Ukończenie Wyścigu_

go o zbyt pochopne i impulsywne postępowanie. Inni oskarżali go o zuchwalstwo,
twierdząc, że nie kieruje nim Bóg, że jego wystąpienie motywowane jest dumą i
bezczelnością. „Któż nie wie, że każdy kto forsuje jakieś nowe idee, jest zawsze posądzony
o dumę i chęć zwady?” — odpowiadał reformator. „Dlaczego zamordowano Jezusa i Jego
naśladowców? Ponieważ uważano ich za dumnych gardzicieli ówczesnej mądrości i
wiedzy, którzy głosili nowe poglądy nie pytając pokornie o zdanie konserwatystów.
Cokolwiek czynię, stanie się nie według rady ludzkiej, lecz boskiej. Jeżeli to dzieło
pochodzi od Boga, któż je zatrzyma. Jeżeli nie jest od Boga, któż je zdoła prowadzić dalej?
Niech się nie dzieje wola moja, ani ich, ani wasza, lecz Twoja wola, święty Ojcze, który
jesteś w niebie”. — D’Aubigné III, 6. {WB 69.4}
Chociaż Duch Boży pobudził Lutra do rozpoczęcia dzieła, nie miało ono być
przeprowadzone bez żadnych walk: Zarzuty stawiane Lutrowi przez jego nieprzyjaciół,
fałszywe interpretacje jego zamiarów i niesprawiedliwe, złośliwe uwagi o jego charakterze i
motywach postępowania, spadły na reformatora jak niepowstrzymana lawina i nie pozostały
bez skutku. Luter liczył na to, że przywódcy ludu zarówno w sferach kościelnych, jak i
uczelnianych, złączą się z nim na korzyść reformacji. Słowa zachęty ludzi zajmujących
wysokie stanowiska dodały mu radości i nadziei. Przeczuwał, że w kościele wreszcie
wschodzi jutrzenka. Niestety, słowa zachęty zmieniły się w oskarżenia i potępienia. Wielu
dostojników państwowych i kościelnych było przekonanych o prawdziwości jego tez, ale
zorientowali się, że przyjęcie tych prawd pociągnęłoby za sobą doniosłe zmiany.
Oświecenie i przekształcenie życia ludu byłoby równoznaczne z podkopaniem autorytetu
Rzymu. Nagle wyczerpałoby się źródło olbrzymich dochodów, które wpływały do kasy
papieskiej, co ograniczyłoby z kolei rozrzutność i wystawne życie dostojników kościelnych.
Poza tym nauczanie ludu, aby myślał i postępował w sposób świadomy i odpowiedzialny,
spoglądając jedynie na Chrystusa w celu osiągnięcia zbawienia, zachwiałoby tronem
papieża i w końcu zniszczyłoby jego władzę. Z tych właśnie względów dostojnicy odrzucili
dane im od Boga poznanie prawdy, a sprzeciwiając się człowiekowi, którego posłał Bóg,
sprzeciwili się samemu Chrystusowi i prawdzie. {WB 69.5}
Luter zadrżał, gdy uświadomił sobie, że jest jedynie, małym człowiekiem, który
sprzeciwił się największym mocom ziemi. Czasami wątpił, czy to rzeczywiście Bóg kazał
mu wystąpić przeciwko autorytetowi Kościoła. „Kimże byłem — pisał później — by
sprzeciwić się majestatowi papieża, przed którym drżeli królowie i cała ziemia? (...). Nikt
nie wie, ile wycierpiałem w tych pierwszych dwóch latach i ile przeżyłem zwątpień”. —
Tamże III, 6. Reformator nie zniechęcał się jednak. Gdy zabrakło mu pomocy ludzkiej,
spoglądał na Boga ufając, że może polegać na Jego wszechmocnym ramieniu. {WB 70.1}
Do pewnego zwolennika reformacji Luter pisał: „Nie można dojść do zrozumienia
Pisma Świętego przez studia. Czytanie Biblii powinieneś rozpoczynać od modlitwy. Proś
Pana, aby ci w swej łasce dał prawdziwe zrozumienie Jego Słowa. Nie ma innego
81