Leviathan dari Bangsa Bangsa_
, , , , , losifera, , , , , , , , losifera, , ,
amin’ ny fiainana ho avy»D’Aitbigné, History of the Reformation in Europe in the Time of Calvin, boky 2, toko 16. Nandritra ny fanenjehana tany Meaux dia nesorina tamin’ ireo mpampianatra ny finoana nohavaozina ny fanomezan-dalana azy hitoriteny, ka lasa nankany amin’ ny saha hafa izy. Rehefa afaka fotoana fohy dia nankany Alemaina i Lefèvre. I Farel niverina tany amin’ ny tany nahaterahany tany amin’ ny faritra atsinanan’ i Frantsa, hanaparitaka ny fahazavana tany amin’ ny toerana nahabe azy. Efa re tao sahady ny vaovao momba izay niseho tany Meaux, ka nisy mpihaino ny fahamarinana izay nampianariny tamin-jotom-po tsy nisy tahotra. Tsy ela dia taitra ny manam-pahefana ka nampangina azy ary nandroaka azy hiala tao an-tanàna. Na dia tsy afa-niasa ampahibemaso intsony aza izy, dia nitety ny lohasaha sy ny tanàna madinika izy, nampianatra tany an-tokantrano sy tany anaty bozaka mangingina, ary niery tany anaty ala sy tany anaty zohim-batolampy izay toerana falehany fahazaza. Nanomana fitsapana mafy kokoa ho azy Andriamanitra. «Tsy hoe tsy nisy ny hazo fyaliana, ny fanenjehana sy ny teti-dratsin’ i Satana izay nampitandremana ahy mialoha», hoy izy; «mafy lavitra noho izay mety ho zakan’ ny tenako izany; nefa Raiko Andriamanitra efa nomaniny ny hery izay ilaiko. Ary mbola homaniny ihany koa». D’Anbigné, History of the Reformation of the Sixteenth Century, boky 12, toko 9. Tahaka ny tamin’ ny andron’ ny apostoly dia «tonga fampandrosoana ny filazantsara» 2 ny fanenjehana. Avy any Paris sy Meaux «izay niely dia nandeha nitory teny tontolo eny»- 3 Ary tamin’ izany fomba izany no nahitan’ ny fahazavana lalana hitatra hatrany amin’ ny faritany lavi-toerana maro tany Frantsa. Mbola nanomana mpiasa hanitatra ny asany Andriamanitra. Tao amin’ ny Sekoly iray tao Paris dia nisy tanora mpandini-javatra, tony ary efa hita sahady fa nahiratra sady lalintsaina, indrindra tsy latsa danja tamin’ ny fahadiovam-piainany. Ny nampiavaka azy dia ny fahazotoany teo amin’ ny ara-tsaina sy ny hafanam-pony tamin’ ny fivavahana. Vetivety dia nanjary reharehan’ ny Sekoly izy noho ny halalinan-tsainy sy ny fiezahany, ary nampoizina marina fa hanjary mpiaro havanana sy mendrika indrindra ny eglizy i Jean Calvin. Nisy tara-pahazavana avy amin’ Andriamanitra anefa tafagorobaka ny rindrin’ ny fampianarana hevi-tsain’ ny Andro Antenantenany sy ny finoanoampoana nanodidina an’ i Calvin. Nipararetra izy raha nandre ny amin’ ny fampianarana vaovao, ary tsy nisalasala mihitsy izy nihevitra fa mendrika ny afo nandoroana azy ny «heretika». Tsy fanahy niniany mihitsy anefa dia nifanatrika tamin’ ny «herezia» izy, ka voatery nisedra ny herin’ ny teolojian’ i Roma mba hanoherany ny fampianarana Protestanta. Nisy zanaky ny iraitampo tamin’ i Calvin tao Paris, izay nanaraka ny Reformasiona. Matetika no nihaona izy mirahalahy ary niady hevitra momba ireo anton-javatra nampikorontana ny fivavahana kristiana. «Tsy misy afa-tsy fivavahana roa eto amin’ izao tontolo izao», hoy Olivetan ilay Protestanta. Ny antokom-pivavahana iray dia izay noforonin’ ny olombelona ary ao amin’ izy rehetra ireo dia mamonjy ny tenany amin’ ny alalan’ ny fanompoam-pivavahana sy ny asa tsara ny olona; ny iray kosa dia ilay fivavahana 162
