Leviathan dari Bangsa Bangsa_
, , , , , losifera, , , , , , , , losifera, , ,
Ny tetika maty paika nataon’ ireo Romanista dia ny hiezaka hahazo ny fon’ i Lotera tamin’ ny fihetsika toa mitory halemempanahy. Nampiseho fisakaizana fatratra ilay iraky ny papa raha hihaona taminy; fa ny nangatahiny dia ny hileferan’ i Lotera eo ambany fahefan’ ny fiangonana, na dia tsy hitonona izany aza, ka hanaiky ny zavatra rehetra tsy misy adihevitra na fanontaniana. Tsy nolanjalanjaina araka izay tokony ho izy ny toetra amampanahin’ ity lehilahy ifampiraharahany ity. Ho valin’ izany dia nambaran’ i Lotera ny fanajany ny fiangonana ny faniriany ny fahamarinana, ny fahavononany hamaly ny fanakianana rehetra atao momba izay nampianariny ka hitondra ny fampianarany hotsarain’ ireo Oniversite lehibe sasany. Niaraka tamin’ izany anefa dia notoheriny ny fomban’ ilay kardinaly izay nangataka azy hanatsoaka ny teniny nefa tsy nasehony mazava taminy ny fahadisoany. Ny hany valin-teny azony dia izao: «Maneke ho diso! Maneke ho diso! » Nasehon’ ilay Mpanavao fivavahana fa tohanan’ ny Soratra Masina ny heviny ary nambarany tamin’ ny fomba hentitra fa tsy afaka hiala amin’ ny fahamarinana izy. Tsy afaka namaly ireo fonjankevitra naroson’ i Lotera ilay iraky ny papa ka hany heriny dia nandrahona azy tamin’ ny fanakianana sy ny fanesoesoana vary raraka ary ny fandokadokafana nosingatsinganina teny nalaina avy amin’ ny lovan-tsofina sy ny fanambaran’ ireo Rain’ ny fiangonana ka tsy nisy nandatsahan’ ilay Mpanitsy fivavahana akory. Hitan’ i Lotera fa raha notohizana toy izany ny resaka dia tsy hisy vokany, ka farany dia nomen’ ireo alalana tsy fidiny i Lotera hamaly azy an-tsoratra. «Amin’ izay», hoy izy, raha nanoratra tamin’ ny sakaizany iray, «dia roa sosona ny tombon-tsoa azon’ izay iharan’ ny fampijaliana; voalohany, izay voasoratra dia azo apetraka hotsarain’ ny hafa; faharoa, mety ho azo atao amin’ io fomba io ny manararaotra ny tahotra, na dia tsy handaitra intsony amin’ ny feon’ ny fieritreretana aza izay hahazo an’ ity lehilahy tsy refesi-mandidy, feno avona sy mibedibedy foana ity, fa raha tsy izany dia handresy amin’ ny fiteny henjana hataony izy».Martyn, The Life and Times of Luther (Ny Fiainan’ i Lotera sy ny androny, p. 271, 272.) Tamin’ ny fihaonana faharoa, dia novelabelarin’ i Lotera tamin’ ny fomba mazava, matotra sy mavesa-danja, sady voatohana tanteraka tamin’ ny toko sy andininy maro avy amin’ ny Soratra Masina ny heviny. Rehefa avy novakiny tamin’ ny feo avo aloha io lahateny io, dia natolony ny kardinaly izay nanilakilaka an’ izany ho azy erý sady nilaza fa teny maro foana tsy misy antony izany sy toko sy andininy tsy mifanitsy amin’ izay ilaina azy. Tonga saina tanteraka i Lotera ka ny hevitr’ ilay pretra ambony miavonavona ihany no nainelezany azy — dia ny lovan-tsofina sy ny fampianaran’ ny Eglizy ary naongany tanteraka ireo foto-kevitra najorony. Rehefa hitan’ ny pretra ambony fa tsy misy havaly ny fandaharana nataon’ i Lotera, dia tsy mahafehy tena intsony izy, ka toa romotra niantsoantso hoe: «Maneke ho diso raha tsy izany dia halefako any Roma ianao, hiseho eo anatrehan’ ny mpitsara notendrena hanadihady ny momba anao. Horoahiko tsy ho anisan’ ny Eglizy ianao sy izay rehetra 96
