Ukończenie Wyścigu_

lecz za Słowo Boże (...). Chrystus napełni mnie swym Duchem, bym mógł pokonać
apostołów błędu. Pogardzałem nimi przez całe życie, a teraz zatriumfuję nad nimi przez swą
śmierć. Chcą zmusić mnie w Wormacji, abym odwołał swoje pisma. Moje odwołanie będzie
brzmiało tak: Kiedyś mówiłem, że papież jest zastępcą Chrystusa, teraz twierdzę, że jest on
przeciwnikiem naszego Pana i apostołem diabła”. — Tamże VII, 6. {WB 80.1}
W niebezpieczną podróż Luter nie udał się samotnie. Oprócz cesarskiego posła
zdecydowali się towarzyszyć mu trzej przyjaciele. Melanchton także z całego serca pragnął
przyłączyć się do nich. Przywiązał się do Lutra i chciał być razem z nim nawet w więzieniu
a nawet razem z nim ponieść śmierć. Luter jednak odmówił jego prośbom. Gdyby on zginął,
odpowiedzialność za reformację musiałaby spocząć na młodym pomocniku. Odjeżdżając
Luter powiedział do Melanchtona: „Jeżeli nie wrócę i wrogowie zabiją mnie, nauczaj dalej i
trwaj mocno w prawdzie. Pracuj na moim miejscu (...). Jeżeli ty zostaniesz przy życiu, moja
śmierć nie będzie miała znaczenia”. — Tamże VII, 7. Studenci i obywatele miasta, którzy
zebrali się by pożegnać Lutra, byli bardzo wzruszeni. Wielu z tych, których serca zostały
poruszone przez ewangelię, żegnało go ze łzami w oczach. W ten sposób Luter i jego
towarzysze opuścili Wittenbergę. {WB 80.2}
W drodze spostrzegli, że ludzi gnębiły najgorsze przeczucia, W niektórych miastach nie
okazywano im żadnych oznak szacunku. W innym miejscu, gdy zatrzymali się na noc,
pewien przyjaźnie usposobiony ksiądz wyraził swe obawy w ten sposób, że pokazał Lutrowi
obraz włoskiego reformatora, który poniósł męczeńską śmierć. Następnego dnia dowiedzieli
się, że pisma Lutra zostały w Wormacji potępione. Cesarscy posłowie ogłaszali dekret
Karola V, na mocy którego wszystkie zakazane książki należało oddać władzom miejskim.
Poseł, który obawiał się, że bezpieczeństwo Lutra jest mocno zagrożone i sądził, że
reformator może zmienił już postanowienie, zapytał, czy chce on jechać w dalszą drogę.
Luter odpowiedział: „Chociaż jestem wyklęty we wszystkich miastach, jadę dalej”. —
Tamże VII, 7. {WB 80.3}
W Erfurcie przyjęto reformatora z wielką czcią. Luter otoczony tłumami zwolenników
szedł tymi samymi ulicami, które we wcześniejszych latach tak często przemierzał ze swą
torbą żebraka. Odwiedził też swą celę klasztorną i przypomniał sobie wewnętrzne walki;
dzięki którym spłynęło nań światło, jakie teraz oświecało całe Niemcy. Proszono go o
wygłoszenie kazania. Choć było mu to zabronione, poseł nie sprzeciwił się w tym wypadku
i mnich, który kiedyś w klasztorze był posługaczem, wstąpił teraz na ambonę. {WB 80.4}
Do zgromadzonego tłumu Luter zaczął przemawiać słowami Jezusa: „Pokój wam:
Filozofowie, doktorzy i pisarze starali się swymi naukami wskazać ludziom drogę do
osiągnięcia życia wiecznego. Niestety nie udało im się to. Ja wam teraz pokażę tę drogę (...).
Bóg wzbudził z martwych Człowieka, Pana naszego Jezusa Chrystusa, który pokonał
śmierć, zniszczył grzech i zamknął bramy piekła. Dokonał dzieła zbawienia (...). Chrystus
95