Leviathan dari Bangsa Bangsa_
, , , , , losifera, , , , , , , , losifera, , ,
Toko 12—Ny Fanavaozana ara- Pivavahana tany Frantsa Ny fanoherana tany Spira sy ny Fanekem-pinoana tany Aogsborga, izay nanamarika ny fandresen’ ny Fanavaozana arapivavahana tany Alemaina, dia narahin’ ny taona feno ady sy haizina. Nahaosa ny fivavahana Protestanta ny fisaraham-bazana teo amin’ ny mpanohana azy sady notafihin’ ny fahavalo matanjaka izy ka toa efa ho rava tanteraka. An’ arivony ny nandatsaka ny rany ho vavolom belona. Nipoaka ny ady an-trano ; nisy anankiray tamin’ ireo filohan’ ny mpiandany tamin’ ny Protestanta namadika an-drizareo; lavo teo ampelatanan’ ny amperora ny ambony indrindra tamin’ ireo andriandahy nanaiky ny Reformasiona ka notaritarihina ho babo nitety tanàna. Nefa tamin’ io fotoana toa nandresen’ ny amperora io indrindra, no nahapotika sy naharesy azy. Hitany fa votsotra teo ampelatanany ny hazany, ka voatery izy tamin’ ny farany handefitra tamin’ ny foto-pinoana izay nataony hambom-pon’ ny fiainany ny handrava azy. Efa nataony antoka ny fanjakany, ny hareny. eny. ny ainy aza mba hanamontsamontsanany ny «herezia». Izao anefa. resy an’ ady ny tafiny, ritra ny hareny, tandindomin’ ny fikomiana ireo fanjakany maro, fa mitatra hatraiza hatraiza kosa ny finoana izay nanaovany ezaka very maina hofoanana. Niady tamin’ ny hery tsitoha i Charles fahadimy. Efa niteny Andriamanitra hoe «Misia mazava», anefa niezahan’ ny amperora izay tsy hahavaky ny haizina. Tsy nahomby ny fikasany, antitra talohan’ ny fotoana izy, sasatry ny tolona lava ka nanongan-tena niala tamin’ ny seza fiandrianany ary nilevim-belona tao amin’ ny tranon-drelijiozy iray. Nisy andro maizina ho an’ ny Reformasiona koa tany Soisa tahaka ny tany Alemaina. Betsaka ireo fanjakana (cantons) nanaiky ny finoana nohavaozina, nefa nisy koa ireo ninia jamba ka nifikitra tamin’ ny fanekem-pinoan’ i Roma. Niteraka ady an-trano nony farany ny fanenjehan’ izy. ireo izay naniry ny handray ny fahama-rinana. Lavo teo an-tany fiadiana vonton-dran’ i Cappel ry Zwingli sy ireo maro hafa niray hina taminy teo amin’ ny fanavaozana arapivavahana. Fotoana fohy taorian’ izany dia maty i CEcolampade, trotrak’ ireo zava-doza mahatsiravina. Nandresy i Roma, ary toa efa hiverina aminy daholo izay rehetra veriny tamin’ ny toerana maro. Nefa tsy nandao ny asany na nahafoy ny vahoakany ilay Mpanolotsaina hatry ny fahagola. Nanafaka azy ny sandriny. Tamin’ ny tany hafa dia nanangana mpiasa hampandroso ny Reformasiona Izy. Tany Frantsa, raha mbola tsy re akory ny anaran’ i Lotera amin’ ny maha-Mpanavao fivavahana azy, dia efa nanomboka niposaka ny andro. Anisan’ ny voalohany nandray ny fahamarinana i Lefèvre izay efa mby tamin’ ny fahalehibeazany; lehilahy nahita fianarana, mpampianatra tao amin’ ny Oniversiten’ i Paris ary mpiandany tamin’ ny papa tamin’ ny fony marina sy tamin-joto tokoa. Raha nanao fikarohana momba ny haisoratra tamin’ ny andro fahagola izy, dia voatarika ho eo amin’ ny Baiboly ny sainy, ka nampidiriny hianaran’ ny mpianany izany. Olona nafana fo i Lefèvre tamin’ ny fivavahana tamin’ ny olomasina, ka niroso tamin’ ny fanomanana ny tantaran’ ny olo-masina sy ny maritiora araka izay hita ao amin’ ny lovan-tsofin’ ny fiango-nana. Nitaky asa betsaka sady mafy izany ; efa lasa lavitra anefa izy 156
