Lewiatan Narodów_

i straszny w swoich radach; przypomina nam, abyśmy dążąc do stłumienia wszelkich
rozłamów nie zaczęli prześladować Jego świętego Słowa, ściągając przez to na siebie
straszliwą lawinę niebezpieczeństw, doczesnych nieszczęść i wiecznego potępienia (...).
Mógłbym przytoczyć wiele przykładów z Pisma Świętego. Mógłbym mówić o faraonach,
królach babilońskich i izraelskich, którzy najbardziej przyczynili się do swej ruiny, gdy za
pomocą pozornie mądrych rad, starali się wzmocnić swą władzę”. — Tamże VII, 8. {WB
84.5}
Luter przemawiał w języku niemieckim. Teraz poproszono go, by te same słowa
powtórzył po łacinie. Chociaż był wyczerpany poprzednim wysiłkiem, zgodził się jednak i
wygłosił swą mowę z taką samą mocą i przejrzystością jak poprzednio. Jego dwukrotne
przemówienie było celowym zamierzeniem Boga, bowiem wszyscy książęta byli tak
zaślepieni błędem i zabobonami, iż za pierwszym razem nie pojęli jasnych wywodów Lutra.
Jednak słuchając go po raz drugi dobrze zrozumieli kwestie omawiane przez
reformatora. {WB 84.6}
Ci, którzy uparcie zamykali oczy na działanie skierowanego do nich światła i już z góry
postanowili pozostać niewzruszeni, rozwścieczyli się słysząc słowa Lutra. Kiedy reformator
skończył swą mowę, rzecznik sejmu z gniewem powiedział: „Nie odpowiedziałeś na
pytanie. Masz odpowiedzieć krótko i jasno. Odwołasz swe nauki, czy nie?” Reformator
odezwał się: „Ponieważ Wasza Wysokość i zebrani tu Panowie żądają ode mnie prostej
odpowiedzi, dam więc im taką: nie mogę podporządkować swej wiary ani papieżowi, ani
soborom, ponieważ wiadomo wszystkim, że często mylili się i zaprzeczali sobie. Dlatego
dopóki nie zostanę przekonany przez świadectwo Pisma Świętego lub przez jasne dowody,
a także przez fragmenty, które przeczytałem, dopóki moje sumienie nie będzie w zgodzie ze
Słowem Bożym, dopóty nie mogę i nie odwołam swych nauk, gdyż postępowanie przeciw
własnemu sumieniu jest niebezpieczne dla chrześcijanina. Jak tu stoję, nie mogę inaczej; tak
mi dopomóż Bóg. Amen”. {WB 85.1}
W ten sposób sprawiedliwy człowiek opierał się na pewnym fundamencie Słowa
Bożego. Światło z nieba rozjaśniało jego twarz. Wielkość i czystość jego charakteru, jak
również spokój i radość serca zostały objawione wszystkim, kiedy obnażał błędy Rzymu i
świadczył o wzniosłości wiary, która zwycięża świat. {WB 85.2}
Przez jakiś czas głucha cisza zaległa na sali, bowiem zdumieni słuchacze nie mogli
wydobyć z siebie żadnego słowa. Przemawiając po raz pierwszy, Luter mówił
przytłumionym głosem, przyjmując postawę pełną uszanowania i poddaństwa.
Przedstawiciele papieża wzięli to za dowód zachwiania się odwagi reformatora. Jego prośbę
o czas do namysłu uważali za wstęp do odwołania. Nawet cesarz, który z pewną pogardą
czynił uwagi na temat mizernej postaci mnicha, jego skromnej szaty i prostoty wymowy;
powiedział: „Ten mnich nigdy nie zrobi ze mnie heretyka”. Jednak odwaga i stanowczość z
101