Schule in Deutschland verstehen (persische Sprachfassung)

Farsi 

نظام مدرسه در آلماِن 

دانستنی های اولیه 

برای والدین 

چهارمین نسخه ی بازبینی شده 

همچنین به شکل یک مقاله الکترونیکی 

دکتر آلکسی مِدوِدِف با همکاری الیزابت واتسینسکی 

هزینۀ این پروژه ها توسط صندوق پشتوانۀ تأمین اجتماعی اروپا ESF( )Europäischer Sozialfonds, و شهر آزادِ‏ و تجاری هامبورگ Hamburg( )Freie und Hansestadt تأمین می گردد 

Die Projekte werden aus dem Europäischen Sozialfonds ESF und von der Freien und Hansestadt Hamburg finanziert.

پیش گفتار 

والدین عزیز،‏ 

مرکز هماهنگی بازآموزی و اشتغال )KWB( سال هاست که به والدین در زمینۀ 

سؤاالت و موضوعات مختلف مرتبط با مدرسه مشاوره می دهد.‏ این امر عمدتاً‏ 

در چارچوب پروژۀ صندوق پشتوانۀ تأمین اجتماعی اروپا )ESF( در هامبورگ 

تحت عنوان ‏»والدین در صحنه«‏ و طرح ‏»مشاوره – شایسته سازی – مهاجرت«‏ 

)BQM( انجام می گرفت.‏ به دنبال این تجربیات در سال ۲۰۱۳ اندیشۀ انتشار 

کتابی قابل فهم دربارۀ سیستم پیچیدۀ مدرسه در آلمان شکل گرفت.‏ 

این ایده در خارج از هامبورگ نیز حامیانی فعال یافت.‏ بدین ترتیب پروژۀ 

‏»والدین درصحنه«‏ برندۀ جایزۀ ویژۀ ‏»پیش بُردِ‏ زبان«‏ )Sprachförderung( 

بنیادِ‏ کوتشاید )Kutscheit-Stiftung( شد،‏ که خود بخشی از ‏»جایزۀ مشوّقان 

پنهان«‏ Awards( )Hidden Movers بنیادِ‏ دیلویت )Deloitte-Stiftung( می 

باشد.‏ ما با دریافت این جایزه سرانجام موفق به انتشار چاپ اول کتاب ‏»نظام 

مدرسه در آلمان«‏ verstehen( )Schule in Deutschland شدیم.‏ در پروژه 

‏»مربیان مدرسه - دست در دست برای مدارس توانا«‏ ‏)شروع پروژه:‏ 1 آپریل 

2014( که KWB به همراه اداره مدارس و آموزش حرفه ای در حال انجام 

است،‏ همچنین یک ورژن زبان عربی،‏ انگلیسی،‏ فرانسوی،‏ فارسی،‏ روسی ، زبان 

ترکی و اوکراینی نیز ایجاد کرده است.‏ همه نشریات نیز به عنوان یک مقاله 

الکترونیکی رایگان در www.schulmentoren.de در دسترس می باشند.‏ 

آنچه هم اکنون در اختیار دارید ویرایش نسخه چهارم می باشد 

… ۲ …

موضوع کتاب حاضر چیست؟ 

بدون شک سؤاالتی از این دست برای شما نیز آشنا هستند:‏ 

چگونه می توان به فرزند خود پیش از آغاز به مدرسه و در طول تحصیل کمک کرد؟ 

والدین چه نقشی در انتخاب شغل فرزند خود دارند؟ 

والدین در رابطه با مدرسه چه حقوقی داشته و چه وظایفی به عهده دارند؟ 

پس از پایان مدرسه چه می شود؟ 

اغلب،‏ تنها چیزهایی بسیار ساده فرزند شما را یاری می دهند تا در مدرسه موفق بوده و 

پس از آن شغلی مناسب بیابند،‏ مثالً‏ : نظارتِ‏ مرتّب بر تکالیف مدرسه،‏ حضور در جلسۀ 

اولیاء و مربیان و ترتیب دادن کالس تقویتی.‏ این کتاب،‏ امکانات بسیاری را در زمینۀ 

همکاری والدین با مدرسه به شما معرفی خواهد کرد.‏ 

خواندنِ‏ این کتاب،‏ آسان است.‏ کتاب شامل ۲۰ فلِ‏ کوتاه است.‏ هر فصل،‏ حاوی ۵ 

نکتۀ مهم در زمینۀ خاصی است.‏ همچنین در هر فصل راهنمایی های مشخصی ذکر 

می شود.‏ در پایانِ‏ هر فصل،‏ منابع دیگری برای کسب اطالع بیشتر توصیه می گردد.‏ 

امیدوریم کتاب برایتان جالب باشد!‏ 

دکتر آلکسی مِدوِدِف و الیزابت واتسینسکی 

هامبورگ،‏ بهار 2024 

… ۳ …

دکتر آلکسی مِدوِدِف 

دکتر آلکسی مِدوِدِف از سال ۲۰۰۷ به عنوان مشاور مرکز بازآموزی و اشتغالِ‏ 

‏»کا وی بی«‏ و در حال حاضر به عنوان مدیر در بخش توسعه مدارس مشغول به کار 

می باشد . تمرکز وی بر فعالیتِ‏ میان فرهنگیِ‏ والدینِ‏ مهاجر در مرحلۀ گذار از مدرسه 

به عرصۀ اشتغال‎٬‎ تحصیل متنوع‎٬‎ آلمانی به عنوان زبان خارجی و زبان دوم و همچنین 

مشاوره اجتماعی است.‏ او زبان آلمانی و گردشگری و مدیریت آموزشی را به ترتیب در 

شهرهای پِرم،‏ مونستر و زاگرب تحصل کرده است.‏ دکتر مِدوِدوف دارای درجۀ دکترا در 

مطالعات ادبی از نوگورود ‏)روسیه(‏ است.‏ 

الیزابِت واتْسینسْ‏ کی 

الیزابت واتسینسکی تا سال ۲۰۲۱ در مرکز بازآموزی و اشتغالِ‏ ‏»کا وی بی«‏ در سمت 

مدیر کسب وجوه ومدیریت پروژه اشتغال داشت.‏ او بر روی روش های استخدام میان 

فرهنگی،‏ کار والدین،‏ پیدا کردن دوره های آموزشی برای جوانان با پیشینه ی مهاجرت 

و موضوع زنان و مشاغل تمرکز داشت.‏ وی همچنین از سال ۲۰۰۷ به عنوان ناظر و 

مشاورعلیه تعصب و تبعیض مشغول است.‏ در حال حاضر الیزابت واتسینسکی مدیر 

عامل بنیاد زنان filia.die در هامبورگ است.‏ 

… ۴ …

پیش گفتار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲. 

دربارۀ نگارندگان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۴. 

.۱ مدرسۀ اجباری یعنی:‏ همۀ کودکان در آلمان باید به مدرسه بروند..‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶. 

۲. همۀ والدین،‏ تواناییِ‏ پشتیبانی از فرزندشان را،‏ چه پیش از ورود به مدرسه چه 

هنگام تحصیل دارند..‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰. 

۳. یافتن یک مدرسۀ مناسب کافی نیست.‏ آموزش کودکان وظیفۀ والدین نیز هست.‏ . . . . . . . .۱۴ 

.۴ حتی متخ‏ ‏ان نیز گاه قادر به توصیف نظامِ‏ مدارسِ‏ ما نیستند.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۸. 

.۵ کودکان سالم و معلول می توانند با هم در یک مدرسه تحصیل کنند.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۲. 

.۶ هر زبانی که فرزندتان به آن تکلم می کند،‏ نعمتی است!.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۶. 

۷.. میان سکوت و پرخاش راه دیگری هم هست:‏ اینگونه می توانید با آموزگاران 

فرزندتان وارد گفتگو شوید.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۰. 

.۸ والدین نباید فقط فروشندۀ کِیک در برنامه های مدرسه باشند!‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۴. 

.۹ والدین از حقوق بسیاری برخوردارند.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۸. 

.۱۰ والدین وظایفی نیز بر عهده دارند.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۴۲. 

۱۱. کارنامه ها و نمره های دانش آموز مانند چراغِ‏ راهنمایی اند:‏ هُشدارهای آنها را باید 

جدّی گرفت.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۴۶. 

.۱۲ فقط نمرات مدرسه نیستند که حائز اهمیت اند.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵۰. 

۱۳. دورۀ کارآموزی،‏ تحصیلِ‏ دانشگاهی و یا تحصیلِ‏ دوگانه؟ همۀ اینها خوب اند!‏ 

بگذارید فرزندتان خودش تصمیم بگیرد!.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵۴. 

۱۴. ساختِ‏ آلمان Germany( :)Made in دنیا به دوره های دوگانۀ کارآموزی در آلمان 

غبطه می خورد..‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵۸. 

.۱۵ فرزند من به دانشگاه خواهد رفت!‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۲. 

۱۶. پس از اِتمام مدرسه گزینه های بسیاری،‏ فراتر از توّر برخی از والدین وجود دارد!.‏ . . . . . . .۶۶ 

.۱۷ هر کودکی،‏ نقاط ضعف و قوّت خود را دارد.‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷۰. 

۱۸. هیچکس نمی تواند جای والدین را برای فرزند بگیرد.‏ همینطور در انتخاب شغل.‏ . . . . . . . . .۷۴ 

.۱۹ همۀ والدین می توانند فرزند خود را جهت درخواستِ‏ پذیرش،‏ یاری دهند.‏ . . . . . . . . . . . . ۷۸. 

.۲۰ امروزه درخواستِ‏ پذیرش تقریباً‏ شبیه آزمونِ‏ انتخابِ‏ بازیگر است!‏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۲. 

شناسنامۀ کتاب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۷. 

… ۵ …

مدرسۀ اجباری یعنی:‏ همۀ کودکاِن 

در آلماِن باید به مدرسه بروند.‏ 

آلماِن مدرسۀ اجباری دارد،‏ کشورهای دیگر آموزش اجباری.‏ 

بسیاری از کشورها آموزش اجباری )Bildungspflicht( دارند ‏)که تدریس اجباری 

]Unterrichtspflicht[ نیز نامیده می شود(،‏ یعنی:‏ همۀ کودکان باید تدریس شوند.‏ 

انتخاب محل آموزش – در خانه یا در مدرسه – با خانواده ها است.‏ نمونه ای از آن 

اُتریش است.‏ البته آنجا اکثر خانواده ها مدرسه را انتخاب می کنند.‏ 

در آلمان اصل مدرسۀ اجباری )Schulpflicht( حاکم است.‏ پس هر 

کودکی باید به مدرسه برود.‏ مد‏ د دورۀ مدرسۀ اجباری بسته به ایالت 

محل سکونت از ۱۲ تا ۱۳ سال متغیّر است.‏ 

اما بسیاری از دانش آموزان در پایان کالس ۹ یا ۱۰ از مدرسه 

فارغ التحصیل می شوند.‏ آنها نیز کماکان مشمولِ‏ مدرسۀ اجباری 

باقی می مانند و همزمان با گذراندنِ‏ دوره های کارآموزی،‏ به 

مدارس فنّی-حرفه ای نیز می روند.‏ بقیۀ دانش آموزان پس از 

گذراندن ۱۲ الی ۱۳ سال در مدرسه،‏ دیپلم خود را اخذ می کنند 

آموزش در خانه در آلمان،‏ تنها در موارد استثناییِ‏ نادری ‏)با 

نام تدریس خانگی Hausunterricht یا مدرسۀ خانگی 

)Homeschooling امکان پذیر است،‏ مثالً‏ برای کودکانی که به 

دلیل معلولیت یا بیماری مجبورند در خانه بمانند 

‏)تدریس بیمار(.‏ 

… ۶ …

۲-۱ همۀ کودکاِن،‏ پیش از رفتن به مدرسه معاینۀ پزشکی می شوند.‏ 

پیش از شروع مدرسه،‏ دو جلسۀ مهه گفتگو با والدین و کودک تشکیل می شود:‏ 

جلسۀ سنجشِ‏ وضعیتِ‏ زبانی )Sprachstandserhebung( و جلسۀ سنجشِ‏ توانایی 

توانایی های بدنی آغاز مدرسه )Schuleingangsuntersuchung( یا معاینۀ پزشکی 

آغاز مدرسه .)Einschulungsuntersuchung( دعوت والدین به این دو جلسۀ مهّم،‏ 

با نامۀ کتبی و از طریق پُست صورت می گیرد.‏ 

سنجشِ‏ وضعیتِ‏ زبانی 

موفقیتِ‏ فرزند شما در مدرسه تا حد‏ زیادی به سِ‏ زبان آلمانی او بستگی دارد و به 

همین دلیل آزموده می شود.‏ این آزمون،‏ سنجشِ‏ وضعیتِ‏ زبانی نام دارد.‏ این آزمون 

تقریباً‏ در همۀ استان های کشور ۱ الی ۲ سال قبل از ثبت نام در مدرسه انجام می گیرد.‏ 

اگر فرزند شما در زبان آلمانی به کمک نیاز داشته باشد،‏ برنامۀ پیش بُرد زباِن 

)Sprachfördermaßnahmen( یا در مهدِ‏ کودک یا در دورۀ پیش-دبستانی شامل او می گردد.‏ 

سنجشِ‏ توانایی های بدنی آغاز مدرسه/معاینۀ پزشکی آغاز مدرسه 

)Schuleingangsuntersuchung/Einschulungsuntersuchung( 

فرزندتان پیش از آغاز مدرسه توسط پزشکِ‏ کودکان مورد معاینه قرار می گیرد.‏ معاینۀ 

پزشکی بسته به ایالت محل سکونت توسط ادارۀ بهداشت،‏ مدرسه یا مهد کودک مربوطه 

انجام می شود.‏ 

با این معاینه،‏ مشخص می شود که آیا میزان رشد کودک با سن او تناسب دارد و آیا 

از عهدۀ مدرسه برمی آید.‏ حضور والدین در این جلسه برای پاسخگویی به سؤاالت 

پزشک و گفتگو با وی دربارۀ نتایجٔ‏ معاینه الزامی است.‏ 

چنانچه کودک در زمینه یا زمینه های خاصی نیاز به کمک داشته باشد،‏ پزشک با 

امکاناتِ‏ حمایتی )Fördermöglichkeiten( ویژه در این رابطه آشنایی دارد.‏ 

قاعدتاً‏ وقتی که فرزندتاِن به سن ۶ سالگی رسید،‏ مدرسه 

آغاز می شود.‏ 

۳-۱ 

همۀ کودکان در آلمان – صرفنظر از نوع گذرنامه و شرایط اقامت – مشمول قانون 

مدرسۀ اجباری هستند.‏ محض یادآوری،‏ نخست می توانید این گونه به خاطر 

بسپارید:‏ فرزند من پیش از شروع مدرسه ۶ ساله می شود و در همین سال 

نیز باید به مدرسه برود.‏ 

استثناهایی نیز وجود دارد که خانواده اختیار تصمیم گیری می یابد:‏ 

مثالً‏ می توان کودک را یک سال زودتر ‏)با ۵ سال سن(‏ و یا یک سال 

دیرتر ‏)با ۷ سال سن(‏ به مدرسه فرستاد.‏ این موارد استثنایی 

بستگی به تاریخ دقیق تولد و همچنین میزان رشد کودک دارد.‏ 

… ۷ …

همواره یک دبستاِن در نزدیکی شما هست که فرزندتاِن 

را ثبت نام می کند.‏ 

۴-۱ 

در آلمان هیچ کودکی نباید بدون مدرسه بماند.‏ این است که ثبت نام مدرسه به گونه ای 

سازمان می یابد که با همۀ خانواده های دارایِ‏ فرزندِ‏ مشمولِ‏ مدرسۀ اجباری تماس گرفته 

شود.‏ دبستانی در نزدیکی تان هست که مسئول ثبت نام فرزند شماست.‏ این دبستان 

فرزند شما را ثبت نام می کند.‏ 

گاهی ممکن است به دالیلی،‏ مدرسه ای که در نزدیکی شماست مورد 

پسندتان نباشد.‏ در این صورت می توانید مدرسۀ دیگری برای فرزند 

خود بیابید.‏ البته گاهی یافتن مدرسۀ دیگر دشوار است،‏ زیرا مدرسۀ 

جدید،‏ تنها در صورتی فرزند شما را ثبت نام می کند که 

هنوز جای خالی داشته باشد.‏ 

۵-۱ تحصیل در مدارس آلماِن رایگاِن است.‏ اما استثناهایی نیز وجود دارد.‏ 

مدارس گوناگونی وجود دارد:‏ مدارس دولتی،‏ و مدارس غیر انتفاعی.‏ مدارس والدورف 

Waldorf( موسوم به مدارس رودُلف اِشتاینر ،)Rudolf Steiner مدارس مُنتِسوری 

،)Montessori( مدارسِ‏ وابسته به کلیساها و دیگر مدارسِ‏ خصوصی،‏ غیراتنفاعی به 

شمار می روند.‏ 

مدارس دولتی رایگان می باشند.‏ در اینجا معموالً‏ مدارس،‏ لوازم بسیاری را برای 

تحصیل در اختیار دانش آموزان می گذارند،‏ مانند کتاب های درسی.‏ اما تهیۀ برخی 

لوازم ‏)مانند دفتر،‏ پوشه،‏ مداد و مداد رنگی،‏ بعضی از کتاب ها،‏ خودکار،‏ خط کش،‏ 

