Leviathan dari Bangsa Bangsa_
, , , , , losifera, , , , , , , , losifera, , ,
marimarina fa ho an’ izay ta-hanompo an’ Andriamanitra araka ny baikon’ ny feon’ ny fieritreretany dia tsy toerana azo nipetrahana intsony i Angletera». J. G. Palfrey,History of New England, toko 3, andininy 43. Nony farany dia nisy nanapa-kevitra fa hitady fialofana any Holandy. Zava-tsarotra, fatiantoka, ary fampidirana am-ponja no nosetrainy. Nisy namadika ny fikasany, ka natolotra teo ampelatanan’ ny fahavalony izy. Nefa tamin’ ny farany dia naharesy ny fikirizany tsy azo nohozongozonina, ka nahita fialofana tany amin’ ny tanin’ ny Repoblikan’ i Holandy izay nivoha handray azy izy. Noho ny fandosirany, dia nilaozan’ izy ireo ny tranony, ny fananany ary ny antompivelomany. Vahiny tao amin’ ny tany tsy nahazatra azy izy, teo anivon’ ny vahoaka hafa fiteny sy hafa fomba amam-panao. Voatery nitady asa vaovao tsy mbola nataony izy mba hivelomany. Nisy olona efa zokinjokiny izay nandany ny androny rehetra tamin’ ny asatany, no voatery nianatra asa mampiasa milina izao. Nekeny tamim-pifaliana izany toerana izany ka tsy nandany andro nidonanam-poana na nitarainana izy. Na dia matetika aza no voaterin’ ny fahantrana izy, dia nisaotra an’ Andriamanitra noho ny fitahiana mbola nomeny azy ary nahita fifaliana teo amin’ ny firaisana ara-panahy tsy voahelingelina. «Fantany fa vahiny ny tenany ka tsy nihevitra firy ireo zavatra ireo fa nanandratra ny masony ho amin’ ny lanitra, ilay toerana maminy indrindra, ary nampitony ny sainy». —Bancroft, fizarana 1, toko 12, andininy 15. Mainka nihamafy orina ny fitiavany sy ny finoany na dia sesi-tany aza izy sady voahodidin’ ny zava-tsarotra. Natoky ny teny fikasan’ ny Tompo izy ireo ary tsy nandao azy tamin’ ny fotoana nilany Azy. Teo anilany ny anjely ka nampahery sy nanohana azy. Koa rehefa toa nanondro ny tanan’ Andriamanitra nibaiko azy hiampita ny ranomasina, ho any amin’ ny tany izay mety hananganan’ izy ireo fanjakana ho an’ ny tenany, ka ahazoany mamela ho an’ ny zanany ny fahafahana ara-pivavahana ho lova sarobidy, dia niroso izy ireo ka tsy nihemotra ho amin’ ny lalana nosokafan’ Andriamanitra teo alohany. Navelan’ Andriamanitra hihatra amin’ ny vahoakany ny fisedrana mba hanomana azy ho amin’ ny fanatanterahana ny fikasany feno fahasoavana momba azy ireo. Nampietrena ny fiangonana mba ahazoana nanandratra azy. Efa hadiva hampiseho ny heriny eo aminy Andriamanitra, mba hanomezany porofo mazava iray indray fa tsy handao ireo izay mahatoky Azy Izy. Nifehy ny toe-javatra nitranga izy mba hahatonga ny fahatezeran’ i Satana sy ny tetiky ny olondratsy hampandroso ny voninahiny ka hitondra ny vahoakany eo amin’ ny toerana azo antoka. Nampidanadana ny lalana ho amin’ ny fahafahana ny fanenjehana sy ny fanaovana an-tsesi-tany. Fony voatery voalohany hisaraka tamin’ ny Fiangonana Anglikana ry zareo «Puritains» dia nifamatotra tamin’ ny fifanekena manetriketrika izy, fa amin’ ny maha-vahoakan’ ny Tompo sady afaka azy, dia «hiara-mandeha eo amin’ ny lalana rehetra nampahafantarina na mbola hampahafantarina azy izy». J. Broron,The Pilgrim Fathers, p. 74. Io no tena fotokevitra iorenan’ ny fanavaozana ara-pivavahana tena Protestanta. Noho io antony io no nialan’ ireo Mpivahiny tany Holandy ka nahitany fonenana vaovao tany Amerika. Izao no 218
