Leviathan dari Bangsa Bangsa_
, , , , , losifera, , , , , , , , losifera, , ,
hangataka ny hampianarany ny vahoaka marina tokoa, mba hahazoany koa manaraka azy ireo amin’ izany lalana izany ihany » 8. Toy izany no nanehoan’ i Wiclef tamin’ ny papa sy ireo Kardinaly ny fahalemempanahy sy ny fanetren-tenan’ i Kristy, ka tsy tamin’ ireo ihany fa tamin’ ny kristiana rehetra no naharihariny ny fahasamihafana nisy tamin’ izy ireo sy tamin’ Ilay Mpampianatra izay nolazainy fa naha-solontena azy. Nampoizin’ i Wiclef tokoa fa ny ainy no ho takalom-bidin’ ny fahatokiany. Niray hina ny mpanjaka sy ny papa ary ny eveka mba hahatanteraka ny famonoana azy, ary toa azo antoka fa volana vitsy sisa dia hoentina eny amin’ ny atontan-kitay hodorana velona izy. Tsy azo nohozongozonina anefa ny herim-pony : «Nahoana ianareo no milaza fa any antany lavitra no itadiavana ny satroboninahitry ny maritiora ? Torio amin’ ireo mpitondra fivavahana ambony mirehareha ny filazantsaran’ i Kristy, dia tsy ho diso anjara amin’ ny maritiora ianao. Nahoana no velona aho ka hangina ? . . . Sanatria ! Aoka ho avy izay famelezana, miandry aho» 11. Mbola niaro ny mpanompony anefa Andriamanitra teo amin’ ny fitondrany. Ilay olona izay nijoro an-kasahiana nandritra ny fiainany manontolo hiaro ny fahamarinana, notandindomin-doza tamin’ ny androm-piainany rehetra, io olona io dia. tsy ho voarain’ ireo fahavalony nankahala azy. Tsy nitady na oviana na oviana izay hiarovany tena i Wiclef fa Jehovah no mpiaro azy; ary ankehitriny, rehefa azon’ ireo fahavalony antoka fa ho azony an-tanana izy, dia nanala azy Andriamanitra tsy ho tratrany. Nianjera izy tao am-piangonany tany Lutterworth, raha nandeha hampandray, fihetsehan’ ny paralysisa izay nahafaty azy fotoana fohy taorian’ izay, no namarana ny fiainany. Efa notendren’ Andriamanitra ny asa ataon’ i Wiclef. Efa napetrany tao am-bavany ny tenin’ ny fahamarinana, ary nasiana mpiambina nanodidina azy mba ho tonga any amin’ ny vahoaka io teny io. Voaaro ny ainy, ary nitohy ny asany mandra-pijoron’ ny fototra ho amin’ ny asa lehibe Fanavaozana ara-pivavahana. Nivoaka avy any amin’ ny alin’ ny Andro Antenantenany i Wiclef. Tsy nisy teo alohany izay nanao asa nahazoany nandrafitra izay ho fanavaozana nataony. Natsangana tahaka an’ i Jaona Mpanao Batisa izy hanatanteraka asa manokana, ho mpialoha lalana ny andro vaovao. Na dia izany aza, ny rafitry ny fahamarinana izay najorony dia sady tokana no feno ; ary tsy nisy Mpanavao fivavahana nanarakaraka azy afaka nihoatra azy ; nisy sasany tsy nahatratra izany na dia zato taona tatý aoriana aza; mafy sy tsara indrindra ny rafi-trano ka tsy nilaina ny namerenanan’ ireo izay nandimby azy ny fanorenana an’ izany. Ilay fihetsiketsehana lehibe izay natombok’ i Wiclef hanafaka ny feon ny fieritreretana sy ny saina, sy hamotsotra ireo firenena voafatotra ela nanaraka ny kalesim-pandresen’ i Roma, dia nitsiry avy tao amin ny Baiboly. Tao ny lohan’ ilay reniranom-pitahiana izay nikoriana toy ny ranon’ aina teto un-tany hatramin’ ny taonjato fahefatra ambinifolo. Neken’ i Wiclef tamin’ ny finoana tsy nisy fisalasalana fa fanambarana ny sitrapon’ 62