مداد پاک کن،‏ نقاله،‏ ماشین حساب،‏ لباس و کفش ورزشی(‏ را باید خودتان برای 

فرزندتان تهیه کنید.‏ 

مدارسِ‏ غیر انتفاعی،‏ شهریه مدرسه )Schulgeld( دریافت می کنند.‏ 

در این مدارس،‏ مبلغِ‏ شهریه توسط خود مدرسه تعیین می شود.‏ بنابراین 

والدین هنگام انتخاب مدرسه باید دقت کنند که آیا توانِ‏ پرداختِ‏ شهریه 

را برای چند سال مُتوالی دارند.‏ 

… ۸ …

شما چه می توانید بکنید؟ 

۱. به نتایج و توصیه ها پس از سنجش مهارتهای زبانی و معاینۀ پزشکی توجه کنید.‏ 

در صورتی که فرزند شما پیش از آغاز مدرسه نیاز به پشتیبانی دارد،‏ از امکاناتِ‏ 

حمایتیِ‏ ارائه شده استفاده کنید.‏ 

۲. به موقع مدرسۀ فرزند خود را انتخاب کرده و او را ثبت نام کنید.‏ مدرسه،‏ تاریخ 

نام نویسی و فهرستِ‏ مدارکِ‏ مورد نیاز برای ثبتِ‏ نام را به اطالع شما می رساند.‏ 

معموالً‏ برای ثبتِ‏ نام،‏ کارتِ‏ شناسایی یا گذرنامۀ خودتان و فرزندتان و نیز سندِ‏ 

گواهیِ‏ تولدِ‏ فرزند الزامی است.‏ 

۳. اگر مایل به ثبت نام فرزند خود در نزدیک ترین مدرسۀ موجود نیستید،‏ الزم است 

در اسرعِ‏ وقت پاسخ به این پرسش ها را آماده کنید:‏ دالیلم برعلیه یا برلهِ‏ مدرسه 

چیست؟ کدام مدرسه برای فرزندم مناسب تر است و چرا؟ فرزندم چگونه باید هر روز 

به این مدرسه برود؟ آیا مسیر مدرسه امنیت دارد؟ 

۴. در ‏»روز درهای باز«‏ Tür«( )»Tag der offenen از چند مدرسۀ مختلف دیدن کرده،‏ 

با محیط آنها آشنا شوید.‏ به موقع اقدام کرده،‏ جای خالی در مدرسه را پرس و جو 

نمایید.‏ مدارس اغلب از طریق آگهی در روزنامه های محلی،‏ تاریخهای مهه تقویمِ‏ 

کاریِ‏ خود را به اطالع عموم می رسانند.‏ 

اگر به اطالعات بیشتری ... 

... دربارۀ مدرسه و آموزش و پرورشِ‏ کودک 

نیاز دارید:‏ 

کار گروه آموزش و پرورش نوین 

ANE( )Arbeitskreis Neue Erziehung e. V., آثار 

متعددی در این باره برای والدین منتشر کرده است.‏ 

جهت سفارش این آثار می توانید به وب سایت 

www.ane.de مراجعه نمایید.‏ 

جهت یابی اینترنتی:‏ 

Elterbriefe 

… ۹ …

نخستین سال های زندگی کودک،‏ مهم ترین سال ها برای 

رشد و تکامل او به شمار می روند.‏ 

۱-۲ 

بررسی های علمی نشان می دهند:‏ کودک به ویژه در سال های نخستِ‏ پس از تولد با 

شتاب فراوان و برای تمام عمر خود می آموزد.‏ هرچه رشد کودک در دورۀ پیش از 

مدرسه بهتر باشد،‏ فراگیری در مدرسه برای او آسان تر خواهد بود.‏ کودکان غالباً‏ قبل از 

مدرسه می توانند چیزی را تعریف کنند،‏ با اَشکال بازی کنند،‏ اعداد را بشمارند،‏ نقاشی 

بکشند،‏ کاردستی بسازند،‏ بازی کنند،‏ بدوند،‏ از جایی باال بروند،‏ بپرند و بسیاری کارهای 

دیگر.‏ در ضمنِ‏ این فعالیت ها،‏ فرزندتان چیزهای زیادی یاد می گیرد.‏ 

مهد کودک Kindertagesstätte( یا به اختصار )Kita می تواند به شما 

در مراحلِ‏ رشد و تکامل فرزندتاِن یاری رساند.‏ 

۲-۲ 

فرستادن کودکان به مهد کودک در آلمان اختیاری است.‏ والدین می توانند خود برای 

فرستادن فرزندشان به مهد کودک تصمیم گیری کنند.‏ همۀ والدین در آلمان از حق 

فرستادن فرزند خود به مهد کودک از یک سالگی برخوردار می باشند.‏ 

مهد کودک برای رشد اجتماعی کودک بسیار مفید است و برای کودکانی که والدینشان 

در خانه آلمانی صحبت نمی کنند،‏ اهمیت ویژه ای دارد.‏ فرزندتان در مهد کودک به 

سرعت آلمانی یاد می گیرد و در آینده،‏ وقتی وارد مدرسه شود،‏ مشکل زیادی با زبان 

آلمانی نخواهد داشت.‏ 

… ۱۰ …

موفقیتِ‏ تحصیلیِ‏ کودکاِن بستگی چشمگیری به 

والدین او دارد.‏ 

۳-۲ 

ارزیابیِ‏ علمیِ‏ پیزا )PISA( نشان می دهد:‏ والدین در موفقیتِ‏ 

تحصیلیِ‏ کودکان بیش از ۵۰ درصد سهیم هستند.‏ تأثیر آنها در 

روند یادگیری کودک به مراتب بیشتر از آموزگاران و کالس درس 

است.‏ حال این تأثیر می تواند مثبت باشد یا منفی.‏ 

اگر مدرسه را جدی تلقی کنید و فرزندتان را در این راه حمایت 

کنید،‏ در یادگیری موفقتر خواهد بود.‏ اما اگر مدرسه برای شما 

اهمیت چندانی نداشته باشد و فرزندتان را حمایت نکنید،‏ به 

احتمال زیاد موفقیت کمتری در مدرسه خواهد داشت.‏ به عبارت 

دیگر:‏ موفقیت فرزندتان در مدرسه،‏ همان اندازه که به مدرسه و 

آموزگاران آن بستگی دارد،‏ به والدین او نیز وابسته است.‏ 

یک سال پیش از آغاز مدرسه:‏ 

کودک در مهد بماند یا به پیش دبستانی برود؟ 

۴-۲ 

شما از یک سال قبل از شروع مدرسه،‏ امکان آن را دارید که کودک ۵ سالۀ 

خود را به مدرسۀ پیش دبستانی )Vorschule( بفرستید.‏ سازمان دهیِ‏ مدارس 

پیش دبستانی متفاوت است.‏ بسیاری از مدارسِ‏ پیش دبستانی،‏ جزئی از مهد کودک 

می باشند.‏ اما برخی از مدارسِ‏ پیش دبستانی نیز با یک دبستان همکاری می کنند.‏ 

مدارسِ‏ پیش دبستانی در آلمان اختیاری هستند.‏ 

استدالل های مثبت برای پیش دبستانی:‏ 

فرزندتان هنوز کامالً‏ آمادۀ رفتن به مدرسه نیست و به کمک بیشتری نیاز دارد،‏ 

یا شاید خیلی بلندپرواز است و دوست دارد هرچه بیشتر و زودتر یاد بگیرد،‏ و یا 

شاید الزم است گذارَش از مهد کودک به مدرسه مالیم تر صورت گیرد.‏ 

استدالل های منفی برای پیش دبستانی:‏ 

کودکانی هستند که بهتر است که یک سال دیگر به بازی ادامه دهند و خارج از ساختار 

مدرسه رشد کنند.‏ 

در هر یک از موارد فوق،‏ تصمیم گیری به عهدۀ والدین است و بهتر است با مسئولینِ‏ مهد 

کودک و پیش دبستانی در این رابطه گفتگو شود.‏ 

… ۱۱ …

امکاِن بهره گیری از حمایت در شرایطِ‏ دشوارِ‏ مالی.‏ 

بستۀ تحصیلی و کمک های دیگر.‏ 

۵-۲ 

خانواده هایی که از دولت کمک مالی ( کمک هزینه شهروندی،‏ حقوق بیکاری برای افراد 

غیرقابل اشتغال،‏ خدماتِ‏ تأمین اجتماعی،‏ کمک هزینۀ فرزندان،‏ کمک هزینۀ پرداختِ‏ 

اجاره خانه(‏ دریافت می کنند،‏ می توانند بستۀ تحصیلی )Bildungspaket( درخواست بدهند.‏ 

بستۀ تحصیلی،‏ مبلغی در اختیارتان قرار می هد،‏ تا فرزند شما نیز مانند دیگر کودکان 

بتواند در فعالیت های فرهنگی و ورزشی،‏ پیش بُرد فراگیری،‏ گردش های جمعیِ‏ یک روزه و 

گردش های علمی شرکت کند.‏ همچنین می توانید جهت تأمینِ‏ مخارجِ‏ ناهار در مهد 

کودک یا مدرسه،‏ خریدِ‏ لوازم مدرسه و نیز رفت و آمد با اتوبوس یا 

قطار شهری،‏ مبلغی را از طریق بستۀ آموزشی دریافت کنید.‏ 

برخی مخارج را انجمن مدرسه )Schulverein( نیز می تواند به عهده 

گیرد،‏ مثالً‏ کمک هزینۀ گردش های علمی.‏ در این زمینه می توان از طریق 

آموزگارِ‏ مسئولِ‏ کالس،‏ اطالعات بیشتری کسب کرد.‏ 


پیش از آغاز مدرسه:‏ 

۱. توجه کنید کودکتان به اندازۀ کافی با کودکان دیگر ارتباط داشته باشد و آلمانی یاد 

بگیرد.‏ برای این منظور مهد کودک بهترین مکان است.‏ 

۲. تمام لوازم مدرسه را پیش از آغاز مدرسه تهیه کنید.‏ مدرسه پیشاپیش به شما اطالع 

می دهد که فرزندتان در ابتدای کار به چه وسایلی نیاز دارد.‏ در صورت لزوم،‏ بستۀ 

تحصیلی را درخواست کنید.‏ 

۳. کودک خود را در مسیر مدرسه همراهی کرده،‏ رفتار درست در نقاط حساس مسیر 

‏)مانند خروجی ها،‏ چهارراه ها،‏ چراغ های راهنمایی،‏ مسیرهای ویژۀ دوچرخه سواران،‏ 

خط کشی عابر پیاده(‏ را با او تمرین کنید.‏ 

در طول دورۀ مدرسه:‏ 

۱. مراقب باشید که فرزندتان هر روز سرِ‏ وقت در مدرسه حاضر شود،‏ چیزی برای خوردن 

در زنگ تفریح به همراه داشته باشد و شب ها خوب بخوابد.‏ در آغاز،‏ حتی بهتر است 

فرزندتان را تا مدرسه،‏ و در صورت امکان از مدرسه به خانه همراهی کنید . طبیعتاً‏ این 

موضوع بستگی به فاصلۀ مدرسه از منزل و دشواری های مسیر آن دارد.‏ 

… ۱۲ …

۲. شمارۀ تلفن مدرسه ‏)شمارۀ دفتر یا دبیرخانۀ مدرسه(‏ را همیشه به همراه داشته باشید 

و درصورت غیبت کودک به دلیل مهّمی مثل بیماری هر چه سریع تر با مدرسه تماس 

گرفته آن را از نیامدن کودک مطلع کنید.‏ 

۳. همواره با فرزندتان دربارۀ موفقیت ها و مشکالتش در مدرسه گفتگو کنید.‏ 

۴. از فرزندتان دربارۀ تکالیف مدرسه اش سؤال کنید و توجه کنید که حتماً‏ تکالیف خود 

را انجام دهد.‏ چنانچه فرزندتان در انجام تکالیف خانه دائماً‏ مشکل دارد،‏ برایش کالس 

تقویتی سازمان دهی کنید.‏ 

۵. اگر فرزندتان در انجام تکلیف خانه مشکل دارد،‏ به او دلگرمی بدهید و در صورت حلّ‏ 

مشکل،‏ تشویقش کنید.‏ 

... دربارۀ بستۀ تحصیلی:‏ 

وب سایت www.bmas.de اطالعات 

جامعی دربارۀ محتویات بستۀ 

تحصیلی و چگونگی درخواست آن 

عرضه می کند.‏ 


... دربارۀ ساعات یادگیری با هم 

نیاز دارید:‏ 

وب سایت وزارت فرهنگ استان 

نیدِرزاکسِ‏ ن www.mk.niedersachsen.de شامل 

اطالعاتی در این خصوص به زبان های عربی،‏ آلمانی،‏ 

لهستانی،‏ روسی و ترکی می باشد.‏ 


Schule > Schülerinnen und Schüler/Eltern 

> Mobilität > Schulanfangsaktion 

> »Abenteuer Schulweg« 


Arbeit > Bürgergeld > Bildungspaket 

… ۱۳ …

بر اساس پژوهش ها،‏ بسیاری از والدین وقت بسیار کمی 

را با فرزنداِن خود می گذرانند.‏ 

۱-۳ 

والدین در رشد کودک به ویژه در سال های نخست از اهمیت وافری برخوردارند.‏ با این 

وصف،‏ تحقیقات نشان می دهند که والدین به طور متوسط وقت کمی را با فرزند خود 

می گذارنند.‏ منظور،‏ با هم تلویزیون تماشا کردن یا غذا خوردن نیست،‏ بلکه برای مثال 

بازی یا گفتگو کردن با هم است.‏ 

یک همه پرسی انجام شده از سوی سازمان یونیسف )UNICEF( نشان داده است:‏ 

از هر ۳ کودک یکی آرزو دارد که والدینش وقت بیشتری را با او بگذرانند.‏ مادرانِ‏ 

دانش آموزانِ‏ ۱۲ تا ۱۶ ساله،‏ فرزند خود را روزانه به طور متوسّ‏ ط حدود ۴ دقیقه در 

یادگیری همراهی می کنند،‏ پدران تنها ۲ دقیقه ۱( . 

۲-۳ انجام تکالیف مدرسه به عهدۀ فرزندتاِن است،‏ نه شما!‏ 

الزم نیست شما به زبان آلمانی تسلطِ‏ کامل داشته یا ریاضیات را خیلی 

خوب بلد باشید.‏ اما باید همواره نظارت کنید که فرزندتان تکالیفش را انجام دهد.‏ 

مهّم این است که از فرزندتان در مورد تکالیفش سؤال کنید و هنگام انجام آنها در کنارش 

باشید.‏ اگر مشکلی دائمی وجود دارد،‏ باید به فکر کالس تقویتی برایش باشید.‏ 

در برخی از کشورها،‏ تنها مدرسه مسئول آموزش کودکاِن است.‏ 

اما در آلماِن دانش آموزاِن،‏ والدین و مربیاِن مدرسه همه با هم در امر 

آموزش سهیم اند.‏ 

۳-۳ 

در بعضی کشورها،‏ آموزش و پرورشِ‏ کودک به مدرسه واگذار می شود.‏ در بسیاری 

از کشورهای آسیایی مانند هند و چین معلم از شأن و منزلت باالیی برخوردار 

است.‏ معلم نقش الگو و فردی مورد احترام را دارد که در امور مدرسه به تنهایی 

تصمیم می گیرد.‏ 

اما در آلمان مسئولیت موفقیت دانش آموز در مدرسه به عهدۀ هر سه 

گروه است یعنی:‏ معلمان،‏ دانش آموزان و نیز والدین!‏ 

۱( با اقتباس از:‏ آدولف تیم،‏ قوانین موفقیت در مدرسه.‏ کتاب بازآموزی والدین.‏ زِلتْسِ‏ ه وِلبِر،‏ ۲۰۰۹. رک.‏ به ص.‏‎۲۱‎‏.‏ 

… ۱۴ …

تماسِ‏ مرتّب میاِن شما و مدرسۀ فرزندتاِن اهمیت بسیاری دارد.‏ 

مدرسه از شما انتظار دارد که ارتباطتان با آن قطع نشود.‏ به عنوان والدین،‏ شایسته است 

که شما معلمان مدرسه را در امر آموزش و پرورش فرزندتان حمایت کنید.‏ وقتی شما 

عالقه نشان دهید،‏ همه چیز برای فرزندتان در مدرسه آسان تر می شود.‏ حتی اگر به 

زبان آلمانی تسلط کافی نداشته باشید نیز می توانید با معلمین در تماس باشید.‏ 

۴-۳ 

شرکت در جلسۀ اولیاء و مربیاِن )Elternabend( اهمیت ویژه ای دارد.‏ وقتی والدین به 

طور مر تّب در این جلسات شرکت کرده،‏ دربارۀ وضعیت تحصیلی فرزند خود در مدرسه با 

مسئولین گفتگو کنند،‏ دانش آموز نیز نمرات بهتری کسب خواهد کرد.‏ تحقیقات،‏ صحّ‏ ت این 

