Leviathan dari Bangsa Bangsa_
, , , , , losifera, , , , , , , , losifera, , ,
Lehibe kokoa ny herin’ i Charles tany Holandy, nifanesy haingana dia haingana ny lalàna nampanenjika. Ny mamaky ny Baiboly, ny mihaino na mitory izany, eny, na dia ny miteny ny momba izany fotsiny aza naha-voaheloka hodorana velona ary azo melohina ho faty koa ny mivavaka mangina amin’ Andriamanitra, ny mandà tsy hiankohoka amin’ ny sarivongana, na ny mihira ny Salamo. Na dia ireo izay manaiky ny fahadisoany aza dia voaheloka. raha lehilahy dia vonoina amin’ ny sabatra, raha vehivavy dia alevim-belona. An’ arivony no maty fony i Charles sy Filipo faharoa nanjaka. Indray mandeha dia nisy fianakaviana iray manontolo nentina teo anatrehan’ ny mpitsaran’ ny Inquisition voampanga ho tsy nanatrika lamesa fa nivavaka tao antokantranony. Rehefa nanontaniana ny amin’ ny fomba mangingina fanaony izy mianakavy ilay faralahin-drizareo dia namaly hoe: «Mandohalika izahay ary mivavaka amin’ Andriamanitra hampahazava ny sainay sy hamela ny fahotanay; mivavaka ho an’ ny mpanjakanay izahay mba hiroborobo ny fanjakany ary ho sambatra izy ; mivavaka ho an’ ny mpanao fanjakana izahay, mba hiarovan’ Andriamanitra azy ireny».Wylie, boky 18, toko 6. Voahetsiketsika mafy ny mpitsara sasany, nefa dia voaheloku hodorana velona ihany ilay raim-pianakaviana sy ny zanani-lahy anankiray. Nifandanja tamin’ ny haromotan’ ny mpanenjika ny finoan’ ireo maritiora. Tsy ny lehilahy ihany fa ny vehivavy manan-kaja sy ny tanora zazavavy koa no nampiseho herimpo tsy azo naketraka. Nijoro teo anilan’ ny antontan-kitay nandoroana ravehivavy ary nibitsibitsika teny fampiononana ho azy raha mbola tao anaty lelafo izy, na nanao hira salamo izay nampahery azy. «Ny tanora zazavavy dia nitsotra tao am-pasana nandevenana azy velona tahaka ny miditra ao amin’ ny efitranony hatory amin’ ny alina, na nandroso eo amin’ ny antontankitay fandoroana velona, nitafy ny fitafiany tsara indrindra, tahaka ny handeha ho any amin’ ny fampakaram-badiny».Ibid, boky 18, toko 6. Toy ny tamin’ ny andro izay nilofosan’ ny fanompoan-tsampy hanapotika ny Filazantsara, dia zary voa nafafy ny ran’ ny Kristiana (Jereo Tertullien, Apology andininy faha-50). Mainka nampitombo ny isan’ ny vavolombelon’ ny fahamarinana ny fanenjehana. Isan-taona isan-taona dia nampirisika ny hitohizan’ ny asany mahatsiravina ny mpanjaka, izay tonga toy ny romotra noho ny fikirizana tsy resy nasehon’ ny vahoakany; nefa herim-po very maina izany. Tamin’ ny nanjakan’ i Guillaume d’Orange, izay lehilahy mendrika, dia nahazo fahafahana hanompo an’ Andriamanitra i Holandy ho vokatry ny Revolisiona. Na tany an-tendrombohitr’ i Piémont, na tany amin’ ireo lohasahan’ i Frantsa, na tany amin’ ny morontsirak’ i Holandy, dia voamariky ny ran’ ny mpanaraka ny filazantsara ny fandrosoan’ izany. Fa tany amin’ ireo tany Avaratra kosa dia niditra tamim-pilaminana izany. Ireo mpianatra tany Wittenberg, rehefa niverina tany aminy dia nitondra ny finoana nohavaozina tany Scandinavie. Nanaparasaka ny fahazavana koa ny namoahana ny bokin’ i Lotera. Ireo vahoaka tsotra be herim-po tany Avaratra dia niamboho ny fahalovana, ny 178
