Lewiatan Narodów_

prałatów została pokonana przez moc prawdy. Papiestwo poniosło porażkę, która miała być
odczuwana przez wszystkie narody i po wszystkie czasy. {WB 86.2}
Gdy legat dostrzegł wpływ, jaki wywarły słowa Lutra, jak nigdy przedtem zaniepokoił
się o autorytet władzy rzymskiej i postanowił zastosować wszelkie dostępne środki, aby
zniszczyć reformatora. Używając swej wybitnej elokwencji i zdolności dyplomatycznych
starał się przekonać młodego cesarza o głupocie i niebezpieczeństwie, na jakie ten wystawi
swą przyjaźń z Rzymem i poparcie papieża, jeżeli ujmie się za nic nie znaczącym
mnichem. {WB 86.3}
Słowa legata nie pozostały bez skutku. Następnego dnia Karol kazał odczytać sejmowi
pismo, które stwierdzało, że cesarz zdecydował się iść śladem polityki swoich przodków,
broniąc i podtrzymując religię katolicką. Ponieważ Luter nie odwołał swoich nauk, podjęte
zostaną przeciwko niemu i herezjom, które głosił, najbardziej rygorystyczne kroki.
„Samotny mnich zwiedziony własną głupotą — pisał cesarz — sprzeciwił się wierze
chrześcijaństwa. Aby zapobiec takiej niezbożności, poświęcę moje królestwo, skarby,
przyjaciół, moje ciało, krew, duszę i życie. Chcę odesłać Lutra do domu zakazując mu
wywoływanie jakichkolwiek zamieszek wśród ludu. Następnie przez klątwy, interdykty i
innymi sposobami postaram się jego, a także jego zwolenników zniszczyć jako krnąbrnych
heretyków. Proszę, by przedstawiciele poszczególnych księstw postąpili, jak przystoi
wiernym chrześcijanom”. — Tamże VII, 9. Mimo to cesarz podał do wiadomości, że glejt
Lutra musi być uszanowany i zanim będzie można cokolwiek przedsięwziąć przeciwko
niemu, należy mu pozwolić bezpiecznie wrócić do domu. {WB 86.4}
Po tej deklaracji cesarza wśród członków sejmu powstały dwa przeciwne obozy.
Przedstawiciele papieża żądali ponownie, aby zlekceważyć glejt Lutra. „Ren musi
pochłonąć jego popioły, jak przed wiekiem pochłonął popioły Jana Husa” — mówili. —
Tamże VII, 9. Ale książęta niemieccy, choć byli zwolennikami papieża, sprzeciwili się
łamaniu przyrzeczenia, gdyż byłaby to haniebna plama na czci całego narodu. Wskazali na
nieszczęścia, które nastąpiły po śmierci Husa i powiedzieli, że nie odważą się ponownie
ściągać na Niemcy i głowę młodego cesarza takich okropnych skutków. {WB 86.5}
Sam cesarz, odpowiadając na tę nikczemną propozycję, powiedział: „Choćby honor i
wiara zostały porzucone przez świat, to jednak powinny znaleźć miejsce w sercach książąt”.
— Tamże VII, 9. Mimo to zagorzali wrogowie reformatora nadal żądali od cesarza, by
postąpił z Lutrem tak, jak Zygmunt z Husem — aby zostawił go na łasce Kościoła. Lecz
Karol V, pamiętając jak Hus publicznie wskazał na swe łańcuchy, a potem przypomniał
cesarzowi o nie dotrzymanej obietnicy, powiedział zdecydowanie: „Nie chcę się rumienić
jak Zygmunt”. — Lenfant, History of the Council of Constance I, 422. {WB 86.6}
Jednak Karol świadomie odrzucił prawdy głoszone przez Lutra. „Zdecydowałem się iść
śladem mych przodków” — napisał cesarz. — D’Aubigné VII, 9. Zdecydował się nie
103