مطلب را نشان داده اند.‏ 

تذکر مهّم:‏ اگر در آلمان تازه وارد هستید:‏ توجه داشته باشید که بچه ها خیلی سریع 

تر از بزرگ ساالن زبان جدید را می آموزند.‏ به همین دلیل گاهی والدین فرزند خود را به 

عنوان مترجم در امور مدرسه یا کارهای اداری به کار می گیرند.‏ این کار به چند دلیل 

جایز نیست:‏ کار ترجمه،‏ کار بسیار دشواری است.‏ فرزند شما هنگام ترجمه به یک 

‏»بزرگ سال«‏ تبدیل شده،‏ باید در حضور بزرگ ساالن یا در زمینۀ مسایل شخصی ترجمه 

کند.‏ این مسئله به ویژه در مدرسه،‏ هنگامی که موضوع گفتگو مرتبط با خود دانش آموز 

باشد،‏ مشکل آفرین است و می تواند بر رابطۀ میان والدین و فرزندشان تأثیر منفی بگذارد.‏ 

اگر شما به عنواِن والدین با بُن بست مُواجه شدید:‏ 

مدَ‏ دکارِ‏ حلِ‏ تکالیفِ‏ مدرسه،‏ مُباشِ‏ رت و غیره.‏ 

۵-۳ 

گاهی احساس می کنید نمی توانید به فرزند خود در موضوعات 

درسی کمکی بکنید،‏ به ویژه اگر به زبان آلمانی صحبت نکنید یا 

به آن تسلط کافی نداشته باشید:‏ مثالً‏ در انجام تکالیف مدرسه 

و یا آماده سازی برای امتحانات؛ و یا ممکن است در زمینۀ 

موضوعاتی مانند سن‏ بلوغ،‏ آموزشِ‏ روابطِ‏ جنسی،‏ موادّ‏ مخدّر،‏ 

الکل و یا خشونت با بُن بست مُواجه شوید.‏ 

در این موارد به کار گیریِ‏ افراد متخّ‏ ص می تواند بسیار مفید 

باشد،‏ حتی اگر در ابتدا قبول آن گاهی دشوار باشد.‏ برای کمک 

به فرزندتان راه های زیادی هست.‏ در هر منطقه ای مراکز 

مشاوره )Beratungsstellen( وجود دارد.‏ راه های دیگر را در 

صفحۀ ۱۷ بیابید.‏ 

… ۱۵ …


۱. با معلمِ‏ مسئولِ‏ کالسِ‏ فرزندِ‏ خود آشنا شوید.‏ نکتۀ مهّم:‏ اگر می خواهید به طور 

مف‏ ل با معلم گتگو کنید،‏ حتما وقت قبلی بگیرید.‏ 

۲. اگر به زبان آلمانی مسلط نیستید،‏ از مراجعه به مدرسه واهمه نداشته باشید.‏ از 

مدرسه بپرسید آیا می تواند مترجم در اختیارتان بگذارد.‏ در بعضی از ایاالت مانند 

هامبورگ این امکان هست.‏ در غیر این صورت بپرسید آیا در مدرسه معلمی هست 

که زبان شما را بلد باشد.‏ وگرنه از دوستان یا بستگان خود که به آلمانی تسلط 

دارند،‏ خواهش کنید برایتان ترجمه کنند.‏ 

۳. مراجعه به مدرسه تنها در زمان بروز مشکل کافی نیست.‏ مناسبت های مثبتِ‏ 

بسیاری نیز برای رفتن به مدرسه وجود دارند،‏ مانند جشن های مدرسه،‏ اجرای 

نمایشها و کنسرتها و جلسات اطالع رسانی.‏ به طور منظم در جلسات اولیاء و مربیان،‏ 

روزهای گفتگو با والدین و دیگر مناسبت های مدرسۀ فرزندتان شرکت کنید.‏ 

تذکر مهم:‏ توجه داشته باشید که استفاده از برخی امکانات ‏)مانند کالسِ‏ تقویتی(‏ 

ممکن است مستلزمِ‏ اندکی هزینه باشد.‏ هزینۀ آن به این بستگی دارد که فرزندتان از 

تدریس خصوصی استفاده کند یا گروهی،‏ در منزل باشد یا در آموزشگاه های دروس 

تقویتی.‏ اما کالس های رایگان نیز وجود دارند.‏ 

ki-koeln 


pruefungsangst 

legakids 

wegweiser-bw 

… ۱۶ … 

... دربارۀ دبستاِن نیاز دارید:‏ 

آدرس اینترنتی 

www.ki-koeln.de/downloads 

مرکز ادغام اجتماعی شهر کلن 

اطالعات الزم را به بیش از ۲۰ زبان 

مختلف ارائه می دهد.‏ 


... دربارۀ مشکالت خواندِن،‏ حساب و نوشتن:‏ 

www.legakids.net 

... دربارۀ ترس از امتحاِن:‏ 

www.pruefungsangst.de 

... در مورد موضوع پشتیبانی از 

کودکاِن:‏ 

www.wegweiser-bw.de/videos 


Video 6 »Kinder unterstützen« 

Mehrsprachige Elternbriefe

فرزند شما...‏ 

... نمی تواند تکالیفش را به 

تنهایی انجام دهد.‏ 

... نمره هایش خوب 

نیستند،‏ مثالً‏ ریاضیات یا 

زیست شناسی.‏ 

... در زبان های خارجی 

مشکل دارد،‏ مثالً‏ انگلیسی.‏ 

... کالً‏ با درس خواندن 

مشکل دارد.‏ 

... برای یادگیری به انگیزه 

احتیاج دارد یا به جهت‎یابی 

بیشتر در زندگی.‏ 

چاره چیست؟ 

مدَدکارِ‏ حلِ‏ تکالیفِ‏ 

مدرسه 

کالس تقویتی 

یادگیری دوسویه 

)Tandem( 

درمانگرِ‏ یادگیری 

مُباشِر 

مشکل دقیقاً‏ چیست؟ 

یعنی یاری رسانی بزرگ ساالن به کودکان در انجام 

تکالیف مدرسه.‏ این کمک می تواند در مدرسه،‏ در انجمن ها 

یا مراکز انجمن محلی هر منطقه صورت گیرد.‏ 

کالس تقویتی در مواردی که دانش آموز ‏)مثالً‏ به علت 

بیماری،‏ یا یک دورۀ ‏»تنبلی«،‏ یا انتقال به کالس یا 

مدرسه ای جدید(‏ از یک یا چند درس عقب افتاده و قادر 

به درک دروس جدید نیست می تواند مفید باشد.‏ در 

کالس تقویتی به طور هدفمند،‏ دروسِ‏ عقب افتاده جبران 

می شوند.‏ 

روش دوسویه می تواند در یادگیری زبان های خارجی 

بسیار مؤثر باشد:‏ دوسویه یعنی دو نفر با دو زبانِ‏ مادریِ‏ 

متفاوت،‏ سعی می کنند زبان مادری خود را به طرفِ‏ مقابل 

یاد دهند و زبانِ‏ مادریِ‏ طرفِ‏ مقابل را فرا بگیرند.‏ برای 

مثال:‏ یک کودک انگلیسی زبان به فرزند شما انگلیسی یاد 

می دهد.‏ فرزند شما هم در مقابل زبان مادریِ‏ خودش را به 

او می آموزد.‏ فراگیریِ‏ زبان با این روش می تواند طیِ‏ یک 

گفتگوی بی دغدغه صورت گیرد.‏ 

اگر فرزندتان اساساً‏ در یادگیری با مشکل مواجه است،‏ 

مربی درمانگرِ‏ یادگیری می تواند مفید واقع شود.‏ به 

کودکانی که اختالالتی مانند خوانِش پَریشی 

LRS( ،)Lese-Rechtschreib-Schwäche, مُحاسبه 

پَریشی Dyskalkulie( ،)Rechenschwäche, اِختِاللِ‏ 

اِدراک و تَمَرکُز،‏ مدرسه هَراسی،‏ امتحان هَراسی یا 

مشکالت دیگر دارند،‏ می توان از این طریق یاری رساند.‏ 

در مُباشِرت ،)Mentoring( فردی مجرّب ‏)مباشر(،‏ تجارب 

خود را در اختیار فردی کم تجربه تر قرار می دهد.‏ مباشر 

)Mentor( می تواند فردی بالغ باشد یا حتی تنها اندکی 

بزرگ تر از فرزندتان.‏ مباشر و دانش آموز برای مدتی در 

مدرسه یا منزل خودتان یکدیگر را مالقات می کند.‏ مباشر 

توصیه هایی به فرزندتان می کند و او را در رشد فردی اش 

حمایت می کند.‏ 

… ۱۷ …

حتی متخصّ‏ صاِن نیز گاه قادر به 

توصیفِ‏ نظامِ‏ مدارسِ‏ ما نیستند.‏ 

۱-۴ نظامِ‏ آموزشیِ‏ هر کشوری متفاوت است.‏ 

در بسیاری از کشورها تفاوتی ندارد که دانش آموز در کدام ناحیه به مدرسه برود،‏ زیرا 

نظام آموزشی در تمام ناحیه های آن یکسان است.‏ برای همۀ کودکان تنها یک نوع 

مدرسه وجود دارد،‏ مثالً‏ در کشورهایی مانند افغانستان،‏ برزیل،‏ فنالند،‏ غنا یا روسیه.‏ 

در دیگر کشورها،‏ با اینکه مدرسه انواع مختلفی دارد،‏ اما انواع آن در سراسر کشور 

یکسان اند و انتخاب نوع مدرسه توسط خانواده پس از دورۀ ابتدایی،‏ دیرتر از آلمان انجام 

می گیرد،‏ به طور مثال در کشورهای ترکیه،‏ بلغارستان و مکزیک.‏ 

آلمان و اتریش تنها کشورهایی در سطح جهانی هستند که بسیاری از دانش آموزان 

پس از اتمام کالس چهارم به مقاطِ‏ ع پَسادبستانی Schulen( )weiterführende 

مختلف می روند.‏ 

… ۱۸ …

۲-۴ آلماِن:‏ یک کشور–‏ ۱۶ ایالت – ۱۶ نظام آموزشی متفاوت!‏ 

در آلمان،‏ نظامِ‏ آموزشی با فنالند و فرانسه متفاوت است.‏ مسئولیت تصمیم گیری 

برای مدارس مناطق مختلف آلمان با ایالت مربوطه است.‏ هر یک از ۱۶ ایالت 

،)Bundesländer( نظامِ‏ آموزشیِ‏ خاصِ‏ خود را دارد.‏ مطابقِ‏ قانونِ‏ اساسیِ‏ آلمان،‏ 

اختیارِ‏ آموزش در هر ایالت در دست خود آن ایالت است.‏ به عبارت دیگر:‏ 

هر ایالت سیاست ‌ آموزشیِ‏ خود را اِعمال می کند.‏ فرزند شما در 

ایالتِ‏ محل سکونتتان به مدرسه می رود.‏ همان ایالت مسئولِ‏ تعیینِ‏ 

سیاست های آموزشیِ‏ مدارسِ‏ آن است.‏ با این حال،‏ ایاالت در 

زمینۀ نظامِ‏ آموزشی با یکدیگر همکاری دارند.‏ بدین جهت،‏ وزرا در 

مَجمَعِ‏ وزرای فرهنگ )Kultusministerkonferenz( گِرد هم 

می آیند.‏ وزیرانِ‏ فرهنگِ‏ ۱۶ ایالت که هر یک در ایالت خود 

مسئولیتِ‏ مدارسِ‏ آن را بر عهده دارند،‏ در این مجمع حضور دارند.‏ 

۳-۴ نظام مدارس در آلماِن یکی از پیچیده ترین سیستم ها در دنیاست.‏ 

در آلمان حتی مدتِ‏ دورۀ دبستان نیز از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت است:‏ در برخی از 

ایاالت،‏ دورۀ دبستان ۴ سال است،‏ در برخی دیگر ۶ سال.‏ مقاطِ‏ پس از دبستان نیز در 

ایاالت متفاوت است.‏ برخی از ایاالت،‏ ۲ نوع مدرسۀ پسادبستانی دارند و بعضی دیگر ۳ 

نوع.‏ مدارک فارغ التحصیلی و نمرات کارنامه نیز از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت است.‏ 

تعطیالت مدرسه نیز در ایاالت در زمان های مختلفی می باشند.‏ 

بدین ترتیب مدرسه در آلمان به یک هزارتوی پیچیده 

می ماند که والدین در آن بدون راهنمایی خیلی زود 

سرگردان می شوند.‏ 

… ۱۹ …

هاوْپت شوله )Hauptschule( یا مدرسۀ اصلی،‏ رِئال شوله )Realschule( 

یا مدرسۀ کاربردی،‏ گیمنازیوم )Gymnasium( یا دبیرستاِن ، ... انواع 

مدرسه حتی به اینها نیز ختم نمی شود!‏ 

۴-۴ 

تا ۲۰ سال پیش در سراسر آلمان مدرسۀ اصلی ۹ ساله،‏ مدرسۀ کاربردی 

۱۰ ساله و دبیرستان ۱۳ ساله بود.‏ وقتی این سه نوع مدرسه 

)Schultypen( تحت پوشش یک مدرسۀ واحد قرار می گرفتند،‏ گِزامت 

شوله یا مدرسۀ جامع )Gesamtschule( خوانده می شدند.‏ اما به مرور 

زمان بیشترِ‏ ایاالت،‏ نظام آموزشی خود را تغییر دادند.‏ 

انواع مدرسه اکنون نام های جدیدی گرفته اند.‏ عالوه بر مدارس اصلی،‏ 

کاربردی،‏ دبیرستان و جامع،‏ امروزه برای مدارس پسادبستانی در هر یک 

از ایاالت نام های متفاوتی به کار می رود،‏ از جمله:‏ میتِل شوله )Mittelschule( یا مدرسۀ 

متوسطۀ کارآموزی،‏ وِرک رِئال شوله )Werkrealschule( یا مدرسۀ کاربردی-کارآموزی،‏ اُبِر شوله 

)Oberschule( و زِکوندار شوله )Sekundarschule( هردو با مفاهیم متعد‏ د در ایاالت مختلف،‏ اشتات 

تایل شوله )Stadtteilschule( یا مدرسۀ محله ای فراگیر،‏ رِگیونال شوله 

)Regionalschule( یا مدرسۀ اصلی-کاربردی،‏ گِماینشافت شوله )Gemeinschaftsschule( یا مدرسۀ 

مشترک،‏ رِگِل شوله Regelschule( ) یا مدرسۀ عادی یا غیر ویژه و بسیاری دیگر.‏ 

انتقال محل سکونت،‏ مقطع پسادبستانی و پرسش های دیگر در 

رابطه با مدرسه:‏ شما می توانید از متخصصاِن کمک بگیرید.‏ 

۵-۴ 

پس این که گاهی از نظام مدارس سر درنمی آورید،‏ بسیار طبیعی است و می تواند به ویژه 

برای خانواده های مهاجر که از خارج به آلمان می آیند،‏ بسیار پیچیده باشد.‏ اما این مسئله 

گریبانگیر خانواده های آلمانی که از یک ایالت به ایالت دیگر نقل مکان می کنند نیز هست.‏ 

حتی خانواده هایی که نقل مکان نکرده اند هم سؤاالتی دارند،‏ زیرا مرتباً‏ تحوّالت بسیاری در 

نظام آموزشی صورت می گیرد.‏ 

اما در هر منطقه،‏ مراکزی برای مشاوره یافت می شوند که می توانند به پرسش های شما 

در زمینۀ مدارس پاسخ بدهند.‏ در این مراکز،‏ مشاوره اغلب به صورت رایگان ارائه می شود.‏ 

