Leviathan dari Bangsa Bangsa_

Nitory ny filazantsara tamin’ ny mahantra tahaka ny nataon’ ny Tompony i Wiclef. Tsy
nahafa-po azy ny nanaparitaka ny fahazavana ho amin’ ireo tokantrano tsotsotra tao amin’
ny faritra nisy ny fiangonany tany Lutterworth, ka nanapa-kevitra izy fa hoentiny amin’ ny
Angletera manontolo izany. Mba hanatanterahana an’ izany dia nanangana fikambanan’ ny
mpitoriteny nisy olon-tsotra sy mpivavaka marina izy, izay tia ny fahamarinana ary tsy
nanampaniriana afa-tsy ny hanitatra izany. Nandeha hatraiza hatraiza ireo olona ireo,
nampianatra teny an-tsena, teny an-dalambe, tao amin’ ny tanàn-dehibe sy teny amin’ ny
lalankely teny ambanivohitra. Nitsidika ny antitra, ny marary sy ny mahantra izy ireo ka
namelabelatra taminy ny vaovao mahafalin’ ny fahasoavan’ Andriamanitra.
Amin’ ny maha-mpampianatra teolojia azy tany Oxford, dia nitory ny tenin’
Andriamanitra tao amin’ ny efitrano malalaky ny Oniversite i Wiclef. Tamin’ ny fomba
mahatoky indrindra no nanehoany ny fahamarinana tamin’ ireo mpianatra niadidiany ka
nomena azy ny anaram-boninahitra hoe «Mpampianatra ambony momba ny filazantsara».
Nefa ny asa lehibe indrindra teo amin’ ny fiainany dia ny nandikany ny Soratra Masina ho
amin’ ny teny anglisy. Nolazainy tao amin’ ny boky navoakany hoe : «Ny fahamarinana sy
ny hevitry ny Soratra Masina», ny fikasany handika ny Baiboly mba ahazoan’ ny olona
tsirairay any Angletera mamaky tamin’ ny tenin-drazany avy ireo asa mahagaga nataon’
Andriamanitra.
Tapaka tampoka anefa ny asany. Na dia tsy mbola teo amin’ ny fahenimpolo taonany
aza izy, dia nitambesatra tamin’ ny heriny ka nahatonga azy ho vetivety dia antitra, ny asa
mafy tsy mijanona nataony, ny fianarana sy ny fanafihan’ ny fahavalony. Voan’ ny aretina
mafy izy. Nahadibo-kafaliana ny pretra izany vaovao izany. Ankehitriny, hoy ny fihevitr’
izy ireo, dia hanenina mafy ny ratsy nataony tamin’ ny fiangonana izy, ka niolomay izy ireo
nankao amin’ ny efitranony hihaino ny fiaiken-kelony. Nisy solontenan’ ireo fikambanana
ara-pivavahana efatra, niaraka tamin’ ny manamboninahitra efatra, nitangorona nanodidina
ilay olona noheverina fa miala aina : «Efa eo am-bavahaona ianao, hoy izy ireo ; aoka
hanenina ny fahadisoana vitanao ianao ary tsoahy eto anatrehanay rehetra izay ratsy
nolazainao momba anay». Nihaino tamimpanginana ilay Mpanavao fivavahana ; dia
nobaikoiny ny mpiandry azy hampitsangana azy avy eo am-pandriana; nobanjininy tsara
ireo olona ireo izay niandry ny fiaikeny ho diso, dia hoy izy, tamin’ ilay feo matotra sy mafy
izay nampangovitra azy ireo matetika : «Tsy ho faty aho fa ho velona ; ary mbola
hanambara ny asa ratsin’ ny pretra» 7 Gaga sady sina ireo pretra, ka nivoaka haingana ny
efitrano.
Tanteraka ny tenin’ i Wiclef. Velona izy mba hametraka eo am-pelatanan’ ireo mpiray
tanindrazana aininy ny mahery indrindra amin’ ny fiadiana hoenti-manohitra an’ i Roma,
dia ny hanome azy ireo ny Baiboly, ilay fiasana nokendren’ ny Lanitra hanafahana,
hanazavana ny vahoaka sy hitoriana ny filazantsara aminy. Betsaka sy goavana ny zavamisakana
nosetraina mba hahavitana io asa io. Nitambesatra tamin’ i Wiclef ny fahosana ;
fantany fa taona vitsy sisa no azony hiasana; hitany ny fanoherana tsy maintsy hatrehiny,
nefa nampaherezin’ ireo teny fikasan’ Andriamanitra izy, ka nandroso hatrany tsy kivy, na
58