Leviathan dari Bangsa Bangsa_

amin’ ny fiainana ho avy»D’Aitbigné, History of the Reformation in Europe in the Time of
Calvin, boky 2, toko 16.
Nandritra ny fanenjehana tany Meaux dia nesorina tamin’ ireo mpampianatra ny finoana
nohavaozina ny fanomezan-dalana azy hitoriteny, ka lasa nankany amin’ ny saha hafa izy.
Rehefa afaka fotoana fohy dia nankany Alemaina i Lefèvre. I Farel niverina tany amin’ ny
tany nahaterahany tany amin’ ny faritra atsinanan’ i Frantsa, hanaparitaka ny fahazavana
tany amin’ ny toerana nahabe azy. Efa re tao sahady ny vaovao momba izay niseho tany
Meaux, ka nisy mpihaino ny fahamarinana izay nampianariny tamin-jotom-po tsy nisy
tahotra. Tsy ela dia taitra ny manam-pahefana ka nampangina azy ary nandroaka azy hiala
tao an-tanàna. Na dia tsy afa-niasa ampahibemaso intsony aza izy, dia nitety ny lohasaha sy
ny tanàna madinika izy, nampianatra tany an-tokantrano sy tany anaty bozaka mangingina,
ary niery tany anaty ala sy tany anaty zohim-batolampy izay toerana falehany fahazaza.
Nanomana fitsapana mafy kokoa ho azy Andriamanitra. «Tsy hoe tsy nisy ny hazo fyaliana,
ny fanenjehana sy ny teti-dratsin’ i Satana izay nampitandremana ahy mialoha», hoy izy;
«mafy lavitra noho izay mety ho zakan’ ny tenako izany; nefa Raiko Andriamanitra efa
nomaniny ny hery izay ilaiko. Ary mbola homaniny ihany koa». D’Anbigné, History of the
Reformation of the Sixteenth Century, boky 12, toko 9.
Tahaka ny tamin’ ny andron’ ny apostoly dia «tonga fampandrosoana ny filazantsara» 2
ny fanenjehana. Avy any Paris sy Meaux «izay niely dia nandeha nitory teny tontolo eny»- 3
Ary tamin’ izany fomba izany no nahitan’ ny fahazavana lalana hitatra hatrany amin’ ny
faritany lavi-toerana maro tany Frantsa.
Mbola nanomana mpiasa hanitatra ny asany Andriamanitra. Tao amin’ ny Sekoly iray
tao Paris dia nisy tanora mpandini-javatra, tony ary efa hita sahady fa nahiratra sady lalintsaina,
indrindra tsy latsa danja tamin’ ny fahadiovam-piainany. Ny nampiavaka azy dia ny
fahazotoany teo amin’ ny ara-tsaina sy ny hafanam-pony tamin’ ny fivavahana. Vetivety dia
nanjary reharehan’ ny Sekoly izy noho ny halalinan-tsainy sy ny fiezahany, ary nampoizina
marina fa hanjary mpiaro havanana sy mendrika indrindra ny eglizy i Jean Calvin. Nisy
tara-pahazavana avy amin’ Andriamanitra anefa tafagorobaka ny rindrin’ ny fampianarana
hevi-tsain’ ny Andro Antenantenany sy ny finoanoampoana nanodidina an’ i Calvin.
Nipararetra izy raha nandre ny amin’ ny fampianarana vaovao, ary tsy nisalasala mihitsy izy
nihevitra fa mendrika ny afo nandoroana azy ny «heretika». Tsy fanahy niniany mihitsy
anefa dia nifanatrika tamin’ ny «herezia» izy, ka voatery nisedra ny herin’ ny teolojian’ i
Roma mba hanoherany ny fampianarana Protestanta.
Nisy zanaky ny iraitampo tamin’ i Calvin tao Paris, izay nanaraka ny Reformasiona.
Matetika no nihaona izy mirahalahy ary niady hevitra momba ireo anton-javatra
nampikorontana ny fivavahana kristiana. «Tsy misy afa-tsy fivavahana roa eto amin’ izao
tontolo izao», hoy Olivetan ilay Protestanta. Ny antokom-pivavahana iray dia izay
noforonin’ ny olombelona ary ao amin’ izy rehetra ireo dia mamonjy ny tenany amin’ ny
alalan’ ny fanompoam-pivavahana sy ny asa tsara ny olona; ny iray kosa dia ilay fivavahana
162