entirenty sy ny finoanoampoanan’ i Roma ka nitodika tamimpifaliana ho amin’ ny fahadiovana, ny fahatsorana sy ny fahamarinana manome aina ao amin’ ny Baiboly. Zanaky ny tantsaha i Tansen, ilay Mpanavao fivavahana tany Danemarka. Mbola kely izy dia hita fa nanan-tsaina maranitra: nangetaheta fianarana izy; nefa nolavina ho azy izany noho ny fahasahiranan’ ny ray aman-dreniny ara-pivelomana ka niditra tao amin’ ny tranon’ ny relijiozy izy. Tao dia nahatonga ny fankasitrahan’ ny lehibe ny fahadiovam-piainany, niaraka tamin’ ny fahazotoany sy ny fahamarinany. Ny fanadinana dia nahitana fa nanantalenta izy izay nampanantena fa ho afaka hanompo tsara ny fiangonana amin’ ny ho avy. Tapaka ny hevitra fa hampianarina any amin’ ny Oniversite any Alemaina na any Holandy izy. Navela hifidy izay sekoly tiany ilay tovolahy mpianatra, afa-tsy ny mankany Wittenberg no nandrarana azy. Tsy navela hidiran-doza amin’ ny poizin’ ny «herezia» ny manampahaizan’ ny Lglizy. Izany no filazan’ ny relijiozy. Nankany Cologne i Tansen, izay fantatra tamin’ izany, ary hatramin’ izao, fa anankiray amin’ ny manda mafin’ ny fivavahana romana. Vetivety izy tao dia leon’ ny fivavahana fibanjinana fotsiny ny any an-koatra narahin’ ireo mpampianatra. Mby teo an-tanany tamin’ izany fotoana izany koa ireo bokin’ i Lotera Gaga sady finaritra izy namaky izany, ka naniry indrindra ny handray tombontsoa amin’ ny fampianarana nivantana avy amin’ ilay Mpanavao fivavahana. Nefa raha nanao izany izy dia tsy maintsy hanafintohina ny lehibeny tao amin’ ny tranon-drelijiozy nisy azy, tsy hanana mpiantoka intsony. Tsy ela anefa dia tapaka ny heviny, ary vetivety foana taorian’ izany dia nisoratra anarana ho mpianatra tany Wittenberg izy. Rehefa niverina tany Danemarka izy dia niverina tao amin’ ny tranon-drelijiozy nisy azy indray. Tsy mbola nisy niahiahy azy ho nanaraka ny fivavahan’ i Lotera aloha; tsy nasehony ny tsiambaratelony, neta niezaka izy, tsy hahamaodimaody ny namany, fa hitarika azy kosa amin’ ny finoana madio kokoa sy ho amin’ ny fiainana masina kokoa. Nosokafany ny Baiboliny, nambarany ny tena heviny, ary nony farany dia nitory an’ i Kristy ho fahamarinan’ ny mpanota sy hany fanantenan’ ny famonjena ho azy izy. Loza ny fahatezeran’ ny tale izay nanorina fanantenana betsaka taminy ho tonga mpiaro mahafatrapo an’ i Roma. Voaroaka avy hatrany tao amin’ ny tranon-drelijiozy nisy azy izy ho amin’ ny anankiray hafa ary nahiboka tao amin’ ny efitrano kely sady narahi-maso fatratra. Raiki-tahotra ireo mpiandry azy vaovao raha nahita fa vetivety dia maro tamin’ ny relijiozy no nanambara fa tonga Protestanta. Avy tao amin’ ny tsangam-by nanidy ny efitra kely nisy azy no namindrany ny fahalalana ny fahamarinana tamin’ ireo namany. Raha havanana tamin’ ny drafitra fampiasan’ ny eglizy tamin’ ny «heretika» ireo pretra danoa ireo, dia tsy ho re mihitsy intsony ny feon’ i Tausen, fa tsy nataony tsara levenana tao amin’ ny fonja iray ambanin’ ny tany izy, fa noroahiny kosa tsy ho ao amin’ ilay tranon-drelijiozy. Noho izany dia tsy nanan-kery izy ireo izao. Nisy didy vaovao navoakan’ ny mpanjaka, izay miaro ireo mpampianatra ny fotopinoana vaovao. 179
- Page 135 and 136: nefa tamin’ ny fety lehibe fanao
- Page 137 and 138: Eo amin’ i Kristy, hoy izy, no ti
- Page 139 and 140: Sorona mandrakizay. . . ny fijalian
- Page 141 and 142: izay hahatongavany tany amin’ i Z
- Page 143 and 144: Toko 10—Ny fandrosoan’ ny Fanav
- Page 145 and 146: amin’ ireo izay mitonona ho sakai
- Page 147 and 148: ihany no nanao ny zavatra rehetra.