teny nataon’ ny John Robinson, mpitandrina azy ireo, izay tsy afaka niaraka taminy noho ny fitondran’ Andriamanitra, raha nanao veloma ireto mpitsoa-ponenana izy: «Vetivety sisa ry rahalahy, dia hisaraka isika, ary ny Tompo no mahalala raha mbola velona aho hahita ny tavanareo indray. Nefa na izany na tsy izany no nokasain’ ny Tompo, dia mananatra anareo mafy aho eo anatrehan’ Andriamanitra sy ny anjeliny masina tsy hanaraka ahy afa-tsy amin’ izay hanarahako an’ i Kristy ihany. Raha misy ambaran’ Andriamanitra aminareo amin’ ny alalan’ ny fiasana hafa eo am-pelatanany, dia aoka ho vonona ianareo handray izany tahaka ny naha-vonona anareo nandray izay fahamarinana tamin’ ny naha-mpitandrina ahy; satria matoky marimarina aho fa mbola manana fahamarinana sy fahazavana hafa aseho avy ao amin’ ny teniny masina ny Tompo». — Martyn, boky 5, p. 70. «Raha ny amiko, dia mafy loatra ny alaheloko eo am-pahitana ny toetry ny fiangonana nohavaozina, izay tonga eo amin’ ny tanjona iray raha ny momba ny ara-pivavahana, nefa ankehitriny dia tsy mety handroso lavidavitra kokoa noho ireo fiasana nitondra ny fanavaozana taminy. Tsy azo tarihina hihoatra izay hitan’ i Lotera ny Loterana;... ary hitanareo ny mpiandany amin’ i Calvin, fa mihizingizina eo amin’ izay namelan’ ilay lehilahin’ Andriamanitra malaza azy, izay tsy mbola nahita ny zavatra rehetra akory. Zavamampalahelo sy mampahonena tokoa izany; satria na dia fahazavana nirehitra sy namirapiratra aza ireo tamin’ ny androny dia tsy mbola nahatakatra ny hevitr’ Andriamanitra rehetra izy, kanefa raha velona amin’ izao fotoana izao izy, dia ho vonona ny handray fahazavana bebe kokoa noho izay noraisiny tamin’ ny voalohany». — D. Neal, History of the Puritains,boky 1, p. 269. «Tsarovy ny voady nataonareo teo anatrehan’ ny fiangonana, izay nanekenareo handeha amin’ ny lalana rehetra hampahafantariny. Tsarovy ny fampanantenana sy ny fanekena nifanaovareo tamin’ Andriamanitra sy nifampanaovanareo avy, dia ny handray izay fahazavana sy fahamarinana rehetra hampahafantarina anareo avy amin’ ny Tenin’ Andriamanitra voasoratra; nefa koa, mitandrema, tany tsy mbola nisy mponina firy i Amerika tamin’ izany fotoana izany, fa vao hitan’ ny Eoropeana vao taonjato iray mahery kely foana. Miangavy anareo aho, ny amin’ izay raisinareo ho fahama-rinana, mba hampitahao sy lanjalanjao izany amin’ ny andininy hafa momba io fahamarinana io alohan’ ny hanekenareo azy; vao haingana loatra mantsy, avy tao amin’ ny haizina mikitroky ny fanoherana no naha-tafavoaka ny fivavahana kristiana avy amin’ izao tontolo izao ka tsy nety hisy izany hoe indray miseho avy hatrany ny fahafenoana tanteraky ny fahalalana».Martyn, boky 5, p. 70, 71. Ny faniriana hanana fahafahana hanaraka ny feon’ ny fieritreretany no nanainga ireo Mpivahiny hisetra ny loza mety hitranga amin’ ny lalan-davitra hiampitana ranomasina, hiaritra ny zavatsarotra sy ny loza amin’ ny famakivakiana tany foana, ary hametraka noho ny fitahian’ Andriamanitra ny fanorenan’ ny firenena mahery anankiray teny amin’ ny morontsirak’ i Amerika. Nefa na dia tso-po sy natahotra an’ Andriamanitra aza ireo 219
