Leviathan dari Bangsa Bangsa_

ny tsindrihazolena, ka nitombo sy nambinina izany mandra-pahatongan’ ireo foto-kevitra
niorenany izany hoe ny fahafahana ananan’ ny olom-pirenena sy eo amin’ ny arapivavahana
ho vato fehizoron’ ny Repoblika Amerikana. Izao no ambaran’ ireo razamben’
ny Amerikana ao amin’ ilay tahirin-kevitra malaza tranainy izay noraisina ho sata mifehy ny
zony — dia ny Fanambarana ny Fahaleovantena — «Tananay ho fahamarinana mazava fa
noharina hitovy zo ny olombelona rehetra; fa nomen’ ny Mpamorona zo tsy azo
hozongozonina izy; ka anisan’ izany ny aina, ny fahafahana sy ny fikatsahana
fahasambarana. Ny lalàm-panorenana dia miantoka, amin’ ny fomba mazava indrindra ny
maha-tsy azo vozonana ny feon’ ny fieritreretana. Tsy misy mihitsy fepetra ara-pivavahana
azo takina ametrahana adidy na inona na inona amin’ izay olona eo amin’ ny asampanjakana
any Etazonia». Ny Antenimieram-pirenena (Congrès) dia tsy hanao lalàna ho
fanorenana fivavahana na ho fandrarana ny fanarahana izany an-kalalahana.
«Neken’ ireo namolavola ny lalàm-panorenana fa ambonin’ ny lalàn’ olombelona ny
fifandraisan’ ny olona amin’ ny Andriamaniny ary tsy azo kasikasihina ny zony momba ny
feon’ ny fieritreretana. Tsy nilàna fandalinana ara-tsaina ny fampitoerana io fahamarinana
io; tsapantsika ao am-pontsika rahateo izany. Ny fahatsapana izany ka nanaovana zinona
ireo lalàn’ olombelona no nanohana ireo maritiora marobe tokoa tamin’ ny fampijaliana sy
ny lefafo. Tsapany fa ambony noho ny lalàn’ olombelona ny adidy amin’ Andriamanitra,
ary tsy misy fahefana azon’ ny olona ampiharina amin’ ny feon’ ny fieritretany. Foto-kevitra
nahariana izany, izay tsy misy na inona na inona mahafongotra azy.Tahirin-kevitra momba
ny antenimieram-pirenena(U. S. A.) andiany laharana faha 200, tahirin-kevitra laharana faha
271.
Rehefa niely eran’ ny firenena Eoropeana ny vaovao fa nisy tany izay ahazoan’ ny olona
tsirairay miriaria amin’ ny vokatry ny asany ka hankatò izay neken’ ny feon’ ny
fieritreretany, dia an’ arivony ny olona nanao andiany ho eny amin’ ny morontsirak’ i
Amerika. «Nitombo isa haingana ireo tobim-piaraha-monina. Nanao lalàna manokana i
Massachusetts mba handraisana tsara sy hanampian’ ny fanjakana ny Kristiana avy any
amin’ ny firenena na inona na inona izay afaka hiampita ny ranomasimben’ i Atlantika mba
handositra ny ady na ny mosary, na ny fampahorian’ ny mpanenjika azy». Toy izany no
nampiantranoin’ ny firaisamben’ ny zanatanin’ Amerika araka ny lalàna, ny mpitsoaponenana
sy ny natao tsindrihazolena. Martyn, boky 5, p. 417. Roapolo taona tatý aorian’ ny
nidiran’ ny mpivahiny voalohany tao Plymouth, *dia an’ arivony maro no tafaorina tany
New England.*
Mba hahazoany antoka izay notadiaviny, «dia nianina tamin’ ny foto-pivelomana zara fa
nisy izy, tamin’ ny fiainana tsotra sy ny asa mafy. Tsy nitaky afa-tsy valin-kasasarana aradrariny
tamin’ ny tany izy. Tsy nisy fahitana nivolom-bolamena nihelohelo namitaka teo
amin’ ny lalany. . . Afa-po tamin’ ny fandrosoana azo antoka nefa niandalana teo amin’ ny
rafitry ny fiaraha-monina teo amin’ ny taniny izy. Nozakainy tamim-paharetana ny tsy
fisiana tao amin’ ny tany efitra, ka notondrahany tamin’ ny ranomasony sy tamin’ ny
hatsembohan’ ny tavany ny hazon’ ny fahafahana mandra-pahalatsapaka lalina izany.
222