Lewiatan Narodów_

Uciekając zostawiali domy, majątki i środki utrzymania. Byli obcymi w nieznanym dla
nich kraju, wśród ludzi o innym języku i obyczajach. Aby zarobić na chleb musieli podjąć
się nowych, nieznanych im zawodów. Mężczyźni w średnim wieku, którzy całe swe
dotychczasowe życie spędzili na roli, zmuszeni teraz zostali do uczenia się rzemiosła, ale z
radością przyjmowali każde warunki i nie marnowali czasu próżnując lub żaląc się. Choć
często przygniatała ich nędza, chwalili jednak Boga za Jego błogosławieństwa, którymi ich
obdarzył i znajdowali ukojenie w niezmąconej duchowej wspólnocie. „Wiedzieli, że są
pielgrzymami i niewiele wagi przywiązywali do doczesnych dóbr, podnosili oczy ku niebu,
ku swojej umiłowanej ojczyźnie, i w ten sposób uspokajali swe serce”. — Bancroft I, 2.
15. {WB 153.5}
Na wygnaniu, pośród wielu trudności, ich miłość i wiara stawała się mocniejsza. Ufali w
Boże obietnice, a Pan nie opuszczał ich w potrzebie. Jego aniołowie stali przy nich, by
wspierać i dodawać im odwagi, a gdy Boża dłoń wskazała na leżącą po drugiej stronie
oceanu ziemię, na której mogli znaleźć nową ojczyznę i pozostawić swym dzieciom cenne
dziedzictwo wolności religijnej, poszli bez wahania drogą opatrzności. {WB 154.1}
Bóg dopuścił doświadczenia na swój lud, aby przygotować go do spełnienia swoich
łaskawych zamiarów wobec niego. Kościół został poniżony, aby mógł być wywyższony.
Bóg chciał objawić swą ochraniającą Kościół moc, by dać światu nowy dowód opieki nad
tymi, którzy Mu ufają. Tak pokierował wydarzeniami, aby gniew szatana i ataki złych ludzi
przyczyniły się do ukazania Jego chwały i doprowadzenia Jego ludu do bezpiecznego
miejsca. Prześladowanie i wygnanie torowały drogę wolności. {WB 154.2}
Gdy purytanie zostali zmuszeni do odłączenia się od Kościoła anglikańskiego, zawarli
między sobą uroczyste przymierze, że jako wolny lud Pana będą „wspólnie kroczyć po
wszystkich Jego drogach, które są znane lub które mają poznać w przyszłości”. — J. Brown,
The Pilgrim Fathers 74. Był to prawdziwy duch reformy, istotna zasada protestantyzmu. Z
takimi postanowieniami pielgrzymi opuścili Holandię, by szukać ojczyzny w Nowym
Świecie. John Robinson, kaznodzieja, który przewodniczył tej grupie, a któremu Opatrzność
Boża nie pozwoliła towarzyszyć w wyprawie, zwrócił się w swej pożegnalnej mowie do
wygnańców tymi słowy. {WB 154.3}
„Bracia, za chwilę rozstaniemy się i tylko Bóg wie, czy was jeszcze kiedyś zobaczę. Ale
czy Pan tego chce czy nie, wzywam was przed Bogiem i Jego aniołami, byście naśladowali
mnie tylko w tym, w czym ja naśladowałem Chrystusa. Jeśli Bóg wam przez inne swe
narzędzie coś objawi, przyjmijcie to tak chętnie, jak za czasów, kiedy przyjęliście prawdę,
którą wam głosiłem. Jestem bowiem przekonany, że Pan sprawi, iż więcej prawdy i więcej
światła wytryśnie z Jego świętego Słowa”. — Martyn V, 70. {WB 154.4}
„Jeśli chodzi o mnie, to nie mogę odżałować zastoju, jaki panuje obecnie w
zreformowanych Kościołach, które nie chcą pójść dalej niż ich twórcy. Luteranie nie chcą
192