Lewiatan Narodów_

ozsądnie i z umiarem. Dążąc do naprawienia doznanych krzywd, postanowił dokonać
obalenia starego porządku i zmiany ustroju. Wzburzone masy, w umysłach których
gromadziła się od dawna gorycz doznawanych niesprawiedliwości, powzięły decyzję
zmiany swojego nędznego stanu, którego już dłużej nie mogły znieść i postanowiły zemścić
się na tych, których uważały za twórców swych cierpień. Rewolucjoniści wprowadzili w
czyn lekcję, jakiej nauczyli się pod panowaniem papiestwa i stali się ciemiężcami swych
ciemiężycieli. {WB 149.3}
Nieszczęśliwa Francja zebrała krwawe żniwo. Skutki jej uległości wobec duchowej i
politycznej supremacji Rzymu okazały się straszne. W miejscu, w którym Francja pod
wpływem Rzymu zapaliła na początku reformacji pierwszy stos, rewolucja postawiła swą
pierwszą gilotynę. Na tym samym miejscu, gdzie w XVI wieku spalono pierwszych
męczenników za wiarę protestancką, w wieku XVIII ścięto głowy pierwszych ofiar
rewolucji. {WB 149.4}
Odrzuciwszy ewangelię, która przyniosłaby Francji uleczenie wielu bolączek, kraj ten
wstąpił na drogę wiodącą do niewiary i ruiny. Gdy odrzucono przykazania Boże, okazało
się, że ziemskie prawa nie są w stanie powstrzymać fali ludzkich namiętności, naród
bowiem pogrążył się w anarchii i buntach. Wojna przeciwko Biblii rozpoczęła okres
historii, który określa się jako rządy terroru. W sercach i domach ludzi nie było miejsca na
spokój i szczęście. Nikt nie był bezpieczny. Ten, kto jednego dnia zwyciężył, następnego
był podejrzany i zabity. Panowały gwałt i rozpusta. {WB 149.5}
Król, kler i szlachta musieli ustąpić pod naporem szalejącego ludu. Ścięcie monarchy
jeszcze bardziej podnieciło żądzę zemsty. Ci, którzy zadecydowali o jego śmierci, wkrótce
sami poszli na szafot. Postanowiono zgładzić wszystkich podejrzanych o wrogość wobec
rewolucji. Więzienia były przepełnione, znajdowało się w nich dwieście tysięcy osób
jednocześnie. W miastach królestwa działy się potworne rzeczy. Jedno stronnictwo
rewolucyjne występowało przeciw drugiemu, a Francja stała się olbrzymim polem walki
mas, kierowanych niepohamowanymi namiętnościami. „W Paryżu bunty następowały jedne
po drugich, zdawało się, że mieszkańcy podzieleni na mnóstwo zwalczających się
stronnictw dążyli do wzajemnego wyniszczenia się”. Aby dopełnić nędzy tej sytuacji, naród
został wplątany w długą i niszczycielską wojnę z wielkimi potęgami Europy. „Kraj doszedł
prawie do bankructwa, wojsko domagało się zaległego żołdu, Paryżanie głodowali,
prowincje były dewastowane przez bandy, a zdobycze cywilizacji ginęły w anarchii i
rozpuście.” {WB 149.6}
Naród zbyt dokładnie wziął sobie do serca lekcje okrucieństwa i tortur, których Rzym
tak pilnie nauczał przez całe wieki. Nadszedł nareszcie dzień odwetu. Tym razem nie
palono na stosach, ani nie wtrącano do więzień uczniów Jezusa, bowiem ci już dawno
wyginęli lub udali się na wygnanie. To bezlitosny Rzym poczuł teraz na sobie morderczą
186