… ۲۰ …


اطالعات بیشتر در زمینۀ نظام آموزشی در ایالت خود را به 

عنوان مثال از وزارت فرهنگ و یا ادارۀ سامان دهی و نظارت بر 

مدارس ,)Schulbehörde( مرکز اطالعاتی مدارس یا سایر مراکز 

مشاوره دهی دریافت نمایید.‏ 


ki-koeln kmk 

... دربارۀ نظام آموزشی آلماِن نیاز دارید:‏ 

آدرس اینترنتیwww.ki-koeln.de/downloads 

مرکز ادغام اجتماعی شهر کلن اطالعات الزم را به 

بیش از ۲۰ زبان مختلف ارائه می دهد.‏ 

در وب سایت مجمع وزرای فرهنگ )KMK( به 

آدرس:‏ www.kmk.org نیز اطالعات بیشتری دربارۀ 

نظام مدارس خواهید یافت.‏ 

… ۲۱ …

کودکاِن سالم و معلول می توانند با هم 

در یک مدرسه تحصیل کنند.‏ 

رسیدگی به حقوق افراد معلول به عهدۀ پیماِن حقوق معلولین سازماِن 

ملل متحد )UNO-Behindertenrechtskonvention( است.‏ 

۱-۵ 

در سال ۲۰۰۶ مجمع عمومی سازمان ملل،‏ پیمانی درخصوص معلولین به تصویب رساند.‏ 

پیمان،‏ معاهده ای است که باید از سوی همۀ کشورها و افراد رعایت شود.‏ بر طبق 

این پیمان،‏ معلولین دیگر نباید هیچ محرومیتی را تجربه کنند و باید در اجتماع به 

طور کامل پذیرفته شوند.‏ 

۲-۵ آلماِن پیماِن حقوق معلولین اجرا می کند.‏ 

بیشتر کشورهای دیگر نیز از این پیمان حمایت می کنند.‏ 

بسیاری از کشورها این پیمان را امضاء کرده،‏ خود را موظف 

به اجرای آن کرده اند.‏ آلمان نیز از سال ۲۰۰۹ جزو این 

کشورهاست.‏ 

… ۲۲ …

پیماِن حقوق معلولین خواهاِن دربرگیری )Inklusion( است.‏ اما منظور 

از دربرگیری چیست؟ 

۳-۵ 

واژۀ دربرگیری در آلمانی ریشۀ التین دارد و به معنای گنجاندن است.‏ دربرگیری حق 

مشارکت یکسان همۀ انسان ها در عرصه های مختلف جامعه است.‏ دربرگیری جزئی از 

حقوق بشر است.‏ 

دربرگیری در زندگی روزمره یعنی:‏ همۀ موانع باید رفع شوند.‏ 

در شهرها،‏ ساختمان ها یا وسایل نقلیۀ عمومی باید همۀ موانِ‏ سد راه معلولینِ‏ با صندلیِ‏ 

چرخ دار برداشته شوند،‏ همین طور موانِ‏ اینترنتی یا زبانیِ‏ سدّ‏ راه ناشنوایان و نابینایان و 

معلولین جسمی یا ذهنی.‏ 

۴-۵ 

معلولین می توانند خود تصمیم بگیرند که آیا تمایل به زندگی در مسکن ویژۀ معلولین 

دارند یا می خواهند با غیر معلولین در یک مکان زندگی کنند.‏ هیچ کس نباید در تحصیل،‏ 

شغل و یا اوقات فراغت به دلیل معلولیت مورد محرومیت واقع شود.‏ 

… ۲۳ …

۵-۵ در مدارس نیز دربرگیری انجام می گیرد.‏ 

در گذشته کودک معلول،‏ اغلب به مهدِ‏ کودکاِنِ‏ ویژه )Sonderkindergarten( و مدارس 

ویژه Sonderschule( که مدارس پرورشی Förderschule نیز نام دارند(‏ فرستاده می 

شد که در آن کودکان معلول پرورش می یافتند.‏ 

اما امروزه کودکان،‏ چه سالم و چه معلول،‏ می توانند با هم در یک مدرسه تحصیل کنند.‏ 

این،‏ خانواده های دارای فرزندان معلول هستند که می توانند در این باره تصمیم بگیرند:‏ 

کودک یا به مدرسۀ ویژه می رود یا به مدارس عادّی.‏ 

در همۀ مدارس باید آموزگارانی با تخ‏ ص ویژه،‏ از کودک معلول مراقبت حرفه ای کنند.‏ 

… ۲۴ …


۱. اگر مطمئن نیستید که آیا فرزندتان معلولیتی دارد:‏ بگذارید فرزندتان توسط یک 

پزشک یا روان شناس معاینه شود.‏ شاید معلوم شود که فرزندتان واقعاً‏ معلولیت داشته 

و نیازمند دریافت کمک های ویژه است.‏ در اصطالحِ‏ تخّ‏ صی این نوع احتیاجات را 

نیاز به حمایتهای آموزشی-پرورشیِ‏ ویژه Förderbedarf( )sonderpädagogischer 

می نامند.‏ در موارد پیچیده نه تنها به یک پزشک یا مرکز مشاوره مراجعه کنید،‏ بلکه 

نظر یک یا حتی دو پزشک دیگر را نیز جویا شوید.‏ 

۲. در صورت تشخیص معلولیت کودک و نیاز به کمک ویژه،‏ به دقت بررسی کنید که 

فرزندتان در منطقۀ سکونتتان کجا می تواند از آموزش ویژۀ معلولین برخوردار گردد 

– در مدارس عادّی یا ویژه.‏ 

۳. با مدارس منطقۀ سکونت خود گفتگو کنید،‏ بهتر است فرزندتان را نیز همراه خود 

ببرید،‏ با معلمان صحبت کرده،‏ سپس تصمیم گیری کنید.‏ 


... در خصوص دربرگیری نیاز دارید:‏ 

www.aktion-mensch.de 

در سایت ایترنتی باال در یک فیلم کوتاه ۸۰ ثانیه ای،‏ 

مبحِثِ‏ دربرگیری توضیح داده می شود.‏ 


Dafür stehen wir > Was ist Inklusion? 

… ۲۵ …

هر زبانی که فرزندتاِن به آِن تکلم 

می کند،‏ یک گنجینه است!‏ 

۱-۶ کودک دستِ‏ کم از زماِن تولد شروع به یادگیری زباِن می کند.‏ 

زباِن اول ،)Erstsprache( که زباِن خانوادگی Familiensprache یا زباِن مبدأ 

Herkunftssprache نیز نامیده می شود،‏ برای فرزند شما و رشد او بسیار مهّم 

است.‏ تحقیقات علمی نیز صحّ‏ ت این مطلب را ثابت کرده اند.‏ 

شایسته است که از همان ابتدا با فرزند خود با زبان خودتان صحبت 

کنید.‏ گفتگوی شما با فرزندتان به زبان آلمانیِ‏ دست و پا شکسته برای 

او بیشتر زیانبار خواهد بود تا سودمند.‏ 

چند زبانه بودِن،‏ بار زیادی بر دوش کودک نیست،‏ اما این 

کار قواعدِ‏ مشخصی دارد.‏ 

۲-۶ 

هر کودکی قادر است در یک محیطِ‏ چند زبانه،‏ دو یا حتی سه زبان را 

هم زمان بیاموزد.‏ 

مثالً‏ در آلمان بسیاری از خانواده ها در خانه به یک یا حتی دو زبان دیگر 

غر از آلمانی صحبت می کنند.‏ در مهدِ‏ کودک و پس از آن در مدرسه،‏ 

کودک به زبان آلمانی صحبت خواهد کرد.‏ 

پس چند زبانگی امری بسیار طبیعی است.‏ چند زبانگی ‏)و این تصور بسیاری از مردم 

است!(‏ بار زیادی بر دوش فرزندتان نمی گذارد.‏ فقط باید به چند اصل ساده در این 

زمینه توجه کنید ‏)رک.‏ به ص.‏ ۲۸ و ۲۹(. 

… ۲۶ …

۳-۶ کودکاِن زباِن ها را با هم می آمیزند.‏ اما جای نگرانی نیست!‏ 

کودکان وقتی با دو یا سه زبان بزرگ می شوند،‏ همۀ زبان ها را با هم می آمیزند.‏ 

این امری طبیعی است.‏ 

برای نمونه:‏ کودکی دو ساله در محیطِ‏ دو زبانۀ آلمانی و انگلیسی بزرگ می شود.‏ 

گاهی می گوید:‏ Das ist ein big Haus ‏)یعنی درجملۀ آلمانی،‏ واژۀ انگلیسی big 

را به کار می برد(.‏ یا در محیطِ‏ دو زبانۀ آلمانی و ترکی بزرگ می شود.‏ شاید بگوید:‏ 

Das ist ein büyük Haus ‏)یعنی درجملۀ آلمانی،‏ واژۀ ترکی büyük را به کار ببرد(.‏ 

جای هیچ گونه نگرانی نیست،‏ چرا که کودک خود به مرور زمان یاد می گیرد این دو زبان 

را از هم جدا کند.‏ 

۴-۶ هیچ انسانی در دنیا نمی تواند به یک زباِن تسلطِ‏ کامل داشته باشد.‏ 

خطا کردن در زبان،‏ امری طبیعی است.‏ فرصت چند زبانه شدن را از فرزندتان نگیرید!‏ 

خیلی جای تأسف است که کودک این فرصت را از دست بدهد.‏ 

حتی سخنورِ‏ زبان مادری که تنها به ‏»یک«‏ زبان صحبت 

می کنند نیز گاهی اشتباه می کنند.‏ 

۵-۶ آلمانی و انگلیسی واجب است.‏ زباِن دیگر؟ چه بهتر!‏ 

برای آیندۀ فرزندتان بسیار مهّم است که بتواند عالوه بر آلمانی و انگلیسی به 

زبان مادری اش نیز تکلم کند،‏ بنویسد و بخواند.‏ این توانایی ها را اغلب می 

توان در آیندۀ شغلی به کار گرفت.‏ 

برای فرزند شما امتیاز بسیار بزرگی است که بتواند عالوه بر آلمانی و انگلیسی مدرسه ای،‏ 

مثالً‏ به لهستانی،‏ پرتغالی و ویتنامی نیز صحبت کند.‏ اینکه فرزندتان بتواند از این فرصت 

استفاده کند،‏ به شما بستگی دارد.‏ 

… ۲۷ …


۱. ابتدا به این پرسش پاسخ دهید:‏ چه زبانی به شما احساس راحتی و امنیّت می دهد؟ 

بهتر است با فرزندتان به همان زبان صحبت کنید.‏ 

۲. زبان ها را با هم نیامیزید،‏ حتی اگر برایتان دشوار باشد.‏ 

۳. بگذارید فرزندتان پس از تولد هرچه بیشتر با کودکان دیگر در ارتباط باشد.‏ این به 

فرزندتان کمک می کند که زودتر زبان آلمانی را فرا بگیرد.‏ 

سودمندترین کار چیست؟ 

از بدو تولد،‏ با فرزندتان به زبانی تکلم کنید که با آن احساس راحتی می کنید و آن را 

بدون خطا صحبت می کنید.‏ اگر این زبان آلمانی نبود،‏ اشکالی ندارد،‏ چون درهرحال 

فرزندتان در مهد کودک آلمانی را یاد خواهد گرفت.‏ 

فرزندتان را به مهد کودک بسپارید و به طور منظم در داخل یا خارج منزل خود را با او 

سرگرم کنید:‏ با او بازی کنید،‏ به مهمانی بروید،‏ یا با هم به تئاتر یا موزه بروید.‏ 

هر یک از اعضای خانواده با کودک به یک زبان صحبت کند.‏ 

برای نمونه:‏ مادر با فرزند فقط آلمانی صحبت کند و پدر فقط روسی.‏ یا:‏ پدر و مادر با 

کودک فقط آلمانی صحبت کنند و پدربزرگ و مادربزرگ فقط ترکی.‏ یا:‏ اگر پدر و مادر 

هر دو اسپانیایی هستند،‏ می شود بیرون از خانه ‏)در مهد کودک،‏ مدرسه،‏ پارک(‏ فقط به 

آلمانی صحبت کرد و در خانه فقط اسپانیایی.‏ 

هر جمله را به همان زبانی که جمله را با آن آغاز کرده اید به پایان برسانید.‏ 

دربارۀ موضوعات مختلف با کودک گفتگو کنید،‏ برایش قّ‏ ه بگویید،‏ ترانه یا شعر 

بخوانید و با هم کتاب های مَُ‏ ور را ورق بزنید.‏ 

با طرح سؤال،‏ اشتباهاتش را تصحیح کنید.‏ مثالً‏ اگر فرزندتان گفت:‏ من شناییدم 

.)Ich bin geschwimmt( 

شما بپرسید:‏ تا کجا شنا کردی؟ geschwommen( .)?Wohin bist du 

از این طریق فرزندتان،‏ خود شیوۀ صحیح را درمی یابد.‏ 

… ۲۸ …

چه کاری بیشتر زیانبار است تا سودمند؟ 

وقتی خودتان آلمانی را با اشتباهات زیاد صحبت می کنید،‏ با کودک به آلمانی گفتگو کنید.‏ 

با کودک کم گفتگو نکنید یا زبان بچگانه به کار نبرید.‏ 

جمله ای را که به یک زبان آغاز می کنید،‏ به زبان دیگر ادامه ندهید.‏ 

با کودک گاه به یک زبان و گاه به زبان دیگر گفتگو نکنید.‏ 

اشتباهات کودک را بالفاصله تصحیح نکنید.‏ 

مثالً‏ اگر فرزندتان گفت:‏ من شناییدم geschwimmt( ،)Ich bin شما نگویید:‏ ‏»نه،‏ شناییدم 

geschwimmt( )Ich bin غلط است،‏ شنا کردم،‏ درست است!«‏ .)geschwommen( یا کودک 

را وادار به تکرار شیوۀ صحیح نکنید:‏ ‏»بگو:‏ شنا کردم«‏ .)geschwommen( 

هر روز ساعت ها کودک را به این امید که زبان یاد بگیرد،‏ جلوی تلویزیون ننشانید.‏ هیچ 

کودکی از طریق تلویزیون زبان یاد نمی گیرد!‏ البته اینکه برنامۀ کودک را با هم تماشا کنید و 

پس از آن دربارۀ آن صحبت کنید،‏ موضوع دیگری است.‏ 

تماشا کنید و پس از آن دربارۀ آن صحبت کنید،‏ موضوع دیگری است.‏ 


... دربارۀ کودک و زباِن نیاز دارید:‏ 

نامه های والدین در سایت اینترنتیِ‏ 

مؤسسۀ دولتیِ‏ پژوهش های آموزشِ‏ خردساالن 

IFP( )Institut für Frühpädagogik, در 

مونیخ )www.ifp.bayern.de( راهنمایی های 

مفیدی را به ۲۰ زبان مختلف ارائه می دهد.‏ 


Veröffentlichungen > Elternbriefe 

جزوۀ ‏»پیش بُردِ‏ زبانِ‏ کودکانِ‏ پیش 

‏-دبستانی؛ راهنمای والدینِ‏ شهر هامبورگ«‏ 

Sprachförderung für Vorschulkinder.«( 

)» Ein Ratgeber für Eltern در وب سایت 

،www.hamburg.de/vorschule در این زمینه 

توصیه های مفیدی را ارائه می دهد.‏ 


Sprachförderung in der Vorschule 

… ۲۹ …

میاِن سکوت و پرخاش راه دیگری هم 

هست:‏ این گونه می توانید با آموزگاراِن 

فرزندتاِن وارد گفتگو شوید.‏ 

۱-۷ شاید هیچ کودکی در مدرسه بدوِن مشکل نباشد.‏ 

گاهی در مدرسه همه چیز آن گونه که تصور شما برای فرزندتان است،‏ پیش نمی رود.‏ شاید 

نوعی که شما و معلمان فرزندتان را تجربه می کنید،‏ با هم تفاوت دارد.‏ شاید هم 

فرزندتان همه چیز را برایتان تعریف نمی کند.‏ به هرحال،‏ دوران مدرسه فقط از تجربیات 

زیبا تشکیل نمی شود.‏ مجادله،‏ لحظات دشوار و دیگر مشکالت نیز بخشی از آن هستند.‏ 

هنگامی که مشکلی پیش می آید،‏ دانش آموز،‏ معلمان و والدین باید همه باهم برای یافتن 

راهِ‏ حل‏ همکاری کنند.‏ تنِش،‏ امری طبیعی است،‏ مهّم این است که در تنش ها نیز – 

مانند مسابقات ورزشی یا در دادگاه – اصولی را رعایت کنیم.‏ پرخاش گری و اِهانَت،‏ 

مشکلی را حلّ‏ نمی کنند.‏ 

… ۳۰ …

۲-۷ دوری جستن از مدرسه،‏ به ویژه هنگام بُروزِ‏ تَنِش،‏ شیوۀ درستی نیست.‏ 

این توِغلطی است که خانواده ها فکر کنند:‏ ‏»معلمان خودشان از عهدۀ آموزش و 

انضباط فرزندمان برمی آیند.«‏ این به سودِ‏ فرزندتان نیست که شما هرچه 

کمتر با مدرسه تماس داشته باشید.‏ 

هنگام بُروزِ‏ مشکالت با دیگر دانش آموزان،‏ معلمان یا با دروس،‏ اگر به موقع 

برای رفِ‏ مشکل اقدام نشود،‏ اثراتِ‏ منفی بر فرزندتان به جای خواهد ماند.‏ 

از طرف دیگر والدینی هم هستند که بیش از حدّ‏ دخالت می کنند و می 

خواهند همۀ امورِ‏ مدرسه مطابق میلِ‏ آنها پیش برود.‏ این دسته از والدین در آلمان به والدین 

هلیکوپتری معروف اند.‏ آنها با رفتار خود قبل از هر چیز،‏ به فرزند خود لطمه می زنند.‏ 