momba anao, sy izay rehetra naneho fankasitrahana anao na tamin’ ny fotoana inona na tamin’ ny fotoana inona, ka horoahiko hiala amin’ ny Eglizy». Farany dia hoy izy tamin’ ny feo feno avona sy hatezerana : «Maneke ho diso, raha tsy izany dia aza miverina intsony». D’Aubigni, boky nivoaka tao London,boky 4, toko 8. Nivoaka ny efitrano haingana niaraka tamin’ ireo sakaizany ilay Mpanavao fivavahana, ka nasehony mazava tamin’ izany fa tsy misy fanekena ho diso azo antenaina avy aminy. Tsy izay no nokendren’ ny kardinaly. Nihevitra izy fa hampahatahotra an’ i Lotera ny herisetra ka hampilefitra azy. Izao anefa, tavela irery niaraka tamin’ ireo mpomba azy izy, ka nifampijery tamin’ alahelo mafy noho ny tsy fahombiazana tsy nampoizina nihatra tamin’ ny tetika nataony. Tsy nilaozan’ ny tsy hisy vokany tsara ny fiezahana nataon’ i Lotera tamin’ io fotoana io. Azon’ ny vahoaka be nivory nanatrika tao ny nampitaha ireo lehilahy roa, ka hitsara izay toe-tsaina nasehony, sy ny lanjan’ ny hevitra naroson’ ny andaniny sy ny ankilany ary ny maha-marim-pototra sy tsy maha-marim-pototra izany. Fahasamihafana manao ahoana! Ilay Mpanavao fivavahana tsotra, manetry tena, matotra, mijoro noho ny herin’ Andriamanitra, manana ny fahamarinana ho azy; ilay solontenan’ ny papa, mihevitena ho zavatra, manjakazaka, miavonavona, tsy mandanjalanja akory vao manao zavatra, ary tsy nanana na dia fonjan-kevitra iray aza avy amin’ ny Soratra Masina, nefa manezakezaka miantsoantso hoe: «Maneke ho diso, raha tsy izany dia aoka halefa any Roma ho faizina». Na dia efa nanana tsisakanana niaro azy aza i Lotera, dia nioko ireo mpomba an’ i Roma hisambotra sy hanao azy an-tranomaizina. Nanantitrantitra taminy ireo sakaizany fa tsy misy antony mbolà hijanonany, fa tokony hiverina avy hatrany any Wittenberg izy, ary atao izay fitandremana mafy indrindra mba hanafenana ny fikasany. Araka izany dia niala tao Augsbourg izy raha mbola tsy niposaka ny masoandro, nitaingina soavaly, ary mpitaridalana nomen’ ny mpitsara ihany no niaraka taminy. Betsaka ny fanahiany raha niafinafina nivoaka ny tanàna namakivaky ny arabe maizina sady mangina izy. Ho afaka amin’ ny fandrika novelarina ho azy va re izy? Fotoana nampangitakitaka sy nanaovana vavaka mafana izany. Tonga teo amin’ ny vavahady kely teo amin’ ny mandan’ ny tanàna izy. Novohana ho azy izany, ka tafavoaka tsy nisy nanakantsakana izy sy ilay mpitari-dalana azy. Rehefa tonga tany ivelany soa aman-tsara ireto mpandositra dia nanafaingana ny diany ary talohan’ ny nandrenesan’ ny iraky ny papa ny nandehanan’ i Lotera, dia efa tsy tratran’ ny mpanenjika azy intsony izy. Resy Satana sy ny iraka nalefany. Lasa ilay olona noheveriny fa voafenjan’ ny fahefany, nandositra sahala amin’ ny