tokana ambaran’ ny Baiboly, ka mampianatra ny olona tsy hanantena famonjena afa-tsy amin’ ny alalan’ ny fahasoavan’ Andriamanitra maimaimpoana. «Tsy mila na dia iray aza amin’ ny fampianaranareo vaovao aho», hoy i Calvin, «heverinao ve fa velona tao amin’ ny hevi-diso aho nandritra ny androm-piainako?» — Wylie, boky 13, toko 7. Nefa nifoha tao an-tsainy ny eritreritra izay tsy azony noroahina araka ny sitrapony. Raha nanirery tao an’ efitranony izy dia nandanjalanja ny tenin’ ny rahalahiny. Nitambesatra taminy ny fahatsapana ny maha-mpanota azy. Nahita ny tenany teo anatrehan’ Ilay Mpitsara masina, sy marina izy, nefa tsy nanam-piaro. Na ny fanelanelanan’ ny olomasina, na ny asa tsara. na ny fanompoam-pivavahana ao amin’ ny fiangonana dia samy tsy nisy nahaisotra ny ota. Tsy misy afa-tsy ny haizin’ ny famoizam-po mandrakizay no hitany teo anatrehany. Sasa-poana ireo mpampianatra ngezalahy tao amin’ ny eglizy niezaka nanamaivana ny fahoriany. Samy tsy nisy antony na ny kaonfesy, na ny fampahorian-tena, fa tsy afaka nampihavana ny fanahiny tamin’ Andriamanitra ireny. Raha mbola tao anatin’ izany (olona tsy nisy vokany izany i Calvin, dia nahita maso ny fandoroana «heretika» iray indray andro raha sendra nitsidika toeram-pialam-boly iray. Gaga izy nahita ny fiadanana nisoritra teo amin’ ny endrik’ ilay maritiora. Tao anatin’ ny fampijaliana niteraka io fahafatesana mahatsiravina io sy teo ambanin’ ny fanamelohana mahatsiravina indrindra nataon’ ny eglizy i/y. nefa dia nampiseho finoana sy herim-po. Nampahory ilay tovolahy mpianatra ny nampitaha izany tamin’ ny hakiviana sy haizina nisy azy raha niaina tao amin’ ny fankatoavana hentitra indrindran’ ny eglizy izy. Fantany fa ny Baiboly no nanorenan’ ireo «heretika» ny finoany. Tapa-kevitra ny handinika izany izy, mba hahitany raha azony hatao ny mahafantatra ny tsiambaratelon’ ny fifalian’ izy ireo. Kristy no hitany tao amin’ ny Baiboly: «Ray ó», hoy izy nitomany. «nampitony ny hatezeranao ny sorona nataony; nanasa ny fahalotoako ny rany; nitondra ny ozona tokony ho ahy ny hazo fijaliany; avotra ho ahy ny fahafatesany. Nihevitra hadalana maro tsy mahasoa ho an’ ny tenanay izahay, nefa napetrakao teo anatrehako tahaka ny fanilo ny teninao ary notohininao ny foko mba hankahalako ny fahamendrehana hafa rehetra afa-tsy ny an’ i Jesosy». -Martyn, boky 3, toko 13. Nobeazina ho pretra i Calvin. Raha vao roa ambin’ ny folo taona izy dia notendrena hitandrina tao amin’ ny fiangonana kely iray, ka nosolain’ ny eveka ny lohany araka ny fitsipiky ny eglizy. Tsy nohosorana ho pretra izy na nanao ny raharahan’ ny pretra, nefa dia nanjary anisan’ ny mpitondra fivavahana. nitondra ny anaramboninahitra teo amin’ ny asany, ary nandray anjara-vola nifanaraka tamin’ izany. Ankehitriny rehefa fantany fa tsy ho tonga pretra na oviana na oviana izy, dia niverina nianatra lalàna aloha fotoana fohy, nefa nony farany dia navelany izany ka tapa-kevitra hanokana ny fiainany hitory ny filazantsara izy. Nisalasala ny ho tonga mpampianatra ampahibemaso anefa izy. Sarotsaro-kenatra rahateo izy, ary nitambesatra taminy ny 163