Andriamanitra avy amin’ ity tsindrimandry ny Soratra Masina. toro-marika ampy ho amin’ ny finoana sy ny fiainana. Nobeazina mba hihevitra ny Fiangonan’ i Roma ho fahefana avy amin’ Andriamanitra tsy mety diso izy, sy hanaiky ireo fampianarana sy ireo fombany naorina efa an’ arivo taonany tamin’ ny fanajana tsy misy ady hevitra; nefa nialany avokoa ireo rehetra ireo mba hihainoany ny teny masin’ Andriamanitra. Io fahefana io no namporisihany ny vahoaka hoekeny. Tsy ny feon’ ny fiangonana niteny tamin’ ny alalan’ ny papa no nolazainy fa hany fahefana marina, fa ny feon’ Andriamanitra miteny amin’ ny alalan’ ny teniny. Tsy nampianariny fotsiny fa ny Baiboly dia fanambarana tanteraka ny sitrapon’ Andriamanitra, fa ny Fanahy Masina no hany mpanazava izany, ary tokony hahalala izay adidiny ny olona tsirairay amin’ ny fandinihana ny fampianarany. Toy izany no nanodinany ny sain’ ny olona hiala amin’ ny papa sy ny Fiangonan’ i Roma ka hitodika amin’ ny tenin’ Andriamanitra. Anisan’ ny ngezalahy indrindra tamin’ ireo mpanavao fivavahana i Wiclef Vitsy ireo mpandimby azy no nitovy taminy tamin’ ny fitaran’ ny fahalalany, ny fahazavan-tsainy, ny fijoroany hitana ny fahamarinana, sy ny fahasahiany hiaro izany. Ny fahadiovam-piainana, ny zotom-po tsy mety sasatra teo amin’ ny fianarana sy ny asa, ny toetra marina tsy azo nahodinkodina, ary ny fitiavana sy ny fahatokiana teo amin’ ny asa toy ny an’ i Kristy, ireo no nampiavaka ilay Mpanavao fivavahana voalohany. Ary izany na dia teo aza ny aizina ara-tsaina sy ny fahalotoana ara-pitondrantena nisy teo amin’ ny taonjato niainany. Ny toetra amam-panahin’ i Wiclef dia vavolombelon’ ny herin’ ny Soratra Masina manabe sy manova. Ny Baiboly no nahatonga azy araka izay maha-izy azy. Ny fiezahany hamikitra ireo fahamarinana lehibe tao amin’ ny fanambarana dia nanome hery vaovao sy tanjaka ny fahaizany rehetra. Nanitatra ny sainy izany, nampaharanitra azy, ary nahamatotra ny fahaizany mandanjalanja. Ny fianarana ny Baiboly dia hanandratra ny eritreritra rehetra, ny faniriana rehetra sy ny fihetseham-po rehetra mihoatra noho ny fianarana hafa atao. Mampitoetra tsara ny fikasana izany, manome faharetana. herim-po sy Fihafiana; manamboatra ny toetra izany ary manamasina ny fanahy. Ny fianarana ny Soratra Masina amimpahazotoana sy amim-panajana dia hitondra ny sain’ ny mpianatra hifandray mivantana amin’ ilay saina tsy voafetra, ka hanome olona, ho an’ izao tontolo izao, manana sairia mihamatanjaka sy miasa bebe kokoa hatrany, sy foto-kevitra ambony kokoa hatrany, mihoatra izay