Lewiatan Narodów_

Przedstawiciele papieża nie wierzyli, że Luter odważy się zjawić w Wormacji, toteż jego
przybycie wprawiło ich w przerażenie. Cesarz niezwłocznie zwołał swych radców, aby
omówić metody postępowania. Jeden z biskupów, gorliwy zwolennik papieża, powiedział:
„Już dosyć długo o tym radziliśmy. Niech Wasza Cesarska Mość natychmiast zgładzi tego
człowieka. Zygmunt przecież kazał spalić Husa na stosie. {WB 81.6}
Nie musimy dawać heretykowi glejtu cesarskiego, ani dotrzymywać przyrzeczeń”. „Nie
— odpowiedział cesarz — musimy dotrzymać naszej obietnicy”. — Tamże VII, 8. To
zadecydowało, że reformator miał zostać wysłuchany. {WB 81.7}
Całe miasto chciało zobaczyć tego szczególnego człowieka i wkrótce tłumy zebrały się
przed mieszkaniem, gdzie Luter przebywał. Reformator nie wyzdrowiał jeszcze po
niedawno przebytej chorobie. Poza tym był zmęczony podróżą, trwającą całe dwa tygodnie.
Musiał też przygotować się na ważne wydarzenia czekające go następnego dnia,
potrzebował więc spokoju i odpoczynku. Jednak pragnienie zobaczenia go było tak wielkie,
że reformator miał tylko kilka godzin do własnej dyspozycji, stale bowiem przybywali do
niego rycerze, szlachta, księża i mieszczanie. Wśród nich było wielu spośród tych, którzy
tak odważnie żądali od cesarza usunięcia kościelnych nadużyć i którzy — jak powiedział
Luter — „zostali uwolnieni przez moje poselstwo”. — Martyn 393. Przychodzili zarówno
przyjaciele jak i wrogowie, chcąc zobaczyć nieustraszonego mnicha. Reformator
przyjmował wszystkich z niezachwianym spokojem, odpowiadając godnie i mądrze. Jego
zachowanie było odważne i stanowcze. Blade i wychudłe oblicze reformatora, na którym
widać było ślady zmęczenia i choroby, miało pomimo wszystko przyjazny, a nawet radosny
wyraz. Uroczysty charakter i powaga jego słów dodawały mu mocy, której nawet wrogowie
nie mogli się całkowicie oprzeć. Zarówno przyjaciele jak i przeciwnicy spoglądali na Lutra
z podziwem. Niektórzy byli przekonani, że towarzyszy mu wpływ niebios, inni — tak jak
faryzeusze o Jezusie — mówili: „On ma diabła”. {WB 81.8}
Następnego dnia wezwano Lutra przed sejm. Urzędnik cesarski miał go zaprowadzić do
sali przyjęć, z trudem jednak zdołał Luter dotrzeć do przeznaczonego miejsca. Wszystkie
ulice przepełnione były widzami chcącymi ujrzeć mnicha, który odważył się sprzeciwić
papieżowi. {WB 82.1}
W chwili gdy Luter miał już stanąć przed swymi sędziami, odezwał się do niego pewien
stary dowódca, weteran wielu walk. „Biedny mnichu — powiedział — biedny mnichu,
udajesz się teraz w drogę, aby zająć takie stanowisko bojowe, którego ani ja, ani żaden inny
dowódca nie zajął w najkrwawszych naszych walkach. Ale jeśli twoja sprawa jest słuszna i
jesteś o tym przekonany, idź naprzód w imię Boże i nie obawiaj się niczego, bowiem Bóg
cię nie opuści”. — D’Aubigné VII, 8. {WB 82.2}
Wreszcie Luter stanął przed radą. Cesarz siedział na tronie. Był otoczony
najdostojniejszymi osobistościami kraju. Dotychczas żaden człowiek nie stanął przed
97