voronkely niala ny fandriky ny mpihaza. Rehefa ren’ ny iraky ny papa ny nandosiran’ i Lotera, dia safotry ny hatairana sy ny hatezerana izy. Nanantena ny handray voninahitra be izy noho ny fahendreny sy ny fahamatorany tamin’ ny fifandraisany tamin’ ity mpanakorontana ny fiangonana ity; diso fanantenana anefa izy. Nasehony tamin’ ny taratasy ho an’ i Frederika filohan’ i Saxe ny hatezerany, ka niampangany mafy an’ i Lotera sy nangatahany ny handefasan’ i Frederika 97
- Page 53 and 54: finoana marina tao amin’ ireo toe
- Page 55 and 56: ny fahamendrehan’ olombelona dia
- Page 57 and 58: novaliany fa tsy maintsy mamangy ny
- Page 59 and 60: andro noho ireo vonona koa hiaritra
- Page 61 and 62: fahaizana. Ny herin’ ny fahaizany
- Page 63 and 64: no nandà tsy handefa ny zanany tan
- Page 65 and 66: nahatongavan’ ireo taratasy anefa
- Page 67 and 68: inona na inona nihatra. Tao amin’
- Page 69 and 70: tany Roma i Wiclef hotsaraina teo a
- Page 71 and 72: Andriamanitra avy amin’ ity tsind
- Page 73 and 74: Tamin’ ny alalan’ ireo asa sora
- Page 75 and 76: tontolo izao hatolotra an-janany, n
- Page 77 and 78: tany an-tsaha, tsy nombam-panompoam
- Page 79 and 80: fivavahana; koa dia nampangain’ n
- Page 81 and 82: Nandritra ny diany, dia hitan’ i
- Page 83 and 84: vahoaka izay nitoriako ny filazants
- Page 85 and 86: ilay Tompo Andriamanitra izay nanok
- Page 87 and 88: Vaky nifofofofo indray ny haromotan
- Page 89 and 90: Taona vitsy taorian’ izany, tamin
- Page 91 and 92: nanohitra ireo fanompoam-tsampy sy
- Page 93 and 94: tao an-tranony ho any an-tsekoly ta
- Page 95 and 96: taloha. Ibid, boky 2, toko 4. Toy i
- Page 97 and 98: nandefa ny tarany hatrany amin’ n
- Page 99 and 100: ihany no afaka mamonjy ny mpanota.
- Page 101 and 102: niditra teo amin’ ny laharan’ n
- Page 103: masina, ilay hany fahefana fara-tam
- Page 107 and 108: an’ i Ziona fahiny, ary avy ao no
- Page 109 and 110: . . . Fa Kristy mihitsy no melohina
- Page 111 and 112: fanoherana ny fahamarinana, mety ho
- Page 113 and 114: pelatanan’ ny Tompo ny momba izan
- Page 115 and 116: misy fahazavana vaovao namirapiratr
- Page 117 and 118: «Raha tsy tafaverina aho ary raha
- Page 119 and 120: Tsia, hoy ny amperora,«tsy maintsy
- Page 121 and 122: Ny ampitson» iny izy no niseho han
- Page 123 and 124: izany aho, dia hoekeko izay diso re
- Page 125 and 126: izy. Tsy nahitana avonavona, firehe
- Page 127 and 128: amin’ ny fahazavana noraisin’ i
- Page 129 and 130: hafaliana sy ny fiderana ny fony:
- Page 131 and 132: fahombiazana. Ny fijaliana sy ny fa
- Page 133 and 134: dia nifaninana ho mamim-bahoaka ny
- Page 135 and 136: nefa tamin’ ny fety lehibe fanao
- Page 137 and 138: Eo amin’ i Kristy, hoy izy, no ti
- Page 139 and 140: Sorona mandrakizay. . . ny fijalian
- Page 141 and 142: izay hahatongavany tany amin’ i Z
- Page 143 and 144: Toko 10—Ny fandrosoan’ ny Fanav
- Page 145 and 146: amin’ ireo izay mitonona ho sakai
- Page 147 and 148: ihany no nanao ny zavatra rehetra.
