Leviathan dari Bangsa Bangsa_

Tsia, hoy ny amperora,«tsy maintsy mitana ny teny nomentsika isika.» Ibid, boky 7, toko 8.
Noho izany dia tapaka ny hevitra fa hohenoina ilay Mpanavao fivavahana.
Ny tanàna iray manontolo no ta-hahita io olo-malaza. indrindra io, ka vetivety dia feno
mpamangy be dia be ny toerana nivantanany. Zara anefa raha nahazo aina indray i Lotera,
izy vao narary teo, torovan’ ny dia izy izay naharitra tapa-bolana naninjitra; tsy maintsy
miomana koa izy ho amin’ ny fotoan-dehibe ny ampitson’ iny ka nila fahanginana sy fialantsasatra.
Mafy loatra anefa ny faniriana hahita azy ka tsy nahazo afa-tsy ora vitsivitsy
hialan-tsasatra fotsiny izy dia tonga ireo olo-manan-kaja andriandahy, pretra sy olon-tsotra
nafana fo nitangorona teo aminy. Anisan’ ireny dia nisy andriana maro izay nangataka
fanavaozana tamim-pahasahiana tamin’ ny amperora mikasika ireo fanararaotana
mihoapampana nataon’ ny mpitondra fiangonana ary izay nataon’ i Lotera hoe: «efa
nafahana tamin’ ny filazantsarako». Martyn, pejy 393. Na fahavalo, na sakaiza dia samy
tonga nijery ilay pretra tsy nahalala tahotra; noraisiny tamin’ ny fahatoniana tsy niova anefa
izy ireo, ary novaliny tamim-pahendrena izy rehetra. Matotra sady nitory herim-po ny
fihetsiny. Ny endriny hatsatra sy mahia dia nahitana ny soritry ny asa mafy sy ny aretina,
nefa dia feno halemem-panahy sy fahamiramiranana aza. Ny havesadanjan’ ny teny nataony
izay nambarany tamin’ ny fony rehetra, dia nanome hery azy izay tsy laitr’ ireo fahavalony
notoherina. Samy gaga avokoa ny sakaizany na ny fahavalony. Tao ireo niaiky marina fa
nisy herin’ Andriamanitra niasa sy nanampy azy; tao koa ny hafa nilaza tahaka izay nataon’
ireo Fariseo tamin’ i Kristy hoe: «Manana demonia lzy.»
Ny andro manaraka dia voaantso hanatrika ny fivorian’ ny filankevitry ny fanjakana
foibe i Lotera. Manam-boninahitra mpanotrona ny amperora no voatendry hitondra azy tao
amin’ ny trano fivoriana; nefa dia anointsarotra be vao tonga teo amin’ io toerana io.
Rakotra olona mpijery naniry mafy ny hahita ilay relijiozy sahy nanohitra ny fahefan’ ny
papa ny lalam-be rehetra.
Raha handeha hiditra eo anatrehan’ ireo mpitsara azy izy, dia nisy jeneraly zokiolona,
lehilahy mahery fo tamin’ ny ady maro, no nilaza taminy tamim-pahalemem-panahy hoe:
«Indrisy ry pretra mahantra, indrisy, andeha hijoro amin’ ny ady ambony noho izay tsy
mbola natrehiko, na izaho na kapiteny hafa teo amin» ny ady nahalatsahan’ ny rà be
indrindra ianao izao. Nefa raha marina ny anao, ary raha azo antoka izany dia mandrosoa
amin’ ny anaran’ Andriamanitra, ary aza matahotra na inona na inona. Tsy handao anao
Andriamanitra.» — D’Aubigne, boky 7, toko 8.
Nony farany dia niseho teo anatrehan’ ny fivoriam-be i Lotera. Teo amin’ ny seza
fiandrianana ny amperora. Nanodidina azy ireo olona manan-kaja indrindra tao amin’ ny
fanjakany. Tsy mbola nisy olona mihitsy niseho teo anatrehan’ ny fivoriana miezinezina toy
izay nisehoan’ i Martin Lotera mba hanazavany ny finoany. Io fisehoana io fotsiny dia efa
fandresena lehibe tamin’ ny fahefana papaly. Efa nanameloka io olona io mantsy ny papa,
izao kosa izy dia mijoro eo anatrehan’ ny fitsarana izay amin’ izao isokafany izao indrindra
dia misandratra ho ambony noho ny an’ ny papa. Efa namoaka didy nandrara azy tsy ho eo
111