tamin’ izany, raha nahatsapa fa mety nisy fanampiana hahasoa azy ao amin’ ny Baiboly ka nanomboka nandinika azy tamin’ izay lafiny izay izy. Nahita olo-masina tao izy, fa tsy tahaka ireo hita ao amin’ ny fanisan’ andron’ ny Romana. Nitosaka nameno ny sainy ny faha-zavana avy amin’ Andriamanitra. Sady talanjona izy no narikoriko ka dia navelany teo ilay asa nanendreny tena fa nanokan-tena kosa handinika ny tenin’ Andriamanitra izy. Ary vetivety dia nanomboka nampianatra ireo fahamarinana sarobidy hitany tao izy. Tamin’ ny taona 1512, talohan’ ny nanombohan’ i Lotera na Zwingli ny asa fanavaozana nataony, dia nanoratra izao i Lefèvre : «Andriamanitra no nanome antsika amin’ ny finoana ny fahamarinana izay hany afaka manamarina ho amin’ ny fiainana mandrakizay amin’ ny alalan’ ny fahasoavana»Wylie, boky 13, toko 1. Raha nandinika lalina ny momba ireo zavamiafin’ ny fanavotana izy dia niloa-bava hoe : «Endrey izany fifanakalozana ! Tsy hay lazaina ny fahalehibeazany», — voaheloka ilay tsy nanam-pahotana fa afaka ny meloka, Ilay Voatahy no mizaka ny ozona, ary ny voaozona kosa mandray ny fitahiana; maty ilay Fiainana, ary velona ny mety maty; safotry ny haizina ny voninahitra fa ilay tsy nahalala afa-tsy henatra teo aminy dia tafiana voninahitra.D’Aitbigné, navoaka tany Londra, boky 12, toko 2. Ary raha nampianatra izy fa an’ Andriamanitra irery ihany ny voninahitry ny famonjena; dia nanambara koa fa adidin’ ny olombelona ny mankatò. «Raha anisan’ ireo fiangonan’ i Kristy ianao, hoy izy, dia rantsan’ny vatany, raha anisan’ ny tenany ianao, dia feno ny fomban’ Andriamanitra. . .O, raha mba mety ho azon’ ny olona manko ny dikan’ io tombontsoa io dia hadio, ho maotona sy ho marina manao ahoana ny fiainany, ary ho vasoka manao ahoana ny fijeriny ny voninahitra rehetra eto amin’ izao tontolo izao, raha hampitahaina amin’ ilay voninahitra anaty, — dia ilay voninahitra tsy mety ho hitan’ ny mason’ ny nofo».Ibid, boky 12, toko 2. Nisy tamin’ ireo mpianatr’ i Lefèvre nanongilan-tsofina fatratra nihaino ny teniny sy nankasitraka izany, ary nanohy nanambara ny fahamarinana, fotoana ela taorian’ ny nampanginana ny feon’ ilay mpampianatra. Anisan’ ireny i William Farel, tia vavaka ny ray aman-dreniny, ary nobeazina handray ny fampianaran’ ny eglizy amin’ ny finoana tsy manadihady na inona na inona izy, ka afaka nilaza ny momba ny tenany tahaka ny Apostoly Paoly hoe : «fa efa Fariseo araka ny antoko fatra-pitana indrindra ny lalàna amin’ ny fivavaliantsika»1. Tamin’ ny maha-mpiandany mafana tamin’ i Roma azy, dia nirehitra tamin’ ny zotom-po izy hanapotika izay rehetra sahy nanohitra ny eglizy. «Nampiseho vangy tahaka ny amboadia romotra aho», hoy izy tatý aoriana, raha nitantara ny amin’ io vanim-potoana tamin’ ny fiainany io, rehefa nandre olona niteny nanohitra ny papa.Wylie, boky 13, toko 2. Tsy nahalala sasatra nivavaka tamin’ ny olo-masina izy, niaraka tamin’ i Lefèvre nitety ireo fiangonana tao Paris, niankohoka teo anoloan’ ny otely, nandravaka ireo fitehirizana relika tamin’ ny fanomezana nateriny. Tsy nitondra fiadanana ho an’ ny fanahiny anefa izany fahazarana izany, tamin’ ny fahatsapany ny fahotany, izay tsy foanan’ ny asa fampahorian-tena rehetra nataony. 157