منطقی بمانید،‏ حتی زمانی که احساسات،‏ خونتاِن را به 

جوش آورده است!‏ 

۳-۷ 

باید دربارۀ مشکالت و سوءِ‏ تفاهم ها صحبت کرده و آنها را برطرف نمود.‏ نکتۀ 

مهم،‏ چگونگی آن است:‏ محترمانه یا پرخاشگرانه؟ هرچه زودتر دربارۀ مشکل 

صحبت شود،‏ زود تر و آسان تر می توان برای آن را چاره ای پیدا کرد.‏ 

ممکن است نظرات والدین و مدرسه متفاوت باقی بمانند.‏ در چنین مواردی باید 

تالش بر این باشد که به یک راه حلّ‏ مسالمت آمیز برسیم.‏ 

… ۳۱ …

۴-۷ شما با دغدغه هایتاِن تنها نیستید.‏ 

بسیاری از والدین مایل به گفتگو دربارۀ مسایل پیچیده نیستند.‏ موضوعاتی مانند:‏ 

خشونت،‏ مُنزَوی سازی،‏ تبعیض،‏ اعتیاد به قمار یا موادّ‏ مخدر،‏ افراط گرایی،‏ بدِهی،‏ بارداریِ‏ 

زودرس.‏ ترسشان هم از آن است که مبادا دیگران هم از ماجرا با خبر شوند.‏ این قابل 

درک است.‏ اما بدین ترتیب در خانواده این حسّ‏ ایجاد می شود که تنها خانواده ای است 

که گریبانگیر چنین مشکلی است.‏ اما به هیچ وجه چنین نیست.‏ یقیناً‏ در نزدیکیِ‏ شما 

خانواده های دیگری نیز با مشکالت مشابهی روبرو هستند.‏ 

۵-۷ معلماِن وقت زیادی ندارند.‏ پس همیشه از آنها وقت قبلی بگیرید!‏ 

هر گفتگویی نیاز به زمان دارد،‏ به ویژه اگر دربارۀ مشکالت باشد.‏ حضور در اتاق معلمان،‏ 

۵ دقیقه قبل از آغاز یا بالفاصله پس از اتمام کالس،‏ شیوۀ درستی نیست.‏ از این گونه 

گفتگوها به نُدرت استقبال می شود.‏ بهترین راه:‏ هَماهَنگ کردنِ‏ پیشاپیشِ‏ وقتِ‏ مالقات،‏ یا 

تلفنی،‏ یا حضوری.‏ بدین ترتیب معلم می تواند به اندازۀ کافی برایتان وقت در نظر بگیرد.‏ 

… ۳۲ …


۱. به فرزندتان نشان دهید که مشکلش را جدی می گیرید.‏ به طور منظم از فرزندتان 

بپرسید که آیا به کمک و حمایت شما نیاز دارد.‏ مهم این است که در صورت بروزِ‏ 

مشکل در مدرسه،‏ به موقع از آن با خبر شوید.‏ وقتی مشکالت را به موقع تشخیص 

دهید،‏ می توانید در حلّ‏ آنها اقدامی بکنید.‏ 

۲. در مُواجهه با مشکالت،‏ منطق و خونسردی خود را حفظ کنید.‏ نکاتِ‏ شخصی طرف 

مقابل را مطرح نکنید،‏ پرخاش نکنید،‏ فریاد نکشید.‏ 

۳. اگر احساس می کنید یا می دانید که فرزندتان در مدرسه مشکلی دارد،‏ آن را با معلمِ‏ 

مسئولِ‏ کالس در میان بگذارید.‏ وقت را تلف نکنید – زودتر صحبت کردن با معلم بهتر 

از آن است که برای گفتگو دیگر دیر شده باشد.‏ 

۴. اگر فرزندتان با معلمش مشکلی دارد،‏ موضوع را با فردی مؤتمن در مدرسه در میان 

بگذارید.‏ این فرد می تواند یکی از اعضای شورای والدین،‏ معلمِ‏ مشاور،‏ آموزگارِ‏ امور 

اجتماعیِ‏ مدرسه و یا یک روان شناس باشد.‏ 

۵. پیشاپیش خود را برای گفتگو در مدرسه آماده کنید.‏ نکات و سؤاالت مهّم را از قبل 

یادداشت کنید.‏ بدین طریق،‏ حتی اگر ضمنِ‏ گفتگو عصبی باشید،‏ نکات مورد نظر خود 

را فراموش نخواهید کرد.‏ 


... دربارۀ گفتگو با مدرسه نیاز 

دارید:‏ 

در وب سایت www.elternwissen.com توصیه هایی 

در مورد این که چگونه خود را به نَحوِ‏ اَحسَ‏ ن برای 

گفتگو با معلمان آماده کنید و همچنین شیوه های 

مختلف گفتگو اشاره شده است.‏ 


Schule und Eltern 

> Elternabend und Lehrergespräch 

… ۳۳ …

والدین نباید فقط فروشندۀ کِیک در 

برنامه های مدرسه باشند!‏ 

۱-۸ مدرسه باید به والدین نیز امکاِن مشارکت بدهد.‏ این،‏ مطالبۀ قانوِن است.‏ 

بعضی از والدین وقت زیادی را در مدرسۀ فرزند خود می گذرانند.‏ برخی دیگر فقط وقتی 

به مدرسه می روند که فرزندشان مشکلی پیدا کرده باشد.‏ این امر در مورد معلمان نیز دقیقاً‏ 

صدق می کند:‏ بعضی برای دیدار با والدینِ‏ دانش آموز،‏ حتی به منزل آنها می روند و همۀ 

والدین را شخاً‏ می شناسند.‏ برخی دیگر می گویند:‏ ‏»بدون 

والدین،‏ امور مدرسه بهتر پیش می رود«.‏ به هرحال:‏ 

مطابق قانون،‏ هر مدرسه مُوَظف است با والدینِ‏ 

دانش آموز همکاری کند.‏ 

اگر تا به حال هیچوقت نامه ای از مدرسۀ فرزندتاِن دریافت نکرده اید،‏ 

بدانید که حتماً‏ اشکالی در کار هست.‏ 

۲-۸ 

هر مدرسه ای برای سالِ‏ تحصیلیِ‏ جاری،‏ اوقات ‌ خاصی را برای تمامی والدین تنظیم 

می کند،‏ مانند وقت ثبت ‌ نام،‏ جلسات اولیاء و مربیان،‏ روز گفتگو با والدین 

،)Elternsprechtag( جشن های مدرسه )Schulfeste( یا اطالعات مربوط به 

گردش های جمعی.‏ دعوتنامۀ هر یک از این مناسبت ها،‏ معموالً‏ از طریق کیف-پُست 

،)Ranzenpost( یعنی گذاشتن نامه در کیف دانش آموز به دست شما می رسد.‏ هر 

دعوتنامه ای باید از مدرسه تا رسیدن به دست شما در منزل چندین مانع را پشتِ‏ سر 

بگذارد.‏ 

مانع اول:‏ فرزندتان نامه را سر به نیست می کند.‏ 

‏)»این طوری هیچوقت پدر و مادرم از جلسۀ اولیاء و مربیان خبردار نمی شوند!«(‏ 

مانع دوم:‏ گاهی این والدین هستند که نامه ها را اصالً‏ نمی خوانند.‏ 

‏)»ای بابا،‏ باز هم یک نامۀ اداری دیگر!‏ خوراکِ‏ سلِ‏ آشغال!«(‏ 

مانع سوم:‏ نامه،‏ کامالً‏ کسل کننده یا پیچیده است.‏ 

‏)»این معلم ها از جان من چه می خواهند؟ یک کلمه هم 

ازش سر در نمی آورم!«(‏ 

اگر نامه ای از طرف مدرسه دریافت نمی کنید یا مضمون نامه ها 

را درک نمی کنید،‏ با معلم فرزندتان در این باره صحبت کنید.‏ 

… ۳۴ …

۳-۸ شما می توانید از دو طریق با مدرسه همکاری کنید.‏ 

راه اول:‏ انواعِ‏ رسمیِ‏ همکاری که طبق قانونِ‏ مدارس برای همۀ مدارس،‏ 

سطوح تحصیلی و ایاالت یکسان اند.‏ والدینی هستند که یا نمی توانند و یا 

مایل نیستند از این طریق رسمی وارد همکاری شوند.‏ 

از این رو راه دومی هم هست:‏ انواعِ‏ غیرِ‏ رسمیِ‏ همکاری که ممکن است از مدرسه ای به 

مدرسۀ دیگر و از سطح تحصیلی به سطح دیگر متفاوت باشند.‏ 

۴-۸ راه اول:‏ انواعِ‏ رسمیِ‏ همکاری.‏ 

والدین هر کالسی،‏ نمایندۀ والدین )Elternvertreter( خود را از میان خود انتخاب 

می کند.‏ نمایندۀ والدین با کمک معلمِ‏ مسئولِ‏ کالس،‏ والدین دیگر را در جریان امور 

جاری مدرسه قرار می دهد.‏ نمایندگان والدین در مجمع مدرسه و مجمعِ‏ کارنامه ها 

( Schulkonferenzen )Zeugnis-und شرکت کرده و گاهی نیز در تَنِش ها میانجی گری 

می کنند.‏ همچنین انتخاب شورای والدین )Elternrat( که در تصمیم گیری دربارۀ 

تمامی امور مهّم مدرسه سهیم است نیز بر عهدۀ آنها است.‏ 

این نهادهای والدین )Elterngremien( در همۀ مدارس،‏ شهرستان ها،‏ ایاالت 

و حتی در سطح اروپا نیز وجود دارند.‏ نهادها با نام های مختلفی مانند کمیتۀ 

والدین ،)Elternausschuss( هیئت مشورتی والدین ،)Elternbeirat( کمیسیون 

والدین)‏Elternkammer‏(‏ ، مجمع والدین ،)Elternkonferenz( اتحادیۀ والدین 

)Elternverband( یا نمایندگی والدین )Elternvertretung( خوانده می شوند.‏ 

اما همۀ این انجمن ها کاری مشابه دارند:‏ آنها نمایندۀ همۀ والدین اند،‏ درست مانند 

نمایندگان منتخب مردم در مجلس.‏ شما به عنوان وَلیِ‏ دانش آموز می توانید در همۀ این 

نهادها مشارکت داشته باشید.‏ یعنی می توانید به عنوان نمایندۀ والدین فعالیت کنید و یا 

صرفاً‏ در جلسات مدرسه به عنوان مهمان حضور یابید.‏ 

… ۳۵ …

در اروپا:‏ 

مجمع والدین اروپا 

)European Parents Association( 

در آلماِن:‏ 

شورای والدین کشور )Bundeselternrat( 

در ایالت محل سکونت شما:‏ 

به طور مثال:‏ کمیتۀ ایالتی والدین ،)Landeselternausschuss( هیئت مشاور ایالتی 

والدین ،)Landeselternbeirat( کمیسیون والدین ،)Elternkammer( شورای ایالتی 

والدین ،)Landeselternrat( اتحادیۀ ایالتی والدین )Landeselternvereinigung( 

در شهر یا شهرستاِن شما:‏ 

به طور مثال:‏ هیئت مشاور والدین شهرستان ،)Kreiselternbeirat( شورای والدین 

شهرستان ،)Kreiselternrat( نمایندگی والدین شهرستان ،)Kreiselternvertretung( 

هیئت مشاور والدین شهر ،)Stadtelternbeirat( شورای والدین شهر ،)Stadtelternrat( 

نمایندگی والدین شهر )Stadtelternvertretung( 

در مدرسۀ فرزندتاِن:‏ 

شورای والدین )Elternrat( 

در هر کالس:‏ 

نمایندگی والدین )Elternvertretung( 

۵-۸ راه دوم:‏ انواعِ‏ غیرِ‏ رسمیِ‏ همکاری.‏ 

والدین می توانند با همکاریِ‏ مدرسه،‏ امور مختلفی را سازمان دهی کنند.‏ چند ایده به 

عنوان نمونه:‏ ارائۀ کالس های تقویتی به دانش آموزان،‏ همراهیِ‏ دانش آموزان درکالس شنا،‏ 

همکاری با کتابخانۀ مدرسه،‏ داستان خوانی،‏ همراهیِ‏ دانش آموزان در گردش های جمعی 

، داوری در مسابقات فوتبال،‏ تأسیس یا همکاری در کافۀ والدین مدرسه ،)Elterncafé( 

برنامه ریزیِ‏ جشن های مدرسه،‏ آگاه سازی و توضیح امور برای دیگر والدین،‏ مثالً‏ ضمنِ‏ 

صَ‏ رفِ‏ یک فنجان چای یا قهوه.‏ 

… ۳۶ …


۱. به طور منظم از فرزند خود بپرسید:‏ آیا خبر تازه ای در مدرسه 

هست؟ آیا نامه ای از طرف مدرسه برای والدین فرستاده شده؟ 

۲. با دیگر والدینِ‏ کالسِ‏ فرزند خود آشنا شوید و با آنها تبادُلِ‏ نظر کنید.‏ 

۳. در جلسۀ اولیاء و مربیان،‏ روزهای گفتگو با والدین و دیگر برنامه های مدرسه شرکت کنید.‏ 

۴. حتی االمکان در امور مدرسه همکاری کنید یا حتی خودتان برنامه ای تنظیم کنید.‏ 

۵. نامزدِ‏ انتخاباتِ‏ نمایندگیِ‏ والدین کالس شوید و در شورای والدین همکاری کنید.‏ 


... دربارۀ انواع رسمی همکاری با مدرسه نیاز دارید:‏ 

در وب سایت شورای والدین کشوری 

BER( )Bundeselternrat, به آدرسِ‏ 

،www.bundeselternrat.de اطالعات دقیق تر و امکاناتِ‏ 

تماس با نهادهای مختلف والدین در ایالت محل سکونت 

شما درج شده است.‏ 

... دربارۀ انواع غیر رسمی همکاری با مدرسه:‏ 

هِفده خانواده در بروشوری تحت عنوان ‏»والدین درمدرسه.‏ 

پدران و مادرانِ‏ با پس زمینه مهاجرت گزارش می دهند.«‏ 

به ۱۷ زبان مختلف از تجربیات خود با مدرسه سخن می 

گویند.‏ این بروشور را می توانید از وب سایت 

/http://migrantenstiftung.de/download 

.elternbroschuere.pdf بارگیری کنید.‏ 

… ۳۷ …

والدین از حقوق بسیاری برخوردارند.‏ 

۱-۹ حقوق والدین در قانوِن مدارس )Schulgesetz( مندرج است.‏ 

نظامِ‏ مدرسۀ هر ایالت را قانون مدارس آن مقرّر می کند.‏ همچنین در آنجا آمده است که 

چگونه مدارس در زمینۀ آموزش و پرورش با والدین همکاری داشته باشند.‏ در این قانون 

حقوق والدین تشریح شده است.‏ قوانینی از این دست به زبانی فنی و پیچیده تألیف 

شده اند.‏ 

والدین می توانند به عنوان نمونه...‏ 

پروندۀ فرزندشان را رؤیت کنند،‏ مثالً‏ مدارک خدماتِ‏ مشاوره ای و خدماتِ‏ پزشکیِ‏ 

مدرسه را.‏ رؤیتِ‏ پرونده فقط در مدرسه و با توافق معلم امکان پذیر است.‏ 

در ساعتی از کالس های درسِ‏ فرزندشان شرکت کنند و ناظر بر تدریس باشند.‏ 

نام فرزندشان را از کالسِ‏ تعلیماتِ‏ دینی حذف کنند.‏ 

ورقه های امتحانی،‏ ریزِ‏ نمرات و کارنامۀ فرزندشان را رؤیت کرده از معلمان توضیح 

بیشتر بخواهند.‏ 

در رابطه با تدریس،‏ کالس یا مدرسه سؤال مطرح کنند،‏ مثالً‏ در این باره که با چه 

روش یا منابعی تدریس می شود.‏ 

در نشست های والدین،‏ درحضورِ‏ معلمانِ‏ مسئولِ‏ کالس ها خواسته ها یا شکایات خود 

را ابراز کنند.‏ 

والدین اما حقِ‏ هر چیزی را ندارند،‏ که این البته 

بی مناسبت هم نیست.‏ 

۲-۹ 

والدین نمی توانند به عنوان نمونه...‏ 

برای فرزندشان معلم یا کالس انتخاب کنند.‏ 

برای معلم تعیین تکلیف کنند که چه درسی بدهد و چگونه 

تدریس کند.‏ 

تعیین کنند که فرزندشان تکلیف شب داشته باشد یا نه.‏ 

… ۳۸ …

فرزندشان را پیش از آغاز یا پس از پایان تعطیالت مدرسه به سفر ببرند.‏ 

نام فرزندشان را از کالسِ‏ آموزشِ‏ روابطِ‏ جنسی یا کالسِ‏ ورزش حذف کنند.‏ 

برنامۀ کالس فرزندشان را تعیین کنند یا نمرات اخذ شده توسط او را تغییر دهند.‏ 

چنانچه والدین به دالیل شخصی،‏ مذهبی یا ایدئولوژیک مَضامین یا فعالیت هایی را در 

مدرسه را مناسب ندانند،‏ باید آن را با مسئولین مدرسه درمیان بگذارند.‏ مدرسه باید 

پذیرای ارزش های اخالقیِ‏ متفاوتِ‏ موجود در جامعه باشد.‏ والدین می توانند از مدرسه 