- Page 119 and 120: Tsia, hoy ny amperora,«tsy maintsy
- Page 121 and 122: Ny ampitson» iny izy no niseho han
- Page 123 and 124: izany aho, dia hoekeko izay diso re
- Page 125 and 126: izy. Tsy nahitana avonavona, firehe
- Page 127 and 128: amin’ ny fahazavana noraisin’ i
- Page 129 and 130: hafaliana sy ny fiderana ny fony:
- Page 131 and 132: fahombiazana. Ny fijaliana sy ny fa
- Page 133 and 134: dia nifaninana ho mamim-bahoaka ny
- Page 135 and 136: nefa tamin’ ny fety lehibe fanao
- Page 137 and 138: Eo amin’ i Kristy, hoy izy, no ti
- Page 139 and 140: Sorona mandrakizay. . . ny fijalian
- Page 141 and 142: izay hahatongavany tany amin’ i Z
- Page 143 and 144: Toko 10—Ny fandrosoan’ ny Fanav
- Page 145 and 146: amin’ ireo izay mitonona ho sakai
- Page 147 and 148: ihany no nanao ny zavatra rehetra.
- Page 149 and 150: nianjadian’ ny halozana sy ny fam
- Page 151 and 152: Olona avy amin’ ny saranga rehetr
- Page 153 and 154: Toko 11—Fanoherana nataon’ ny A
- Page 155 and 156: Raha nampiharina io didy io, dia «
- Page 157 and 158: ehetra izay mety hitandroana ny fil
- Page 159 and 160: Fanoherana io ho fanambaran’ ny f
- Page 161 and 162: havahanao aho». Vonon-kanao ny mar
- Page 163 and 164: izany. Tsy azonao atao ny miaro ny
- Page 165 and 166: tamin’ izany, raha nahatsapa fa m
- Page 167 and 168: Andriamanitra. Vetivety dia hita fa
- Page 169: tombon-tsoa azon’ ireo pretra noh
- Page 173 and 174: mpivarotra sy ny mpanao asa tanana
- Page 175 and 176: hamadika ny rahalahiny izy. Vahoaka
- Page 177 and 178: nisy «relika» malaza be dia be na
- Page 179 and 180: Fitiavana tsy hita fetra teo anatre
- Page 181 and 182: Bale, raha hitany fa nambenan’ ny
- Page 183 and 184: pahaizana mamirapiratra, ireo mpian
- Page 185 and 186: tany Holandy no niavian’ i Meuno
- Page 187 and 188: entirenty sy ny finoanoampoanan’
- Page 189 and 190: Io adihevitra io, na dia tamin’ n
- Page 191 and 192: amin’ ny mitataovovonana noho ny
- Page 193 and 194: fiainana an’ izany. Nolaviny ny z
- Page 195 and 196: amin’ ny toeran-kafa, hany ka tsy
- Page 197 and 198: fanantenana va ny fiezahako rehetra
- Page 199 and 200: Raha vao tafaorina tao amin’ ny f
- Page 201 and 202: sitrapony ! Roa taona lasa izay dia
- Page 203 and 204: tsy azo ovana ho fitsipiky ny marin
- Page 205 and 206: tsapany ny ilàny ny ran’ i Krist
- Page 207 and 208: Ny fotoana voambara eto — «roa a
- Page 209 and 210: hafatra, dia novalin’ i Farao tam
- Page 211 and 212: hazo». Ny tanin’ izy ireo dia za
- Page 213 and 214: «Ary ny mponina ambonin’ ny tany
- Page 215 and 216: pahalemana sy ny firindran’ ny fi
- Page 217 and 218: Ny filazantsara no ho afaka namaha
- Page 219 and 220: fahamarinana na ny hevi-diso ; nohe
tokana ambaran’ ny Baiboly, ka mampianatra ny olona tsy hanantena famonjena afa-tsy<br />
amin’ ny alalan’ ny fahasoavan’ Andriamanitra maimaimpoana.<br />
«Tsy mila na dia iray aza amin’ ny fampianaranareo vaovao aho», hoy i Calvin,<br />