- Page 149 and 150: nianjadian’ ny halozana sy ny fam
- Page 151 and 152: Olona avy amin’ ny saranga rehetr
- Page 153 and 154: Toko 11—Fanoherana nataon’ ny A
- Page 155 and 156: Raha nampiharina io didy io, dia «
- Page 157 and 158: ehetra izay mety hitandroana ny fil
- Page 159 and 160: Fanoherana io ho fanambaran’ ny f
- Page 161 and 162: havahanao aho». Vonon-kanao ny mar
- Page 163 and 164: izany. Tsy azonao atao ny miaro ny
- Page 165 and 166: tamin’ izany, raha nahatsapa fa m
- Page 167 and 168: Andriamanitra. Vetivety dia hita fa
- Page 169 and 170: tombon-tsoa azon’ ireo pretra noh
- Page 171 and 172: tokana ambaran’ ny Baiboly, ka ma
- Page 173 and 174: mpivarotra sy ny mpanao asa tanana
- Page 175 and 176: hamadika ny rahalahiny izy. Vahoaka
- Page 177 and 178: nisy «relika» malaza be dia be na
- Page 179 and 180: Fitiavana tsy hita fetra teo anatre
- Page 181 and 182: Bale, raha hitany fa nambenan’ ny
- Page 183 and 184: pahaizana mamirapiratra, ireo mpian
- Page 185: tany Holandy no niavian’ i Meuno
- Page 189 and 190: Io adihevitra io, na dia tamin’ n
- Page 191 and 192: amin’ ny mitataovovonana noho ny
- Page 193 and 194: fiainana an’ izany. Nolaviny ny z
- Page 195 and 196: amin’ ny toeran-kafa, hany ka tsy
- Page 197 and 198: fanantenana va ny fiezahako rehetra
- Page 199 and 200: Raha vao tafaorina tao amin’ ny f
- Page 201 and 202: sitrapony ! Roa taona lasa izay dia
- Page 203 and 204: tsy azo ovana ho fitsipiky ny marin
- Page 205 and 206: tsapany ny ilàny ny ran’ i Krist
- Page 207 and 208: Ny fotoana voambara eto — «roa a
- Page 209 and 210: hafatra, dia novalin’ i Farao tam
- Page 211 and 212: hazo». Ny tanin’ izy ireo dia za
- Page 213 and 214: «Ary ny mponina ambonin’ ny tany
- Page 215 and 216: pahalemana sy ny firindran’ ny fi
- Page 217 and 218: Ny filazantsara no ho afaka namaha
- Page 219 and 220: fahamarinana na ny hevi-diso ; nohe
- Page 221 and 222: frantsay) ny menavava nosintonina a
- Page 223 and 224: feonao sy nampiandrandranao ny maso
- Page 225 and 226: Toko 16—Tanin' ny Fahafahana Nial
- Page 227 and 228: teny nataon’ ny John Robinson, mp
- Page 229 and 230: nataon’ ireo papa sy ireo fivoria
- Page 231 and 232: Notazoniny ho fototry ny finoana ny
- Page 233 and 234: Toko 17—Mpitondra Hafatry ny Mara
- Page 235 and 236: Ny fiavian’ ny Tomponao no fanant
Lehibe kokoa ny herin’ i Charles tany Holandy, nifanesy haingana dia haingana ny lalàna<br />
nampanenjika. Ny mamaky ny Baiboly, ny mihaino na mitory izany, eny, na dia ny miteny<br />
ny momba izany fotsiny aza naha-voaheloka hodorana velona ary azo melohina ho faty koa<br />
ny mivavaka mangina amin’ Andriamanitra, ny mandà tsy hiankohoka amin’ ny<br />
sarivongana, na ny mihira ny Salamo. Na dia ireo izay manaiky ny fahadisoany aza dia<br />