انتظار بیطرفی و رَواداری،‏ مُسامحه و مُدارا داشته باشند.‏ 

۳-۹ پس از دبستاِن:‏ توصیۀ مسیرِ‏ تحصیلی و حقِ‏ انتخاب والدین.‏ 

منظور از توصیۀ مسیرِ‏ تحصیلی )Schullaufbahnempfehlung( پیشنهادی 

است که مدرسه در خصوص انتخاب مقِ‏ پس دبستانی به دانش آموز می دهد.‏ 

در سال آخر مدرسه والدین را از نتایج تحصیلی فرزندشان و شرایط حاکم بر 

انواع مدارس پس دبستانی مطلع می کند.‏ این فرایند بسته به ایالت دبستان محل 

سکونت،‏ می تواند در کالس چهارم یا ششم انجام شود.‏ شما مطلع می شوید که 

چه الزاماتی برای مدارس متوسطه وجود دارند.‏ 

توصیه برای گیمنازیوم:‏ برای آن که فرزندتان پیشنهادِ‏ تحصیل در دبیرستان را 

دریافت کند،‏ باید نمرات عالی یا خوب در دروس آلمانی،‏ ریاضیات و علوم طبیعی 

داشته باشد.‏ درس آخری در هر استانی نامی متفاوت دارد.‏ 

اگر مقطع دبستان ‎۶‎ساله باشد،‏ باید نمرۀ فرزندتان در زبان خارجی اول نیز خوب 

باشد.‏ در بعضی ایاالت،‏ والدین می تواند فرزندشان را به آن نوع مدرسه ای که مایل 

اند،‏ بفرستند.‏ حتی اگر با توصیۀ مدرسه در انتخاب مقطع بعد 

از دبستان مطابقت نداشته باشد.‏ این را حقِ‏ انتخابِ‏ 

والدین )Elternwahlrecht( می نامند.‏ ولی در برخی 

ایاالت دیگر،‏ انتخابِ‏ مقِ‏ پسادبستانیِ‏ توصیه شده 

از سوی مدرسه بر حقِ‏ انتخابِ‏ والدین ارجحیّت دارد.‏ 

با این حال:‏ اگر با توصیۀ مسیر تحصیلی از سوی مدرسه موافق 

نیستید،‏ تقریباً‏ همیشه این امکان هست که از مسئولین مدرسه،‏ 

بررسیِ‏ مجدّد توصیه شان را درخواست کنید.‏ برای این منظور 

بهتر است به شورای والدین مراجعه کنید.‏ 

… ۳۹ …

۴-۹ نه تنها والدین،‏ بلکه کودکاِن نیز از حقوقی برخوردارند.‏ 

اغلب وقتی مشکلی میان بزرگساالن پیش می آید،‏ فراموش می شود که 

کودکان هم حقوقی دارند.‏ این حقوق در پیمان حقوق کودکان سازمان 

ملل متحد )UNO-Kinderrechtskonvention( مندرج است که در 

بیشتر کشورها،‏ از جمله آلمان اجرا می شود.‏ 

از جمله مهم ترین این حقوق،‏ حقِ‏ زندگی،‏ حقِ‏ آموزش و حقِ‏ حفاظت در برابر 

خشونت است.‏ البته حقوق بسیار دیگری نیز هست،‏ از جمله:‏ حقِ‏ رفتار یکسان با دختر 

و پسر،‏ حقِ‏ داشتن حریم خصوصی،‏ حقِ‏ تکلم به زبان مادری،‏ حقِ‏ داشتنِ‏ دین خود و 

بسیاری دیگر.‏ 

۵-۹ گاهی باید برای گرفتن حقوق خود مبارزه کرد.‏ 

گاهی شاید به عنوان والدین نظر شما چنین باشد:‏ ‏»فرزندم از سوی معلم بیطرفانه 

ارزیابی نمی شود«‏ و یا:‏ ‏»معلم از مقررات مدرسه تخطی می کند«.‏ 

شما می توانید به تصمیم معلمان شک کنید.‏ اگر با تصمیم معلم به دلیل تردید در 

دُرُستیِ‏ آن موافق نیستید،‏ می توانید درخواستِ‏ بررسی بدهید.‏ در این موارد چندین 

راه وجود دارد؛ مثالً‏ : شکایت موضوعی ،)Sachbeschwerde( شکایت انضباطی به 

نهاد ناظر)‏Dienstaufsichtsbeschwerde‏(‏ و یا اعتراض .)Widerspruch( شورای 

والدین می تواند اطالعات بیشتری در این باره در اختیارتان بگذارد.‏ 


۱. اگر سؤالی در زمینۀ حقوق خود دارید،‏ با شورای والدین مدرسه در میان بگذارید.‏ 

۲. به مدرسه پیشنهاد کنید که در خصوصِ‏ حقوقِ‏ والدین نشستی توسط شورای والدین 

ترتیب داده شود.‏ 

۳. جزوه های ویژۀ والدین،‏ مانند راهنمای والدین یا دیگر انتشارات معتبر در ایالت محل 

سکونتتان را تهیه کنید.‏ این جزوه ها را قاعدتاً‏ می توان در مدارس،‏ ادارات آموزش و 

پرورش و شورای ایالتی والدین تهیه کرد.‏ 

۴. از کالس سوم،‏ توصیۀ مسیرِ‏ تحصیلی از سوی مدرسه )Schullaufbahnempfehlung( 

را مدّ‏ نظر داشته باشید.‏ مدتی پیش از آن با فرزندتان و معلمش گفتگو کنید،‏ تا از 

وضعیتِ‏ فرزندتان،‏ اهدافش و اینکه برای دستیابی به آنها چه باید کرد،‏ آگاه شوید.‏ 

… ۴۰ …


... دربارۀ حقوق والدین نیاز دارید:‏ 

در کتاب ‏»راهنمای فعالیت میان-فرهنگی والدین«‏ 

اطالعاتی با بیان ساده دربارۀ حقوق والدین به زبان 

آلمانی ‏)بخش زرد رنگ،‏ ص.‏ ۵-۳( ارائه شده است:‏ 

www.schulmentoren.de جهت یابی:‏ انتشارات 


Publikationen 

... دربارۀ حقوق کودکاِن:‏ 

کتاب ‏»حقوق کودکانِ‏ لوگو!‏ به زبان ساده«‏ به کمک 

تصاویر برای کودکان نگاشته شده است که البته 

برای والدین هم می تواند آموزنده باشد.‏ این کتاب 

را می توان از طریق وب سایت وزارت امور خانواده،‏ 

سالخوردگان،‏ زنان و نوجوانان )BMFSFJ( به طور 

www.bmfsfj.de 


در نوار جستجو،‏ عبارت Kinder« »Die Rechte der 

را وارد کنید 

... دربارۀ توصیۀ مسیر تحصیلی 

)Schullaufbahnempfehlung( و حق انتخاب والدین:‏ 

در وب سایتِ‏ مجمع وزرای فرهنگ 

www.kmk.org به آدرسِ‏ )Kultusministerkonferenz( 

می توانید دربارۀ حق انتخاب والدین و توصیۀ مسیر 

تحصیلی در ایالت محل سکونت خود اطالعات بیشتری 

کسب کنید.‏ 


Themen > Allgemeinbildende Schulen > 

Schüler, Eltern, außerschulische Partner 

… ۴۱ …

والدین وظایفی نیز بر عهده دارند.‏ 

۱-۱۰ والدین باید هم ساعت زنگ دار و هم ناِن دهنده باشند.‏ 

عالوه بر حقوق،‏ والدین وظایفی نیز دارند.‏ این به این معنی است که آنها باید به موارد 

خاصی رسیدگی کنند.‏ این چیزها را فقط والدین می توانند در اختیار بگیرند و نمی 

توانند به افراد دیگر واگزار کنند.‏ این والدین هستند که فرزندشان را به طور منظم 

و سر وقت با خواب کافی به مدرسه می فرستند و مراقب اند که فرزندشان به مقدار 

کافی خوراکی و نوشیدنی سالم برای مدرسه به همراه داشته باشد.‏ 

۲-۱۰ والدین باید فراهم کننده باشند.‏ 

این والدین هستند که تمامی لوازم مهّم مدرسه را فراهم می کنند،‏ مانند:‏ 

کیف مدرسه 

جامدادی 

دفترچه 

کفش ورزشی 

لباس ورزشی 

۳-۱۰ والدین باید اطالع رساِنِ‏ حضور و غیبت باشند.‏ 

این والدین هستند که در صورت غیبت کودک از مدرسه به 

علت بیماری یا دالیل دیگر،‏ فوراً‏ به مدرسه اطالع می دهند.‏ 

… ۴۲ …

والدین مسئول برنامه ریزی برای روزهای تعطیل 

و تعطیالت مدرسه هستند.‏ 

۴-۱۰ 

اگر خانواده ناگزیر است در فصل مدارس به دلیل بسیار مهمی به سفر برود،‏ 

والدین می باید قبل از سفر درخواست کتبی و به موقع خود را به مسئولین 

مدرسه ارسال نمایند.‏ 

۵-۱۰ والدین باید اطالع دهندۀ بیماری و پرستار باشند.‏ 

این والدین هستند که در صورت ابتال فرزندشان به بیماری های واگیردار نظیر سیاه 

سُ‏ رفه،‏ سُ‏ رخَ‏ ک،‏ اوریون،‏ سُ‏ رخجه،‏ آبله مُرغان،‏ مَخمَلک،‏ کرونا ٬ شِپِشِ‏ سر و امثال 

آن،‏ او را در خانه نگه می دارند و پس از درمانِ‏ چنین بیماری هایی جهت رفتن 

دوباره به مدرسه،‏ گواهیِ‏ سالمتِ‏ کودک را از سوی پزشک به 

مدرسه ارائه می دهند.‏ 

نکتۀ بسیار مهم:‏ 

غیبتِ‏ فرزندتان در مدرسه بدون ذکرِ‏ علت،‏ غیبتِ‏ غیرِ‏ 

مُوَجّ‏ ه به حساب می آید.‏ غیبت غیر موجه در کارنامه 

قید شده و اثرات منفی به همراه دارد،‏ مثالً‏ بعدها در 

درخواست پذیرش در دورۀ کارآموزی.‏ به خاطر داشته 

باشید که فرزندتان در صورت غیبت،‏ حتماً‏ دارای 

گواهیِ‏ کتبیِ‏ باشد.‏ 

… ۴۳ …


۱. دقت کنید که فرزندتان پیش از آغاز مدرسه،‏ همۀ لوازم مدرسه را دارا باشد.‏ در 

صورت احتیاج:‏ بستۀ تحصیلی را درخواست کنید.‏ 

‏)اطالعات بیشتر را می توانید از فصل ۲.۵ کسب کنید(‏ 

۲. مراقب باشید که فرزندتان هر روز و سر وقت در مدرسه حاضر شود،‏ چیزی برای 

خوردن در زنگ تفریح به همراه داشته و خواب شبانۀ کافی داشته بوده باشد.‏ 

۳. شماره تلفن مدرسه ‏)شمارۀ دفتر یا دبیرخانۀ مدرسه(‏ را همیشه به همراه داشته 

باشید.‏ با مدرسه هر چه زودتر تماس گرفته،‏ آن را از نیامدن فرزندتان به دلیلی 

مهم ‏)مانند بیماری(‏ مل‏ کنید.‏ گواهی غیبت را به طور کتبی به مدرسه ارائه 

کنید.‏ گواهیِ‏ کتبیِ‏ غیبت می تواند به عنوان نمونه به شکل زیر باشد:‏ 

… ۴۴ …

۴. با معلم فرزندتان آشنا شوید.‏ تنها در زمان بروز مشکل به مدرسه مراجعه نکنید.‏ به 

طور منظم در جلسات اولیاء و مربیان و دیگر برنامه های مدرسه شرکت کنید.‏ 

۵. از رفتن به مدرسۀ فرزند خود واهمه نداشته باشید،‏ حتی اگر به زبان آلمانی هیچ 

آشنایی ندارید و یا به آن مسلط نیستید.‏ بپرسید آیا مدرسه می تواند مترجم در 

اختیارتان بگذارد ‏)این در بعضی از ایاالت امکان پذیر است(.‏ در غیر این صورت،‏ بپرسید 

آیا معلمی در مدرسه هست که زبان شما را بلد باشد،‏ وگرنه از دوستان یا بستگان خود 

که به آلمانی تسلط دارند،‏ خواهش کنید برایتان ترجمه کنند.‏ 

تذکر مهم:‏ 

چنانچه مایلید به طور مف‏ ل با معلم گتگو کنید،‏ حتما وقت قبلی بگیرید.‏ 


‏...دربارۀ وظایف والدین نیاز دارید:‏ 

در کتاب ‏»راهنمای فعالیت میان-فرهنگی والدین«‏ 

اطالعاتی ساده در مورد الزامات والدین در مدرسه 

به زبان آلمانی ‏)بخش زرد رنگ،‏ ص.‏ ۵-۳( 

ارائه شده اند:‏ 

www.schulmentoren.de 


Publikationen 

… ۴۵ …

کارنامه ها و نمره های دانش آموز مانند 

چراغ راهنمایی اند:‏ هشدارهای آنها را 

باید جدی گرفت.‏ 

۱-۱۱ به خصوص نمراِت دروس آلمانی،‏ ریاضیاِت و انگلیسی اهمیت ویژه ای دارند.‏ 

اینها را دروس پایه )Kernfächer( یا دروس اصلی )Hauptfächer( مِی نامند.‏ علت 

نامگذاری این ‏ِدروس به این عناوین،‏ اهمیت بیشتر آنها نسُبت به ‏ِدروس ‏ِدیگر است.‏ اینها 

‏ِدرکارنامه اهمیت بیشتری ‏ِدارند و ساعاِت ‏ِدرسِی بیشتری به آنها اختصاص ‏ِداِده مِی شوِد.‏ 

اینکه ‏ِدانش آموز برای کالس باالتر پذیرفته شوِد یا ‏ِدر مقطع پساِدبستانِی به چه نوع 

مدرسه ای بروِد،‏ به نمراِت او ‏ِدر ‏ِدروس پایه بستگِی ‏ِدارِد.‏ بنابراین والدین باید نمراِت 

فرزندشان را ‏ِدر این ‏ِدروس با ‏ِدقت زیر نظر ‏ِداشته باشند.‏ 

نمرۀ آن درسی که به گزینۀ شغلی مورد عالقۀ فرزندتان مربوط 

می شود نیز اهمیت دارد.‏ 

۲-۱۱ 

‏ِدروس پایه برای همۀ مشاغل مهم اند.‏ اما برای تقریبًاً‏ هر شغلِی یک ‏ِدرس ‏ِدیگری نیز 

هست که برای آن شغل حائز اهمیت زیاِدی است.‏ 

مثال ۱: ‏ِدخترتان ‏ِدوست ‏ِدارِد پلیس شوِد.‏ او باید ‏ِدر ‏ِدروس آلمانِی،‏ ریاضِی،‏ انگلیسِی و 

ورزش نمراِت خوبِی ‏ِداشته باشد.‏ 

مثال ۲: شغل مورِد عالقۀ پسرتان کار ‏ِدر ‏ِداروخانه یا ‏ِداروسازی است.‏ پس او باید ‏ِدر 

‏ِدروس آلمانِی،‏ ریاضِی،‏ انگلیسِی و شیمِی نمراِت خوبِی ‏ِداشته باشد.‏ 

۳-۱۱ نمرۀ ۳ در کارنامه می تواند موفقیت بزرگی باشد.‏ 

مثال ۱: مٔوسساِت اقتصاِدی )Betriebe( که بنگاه )Unternehmen( یا شرکت )Firma( 

نیز خوانده مِی شوند،‏ برای جذب نیرو به آخرین کارنامه و کارنامه های چند سال قُبل آن 

توجه مِی کنند.‏ چرا؟ چون هنگامِی که مِی بینند یک متقاضِی،‏ ‏ِدو سال پیش ‏ِدر ریاضِی 

نمرۀ ۵، یک سال بعد نمرۀ ۴ و اکنون نمرۀ ۳ آورِده،‏ به این نتیجه مِی رسند که باید 

‏ِدانش آموزی کوشا باشد.‏ بدین ترتیب حتِی نمرۀ ۳ هم مِی تواند نمرۀ خوبِی باشد،‏ زیرا 

نشان مِی ‏ِدهد که ‏ِدانش آموز استعداِد یاِدگیری ‏ِدارِد.‏ 

مثال ۲: متقاضِی ‏ِدر کارنامه نمراِت ۳ و ۴ ‏ِدارِد.‏ ‏ِدر عین حال از استعداِدهای اجتماعِی نیز 

برخورِدار است و فعالیت های ‏ِداوطلُبانه انجام مِی ‏ِدهد،‏ مثالً‏ به عنوان میانجیگر اختالفاِت،‏ 

مدَِدکارِ‏ حلِ‏ تکالیف ‏ِدر محله و یا مربِی ‏ِدر باشگاه ورزشِی به طور ‏ِداوطلُبانه و افتخاری 

فعّال بوِده است.‏ برای بسیاری از مٔوسساِت،‏ این گونه ویژگِی ها نیز به اندازۀ نمراِت خوب 

اهمیت ‏ِدارند.‏ آنها ترجیح مِی ‏ِدهند کسِی را به کار گیرند که ‏ِدر زمینۀ اجتماعِی فعال 

است.‏ ‏ِدانش آموزانِی که صرفاً‏ برای نمرۀ ممتاز ‏ِدرس مِی خوانند و هیچ تجربه ای ‏ِدر خارج از 