- Page 113 and 114: pelatanan’ ny Tompo ny momba izan
- Page 115 and 116: misy fahazavana vaovao namirapiratr
- Page 117 and 118: «Raha tsy tafaverina aho ary raha
- Page 119 and 120: Tsia, hoy ny amperora,«tsy maintsy
- Page 121 and 122: Ny ampitson» iny izy no niseho han
- Page 123 and 124: izany aho, dia hoekeko izay diso re
- Page 125 and 126: izy. Tsy nahitana avonavona, firehe
- Page 127 and 128: amin’ ny fahazavana noraisin’ i
- Page 129 and 130: hafaliana sy ny fiderana ny fony:
- Page 131 and 132: fahombiazana. Ny fijaliana sy ny fa
- Page 133 and 134: dia nifaninana ho mamim-bahoaka ny
- Page 135 and 136: nefa tamin’ ny fety lehibe fanao
- Page 137 and 138: Eo amin’ i Kristy, hoy izy, no ti
- Page 139 and 140: Sorona mandrakizay. . . ny fijalian
- Page 141 and 142: izay hahatongavany tany amin’ i Z
- Page 143 and 144: Toko 10—Ny fandrosoan’ ny Fanav
- Page 145 and 146: amin’ ireo izay mitonona ho sakai
- Page 147 and 148: ihany no nanao ny zavatra rehetra.
- Page 149 and 150: nianjadian’ ny halozana sy ny fam
- Page 151 and 152: Olona avy amin’ ny saranga rehetr
- Page 153 and 154: Toko 11—Fanoherana nataon’ ny A
- Page 155 and 156: Raha nampiharina io didy io, dia «
- Page 157 and 158: ehetra izay mety hitandroana ny fil
- Page 159 and 160: Fanoherana io ho fanambaran’ ny f
- Page 161 and 162: havahanao aho». Vonon-kanao ny mar
- Page 163: izany. Tsy azonao atao ny miaro ny
- Page 167 and 168: Andriamanitra. Vetivety dia hita fa
- Page 169 and 170: tombon-tsoa azon’ ireo pretra noh
- Page 171 and 172: tokana ambaran’ ny Baiboly, ka ma
- Page 173 and 174: mpivarotra sy ny mpanao asa tanana
- Page 175 and 176: hamadika ny rahalahiny izy. Vahoaka
- Page 177 and 178: nisy «relika» malaza be dia be na
- Page 179 and 180: Fitiavana tsy hita fetra teo anatre
- Page 181 and 182: Bale, raha hitany fa nambenan’ ny
- Page 183 and 184: pahaizana mamirapiratra, ireo mpian
- Page 185 and 186: tany Holandy no niavian’ i Meuno
- Page 187 and 188: entirenty sy ny finoanoampoanan’
- Page 189 and 190: Io adihevitra io, na dia tamin’ n
- Page 191 and 192: amin’ ny mitataovovonana noho ny
- Page 193 and 194: fiainana an’ izany. Nolaviny ny z
- Page 195 and 196: amin’ ny toeran-kafa, hany ka tsy
- Page 197 and 198: fanantenana va ny fiezahako rehetra
- Page 199 and 200: Raha vao tafaorina tao amin’ ny f
- Page 201 and 202: sitrapony ! Roa taona lasa izay dia
- Page 203 and 204: tsy azo ovana ho fitsipiky ny marin
- Page 205 and 206: tsapany ny ilàny ny ran’ i Krist
- Page 207 and 208: Ny fotoana voambara eto — «roa a
- Page 209 and 210: hafatra, dia novalin’ i Farao tam
- Page 211 and 212: hazo». Ny tanin’ izy ireo dia za
- Page 213 and 214: «Ary ny mponina ambonin’ ny tany
tamin’ izany, raha nahatsapa fa mety nisy fanampiana hahasoa azy ao amin’ ny Baiboly ka<br />
nanomboka nandinika azy tamin’ izay lafiny izay izy. Nahita olo-masina tao izy, fa tsy<br />
tahaka ireo hita ao amin’ ny fanisan’ andron’ ny Romana. Nitosaka nameno ny sainy ny<br />