tsy mbola hita ho vokatry ny fitaizana havanana indrindra natolotry ny hevitsain’ ny olombelona : «Mahazava ny famoahana ny hevitry ny teninao, hoy ny mpanao salamo, ka manome fahaialana» 12. Ireo foto-pinoana nampianarin’ i Wiclef dia mbola niparitaka ihany fotoana fohy; ireo mpanaraka azy izay fantatra tamin’ ny anarana hoe : «Wicléfites» sy «Lollards», dia tsy nitety an’ i Angletera fotsiny, fa niparitaka tany amin’ ny tany hafa, nitondra ny fahaialana ny filazantsara. Lasa ny mpitarika azy ankehitriny. Niasa tamin-kafanam-po mihoatra noho ny teo aloha ny mpitoriteny áry vahoaka marobe no nihaino ny fampianarany. Nisy andriana teo amin’ ireo niova fo ary anisan’ izany ny vadin’ ny mpanjaka. Tamin’ ny toerana maro 63
- Page 19 and 20: izany no anisan’ ny nandrafetana-
- Page 21 and 22: ny hazo tsy mamoa. Efa lasa ny baik
- Page 23 and 24: ary tsy hita izay anton’ izany na
- Page 25 and 26: tafiny ary ny legionany, ka nibaiko
- Page 27 and 28: antsom-pitiavana feno famindrampon
- Page 29 and 30: Toko 2—Ny Afon' ny Fanenjehana Fo
- Page 31 and 32: kokoa ho resy lahatra izany. Arakar
- Page 33 and 34: Tsy afaka nampitohy intsony ny fifa
- Page 35 and 36: marina sy mamindra fo sady manan-ke
- Page 37 and 38: Toko 3—Vanim- Potoana Maizina Nam
- Page 39 and 40: dia nekena hatraiza hatraiza fa ny
- Page 41 and 42: andron’ i Paoly aza. Taiza ary ov
- Page 43 and 44: mpianany tamin’ ny voalohany mana
- Page 45 and 46: ny pretra koa aza tsy nahalala izan
- Page 47 and 48: avy ao ny fahamarinana no niampita
- Page 49 and 50: ny Sabatan’ ny olona, no nijanona
- Page 51 and 52: hahavoka-javatra. Ny fahaizana mits
- Page 53 and 54: finoana marina tao amin’ ireo toe
- Page 55 and 56: ny fahamendrehan’ olombelona dia
- Page 57 and 58: novaliany fa tsy maintsy mamangy ny
- Page 59 and 60: andro noho ireo vonona koa hiaritra
- Page 61 and 62: fahaizana. Ny herin’ ny fahaizany
- Page 63 and 64: no nandà tsy handefa ny zanany tan
- Page 65 and 66: nahatongavan’ ireo taratasy anefa
- Page 67 and 68: inona na inona nihatra. Tao amin’
- Page 69: tany Roma i Wiclef hotsaraina teo a
- Page 73 and 74: Tamin’ ny alalan’ ireo asa sora
- Page 75 and 76: tontolo izao hatolotra an-janany, n
- Page 77 and 78: tany an-tsaha, tsy nombam-panompoam
- Page 79 and 80: fivavahana; koa dia nampangain’ n
- Page 81 and 82: Nandritra ny diany, dia hitan’ i
- Page 83 and 84: vahoaka izay nitoriako ny filazants
- Page 85 and 86: ilay Tompo Andriamanitra izay nanok
- Page 87 and 88: Vaky nifofofofo indray ny haromotan
- Page 89 and 90: Taona vitsy taorian’ izany, tamin
- Page 91 and 92: nanohitra ireo fanompoam-tsampy sy
- Page 93 and 94: tao an-tranony ho any an-tsekoly ta
- Page 95 and 96: taloha. Ibid, boky 2, toko 4. Toy i
- Page 97 and 98: nandefa ny tarany hatrany amin’ n
- Page 99 and 100: ihany no afaka mamonjy ny mpanota.