مدرسه ندارند،‏ ‏ِدر این گونه مٔوسساِت گاهِی شانس کمتری ‏ِدارند.‏ 

… ۴۶ …

۴-۱۱ در کارنامه فقط نمره درج نمی شود.‏ 

معموالً‏ کارنامۀ فرزندتان به جز نمراِت،‏ حاویِ‏ ارزیابِی هایِی ‏ِدرخصوص رفتار اجتماعی 

)Sozialverhalten( و همکاری او،‏ که رفتارِ‏ کاری )Arbeitsverhalten( هم نامیده 

مِی شوِد نیز هست.‏ این ارزیابِی ها ‏ِدر بعضِی از ایاالِت سَ‏ رنُمره )Kopfnoten( نامیده 

مِی شوند.‏ ‏ِدر آنها تالش ‏ِدانش آموز برای آموختن ‏)رفتار کاری(‏ یا چگونگِی رفتار با ‏ِدیگران 

‏)رفتار اجتماعِی(‏ ارزیابِی مِی گرِدِد.‏ اطالق عنوان سَ‏ رنمره به این ‏ِدلیل است که ‏ِدر گذشته 

این نمراِت ‏ِدر منتهای فوقانِی کارنامه ‏)یعنِی سرِ‏ کارنامه(‏ ‏ِدرج مِی شدند.‏ امروزه به آنها 

ارزیابِی رفتار کاری و اجتماعِی گفته مِی شوِد.‏ سَ‏ رنمره برای ‏ِدرخواست پذیرش ‏ِدر ‏ِدورۀ 

کارآموزی حائز اهمیت مِی باشد.‏ 

بسیاری از مٔوسساِت به سَ‏ رنمراِت توجّ‏ ه ویژه ای ‏ِدارند،‏ زیرا این نمراِت حاوی اطالعاتِی 

‏ِدر مورِد شخصیت و خوی متقاضِی نیز هستند.‏ رفتار کاری و اجتماعِی ‏ِدر همۀ ایاالِت 

یکسان ارزیابِی نمِی شوند.‏ ‏ِدر بعضِی ایاالِت ارزیابِی ‏ِدر قالب نمره،‏ ‏ِدر بعضِی به شکل متن 

توصیفِی و ‏ِدر برخِی ‏ِدیگر به هر ‏ِدو شیوه ارائه مِی شوِد.‏ چه چیزهایِی ارزیابِی مِی شوِد؟ به 

عنوان نمونه:‏ 

رفتار کاری:‏ 

توجه به ‏ِدرس ‏ِدر کالس 

فعالیت ‏ِدر کالس 

انجام تکالیف مدرسه 

تحویل تکالیف و کارهای الزم 

نظم و ‏ِدقت 

قابلیت اعتماِد 

رفتار اجتماعی:‏ 

رفتار ‏ِدر هنگام تنِش 

آماِدگِی پذیرش مسئولیت 

آماِدگِی برای یاری رسانِی به ‏ِدیگران 

توافق بر سر قواعد و رعایت آنها 

مشارکت ‏ِدر شکل گیری زندگِی اجتماعِی 

۵-۱۱ توجه!‏ کارنامه زبان و سبک خاص خود را دارد.‏ 

‏ِدر زبانِ‏ کارنامه گاهِی ‏ِدام هایِی نهفته است.‏ ‏ِدر این ‏ِدام ها به ویژه والدینِی بیشتر 

گرفتار مِی شوند که ‏ِدر خانه به زبانِی غیر از آلمانِی صحُبت مِی کنند.‏ بعضِی از جمالِت 

کارنامه ظاهراً‏ مثُبت به نظر مِی رسند،‏ ولِی مضمونشان این است که مشکلِی وجوِد ‏ِدارِد.‏ 

مثال ۱: ‏»فرزند شما ‏ِدر کالس بسیار آرام است.«‏ یعنِی:‏ مشارکت کافِی ‏ِدر کالس 

ندارِد.‏ 

مثال‎۲‎‏:‏ ‏»رفتار کاری مطابق انتظاراِت است.«‏ یعنِی نمرۀ فرزندتان ‏ِدر رفتار کاری ۳ 

است و منظور این است که باید ‏ِدر این زمینه تالش بیشتری نشان ‏ِدهد.‏ 

… ۴۷ …

ارزیابی ها در کارنامه هرکدام چه معنایی دارند؟ 

نمره 

نمرۀ توصیفی 

رفتار ... 

عالِی 

۱ ... شایستۀ تقدیر است.‏ خوب 

۲ ... با انتظاراِت کامالً‏ منطُبق است.‏ قابل قُبول 

۳ ... با انتظاراِت منطُبق است.‏ کافِی 

۴ ... با انتظاراِت تا حدی منطُبق است.‏ غیر قابل قُبول و مرِدوِد 

۵ و ۶ ... با انتظاراِت منطُبق نیست.‏ شما چه می توانید بکنید؟ 

۱. ‏ِدر هر کارنامه توجه کنید که کدام یک از نمره های فرزندتان تغییر کرِده اند.‏ هر نمره را 

با نمرۀ مشابه کارنامۀ قُبلِی مقایسه کنید.‏ اگر نمره ‏ِدر یک ‏ِدرس بهتر شده،‏ فرزند خوِد 

را تشویق کنید!‏ اگر نمره ای بدتر شده:‏ علت را بیابید و ‏ِدر فکر کالس تقویتِی باشید.‏ 

۲. به موقع کالس تقویتِی را آغاز کنید.‏ بهتر است همان زمان که فرزندتان ‏ِدر ‏ِدرسِی 

نمره ۴ مِی آورِد،‏ کالس تقویتِی آغاز گرِدِد.‏ نمره اگر بیشتر تنزل کند ‏)مثالً‏ به ۵، یا 

بدتر از آن به ۶ رسیده باشد(،‏ بهُبوِد آن برای فرزندتان به مراتب ‏ِدشوارتر خواهد بوِد.‏ 

۳. اگر سر-نمره های فرزندتان خوب نیستند ‏)بدتر از ۳(: با معلم ‏ِدر میان گذاشته،‏ با 

صراحت سٔوال کنید چگونه مِی توان به بهُبوِد نمره ‏ِدست یافت.‏ 

۴. اگر چیزی ‏ِدر کارنامۀ فرزندتان برایتان نامفهوم است،‏ از معلم سٔوال کنید.‏ معلم موظف 

به توضیح کارنامه است.‏ 

… ۴۸ …

نمره امتیاز اصطالح معنی 

عملکرِد ‏ِدر حد چشمگیری با انتظاراِت منطُبق است.‏ 

عملکرِد تماماً‏ با انتظاراِت منطُبق است.‏ 

عملکرِد به طور کلِّی با انتظاراِت منطُبق است.‏ 

عملکرِد با این که کاستِی هایِی ‏ِدارِد،‏ اما جمعاً‏ هنوز با 

انتظاراِت منطُبق است.‏ 

عملکرِد با انتظاراِت منطُبق نیست،‏ اما ‏ِدانش مقدماتِی قابل 

تشخیص است و کاستِی ها ‏ِدر آیندۀ نزِدیک قابل جُبران هستند.‏ 

عملکرِد با انتظاراِت منطُبق نیست.‏ حتِی ‏ِدانش مقدماتِی آن قدر 

ضعیف است که جُبران آن ‏ِدر آیندۀ نزِدیک ممکن نیست.‏ 

۱۵ عالِی 

۱۴ 

۱۳ 

۱۲ خوب 

۱۱ 

۱۰ 

۹ قابل قُبول 

۸ 

۷ 

۶ کافِی 

۵ 

۴ 

۳ غیر قابل قُبول 

۲ 

۱ 

+۱ 

۱ 

-۱ 

+۲ 

۲ 

-۲ 

+۳ 

۳ 

-۳ 

+۴ 

۴ 

-۴ 

+۵ 

۵ 

-۵ 

۰ ۶ 

مرِدوِد 

اگر به اطالعاِت بیشتری ... 

... دربارۀ نمراِت مدرسه نیاز دارید:‏ 

‏ِدر کتاب ‏»راهنمای فعالیت میان-فرهنگِی والدین«‏ 

اطالعاتِی به بیان ساِده ‏ِدربارۀ وظایف والدین ‏ِدر مدرسه 

به زبان آلمانِی ‏)بخش زرِد رنگ،‏ ص.‏ ۵-۳( ارائه شده اند:‏ 



Publikationen 

… ۴۹ …

فقط نمراِت مدرسه نیستند که 

حائز اهمیت اند.‏ 

۱-۱۲ نمرۀ کم به معنی حماقت نیست.‏ 

نمراِت مدرسه مهّم اند.‏ اما شاید فرزندتان ‏ِدر عین این که چیزهای زیاِدی مِی ‏ِداند و بلد 

است،‏ با این حال نمراِت خوبِی ندارِد.‏ نمرۀ کم ‏ِدر کارنامه الزاماً‏ به این معنِی نیست که 

‏ِدانش فرزندتان چقدر است یا تا چه اندازه باهوش است.‏ ‏ِدر تاریخ،‏ همواره به قدر کافِی 

افراِد بسیار باهوشِی بوِده اند که نمراِت بدی ‏ِداشته اند.‏ 

۲-۱۲ نمراِت بد می توانند دالیل مختلفی داشته باشند.‏ 

کوِدک از امتحان مِی ترسد،‏ با معلم نمِی سازِد،‏ ‏ِدر مدرسه مورِد آزار و اذیت و 

انزوا قرار گرفته،‏ ضعفِ‏ خواندن و نوشتن یا خوانِش پَریشی 

Legasthenie( )Lese-Rechtschreib-Schwäche; ‏ِدارِد،‏ ضعفِ‏ محاسبه 

یا مُحاسبه پَریشی Dyskalkulie( )Rechenschwäche; ‏ِدارِد،‏ نزِدیک 

به سنّ‏ بلوغ است و نوعِی بِی حوصلگِی مطلق گریُبان گیرش است،‏ الگوی 

شخصیتِی ندارِد،‏ از مدرسه کالفه است،‏ ضریب هوشِی باالیِی ‏ِدارِد،‏ این 

است که کالس برایش کسل کننده است،‏ فاقد توانایِیِ‏ برنامه ریزی مستقل 

است،‏ به قواعد ‏ِدقیق واضح نیاز ‏ِدارِد و یا از مشکالِت روحِی رنج مِی برِد.‏ 

۳-۱۲ بهبود نمراِت؟ چرا که نه،‏ اما هر کودکی با کودک دیگر متفاوِت است.‏ 

اگر شما و فرزندتان،‏ علتِ‏ نمراِت ضعیف را مِی ‏ِدانید،‏ حتماً‏ باید ‏ِدر تغییر وضعیت تالش 

کنید.‏ بسته به این که علت نمراِت پایین چیست،‏ چاره ها نیز مِی توانند متفاوِت باشند:‏ 

مدَِدکارِ‏ حلِ‏ تکالیفِ‏ مدرسه،‏ کالسِ‏ تقویتِی،‏ مُُباشِرِت.‏ 

بعضِی از بچه ها برای یاِدگیری به توجّ‏ ه و ابراز عالقۀ بیشتر از سوی والدین نیاز ‏ِدارند.‏ 

برخِی بیشتر به نظارِت،‏ نظم و مقرراِت شفاف از سوی والدین نیازمندند و برخِی ‏ِدیگر 

شاید به انگیزۀ بیشتری نیاز ‏ِداشته باشند.‏ راه کاری که برای یک کوِدک مٔوثر 

است،‏ ممکن است برای کوِدک ‏ِدیگر پاسخ ندهد.‏ 

آنچه اهمیت ویژه ‏ِدارِد،‏ این است که فرزندتان 

متوجه شوِد:‏ موضوع برای شما جدی است،‏ از 

تالشتان ‏ِدست برنمِی ‏ِدارید و این کار شما به 

صالِح او است.‏ 

… ۵۰ …

۴-۱۲ اما با نمرۀ کم دنیا به آخر نمی رسد.‏ 

گاه ممکن است شما و فرزندتان پس از تالش های بسیار،‏ ‏ِدیگر کاری برای بهُبوِد 

نمراِت از ‏ِدستتان برنیاید و نمراِت همچنان ضعیف تر از حد انتظار باقِی بمانند.‏ ‏ِدر 

چنین شرایطِی سرزنش فرزندتان مشکلِی را حلّ‏ نمِی کند.‏ بهتر است با هم فکری 

فرزندتان و معلمش بُبینید چگونه مِی توان این مشکل را برطرف کرِد.‏ 

مثال ۱: فرزندتان نخستین مدرکِ‏ فارغ التحصیلیِ‏ عمومی )ESA( را پس از کالس 

نُهُم اخذ کرِده است.‏ با یک ‏ِدورۀ کارآموزی حرفه ای،‏ فرزندتان مِی تواند مثالً‏ مدرکِ‏ 

فارغ التحصیلیِ‏ متوسطه )MSA( را ‏ِدریافت کند.‏ 

مثال‎۲‎‏:‏ میانگین نمراِت )Notendurchschnitt( فرزندتان برای کسب مدرک ‏ِدیپلم 

)Abitur( و یا ‏ِدیپلم حرفه ای )Fachabitur( به حد نصاب نمِی رسد.‏ ‏ِدر این صورِت 

فرزندتان مِی تواند ابتدا ‏ِدورۀ کارآموزی را بگذراند و سپس ‏ِدیپلم یا ‏ِدیپلم حرفه ای بگیرِد 

نمره،‏ همه چیز نیست.‏ 

عالوه بر نمره،‏ توانایی های شخصی نیز در زندگی الزم است.‏ 

۵-۱۲ 

مصاحُبه های انجام شده با متقاضیان کارآموزی ‏ِدر مٔوسساِت کارآموزی ‏)شرکت ها و 

بنگاه ها )Ausbildungsbetriebe نشان مِی ‏ِدهد که ‏ِدر ارزیابِی ‏ِدرخواست های پذیرش 

کارآموزی،‏ همیشه تنها نمراِت کارنامه مهم ترین نقش را ایفا نمِی کنند.‏ طُبیعتا این امر 

بستگِی به مٔوسسۀ کارآموزی ‏ِدارِد.‏ 

کاروَرزی )Praktika( 

ممکن است فرزندتان که از طریق کارورزی قبًالً‏ با شغلِی آشنا شده،‏ تصور کند:‏ 

‏»این همان چیزی است که من مِی خواهم!«‏ یا:‏ ‏»این کار اصالً‏ به ‏ِدرِد من نمِی خورِد!«‏ 

برای بسیاری از مٔوسساِت کارآموزی،‏ مهم این است که متقاضِی قُبال با آن شغل تا 

حدوِدی آشنایِی ‏ِداشته باشد.‏ پس کارورزی امتیاز بزرگِی است!‏ 

مشاغل داوطلبانه )Ehrenamt( 

ممکن است فرزند شما ‏ِدر زمینۀ اقداماِت ‏ِداوطلُبانه یا افتخاری فعال باشد.‏ مثالً‏ : 

فعالیت ‏ِدر یکِی از سازمان های جوانان،‏ ‏ِدر انجمن ها،‏ ‏ِدر محله،‏ ‏ِدر ارائۀ کالس 

تقویتِی به ‏ِدانش آموزان ‏ِدیگر و یا شرکت ‏ِدر جشن های محلِی.‏ بدین ترتیب فرزندتان 

مسئولیت پذیری خوِد را نشان مِی ‏ِدهد.‏ 

مشاغل فرعی )Nebenjobs( 

فرزندتان ‏ِدر تعطیالِت یا ‏ِدر حین سال تحصیلِی به طور فصلِی یا پاره وقت اشتغال ‏ِداشته 

است،‏ مثالً‏ ‏ِدر پخش آگهِی،‏ فروشندگِی یا خدماِت پذیرایِی.‏ اگر برای این مشاغل مدرک 

یا توصیه نامه ای نیز ‏ِدریافت کرِده باشد که چه بهتر!‏ مٔوسساِت کارآموزی نسُبت به 

متقاضیانِی که ‏ِدر ‏ِدنیای شغلِی تجربه ای کسب کرِده باشد،‏ ‏ِدید مثُبتِی ‏ِدارند.‏ 

… ۵۱ …

مشاغل خانگی 

شاید فرزندتان به طور منظم وظایف مشخصِی را ‏ِدر خانه بر عهده ‏ِدارِد،‏ مثالً‏ مراقُبت از 

خواهر و براِدر کوچک تر خوِد،‏ همکاری ‏ِدر مٔوسسۀ اقتصاِدی متعلق به خانواِده یا کمک ‏ِدر 

تعمیراِت خانه.‏ بدین ترتیب فرزندتان مسئولیت پذیری خوِد را نشان مِی ‏ِدهد.‏ 

سرگرمی ها و عالئِق 

فرزند شما عالئقِی ‏ِدارِد که شاید بعدها ‏ِدر آیندۀ شغلِی او اهمیت پیدا کنند.‏ حتِی 

سرگرمِی مورِد عالقۀ فرزندتان مِی تواند مفید واقع شوِد.‏ اما این فایده،‏ به نوع سرگرمِی 

