Leviathan dari Bangsa Bangsa_
, , , , , losifera, , , , , , , , losifera, , ,
fotsiny io (rationalisme) izay nanerana an’ i Eoropa manontolo nandritra ny tapany faran’ ny taonjato fahavalo ambin’ ny folo sy ny fiantombohan’ ny taonjato fahasivy ambin’ ny folo ; ary raha niditra ho mpitandrina izy, dia tsy vitan’ ny hoe tsy nahalala ny tena finoana marina ihany, fa nirona koa ho amin’ ny fisalasalana momba ny finoana. Teo amin’ ny fahatanorany, dia efa nahaliana azy ny fandinihana ny faminaniana. Rehefa avy namaky ny «Tantaran’ ny Fahiny» nosoratan’ i Rollin izy, dia voasarika ho amin’ ny Daniela toko faharoa ny sainy, ary nanaitra azy mafy ny nahita fa ny faminaniana dia tanteraka marina tsy nisy nilao, araka ny hita ao amin’ ny soratra nataon’ ny mpanao tantara. Vavolombelon’ ny maha-avy amin’ Andriamanitra ny Soratra Masina izany, izay toy ny vatofantsika ho azy teo anivon’ ny loza namely tamin’ ireo taona taty aoriana. Tsy nety afa-po tamin’ ny fampianarana tsy niankina afa-tsy tamin’ ny sain’ olombelona izy, ka noho ny fianarany ny Baiboly, sy ny fikatsahany fahazavana mahiratra kokoa dia voatarika teo amin’ ny finoana marina izy, nony afaka fotoana fohy. Raha nanohy ny fanadihadiana nataony momba ny faminaniana izy dia tonga tamin’ ny finoana fa efa akaiky ny fiavian’ ny Tompo. Latsaka lalina tao am-pony ny maha-zavamiezinezina sy mahamavesa-danja io fahamarinana lehibe io, ka niriny ny hitondra izany eo anatrehan’ ny vahoaka; kanefa tena vato nisakana teo amin’ ny diany ny finoan’ ny vahoaka fa zava-miafina tsy takatry ny saina ireo faminanian’ i Daniela. Nony farany dia tapa-kevitra izy — tahaka ny efa nataon’ i Farel talohany tamin’ ny nitoriny ny filazantsara tao Genève — fa hanomboka amin’ ny ankizy izy izay nantenainy fa hahazoany misarika ny ray amandreny. «Tiako raha mazava tsara», hoy izy taty aoriana, raha nilaza ny amin’ izay nokendreny tamin’ io ezaka io izy, «tsy noho ny mahazava-bitika io hafatra io akory, fa noho izy sarobidy indrindra, no naniriako ny haneho izany amin’ ny endrika mahazatra, sy nanambarako azy tamin’ ny ankizy. Niriko ny hihainoana ahy ary natahotra aho fandrao tsy misy mpihaino ahy raha tàhiny ka ny olon-dehibe aloha no nohatoniko voalohany». «Noho izany dia nanapa-kevitra hanatona ny zandriny indrindra aho. Nanangona ankizy aho, raha nitombo isa izy ireo, raha hita fa mihaino izy, raha finaritra sy liana izy, raha azony sy hainy hazavaina izany, dia azo antoka fa vetivety dia hisy andian’ olona faharoa indray hihaino, ary ho anjaran’ ny lehibe ny mahita fa mety koa ny hipetrahany sy hianarany. Rehefa tanteraka izany, dia azo ny fandresena». — L. Gaussen, Daniel le prophète, vol. II, Avertissement, p.XI, XII. Nahomby ny ezaka nataony. Raha niteny tamin’ ny ankizy izy dia tonga nihaino ny olon-dehibe. Feno mpihaino nanongilan-tsofina ny rihan’ ny fiangonana. Anisan’ ireny dia nisy olona ambony sy manam-pahaizana, nisy vahiny sy olona hafa firenena tonga nitsidika an’ i Genève ka dia toy izany no nampielezana ny hafajra ho amin’ ny faritra hafa. Nahazoan’ i Gaussen fampaherezana ny fahombiazany, ka nataony printy ny lesony ary nanantena izy fa hampandroso ny fandinihana ireo boky momba ny faminaniana ao amin’ ny fiangonana miteny frantsay izany. «Ny mamoaka fampianarana natao ho an’ ny ankizy», 276