«heverinao ve fa velona tao amin’ ny hevi-diso aho nandritra ny androm-piainako?» —<br />
Wylie, boky 13, toko 7.<br />
Nefa nifoha tao an-tsainy ny eritreritra izay tsy azony noroahina araka ny sitrapony.<br />
Raha nanirery tao an’ efitranony izy dia nandanjalanja ny tenin’ ny rahalahiny.<br />
Nitambesatra taminy ny fahatsapana ny maha-mpanota azy. Nahita ny tenany teo anatrehan’<br />
Ilay Mpitsara masina, sy marina izy, nefa tsy nanam-piaro. Na ny fanelanelanan’ ny olomasina,<br />
na ny asa tsara. na ny fanompoam-pivavahana ao amin’ ny fiangonana dia samy tsy<br />
nisy nahaisotra ny ota. Tsy misy afa-tsy ny haizin’ ny famoizam-po mandrakizay no hitany<br />
teo anatrehany. Sasa-poana ireo mpampianatra ngezalahy tao amin’ ny eglizy niezaka<br />
nanamaivana ny fahoriany. Samy tsy nisy antony na ny kaonfesy, na ny fampahorian-tena,<br />
fa tsy afaka nampihavana ny fanahiny tamin’ Andriamanitra ireny.<br />
Raha mbola tao anatin’ izany (olona tsy nisy vokany izany i Calvin, dia nahita maso ny<br />
fandoroana «heretika» iray indray andro raha sendra nitsidika toeram-pialam-boly iray.<br />
Gaga izy nahita ny fiadanana nisoritra teo amin’ ny endrik’ ilay maritiora. Tao anatin’ ny<br />
fampijaliana niteraka io fahafatesana mahatsiravina io sy teo ambanin’ ny fanamelohana<br />
mahatsiravina indrindra nataon’ ny eglizy i/y. nefa dia nampiseho finoana sy herim-po.<br />
Nampahory ilay tovolahy mpianatra ny nampitaha izany tamin’ ny hakiviana sy haizina nisy<br />
azy raha niaina tao amin’ ny fankatoavana hentitra indrindran’ ny eglizy izy. Fantany fa ny<br />
Baiboly no nanorenan’ ireo «heretika» ny finoany. Tapa-kevitra ny handinika izany izy,<br />
mba hahitany raha azony hatao ny mahafantatra ny tsiambaratelon’ ny fifalian’ izy ireo.<br />
Kristy no hitany tao amin’ ny Baiboly: «Ray ó», hoy izy nitomany. «nampitony ny<br />
hatezeranao ny sorona nataony; nanasa ny fahalotoako ny rany; nitondra ny ozona tokony<br />
ho ahy ny hazo fijaliany; avotra ho ahy ny fahafatesany. Nihevitra hadalana maro tsy<br />
mahasoa ho an’ ny tenanay izahay, nefa napetrakao teo anatrehako tahaka ny fanilo ny<br />
teninao ary notohininao ny foko mba hankahalako ny fahamendrehana hafa rehetra afa-tsy<br />
ny an’ i Jesosy». -Martyn, boky 3, toko 13.<br />
Nobeazina ho pretra i Calvin. Raha vao roa ambin’ ny folo taona izy dia notendrena<br />
hitandrina tao amin’ ny fiangonana kely iray, ka nosolain’ ny eveka ny lohany araka ny<br />
fitsipiky ny eglizy. Tsy nohosorana ho pretra izy na nanao ny raharahan’ ny pretra, nefa dia<br />
nanjary anisan’ ny mpitondra fivavahana. nitondra ny anaramboninahitra teo amin’ ny<br />
asany, ary nandray anjara-vola nifanaraka tamin’ izany.<br />
Ankehitriny rehefa fantany fa tsy ho tonga pretra na oviana na oviana izy, dia niverina<br />
nianatra lalàna aloha fotoana fohy, nefa nony farany dia navelany izany ka tapa-kevitra<br />
hanokana ny fiainany hitory ny filazantsara izy. Nisalasala ny ho tonga mpampianatra<br />
ampahibemaso anefa izy. Sarotsaro-kenatra rahateo izy, ary nitambesatra taminy ny<br />
163