- Page 175 and 176: hamadika ny rahalahiny izy. Vahoaka
- Page 177 and 178: nisy «relika» malaza be dia be na
- Page 179 and 180: Fitiavana tsy hita fetra teo anatre
- Page 181 and 182: Bale, raha hitany fa nambenan’ ny
- Page 183 and 184: pahaizana mamirapiratra, ireo mpian
- Page 185 and 186: tany Holandy no niavian’ i Meuno
- Page 187 and 188: entirenty sy ny finoanoampoanan’
- Page 189 and 190: Io adihevitra io, na dia tamin’ n
- Page 191 and 192: amin’ ny mitataovovonana noho ny
- Page 193 and 194: fiainana an’ izany. Nolaviny ny z
- Page 195 and 196: amin’ ny toeran-kafa, hany ka tsy
- Page 197 and 198: fanantenana va ny fiezahako rehetra
- Page 199 and 200: Raha vao tafaorina tao amin’ ny f
- Page 201 and 202: sitrapony ! Roa taona lasa izay dia
- Page 203 and 204: tsy azo ovana ho fitsipiky ny marin
- Page 205 and 206: tsapany ny ilàny ny ran’ i Krist
- Page 207 and 208: Ny fotoana voambara eto — «roa a
- Page 209 and 210: hafatra, dia novalin’ i Farao tam
- Page 211 and 212: hazo». Ny tanin’ izy ireo dia za
- Page 213 and 214: «Ary ny mponina ambonin’ ny tany
- Page 215 and 216: pahalemana sy ny firindran’ ny fi
- Page 217 and 218: Ny filazantsara no ho afaka namaha
- Page 219 and 220: fahamarinana na ny hevi-diso ; nohe
- Page 221 and 222: frantsay) ny menavava nosintonina a
- Page 223 and 224: feonao sy nampiandrandranao ny maso
- Page 225: Toko 16—Tanin' ny Fahafahana Nial
- Page 229 and 230: nataon’ ireo papa sy ireo fivoria
- Page 231 and 232: Notazoniny ho fototry ny finoana ny
- Page 233 and 234: Toko 17—Mpitondra Hafatry ny Mara
- Page 235 and 236: Ny fiavian’ ny Tomponao no fanant
- Page 237 and 238: Tany Espaina sy Portigaly no faran
- Page 239 and 240: fahamaizinana izao. Nivory hivavaka
- Page 241 and 242: Nilaina ny namohazana ny olona haha
- Page 243 and 244: Tamin’ ny fotoana niavian’ i Kr
- Page 245 and 246: tamin’ ireo mpitarika ny vahoaka
- Page 247 and 248: izy efatra ambinitelopolo taona ane
- Page 249 and 250: Noraisiny ny fomba nahatanterahan
- Page 251 and 252: Koa noho izany rehefa nandinika ny
- Page 253 and 254: i Jerosalema ny fitopolo herinandro
- Page 255 and 256: 27 T.K. = Ny Batisan'i Jesosy Krist
- Page 257 and 258: Raha nanomboka nandinika ny Soratra
- Page 259 and 260: Saika isan-tanàna dia nisy olona a
- Page 261 and 262: Countryman», Portland Evening Adve
- Page 263 and 264: tamin’ ny toetra tsizarizary ho s
- Page 265 and 266: nampiakarina niala taminareo ho any
- Page 267 and 268: haizina ny hanafenana amin’ ny ol
- Page 269 and 270: Na dia tsy nomena ny mpaminany aza
- Page 271 and 272: ny fanjakam-pahasoavana sy ny fanja
- Page 273 and 274: toky azo antoka, ny finoana tsy voa
- Page 275 and 276: Ireo izay nitory io hafatra fampita
marimarina fa ho an’ izay ta-hanompo an’ Andriamanitra araka ny baikon’ ny feon’ ny<br />
fieritreretany dia tsy toerana azo nipetrahana intsony i Angletera». J. G. Palfrey,History of<br />
New England, toko 3, andininy 43. Nony farany dia nisy nanapa-kevitra fa hitady fialofana<br />