hoy izy, «dia toy ny milaza amin’ ny olon-dehibe izay matetika tsy miraharaha ny boky toy ireny noho ny fiheverana diso fa maizina hono ireny», dia toy ny milaza aminy hoe : Ahoana ary ny maha-maizina azy, raha azon’ ny zanakareo». «Manana faniriana lehibe aho», hoy indray izy, «dia ny hahatonga ny fahalalana ny faminaniana hankafizin’ ny maro eo amin’ ireo andian’ ondrintsika, raha azo atao». «Tsy misy, araka ny hevitro fianarana hafa izay hifanentana kokoa amin’ izay ilain’ ny androntsika noho io». «lo no hanampy antsika hiomana ho amin’ ny fahoriana lehibe izay efa manakaiky, sy hahatonga antsika hiambina sy hiandry an’ i Jesosy Kristy». Na dia anisan’ ny nalaza sy nankasitrahana indrindra tamin’ ireo mpitory tamin’ ny teny frantsay aza i Gaussen, dia nesorina tamin’ ny fitandremana izy rehefa afaka fotoana kely, ny antony lehibe indrindra niampangana azy dia satria tsy nampiasa ny fotopianaran’ ny fiangonana, izay boky maivamaivana sady nankinina tamin’ izay tratry ny sain’ ny olona ihany, saiky tsy nahitana ventin-javatra ara-pinoana izy, raha nampianatra ny tanora, fa ny Baiboly no nampiasany. Taty aoriana dia tonga mpampianatra tao amin’ ny sekoly fianarana teolojia izy, ary rehefa Alahady dia notohizany rhany ny asany naha-mpampianatra fotopianarana azy, ka dia niteny tamin’ ny zaza sy nampianatra azy ny Soratra Masina izy. Nahaliana fatratra koa izay nosoratany momba ny faminaniana. Tamin’ ny naha-profesora azy, tamin’ ny alalan’ ny gazety sy tamin’ ilay asa tiany indrindra, dia ny mampianatra ny ankizy no nanohizany nandritra ny taona maro tamin’ ny fomba mangina ny asany izay nitatra hatrany ary nahatonga azy ho fiasana manintona ny sain’ ny maro ho amin’ ny fandinihana ny faminaniana izay naneho fa akaiky ny fiavian’ ny Tompo. Tany Scandinavia koa dia notorina ny hafatra momba ny fiavian’i Kristy ary nitatra hatraiza hatraiza ny fahalianana momba izany. Betsaka no nifoha avy tamin’ ny toky foana nianteheramy ka niaiky ny fahotany sy niala taminy ary nitady famelan-keloka tamin’ ny anaran’ i Kristy. Nanohitra izany fihetsehana izany anefa ireo mpitondra fivavahana tao amin’ ny fiangonam-panjakana, ka noho ny nataon’ izy ireo dia nisy naiditra am-ponja ny sasany tamin’ ireo nitory ny hafatra. Tamin’ ny toerana maro izay nampanginana an’ ireo mpitory ny fiavian’ ny Tompo tsy ho ela, dia sitrak’ Andriamanitra ny nandefa ny hafatra tamin’ ny fomba mahagaga, tamin’ ny alalan’ ny ankizy madinika. Satria mbola tsy ampy taona izy ireo, dia tsy nanan-kery hisakana azy ny lalàm-panjakana, ka dia navela hiteny tsy voasakantsakana izy ireo. Tao amin’ ny antokon’ olona ambanimbany no tena nisy io fihetsehana io, ary ny trano tsotsotran’ ny mpiasa no nivorian’ ny olona hihaino ny hafatra fampitandremana. Ireo zaza mpitoriteny koa dia tantsaha mahantra ny ankabeazany. Nisy tamin’ izy ireny tsy nihoatra ny enin-taona na valo taona; ny fiainany dia vavolombelona fa tia ny Mpamonjy izy, sady niezaka hivelona tamin’ ny fankatoavana ny fitakiana masina avy amin’ Andriamanitra, ary fahendrena sy fahaizana fahita eo amin’ ny zaza mitovy taona aminy no nasehony teo amin’ ny andavanandro. Fa rehefa teo anatrehan’ ny vahoaka kosa izy, dia nibaribary fa hery ambonin’ ny talenta nananany no nanetsika azy. Niova ny feony sy ny fihetsiny ary taminkery mahalasa eritreritra no nanomezany ny hafatra fampitandremana momba ny fitsarana, 277
