Leviathan dari Bangsa Bangsa_

Nanenika ny sarangan’ olona rehetra teo amin’ ny mpiara-monina izao ny fiahiahiana.
ny tsy fitokisana sy ny horohoro. Teo anivon’ ny tahotra nangia ny besinimaro dia tsapa fa
latsa-paka lalina tokoa ny fampianarana loterana tao an-tsain’ ireo olona ambony fahalalana
nanan-jo aman-kasina tamin’ ny hafa, sy tsara toetra amam-panahy indrindra. Hita tampoka
fa banga ny toeram-pitokisana sy ny toeram-boninahitra. Nanjavona ny mpanao asa-tanana,
ny mpanao printy, ny mpandalim-pahalalana, ny mpampianatra tany amin’ ny Oniversite, ny
mpanoratra, ary na dia ny tandapa aza. Anjatony ireo nandositra niala an’ i Paris, nanao sesitany
an-tsitrapo ny tenany, ary betsaka tamin’ ireo no nampiseho voalohany tamin’ izany ny
firaiketany tamin’ ny finoana nohavaozina. Gaga ny papista raha nijery manodidina azy ka
nieritreritra fa nisy «heretika» tsy narnpoizina izay noleferina teo aminy. Ireo olon-tsotra
marobe azony antanana no nanamparany ny haromotany. Hipoka ny tranomaizina ary na ny
rivotra niainana aza toa maizin’ ny setroka avy tamin’ ny antontan-kitay fandoroana olona,
narehitra ho an’ ireo izay nanaiky ny Filazantsara.
Nampahalaza an’ i Francois voalohany ny nisehoany ho mpitarika ilay fihetsiketsehana
lehibe nampifoha indray ny fahalalana izay nanamarika ny fiandohan’ ny taonjato fahenina
ambin’ ny folo. Nahafinaritra azy ny nanangona tao amin’ ny lapany ireo olona havanana
tamin’ ny haisoratra avy amin’ ny tany rehetra. Ny fitiavany fianarana, ny fahaizany sy ny
fanaovany tsinontsinona ny finoanoampoana hita teo amin’ ny relijiozy, no nahazoana,
farafahakeliny ny ampahany tamin’ ny fandeferana nasehony tamin’ ny fanavaozampivavahana.
Nefa, rehefa nasesiky ny hafanam-po hamongotra ny «herezia» io mpiaro ny
fahaizana io dia namoaka didy nanafoana ny fanontam-printy manerana an’ i Frantsa!
Anankiray amin’ ny ohatra maro i Francois I izay nampiseho fa tsy fiarovana tsy ho tratry
ny tsy fandeferana eo amin’ ny ara-pivavahana sy ny fanenjehana tsy akory ny fandrosoana
ara-tsaina.
Nanolo-tena tanteraka handrava ny fivavahana protestanta i Frantsa tamin’ ny alalan’ ny
fanompoam-pivavahana miezinezina natao ampahibemaso. Nangataka ireo pretra mba
hosasana amin’ ny ra ny fanalam-baraka natao tamin’ ny lanitra ambony tamin’ ny
fanamelohana ny lamesa, ary nangatahiny ny mpanjaka, ho solontenan’ ny vahoakany
hankatò ampahibemaso io asa mampivarahontsana io.
Ny 21 janoary 1535 no andro tapaka hanaovana io fanompoampivavahana mahatsiravina
io. Noentanina ny tahotra vokatry ny finoanoampoana sy ny fankahalana avy amin’ ny
hafanam-po arapivavahana tafahoatra tao amin’ ny firenena manontolo. Feno olona marobe
avy amin’ ny toerana manodidina rehetra izay nibosesika teny amin’ ny arabe i Paris.
Natomboka tamin’ ny filaharana masina goavana sy miezinezina ny andro. Nanantonana
lamha fisaonana ireo trano nanamorona ny lalana haleha, ary natsangana ombieniombieny
ny alitara. «Teo anoloan’ ny varavarana rehetra dia nisy fanilo nirehitra ho fanajana ny
«sakramenta masina». Talohan’ ny niposahan’ ny masoandro dia nivory teo amin’ ny lapan’
ny mpanjaka ny mpilahatra». Ny faneva sy ny hazo fijalian’ ny paroasy maro no nialoha
lalana; nanaraka ireo mponina tao an-tanàna nandeha tsiroaroa nitondra fanilo. «Nanaraka
ireo dia ny antokon’ ny relijiozy efatra, samy nanao ny fanamiany manokana. Avy eo dia
168