any Holandy. Zava-tsarotra, fatiantoka, ary fampidirana am-ponja no nosetrainy. Nisy<br />
namadika ny fikasany, ka natolotra teo ampelatanan’ ny fahavalony izy. Nefa tamin’ ny<br />
farany dia naharesy ny fikirizany tsy azo nohozongozonina, ka nahita fialofana tany amin’<br />
ny tanin’ ny Repoblikan’ i Holandy izay nivoha handray azy izy.<br />
Noho ny fandosirany, dia nilaozan’ izy ireo ny tranony, ny fananany ary ny antompivelomany.<br />
Vahiny tao amin’ ny tany tsy nahazatra azy izy, teo anivon’ ny vahoaka hafa<br />
fiteny sy hafa fomba amam-panao. Voatery nitady asa vaovao tsy mbola nataony izy mba<br />
hivelomany. Nisy olona efa zokinjokiny izay nandany ny androny rehetra tamin’ ny asatany,<br />
no voatery nianatra asa mampiasa milina izao. Nekeny tamim-pifaliana izany toerana<br />
izany ka tsy nandany andro nidonanam-poana na nitarainana izy. Na dia matetika aza no<br />
voaterin’ ny fahantrana izy, dia nisaotra an’ Andriamanitra noho ny fitahiana mbola nomeny<br />
azy ary nahita fifaliana teo amin’ ny firaisana ara-panahy tsy voahelingelina. «Fantany fa<br />
vahiny ny tenany ka tsy nihevitra firy ireo zavatra ireo fa nanandratra ny masony ho amin’<br />
ny lanitra, ilay toerana maminy indrindra, ary nampitony ny sainy». —Bancroft, fizarana 1,<br />
toko 12, andininy 15.<br />
Mainka nihamafy orina ny fitiavany sy ny finoany na dia sesi-tany aza izy sady<br />
voahodidin’ ny zava-tsarotra. Natoky ny teny fikasan’ ny Tompo izy ireo ary tsy nandao azy<br />
tamin’ ny fotoana nilany Azy. Teo anilany ny anjely ka nampahery sy nanohana azy. Koa<br />
rehefa toa nanondro ny tanan’ Andriamanitra nibaiko azy hiampita ny ranomasina, ho any<br />
amin’ ny tany izay mety hananganan’ izy ireo fanjakana ho an’ ny tenany, ka ahazoany<br />
mamela ho an’ ny zanany ny fahafahana ara-pivavahana ho lova sarobidy, dia niroso izy<br />
ireo ka tsy nihemotra ho amin’ ny lalana nosokafan’ Andriamanitra teo alohany.<br />
Navelan’ Andriamanitra hihatra amin’ ny vahoakany ny fisedrana mba hanomana azy ho<br />
amin’ ny fanatanterahana ny fikasany feno fahasoavana momba azy ireo. Nampietrena ny<br />
fiangonana mba ahazoana nanandratra azy. Efa hadiva hampiseho ny heriny eo aminy<br />
Andriamanitra, mba hanomezany porofo mazava iray indray fa tsy handao ireo izay<br />
mahatoky Azy Izy. Nifehy ny toe-javatra nitranga izy mba hahatonga ny fahatezeran’ i<br />
Satana sy ny tetiky ny olondratsy hampandroso ny voninahiny ka hitondra ny vahoakany eo<br />
amin’ ny toerana azo antoka. Nampidanadana ny lalana ho amin’ ny fahafahana ny<br />
fanenjehana sy ny fanaovana an-tsesi-tany.<br />
Fony voatery voalohany hisaraka tamin’ ny Fiangonana Anglikana ry zareo «Puritains»<br />
dia nifamatotra tamin’ ny fifanekena manetriketrika izy, fa amin’ ny maha-vahoakan’ ny<br />
Tompo sady afaka azy, dia «hiara-mandeha eo amin’ ny lalana rehetra nampahafantarina na<br />
mbola hampahafantarina azy izy». J. Broron,The Pilgrim Fathers, p. 74. Io no tena fotokevitra<br />
iorenan’ ny fanavaozana ara-pivavahana tena Protestanta. Noho io antony io no<br />
nialan’ ireo Mpivahiny tany Holandy ka nahitany fonenana vaovao tany Amerika. Izao no<br />
218
Change language