Lewiatan Narodów_

pojawiły się błyskawice i spadł mały deszcz. Około godziny dziewiątej chmury rozjaśniły
się, przybierając miedziany lub mosiężny kolor, tak że ziemia, drzewa, skały, budynki,
woda i ludzie wyglądali w tym nieziemskim świetle zupełnie inaczej. Kilka minut potem
ciężka czarna chmura pokryła całe niebo z wyjątkiem wąskiego pasma na horyzoncie.
Zrobiło się tak ciemno, jak zwykle latem o godzinie dziewiątej wieczorem”. {WB 162.5}
„Przerażenie, strach i zdumienie opanowały ludzi. Kobiety stały w drzwiach,
przyglądając się z niepokojem ciemnemu krajobrazowi. Mężczyźni wrócili z pola. Cieśla
opuścił swój warsztat, kowal swą kuźnię, kupiec swój sklep. Szkoły zostały zamknięte, a
drżące ze strachu dzieci uciekały do domów. Podróżni zatrzymali się na najbliższych
farmach. «Co to będzie?» — pytały drżące usta i serca. Zdawało się, że za chwilę potężny
huragan przeciągnie nad krajem, albo że nadszedł koniec wszystkich rzeczy”. {WB 163.1}
„Zapalono świece, a ogień w kominkach palił się tak jasno, jak w bezksiężycowy
jesienny wieczór (...). Kury zeszły się do kurników i zasypiały, bydło rycząc zgromadziło
się przy ogrodzeniach pastwisk, żaby kumkały, ptaki śpiewały swe wieczorne pieśni,
wyleciały nietoperze. Tylko ludzie wiedzieli, że to nie noc nadeszła...” {WB 163.2}
„Dr Nathanael Whittaker, pastor kościoła w Salem, odprawiając nabożeństwo w miejscu
zgromadzeń twierdził w swym kazaniu, że ciemność ta jest nadprzyrodzona. W wielu
innych miejscach członkowie różnych Kościołów zeszli się razem. Podczas wygłaszanych
kazań, odpowiadających chwili, używano jedynie tych tekstów z Biblii, które wskazywały
na to zaćmienie jako zdarzenie zgodne z biblijnym proroctwem. Ciemność stała się
największa krótko po godzinie jedenastej”. — The Essex Antiquarian, kwiecień 1899, III,
Nr 4, 53-54. „W większości miejscowości ciemność za dnia była tak wielka, że bez światła
świec ludzie nie mogli odczytać godziny na zegarze lub zegarkach, ani wykonać
jakichkolwiek domowych zajęć”. {WB 163.3}
„Ciemność ta ogarnęła olbrzymią przestrzeń. Na wschód sięgnęła aż do Falmouth, na
zachód do najodleglejszej części Connecticut i Albany, na południu była widoczna wzdłuż
całego wybrzeża, a na północy sięgała do najdalszych amerykańskich osad”. — W. Gordon,
History of the Rise, Progress and Establishment of the Independence of the USA III,
57. {WB 163.4}
Gęste ciemności tego dnia częściowo rozproszyły się na jedną lub dwie godziny przed
zmierzchem. Niebo rozjaśniło się i wyjrzało słońce, choć było ono wciąż zasnute ciężką i
ciemną mgłą. „Po zachodzie słońca chmury znowu ogarnęły niebo i bardzo szybko nastała
noc”. „Ciemność była nie mniej nadzwyczajna i przerażająca, jak za dnia. Choć księżyc
znajdował się prawie w pełni, nie można było jednak dostrzec żadnego przedmiotu bez
użycia dodatkowego światła, świeciło ono z okien sąsiednich domów i innych miejsc jak
przez egipskie ciemności, nie przepuszczając prawie promieni”. — I. Thomas,
Massachusttes Spy, or, American Oracle of Liberty, 25 maj 1780, tom X, nr 472. Naoczny
203