voaheloka. raha lehilahy dia vonoina amin’ ny sabatra, raha vehivavy dia alevim-belona.<br />
An’ arivony no maty fony i Charles sy Filipo faharoa nanjaka.<br />
Indray mandeha dia nisy fianakaviana iray manontolo nentina teo anatrehan’ ny<br />
mpitsaran’ ny Inquisition voampanga ho tsy nanatrika lamesa fa nivavaka tao antokantranony.<br />
Rehefa nanontaniana ny amin’ ny fomba mangingina fanaony izy mianakavy<br />
ilay faralahin-drizareo dia namaly hoe: «Mandohalika izahay ary mivavaka amin’<br />
Andriamanitra hampahazava ny sainay sy hamela ny fahotanay; mivavaka ho an’ ny<br />
mpanjakanay izahay mba hiroborobo ny fanjakany ary ho sambatra izy ; mivavaka ho an’ ny<br />
mpanao fanjakana izahay, mba hiarovan’ Andriamanitra azy ireny».Wylie, boky 18, toko 6.<br />
Voahetsiketsika mafy ny mpitsara sasany, nefa dia voaheloku hodorana velona ihany ilay<br />
raim-pianakaviana sy ny zanani-lahy anankiray.<br />
Nifandanja tamin’ ny haromotan’ ny mpanenjika ny finoan’ ireo maritiora. Tsy ny<br />
lehilahy ihany fa ny vehivavy manan-kaja sy ny tanora zazavavy koa no nampiseho herimpo<br />
tsy azo naketraka. Nijoro teo anilan’ ny antontan-kitay nandoroana ravehivavy ary<br />
nibitsibitsika teny fampiononana ho azy raha mbola tao anaty lelafo izy, na nanao hira<br />
salamo izay nampahery azy.<br />
«Ny tanora zazavavy dia nitsotra tao am-pasana nandevenana azy velona tahaka ny<br />
miditra ao amin’ ny efitranony hatory amin’ ny alina, na nandroso eo amin’ ny antontankitay<br />
fandoroana velona, nitafy ny fitafiany tsara indrindra, tahaka ny handeha ho any amin’<br />
ny fampakaram-badiny».Ibid, boky 18, toko 6.<br />
Toy ny tamin’ ny andro izay nilofosan’ ny fanompoan-tsampy hanapotika ny<br />
Filazantsara, dia zary voa nafafy ny ran’ ny Kristiana (Jereo Tertullien, Apology andininy<br />
faha-50). Mainka nampitombo ny isan’ ny vavolombelon’ ny fahamarinana ny fanenjehana.<br />
Isan-taona isan-taona dia nampirisika ny hitohizan’ ny asany mahatsiravina ny mpanjaka,<br />
izay tonga toy ny romotra noho ny fikirizana tsy resy nasehon’ ny vahoakany; nefa herim-po<br />
very maina izany. Tamin’ ny nanjakan’ i Guillaume d’Orange, izay lehilahy mendrika, dia<br />
nahazo fahafahana hanompo an’ Andriamanitra i Holandy ho vokatry ny Revolisiona.<br />
Na tany an-tendrombohitr’ i Piémont, na tany amin’ ireo lohasahan’ i Frantsa, na tany<br />
amin’ ny morontsirak’ i Holandy, dia voamariky ny ran’ ny mpanaraka ny filazantsara ny<br />
fandrosoan’ izany. Fa tany amin’ ireo tany Avaratra kosa dia niditra tamim-pilaminana<br />
izany. Ireo mpianatra tany Wittenberg, rehefa niverina tany aminy dia nitondra ny finoana<br />
nohavaozina tany Scandinavie. Nanaparasaka ny fahazavana koa ny namoahana ny bokin’ i<br />
Lotera. Ireo vahoaka tsotra be herim-po tany Avaratra dia niamboho ny fahalovana, ny<br />
178
Change language