- Page 149 and 150: nianjadian’ ny halozana sy ny fam
- Page 151 and 152: Olona avy amin’ ny saranga rehetr
- Page 153 and 154: Toko 11—Fanoherana nataon’ ny A
Ny tetika maty paika nataon’ ireo Romanista dia ny hiezaka hahazo ny fon’ i Lotera<br />
tamin’ ny fihetsika toa mitory halemempanahy. Nampiseho fisakaizana fatratra ilay iraky ny<br />
papa raha hihaona taminy; fa ny nangatahiny dia ny hileferan’ i Lotera eo ambany fahefan’<br />
ny fiangonana, na dia tsy hitonona izany aza, ka hanaiky ny zavatra rehetra tsy misy adihevitra<br />
na fanontaniana. Tsy nolanjalanjaina araka izay tokony ho izy ny toetra amampanahin’<br />
ity lehilahy ifampiraharahany ity. Ho valin’ izany dia nambaran’ i Lotera ny<br />
fanajany ny fiangonana ny faniriany ny fahamarinana, ny fahavononany hamaly ny<br />
fanakianana rehetra atao momba izay nampianariny ka hitondra ny fampianarany hotsarain’<br />
ireo Oniversite lehibe sasany. Niaraka tamin’ izany anefa dia notoheriny ny fomban’ ilay<br />
kardinaly izay nangataka azy hanatsoaka ny teniny nefa tsy nasehony mazava taminy ny<br />
fahadisoany.<br />
Ny hany valin-teny azony dia izao: «Maneke ho diso! Maneke ho diso! » Nasehon’ ilay<br />
Mpanavao fivavahana fa tohanan’ ny Soratra Masina ny heviny ary nambarany tamin’ ny<br />
fomba hentitra fa tsy afaka hiala amin’ ny fahamarinana izy. Tsy afaka namaly ireo fonjankevitra<br />
naroson’ i Lotera ilay iraky ny papa ka hany heriny dia nandrahona azy tamin’ ny<br />
fanakianana sy ny fanesoesoana vary raraka ary ny fandokadokafana nosingatsinganina teny<br />
nalaina avy amin’ ny lovan-tsofina sy ny fanambaran’ ireo Rain’ ny fiangonana ka tsy nisy<br />
nandatsahan’ ilay Mpanitsy fivavahana akory. Hitan’ i Lotera fa raha notohizana toy izany<br />
ny resaka dia tsy hisy vokany, ka farany dia nomen’ ireo alalana tsy fidiny i Lotera hamaly<br />
azy an-tsoratra.<br />
«Amin’ izay», hoy izy, raha nanoratra tamin’ ny sakaizany iray, «dia roa sosona ny<br />
tombon-tsoa azon’ izay iharan’ ny fampijaliana; voalohany, izay voasoratra dia azo apetraka<br />
hotsarain’ ny hafa; faharoa, mety ho azo atao amin’ io fomba io ny manararaotra ny tahotra,<br />
na dia tsy handaitra intsony amin’ ny feon’ ny fieritreretana aza izay hahazo an’ ity lehilahy<br />
tsy refesi-mandidy, feno avona sy mibedibedy foana ity, fa raha tsy izany dia handresy<br />
amin’ ny fiteny henjana hataony izy».Martyn, The Life and Times of Luther (Ny Fiainan’ i<br />
Lotera sy ny androny, p. 271, 272.)<br />
Tamin’ ny fihaonana faharoa, dia novelabelarin’ i Lotera tamin’ ny fomba mazava,<br />
matotra sy mavesa-danja, sady voatohana tanteraka tamin’ ny toko sy andininy maro avy<br />
amin’ ny Soratra Masina ny heviny. Rehefa avy novakiny tamin’ ny feo avo aloha io<br />
lahateny io, dia natolony ny kardinaly izay nanilakilaka an’ izany ho azy erý sady nilaza fa<br />
teny maro foana tsy misy antony izany sy toko sy andininy tsy mifanitsy amin’ izay ilaina<br />
azy. Tonga saina tanteraka i Lotera ka ny hevitr’ ilay pretra ambony miavonavona ihany no<br />
nainelezany azy — dia ny lovan-tsofina sy ny fampianaran’ ny Eglizy ary naongany<br />
tanteraka ireo foto-kevitra najorony.<br />
Rehefa hitan’ ny pretra ambony fa tsy misy havaly ny fandaharana nataon’ i Lotera, dia<br />
tsy mahafehy tena intsony izy, ka toa romotra niantsoantso hoe: «Maneke ho diso raha tsy<br />
izany dia halefako any Roma ianao, hiseho eo anatrehan’ ny mpitsara notendrena<br />
hanadihady ny momba anao. Horoahiko tsy ho anisan’ ny Eglizy ianao sy izay rehetra<br />
96
Change language