- Page 233 and 234: Toko 17—Mpitondra Hafatry ny Mara
- Page 235 and 236: Ny fiavian’ ny Tomponao no fanant
- Page 237 and 238: Tany Espaina sy Portigaly no faran
- Page 239 and 240: fahamaizinana izao. Nivory hivavaka
- Page 241 and 242: Nilaina ny namohazana ny olona haha
- Page 243 and 244: Tamin’ ny fotoana niavian’ i Kr
- Page 245 and 246: tamin’ ireo mpitarika ny vahoaka
- Page 247 and 248: izy efatra ambinitelopolo taona ane
- Page 249 and 250: Noraisiny ny fomba nahatanterahan
- Page 251 and 252: Koa noho izany rehefa nandinika ny
- Page 253 and 254: i Jerosalema ny fitopolo herinandro
- Page 255 and 256: 27 T.K. = Ny Batisan'i Jesosy Krist
- Page 257 and 258: Raha nanomboka nandinika ny Soratra
- Page 259 and 260: Saika isan-tanàna dia nisy olona a
- Page 261 and 262: Countryman», Portland Evening Adve
- Page 263 and 264: tamin’ ny toetra tsizarizary ho s
- Page 265 and 266: nampiakarina niala taminareo ho any
- Page 267 and 268: haizina ny hanafenana amin’ ny ol
- Page 269 and 270: Na dia tsy nomena ny mpaminany aza
- Page 271 and 272: ny fanjakam-pahasoavana sy ny fanja
- Page 273 and 274: toky azo antoka, ny finoana tsy voa
- Page 275 and 276: Ireo izay nitory io hafatra fampita
- Page 277 and 278: Toko 20—Fifohazana Lehibe Ara- pi
- Page 279 and 280: Kristy no Zanak’ Andriamanitra».
- Page 281 and 282: dikany; ary ny hoe miakatra ho eo a
- Page 283: Tany Alemaina, dia efa tamin’ ny
- Page 287 and 288: samihafa ny hafatra dia namohafoha
- Page 289 and 290: aza, afa-tsy ny Ray ihany» 3. Nisy
- Page 291 and 292: fangatahany teo amin’ ny rako-pan
- Page 293 and 294: ary niara-dalana tamin’ izany dia
- Page 295 and 296: amin’ ny hery manimba miasa mangi
- Page 297 and 298: nijangajanga noho ny lazanao». «K
- Page 299 and 300: ny tsy finoana mahameloka, izay mbo
- Page 301 and 302: ny amin’ ny tena fiainany, sady m
- Page 303 and 304: arapanahy ny fiangonana tamin’ iz
- Page 305 and 306: Nisy koa fizarana tamin’ ny famin
- Page 307 and 308: mpanota no voaova fo, ary nisy olon
- Page 309 and 310: mpamitaka tao amin’ ny fiangonana
- Page 311 and 312: 27 T.K. = Ny Batisan'i Jesosy Krist
- Page 313 and 314: Ao amin’ ny fanoharana ao amin’
- Page 315 and 316: lehibe sy tsy hay ambara. Nampalefa
- Page 317 and 318: Andriamanitra izany. Tsy sailin’
- Page 319 and 320: famantarana manambara fa akaiky ny
- Page 321 and 322: Raha araka ny fanisana, dia nazava
- Page 323 and 324: Aseho eto ny fitoerana masin’ ny
- Page 325 and 326: hipetraka sy hanapaka ny eo amin’
- Page 327 and 328: Ireo fanompoam-pivavahana roa ireo
- Page 329 and 330: faran’ ny taona, dia toy izany ko
- Page 331 and 332: tamin’ ny rahon’ ny lanitra, ar
- Page 333 and 334: voatondro dia tonga ny Mpampakatra,
hoy izy, «dia toy ny milaza amin’ ny olon-dehibe izay matetika tsy miraharaha ny boky toy<br />
ireny noho ny fiheverana diso fa maizina hono ireny», dia toy ny milaza aminy hoe :<br />
Ahoana ary ny maha-maizina azy, raha azon’ ny zanakareo». «Manana faniriana lehibe<br />
aho», hoy indray izy, «dia ny hahatonga ny fahalalana ny faminaniana hankafizin’ ny maro<br />