- Page 101 and 102: niditra teo amin’ ny laharan’ n
- Page 103 and 104: masina, ilay hany fahefana fara-tam
- Page 105 and 106: momba anao, sy izay rehetra naneho
- Page 107 and 108: an’ i Ziona fahiny, ary avy ao no
- Page 109 and 110: . . . Fa Kristy mihitsy no melohina
- Page 111 and 112: fanoherana ny fahamarinana, mety ho
- Page 113 and 114: pelatanan’ ny Tompo ny momba izan
- Page 115 and 116: misy fahazavana vaovao namirapiratr
- Page 117 and 118: «Raha tsy tafaverina aho ary raha
- Page 119 and 120: Tsia, hoy ny amperora,«tsy maintsy
Andriamanitra avy amin’ ity tsindrimandry ny Soratra Masina. toro-marika ampy ho amin’<br />
ny finoana sy ny fiainana. Nobeazina mba hihevitra ny Fiangonan’ i Roma ho fahefana avy<br />
amin’ Andriamanitra tsy mety diso izy, sy hanaiky ireo fampianarana sy ireo fombany<br />
naorina efa an’ arivo taonany tamin’ ny fanajana tsy misy ady hevitra; nefa nialany avokoa<br />
ireo rehetra ireo mba hihainoany ny teny masin’ Andriamanitra. Io fahefana io no<br />
namporisihany ny vahoaka hoekeny. Tsy ny feon’ ny fiangonana niteny tamin’ ny alalan’ ny<br />
papa no nolazainy fa hany fahefana marina, fa ny feon’ Andriamanitra miteny amin’ ny<br />
alalan’ ny teniny. Tsy nampianariny fotsiny fa ny Baiboly dia fanambarana tanteraka ny<br />
sitrapon’ Andriamanitra, fa ny Fanahy Masina no hany mpanazava izany, ary tokony<br />
hahalala izay adidiny ny olona tsirairay amin’ ny fandinihana ny fampianarany. Toy izany<br />
no nanodinany ny sain’ ny olona hiala amin’ ny papa sy ny Fiangonan’ i Roma ka hitodika<br />
amin’ ny tenin’ Andriamanitra.<br />
Anisan’ ny ngezalahy indrindra tamin’ ireo mpanavao fivavahana i Wiclef Vitsy ireo<br />
mpandimby azy no nitovy taminy tamin’ ny fitaran’ ny fahalalany, ny fahazavan-tsainy, ny<br />
fijoroany hitana ny fahamarinana, sy ny fahasahiany hiaro izany. Ny fahadiovam-piainana,<br />
ny zotom-po tsy mety sasatra teo amin’ ny fianarana sy ny asa, ny toetra marina tsy azo<br />
nahodinkodina, ary ny fitiavana sy ny fahatokiana teo amin’ ny asa toy ny an’ i Kristy, ireo<br />
no nampiavaka ilay Mpanavao fivavahana voalohany. Ary izany na dia teo aza ny aizina<br />
ara-tsaina sy ny fahalotoana ara-pitondrantena nisy teo amin’ ny taonjato niainany.<br />
Ny toetra amam-panahin’ i Wiclef dia vavolombelon’ ny herin’ ny Soratra Masina<br />
manabe sy manova. Ny Baiboly no nahatonga azy araka izay maha-izy azy. Ny fiezahany<br />
hamikitra ireo fahamarinana lehibe tao amin’ ny fanambarana dia nanome hery vaovao sy<br />
tanjaka ny fahaizany rehetra. Nanitatra ny sainy izany, nampaharanitra azy, ary nahamatotra<br />
ny fahaizany mandanjalanja. Ny fianarana ny Baiboly dia hanandratra ny eritreritra rehetra,<br />
ny faniriana rehetra sy ny fihetseham-po rehetra mihoatra noho ny fianarana hafa atao.<br />
Mampitoetra tsara ny fikasana izany, manome faharetana. herim-po sy Fihafiana;<br />
manamboatra ny toetra izany ary manamasina ny fanahy. Ny fianarana ny Soratra Masina<br />
amimpahazotoana sy amim-panajana dia hitondra ny sain’ ny mpianatra hifandray<br />
mivantana amin’ ilay saina tsy voafetra, ka hanome olona, ho an’ izao tontolo izao, manana<br />
sairia mihamatanjaka sy miasa bebe kokoa hatrany, sy foto-kevitra ambony kokoa hatrany,<br />
mihoatra izay tsy mbola hita ho vokatry ny fitaizana havanana indrindra natolotry ny hevitsain’<br />
ny olombelona : «Mahazava ny famoahana ny hevitry ny teninao, hoy ny mpanao<br />
salamo, ka manome fahaialana» 12.<br />
Ireo foto-pinoana nampianarin’ i Wiclef dia mbola niparitaka ihany fotoana fohy; ireo<br />
mpanaraka azy izay fantatra tamin’ ny anarana hoe : «Wicléfites» sy «Lollards», dia tsy<br />
nitety an’ i Angletera fotsiny, fa niparitaka tany amin’ ny tany hafa, nitondra ny fahaialana<br />
ny filazantsara. Lasa ny mpitarika azy ankehitriny. Niasa tamin-kafanam-po mihoatra noho<br />
ny teo aloha ny mpitoriteny áry vahoaka marobe no nihaino ny fampianarany. Nisy andriana<br />
teo amin’ ireo niova fo ary anisan’ izany ny vadin’ ny mpanjaka. Tamin’ ny toerana maro<br />
63