Lewiatan Narodów_

Pewnego razu postawiono przed inkwizytorami całą rodzinę, oskarżoną o nieobecność
na mszy i odprawianie nabożeństwa w domu. Gdy spytano najmłodszego syna o religijne
praktyki rodziny, chłopiec odpowiedział: „Klękamy i modlimy się, żeby Bóg oświecił nasze
umysły i chciał przebaczyć nam grzechy. Modlimy się za naszego panującego księcia, aby
jego rządy były pomyślne, a życie szczęśliwe. Modlimy się za nasze władze miejskie, ażeby
je Bóg ochraniał”. — Wylie XVIII, 6. Niektórzy z sędziów byli głęboko wzruszeni, a jednak
ojciec i jeden z synów zostali spaleni na stosie. {WB 127.4}
Wściekłość prześladowców równoważona była wiarą męczenników. Nie tylko
mężczyźni, ale także kobiety i młode dziewczęta odznaczały się niewzruszoną odwagą.
„Żony stawały obok stosów, na których paleni byli ich mężowie i gdy ci ginęli w
płomieniach, szeptały im słowa pociechy, albo śpiewały psalmy, by dodać męczennikom
otuchy. Dziewczęta kładły się do grobów, jakby szły do swojej sypialni na nocny
spoczynek, w najpiękniejszych strojach szły na szafot albo w płomienie, jak na uroczystość
ślubną”. — Tamże XVIII, 6. {WB 127.5}
Jak w czasach, kiedy pogaństwo chciało zniszczyć ewangelię, tak i teraz krew
chrześcijan była nasieniem. — Patrz Tertulian, Apologia 50. Prześladowania sprawiały, że
zwiększała się liczba wiernych. Monarcha, doprowadzony do szaleństwa
niepokonaną stanowczością ludu, rok po roku zwiększał swe okrucieństwa, lecz i to nie
pomagało. Za czasów Wilhelma Orańskiego rewolucja przyniosła wreszcie Holandii
wolność wyznania. {WB 127.6}
W górach Piemontu, na równinach Francji, na wybrzeżach Holandii rozwój ewangelii
znaczony był krwią jej uczniów, natomiast do krajów Europy Północnej Słowo Boże
znalazło pokojowy wstęp. Wittenberscy studenci, wracając do domów, przynieśli do
Skandynawii wiarę ewangelicką. Światło szerzyło się także dzięki publikacji pism Lutra.
Prosty i wytrzymały lud Północy odwrócił się od zepsucia, wystawności i zabobonów
Rzymu, aby powitać czystość, prostotę i życiodajne prawdy Biblii. {WB 128.1}
Tausen, reformator duński, był synem rolnika. Od wczesnych lat chłopiec odznaczał się
bystrym umysłem. Pragnął kształcić się, ale nie pozwalały mu na to warunki materialne
rodziców, wstąpił więc do klasztoru. Tutaj pilność i uczciwość zyskały mu łaskę przeora.
Zauważono, że posiada zdolności, które mogą się w przyszłości przysłużyć Kościołowi.
Postanowiono więc kształcić go w jednym z uniwersytetów Niemiec lub Niderlandów.
Młodemu studentowi pozwolono samemu wybrać uczelnię z zastrzeżeniem jednak, że nie
pojedzie do Wittenbergii. Zakonnicy tłumaczyli to tym, że uczeń przygotowujący się do
służby w Kościele, nie może być narażony na zgubne wpływy herezji. {WB 128.2}
Tausen wybrał Kolonię, która była wówczas jedną z najmocniejszych twierdz papizmu.
Wkrótce mistycyzm uczonych zaczął w nim budzić odrazę. Mniej więcej w tym samym
czasie zetknął się po raz pierwszy z pismami Lutra. Czytał je ze zdumieniem i zachwytem i
157