faha-zavana avy amin’ Andriamanitra. Sady talanjona izy no narikoriko ka dia navelany teo<br />
ilay asa nanendreny tena fa nanokan-tena kosa handinika ny tenin’ Andriamanitra izy.<br />
Ary vetivety dia nanomboka nampianatra ireo fahamarinana sarobidy hitany tao izy.<br />
Tamin’ ny taona 1512, talohan’ ny nanombohan’ i Lotera na Zwingli ny asa fanavaozana<br />
nataony, dia nanoratra izao i Lefèvre : «Andriamanitra no nanome antsika amin’ ny finoana<br />
ny fahamarinana izay hany afaka manamarina ho amin’ ny fiainana mandrakizay amin’ ny<br />
alalan’ ny fahasoavana»Wylie, boky 13, toko 1. Raha nandinika lalina ny momba ireo zavamiafin’<br />
ny fanavotana izy dia niloa-bava hoe : «Endrey izany fifanakalozana ! Tsy hay<br />
lazaina ny fahalehibeazany», — voaheloka ilay tsy nanam-pahotana fa afaka ny meloka,<br />
Ilay Voatahy no mizaka ny ozona, ary ny voaozona kosa mandray ny fitahiana; maty ilay<br />
Fiainana, ary velona ny mety maty; safotry ny haizina ny voninahitra fa ilay tsy nahalala<br />
afa-tsy henatra teo aminy dia tafiana voninahitra.D’Aitbigné, navoaka tany Londra, boky<br />
12, toko 2.<br />
Ary raha nampianatra izy fa an’ Andriamanitra irery ihany ny voninahitry ny famonjena;<br />
dia nanambara koa fa adidin’ ny olombelona ny mankatò. «Raha anisan’ ireo fiangonan’ i<br />
Kristy ianao, hoy izy, dia rantsan’ny vatany, raha anisan’ ny tenany ianao, dia feno ny<br />
fomban’ Andriamanitra. . .O, raha mba mety ho azon’ ny olona manko ny dikan’ io tombontsoa<br />
io dia hadio, ho maotona sy ho marina manao ahoana ny fiainany, ary ho vasoka manao<br />
ahoana ny fijeriny ny voninahitra rehetra eto amin’ izao tontolo izao, raha hampitahaina<br />
amin’ ilay voninahitra anaty, — dia ilay voninahitra tsy mety ho hitan’ ny mason’ ny<br />
nofo».Ibid, boky 12, toko 2.<br />
Nisy tamin’ ireo mpianatr’ i Lefèvre nanongilan-tsofina fatratra nihaino ny teniny sy<br />
nankasitraka izany, ary nanohy nanambara ny fahamarinana, fotoana ela taorian’ ny<br />
nampanginana ny feon’ ilay mpampianatra. Anisan’ ireny i William Farel, tia vavaka ny ray<br />
aman-dreniny, ary nobeazina handray ny fampianaran’ ny eglizy amin’ ny finoana tsy<br />
manadihady na inona na inona izy, ka afaka nilaza ny momba ny tenany tahaka ny Apostoly<br />
Paoly hoe : «fa efa Fariseo araka ny antoko fatra-pitana indrindra ny lalàna amin’ ny<br />
fivavaliantsika»1. Tamin’ ny maha-mpiandany mafana tamin’ i Roma azy, dia nirehitra<br />
tamin’ ny zotom-po izy hanapotika izay rehetra sahy nanohitra ny eglizy. «Nampiseho<br />
vangy tahaka ny amboadia romotra aho», hoy izy tatý aoriana, raha nitantara ny amin’ io<br />
vanim-potoana tamin’ ny fiainany io, rehefa nandre olona niteny nanohitra ny papa.Wylie,<br />
boky 13, toko 2. Tsy nahalala sasatra nivavaka tamin’ ny olo-masina izy, niaraka tamin’ i<br />
Lefèvre nitety ireo fiangonana tao Paris, niankohoka teo anoloan’ ny otely, nandravaka ireo<br />
fitehirizana relika tamin’ ny fanomezana nateriny. Tsy nitondra fiadanana ho an’ ny<br />
fanahiny anefa izany fahazarana izany, tamin’ ny fahatsapany ny fahotany, izay tsy foanan’<br />
ny asa fampahorian-tena rehetra nataony.<br />
157
Change language