eo amin’ ireo andian’ ondrintsika, raha azo atao». «Tsy misy, araka ny hevitro fianarana<br />
hafa izay hifanentana kokoa amin’ izay ilain’ ny androntsika noho io». «lo no hanampy<br />
antsika hiomana ho amin’ ny fahoriana lehibe izay efa manakaiky, sy hahatonga antsika<br />
hiambina sy hiandry an’ i Jesosy Kristy».<br />
Na dia anisan’ ny nalaza sy nankasitrahana indrindra tamin’ ireo mpitory tamin’ ny teny<br />
frantsay aza i Gaussen, dia nesorina tamin’ ny fitandremana izy rehefa afaka fotoana kely,<br />
ny antony lehibe indrindra niampangana azy dia satria tsy nampiasa ny fotopianaran’ ny<br />
fiangonana, izay boky maivamaivana sady nankinina tamin’ izay tratry ny sain’ ny olona<br />
ihany, saiky tsy nahitana ventin-javatra ara-pinoana izy, raha nampianatra ny tanora, fa ny<br />
Baiboly no nampiasany. Taty aoriana dia tonga mpampianatra tao amin’ ny sekoly fianarana<br />
teolojia izy, ary rehefa Alahady dia notohizany rhany ny asany naha-mpampianatra<br />
fotopianarana azy, ka dia niteny tamin’ ny zaza sy nampianatra azy ny Soratra Masina izy.<br />
Nahaliana fatratra koa izay nosoratany momba ny faminaniana. Tamin’ ny naha-profesora<br />
azy, tamin’ ny alalan’ ny gazety sy tamin’ ilay asa tiany indrindra, dia ny mampianatra ny<br />
ankizy no nanohizany nandritra ny taona maro tamin’ ny fomba mangina ny asany izay<br />
nitatra hatrany ary nahatonga azy ho fiasana manintona ny sain’ ny maro ho amin’ ny<br />
fandinihana ny faminaniana izay naneho fa akaiky ny fiavian’ ny Tompo.<br />
Tany Scandinavia koa dia notorina ny hafatra momba ny fiavian’i Kristy ary nitatra<br />
hatraiza hatraiza ny fahalianana momba izany. Betsaka no nifoha avy tamin’ ny toky foana<br />
nianteheramy ka niaiky ny fahotany sy niala taminy ary nitady famelan-keloka tamin’ ny<br />
anaran’ i Kristy. Nanohitra izany fihetsehana izany anefa ireo mpitondra fivavahana tao<br />
amin’ ny fiangonam-panjakana, ka noho ny nataon’ izy ireo dia nisy naiditra am-ponja ny<br />
sasany tamin’ ireo nitory ny hafatra. Tamin’ ny toerana maro izay nampanginana an’ ireo<br />
mpitory ny fiavian’ ny Tompo tsy ho ela, dia sitrak’ Andriamanitra ny nandefa ny hafatra<br />
tamin’ ny fomba mahagaga, tamin’ ny alalan’ ny ankizy madinika. Satria mbola tsy ampy<br />
taona izy ireo, dia tsy nanan-kery hisakana azy ny lalàm-panjakana, ka dia navela hiteny tsy<br />
voasakantsakana izy ireo.<br />
Tao amin’ ny antokon’ olona ambanimbany no tena nisy io fihetsehana io, ary ny trano<br />
tsotsotran’ ny mpiasa no nivorian’ ny olona hihaino ny hafatra fampitandremana. Ireo zaza<br />
mpitoriteny koa dia tantsaha mahantra ny ankabeazany. Nisy tamin’ izy ireny tsy nihoatra<br />
ny enin-taona na valo taona; ny fiainany dia vavolombelona fa tia ny Mpamonjy izy, sady<br />
niezaka hivelona tamin’ ny fankatoavana ny fitakiana masina avy amin’ Andriamanitra, ary<br />
fahendrena sy fahaizana fahita eo amin’ ny zaza mitovy taona aminy no nasehony teo amin’<br />
ny andavanandro. Fa rehefa teo anatrehan’ ny vahoaka kosa izy, dia nibaribary fa hery<br />
ambonin’ ny talenta nananany no nanetsika azy. Niova ny feony sy ny fihetsiny ary taminkery<br />
mahalasa eritreritra no nanomezany ny hafatra fampitandremana momba ny fitsarana,<br />
277