Lewiatan Narodów_

które są sprzeczne z prawem Bożym, naszym sumieniem i zbawieniem, a także nie
przyjmujemy żadnych zobowiązań. (...) {WB 107.2}
Jakże możemy przyjąć ten dekret i tym samym oświadczyć, że gdy Wszechmogący Bóg
powołuje człowieka do poznania Go, ten nie ma prawa przyjąć tego poznania? (...).
Prawdziwą doktryną jest jedynie ta, która pozostaje w zgodności ze Słowem Bożym (...).
Bóg zabrania uczyć czegokolwiek innego. Każdy tekst Pisma Świętego powinien być
wyjaśniony innym, bardziej wyraźnym (...). Ta święta księga jest zrozumiała we wszystkim,
czego potrzebuje chrześcijanin, i ma za zadanie rozpraszać ciemności. Z pomocą łaski Bożej
jesteśmy zdecydowani podtrzymywać szczere głoszenie wyłącznie Słowa Bożego w takiej
postaci, w jakiej jest ono zapisane w biblijnych księgach Starego i Nowego Testamentu, nie
dodając niczego, co byłoby z nim sprzeczne. Słowo Boże jest jedyną prawdą i pewną regułą
wszelkich nauk oraz życia. Nie może się mylić, ani kłamać. Kto na tym gruncie buduje,
odeprze wszelkie ataki mocy piekła, a ludzka próżność i głupota, która przeciwstawia się
Bogu, nie ostoi się przed Jego obliczem”. {WB 107.3}
Dlatego odrzucamy jarzmo, które nam nałożono. „Jednocześnie mamy nadzieję, że
Wasza Cesarska Mość postąpi wobec nas jak chrześcijański władca, miłujący nade
wszystko Boga; my zaś obiecujemy Waszej Cesarskiej Mości i wam, łaskawi panowie,
miłość i posłuszeństwo, które są naszym słusznym i prawnym obowiązkiem”. — Tamże
XIII, 6. {WB 107.4}
Deklaracja wywarła na sejmie głębokie wrażenie. Większość przyjęła odwagę
protestantów ze zdumieniem i przerażeniem. W ich domysłach przyszłość była niepewna i
burzliwa. Rozłamy, walki i rozlew krwi wydawały się nieuniknione. Protestanci natomiast,
przekonani o słuszności swego wystąpienia i ufni w wszechpotężne ramię Boże, byli
„odważni i zdecydowani”. {WB 107.5}
Zawarte w tym słynnym proteście zasady (...) są istotą protestantyzmu. Występują one
przeciwko dwom nadużyciom w sprawach wiary: ingerencji władz świeckich oraz
samowolnej władzy Kościoła. Na miejsce władz świeckich protestantyzm stawia głos
sumienia, a na miejsce widzialnego Kościoła — autorytet Słowa Bożego. W pierwszym
przypadku odrzuca on świecką władzę w rzeczach boskich, powtarzając za prorokami i
apostołami: „Boga trzeba więcej słuchać niż ludzi”. Dzieje Apostolskie 5,29. Nie
uwłaczając koronie Karola V, wynosi on koronę Jezusa Chrystusa. Posuwa się jednak
jeszcze dalej, bowiem ustanawia zasadę, że „wszystkie nauki ludzkie mają podporządkować
się wypowiedziom Słowa Bożego”. — Tamże XIII, 6. Protestujący upominali się ponadto o
prawo do swobodnego głoszenia swych przekonań. Pragnęli nie tylko wierzyć i postępować
zgodnie ze Słowem Bożym, lecz także głosić jego nauki. Odmawiali przy tym
duchowieństwu i władzy świeckiej prawa ingerencji. Protest w Spirze był zatem uroczystym
131