błędy i zabobony potrafiły owładnąć
nawet wieloma prawdziwymi dziećmi Bożymi, święcili oni sobotę, lecz i w niedzielę
wstrzymywali się od pracy. Taki stan nie zadowalał jednak przywódców papieskich, żądali
oni nie tylko uznania niedzieli, lecz bezczeszczenia soboty i ostro oskarżali tych, którzy
ośmielili się święcić sobotę. Tylko ten, kto był poza zasięgiem władzy rzymskiej, mógł w
spokoju zachowywać prawo Boże. {WB 37.1}
Waldensi należeli do tych, którzy jako pierwsi w Europie posiadali własny przekład
Pisma Świętego9. Na wiele lat przed reformacją dokonali przekładu Biblii na rodzimy
język, dzięki czemu zachowali nie sfałszowaną prawdę, a zarazem stali się szczególnym
przedmiotem nienawiści i prześladowań. Waldensi głosili, że Kościół rzymski jest
odstępczym Babilonem z Apokalipsy Jana i z narażeniem życia opierali się zwiedzeniom
37