مورِد عالقۀ او ‏ِدر اوقاِت فراغت بستگِی ‏ِدارِد.‏ شاید عالقه به بازی های کامپیوتری برای 

شرکت های فناوری اطالعاِت چندان جالب نُباشد،‏ 

ولِی طراحِی و برنامه نویسِی بازی های کامپیوتری 

‏ِدر اوقاِت فراغت مثُبت ارزیابِی شوِد.‏ 

گواهینامۀ رانندگی 

بسیاری از مٔوسساِت و مشاغل،‏ ‏ِداشتن گواهینامۀ 

رانندگِی را برای متقاضِی بسیار مهّم مِی ‏ِدانند.‏ 


... دربارۀ کارورزی نیاز دارید:‏ 

‏ِدر بروشور ‏»بازبینه های کارورزی ‏ِدانش آموزان«‏ 

‏ِدر وب سایت ،www.schulewirtschaft.de 

انتشار یافته از سوی بخش مدرسه و اقتصاِدِ،‏ 

بازبینه ای نیز برای والدین ‏ِدر ‏ِدسترس مِی باشد.‏ 


بارگیری به صورِت پِی ‏ِدی اف 

… ۵۲ …


۱. هر شش ماه یک بار به ‏ِدقت ‏ِدربارۀ وضعیت تحصیلِی فرزندتان از معلمش پرس و جو 

کنید.‏ 

به عنوان نمونه می توانید این سؤاالِت را مطرح کنید:‏ 

عملکرِد فرزندم ‏ِدر مدرسه خوب است؟ 

فرزندم به کالس تقویتِی نیاز ‏ِدارِد؟ 

رفتار اجتماعِی فرزندم چگونه است؟ 

شرایط فرزندم سر کالس ‏ِدرس خوب است؟ 

فرزندم ‏ِدوستانِی ‏ِدارِد؟ 

فرزندم به کمک نیاز ‏ِدارِد؟ 

به چه کمکِی نیاز ‏ِدارِد؟ 

فرزندم مِی تواند به کالس باالتر بروِد؟ 

فرزندم مِی تواند مدرک فارغ التحصیلِی بگیرِد؟ 

‏ِدر حمایت از فرزندم چه کمکِی از ‏ِدست من برمِی آید؟ 

۲. ‏ِدر خصوص بهُبوِدِ‏ نمراِت:‏ پیشنهاِداِت ‏ِدقیق تر را ‏ِدر صفحۀ ۱۷ بیابید.‏ 

۳. با فرزندتان فعالیت های خارج از مدرسۀ جاری یا قُبلِی او را ثُبت کنید 

‏)رک.‏ به ص.‏ ۵۱ و ۵۲(. اگر مورِدی مناسب پیدا کرِدید:‏ حتماً‏ آن را ‏ِدر ‏ِدرخواست نامۀ 

ذیرش و کارنامک بنویسید!‏ مدارک اثُباِت را تهیه کنید،‏ مثالً‏ : گواهیِ‏ دورۀ کارورزی،‏ 

گواهیِ‏ خدمت،‏ تأییدیۀ کار ‏ِداوطلُبانه،‏ گواهیِ‏ حضور،‏ گواهیِ‏ رسمی،‏ گزارش رسانه ای 

‏)مانند بریدۀ روزنامۀ ‏ِدانش آموزی(‏ و یا شمارۀ تلفن کسِی که مِی تواند ‏ِدر مورِد فرزند 

شما اطالعاِت مثُبتِی ارائه ‏ِدهد.‏ 

… ۵۳ …

دورۀ کارآموزی،‏ تحصیل دانشگاهی و 

یا تحصیل دوگانۀ؟ همۀ اینها خوب اند!‏ 

بگذارید فرزندتان خودش تصمیم بگیرد!‏ 

دورۀ کارآموزی و/یا تحصیل دانشگاهی:‏ 

در آلمان این گونه می توان حرفه ای را آموخت.‏ 

۱-۱۳ 

پس از اتمام مدرسه،‏ ‏ِدو بزرگ راه ‏ِدر پیشِ‏ رو است.‏ یکِی به گذراندن ‏ِدورۀ کارآموزی 

)Ausbildung( مِی انجامد،‏ ‏ِدیگری به تحصیل ‏ِدانشگاهِی .)Studium( جوانان ‏ِدر آلمان 

یا یکِی از ‏ِدوره های کارآموزی را مِی گذرانند،‏ یا به ‏ِدانشگاه یا مدرسۀ عالِی مِی روند.‏ 

۲-۱۳ دوره های کارآموزی و/یا تحصیل دانشگاهی اشکال مختلفی دارند.‏ 

‏ِدو بزرگ راه یاِد شده،‏ خطوط عُبور متعدِّدی نیز ‏ِدارند.‏ ۵ 

خط عُبوری که مهّم ترین آنها مِی باشند،‏ عُبارِت اند از:‏ 

دورۀ کارآموزی در مدرسه Ausbildung( :)Schulische 

که ‏ِدر آن فرزندتان شغلِی را ‏ِدر یک مدرسۀ حرفه ای 

)Berufsschule( مِی آموزِد.‏ 

دورۀ دوگانۀ کارآموزی Ausbildung( :)Duale 

که طِی آن فرزندتان ‏ِدر مٔوسسه ای،‏ شغلِی را به طور عملِی و هم زمان با آن ‏ِدر مدرسۀ 

حرفه ای به طور نظری مِی آموزِد.‏ 

تحصیل دوگانۀ دانشگاهی Studium( :)Duales 

یعنِی ‏ِدانشجو ‏ِدر مٔوسسه ای،‏ شغلِی را به طور عملِی و هم زمان با آن ‏ِدر مدرسۀ عالِی/‏ 

‏ِدانشگاه به طور نظری مِی آموزِد.‏ 

تحصیل در دانشگاه فنّی :)Fachhochschulstudium( 

که طِی آن فرزندتان شغلِی را ‏ِدر یک ‏ِدانشگاه فنِّی )Fachhochschule( یا مدرسۀ عالِی 

)Hochschule( مِی آموزِد.‏ 

تحصیل دانشگاهی :)Universitätsstudium( 

که طِی آن ‏ِدانشجو شغل یا رشته ای را ‏ِدر یک ‏ِدانشگاه )Universität( مِی آموزِد.‏ 

… ۵۴ …

هر یک از این مسیر ها می توانند موفقیت آمیز باشند،‏ اما الزاماً‏ 

این طور نیست.‏ 

۳-۱۳ 

هر نوجوانِی با نوجوان ‏ِدیگر فرق ‏ِدارِد.‏ هر کدام از این راه ها مِی توانند شروع خوبِی برای 

آیندۀ شغلِی باشند یا ‏ِدر عین حال تصمیمِی ناِدرست.‏ مهّم آن است که بدانید:‏ امروزه 

‏ِدیگر تنها یک راه مستقیم زندگِی و یا مسیر سرراست شغلِی وجوِد ندارِد.‏ 

۴-۱۳ دیگر ‏»یا این،‏ یا آن«‏ وجود ندارد.‏ 

‏ِدر مقایسه با بسیاری کشورها،‏ نظام آموزشِی آلمان،‏ تَراوا ‏)نفوذپذیر(‏ است.‏ مثالً‏ 

مِی توان ابتدا یک ‏ِدورۀ کارآموزی را گذراند،‏ متعاقب آن ‏ِدر ‏ِدانشگاه تحصیل کرِد و یا 

برعکس.‏ امکان گذار و راه های میان بُر همیشه وجوِد ‏ِدارِد.‏ 

۵-۱۳ شغل باید با نوجوان هم خوانی داشته باشد،‏ نه برعکس.‏ 

گاهِی فرزندتان شاید حتِی پس از اتمام مدرسه نداند که مِی خواهد چه کاره شوِد یا به چه 

چیزی عالقه ‏ِدارِد.‏ برای گذراندن این زمان به شکلِی معقول،‏ ‏ِدر آلمان امکاناِت متعدِّدی 

وجوِد ‏ِدارِد.‏ 

قانون هیچ گونه محدوِدیت سنِّی قائل نیست.‏ هر انسانِی حق ‏ِدارِد ‏ِدر هر سنِّی،‏ ‏ِدورۀ 

کارآموزی بگذراند و یا ‏ِدر ‏ِدانشگاه تحصیل کند.‏ اما:‏ با افزایش سنّ‏ ، یافتن ‏ِدورۀ کارآموزی 

)Ausbildungsplatz( به مراتب ‏ِدشوارتر مِی شوِد.‏ 

خطای فرزندتان ‏ِدر نخستین انتخاب خوِد تراژِدی نیست.‏ اگر فرزندتان 

امکاناِت مختلفِی را بیازماید تا باالخره راه خوِد را پیدا کند هم فاجعه ای 

رخ نداِده است.‏ 

… ۵۵ …


۱. جدول زیر به شما و فرزندتان کمک مِی کند تا مَحاسن و مَعایب هر ‏ِدورۀ 

کارآموزی،‏ تحصیل ‏ِدانشگاهِی و تحصیل ‏ِدوگانۀ ‏ِدانشگاهِی را مقایسه کنید.‏ 

مَحاسن 

دورۀ دوگانۀ کارآموزی 

)Duale Ausbildung( 

۱. ‏ِدریافتِ‏ کمک هزینۀ تحصیلِیِ‏ ؛ 

خوِدکفایِیِ‏ مالِیِ‏ زوِدتر 

۲. کسبِ‏ تجربۀ عملِی از همان 

آغازِ‏ ‏ِدوره 

۳. مکانِ‏ استخدام پس از اتمام 

کارآموزی ‏ِدر همان مٔوسسۀ 

کارآموزی 

۴. تُبیینِ‏ اهدافِ‏ آموزشِیِ‏ 

مشخص توسط مجریِ‏ کارآموزی 

)Ausbilderin/Ausbilder( 

۵. مدِت زمان نسُبتاً‏ کوتاهِ‏ ‏ِدوره 

‏)بین ۲ تا ۳ سال(‏ 

تحصیلِ‏ دانشگاهی 

)Universitätsstudium( 

۱. احتمالِ‏ کمترِ‏ خطرِ‏ بیکاری 

‏ِدر مقایسه با افراِدِ‏ فاقدِ‏ تحصیلِ‏ 

‏ِدانشگاهِی ‏)این طُبیعتاً‏ به شغل 

بستگِی ‏ِدارِد(‏ 

۲. به طورِ‏ میانگین،‏ ‏ِدرآمدِ‏ باالتر 

‏)این طُبیعتاً‏ به شغل بستگِی 

‏ِدارِد(‏ 

۳. امکانِ‏ آیندۀ شغلِی ‏ِدر حوزۀ 

علمِی-پژوهشِی 

۴. امکانِ‏ اشتغال ‏ِدر مشاغلِ‏ 

مختلف 

تحصیلِ‏ دوگانۀ دانشگاهی 

)Duales Studium( 

۱. ‏ِدریافتِ‏ کمک هزینۀ تحصیلِیِ‏ 

باالتر نسُبت به ‏ِدورۀ ‏ِدوگانۀ 

کارآموزی 

۲. کسبِ‏ مدرکِ‏ کارشناسِی و 

مدرکِ‏ فارغ التحصیلِیِ‏ حرفه ای:‏ 

هم زمان ‏ِدو مدرک 

۳. کسبِ‏ هم زمانِ‏ تجربۀ عملِی و 

‏ِدانشِ‏ نظری از همان آغازِ‏ تحصیل 

۴. پس از اتمام تحصیل،‏ امکانِ‏ 

استخدام ‏ِدر همان مٔوسسۀ 

حرفه ایِ‏ کارآموز 

پیش شرط ها و مَعایبِ‏ احتمالی 

دورۀ دوگانۀ کارآموزی 

)Duale Ausbildung( 

۱. به طور میانگین،‏ ‏ِدرآمدِ‏ کمتر 

نسُبت به فارغ التحصیالن 

‏ِدانشگاهِی ‏)این طُبیعتاً‏ به شغل 

بستگِی ‏ِدارِد(‏ 

۲. بستگِی و محدوِدیتِ‏ فرصت های 

شغلِی به نوعِ‏ ‏ِدورۀ کارآموزی 

تحصیلِ‏ دانشگاهی 

)Universitätsstudium( 

۱. اغلبًاً‏ نیاز به مدرکِ‏ ‏ِدیپلم 

)Abitur( یا ‏ِدیپلمِ‏ حرفه ای 

)Fachabitur( است 

۲. تقبِلِ‏ هزینۀ تحصیل ‏ِدانشگاهِی 

۳. کسبِ‏ تجاربِ‏ عملِیِ‏ کمتر 

۴. کاریابِی مستقل و بدون 

پشتیُبانِیِ‏ فارغ التحصیالن 

۵. برنامه ریزی و فعالیتِ‏ مستقل 

‏ِدرطولِ‏ تحصیل 

تحصیلِ‏ دوگانۀ دانشگاهی 

)Duales Studium( 

۱. نیاز به مدرکِ‏ ‏ِدیپلم )Abitur( 

یا ‏ِدیپلمِ‏ حرفه ای )Fachabitur( 

۲. فشرِدگِیِ‏ زمانِیِ‏ کار و تحصیل 

۳. برنامه ریزی و فعالیتِ‏ مستقل 

‏ِدرطولِ‏ تحصیل و کار 

۴. فقدانِ‏ تعطیالِتِ‏ میان ترم،‏ ‏ِدر عوض 

تنها ۳۰-۲۴ روز مرخصِی ‏ِدر سال 

۵. پیچیدگِیِ‏ روندِ‏ ‏ِدرخواستِ‏ پذیرش 

… ۵۶ …

۲. اگر فرزندتان شغل یا ‏ِدانشگاه خاصّ‏ ‏ِی را مد‏ نظر ‏ِدارِد:‏ با او به ‏ِدیگر گزینه ها،‏ مثال به 

مشاغل مشابه آن نیز فکر کنید تا بدین ترتیب،‏ اگر ‏ِدورۀ کارآموزی یا تحصیل ‏ِدر رشتۀ 

مورِد نظر او میسّ‏ ر نشد،‏ گزینۀ ‏ِدیگری نیز ‏ِداشته باشد.‏ 

۳. آِدرس مرکز مشاورۀ شغلِی و تحصیلِی ‏ِدر اِدارۀ کار Arbeit( )Agentur für و یا ‏ِدیگر 

مراکز مناسب جهت مشاور را تهیه کنید ‏)اگر خوِدتان تلفن بزنید و برای فرزندتان وقت 

بگیرید،‏ تصویر خوبِی بر جای نمِی گذارید.‏ بگذارید خوِدش این کار را انجام ‏ِدهد!(‏ 

۴. فرزندتان را همراهِی کنید:‏ مِی توانید به عنوان یک ناظرِ‏ کنجکاو او را ‏ِدر بازِدید از 

نمایشگاه های شغلِی-تحصیلِی Bildungsmesse( یا )Ausbildungsmesse همراهِی کنید 

و با او به گرِد آوری اطالعاِت بپرِدازید.‏ بدین طریق را حت تر مِی توانید ‏ِدربارۀ این 

موضوعاِت با فرزندتان گفتگو کنید.‏ 


... دربارۀ دوره های کارآموزی و تحصیلِ‏ دانشگاهی 

نیاز دارید،‏ به وب سایت زیر مراجعه کنید:‏ 

www.bachelor-studium.net 


Infos zum Studium > Ausbildung oder Studium 

… ۵۷ …

ساختِ‏ آلمان Germany( :)Made in 

دنیا به دوره های دوگانۀ کارآموزی 

در آلمان غبطه می خورد.‏ 

دنیای ما متنوع است:‏ 

در هر کشوری،‏ مشاغل را به شیوۀ خاصّ‏ خود می آموزند.‏ 

۱-۱۴ 

مثال ۱: ‏ِدر بعضِی از کشورها،‏ حرفه مستقیماً‏ ‏ِدر خانواِده،‏ مثالً‏ توسط بستگانِ‏ سالمند تر 

آموخته مِی شوِد.‏ مزیت:‏ نیازی به تنظیم ‏ِدرخواستِ‏ پذیرش برای ‏ِدورۀ کارآموزی نیست،‏ 

بلکه مِی توان از روابطِ‏ خانواِدگِی استفاِده کرِد.‏ مدرکِ‏ ‏ِدیپلم بدین ترتیب ‏ِدیگر چندان 

ضروری نیست.‏ اِشکال:‏ جوانان اغلب مدرکِی ‏ِدر ‏ِدست ندارند تا نشان ‏ِدهد که واقعاً‏ آن 

حرفه را آموخته اند.‏ 

مثال ۲: ‏ِدر برخِی کشورها مشاغل چند سال فقط ‏ِدر مدرسۀ حرفه ای آموخته مِی شوند.‏ 

مزیت:‏ کسب ‏ِدانشِ‏ نظریِ‏ بسیار و اخذِ‏ مدرک.‏ اِشکاالِت:‏ تجاربِ‏ عملِیِ‏ اندک.‏ اشتغال به 

کار ‏ِدر مٔوسساِت اقتصاِدی ‏)شرکت ها،‏ بنگاه ها(‏ اغلب ناآشنا و ‏ِدشوار است.‏ 

مثال ۳: ‏ِدر برخِی کشورها جوانان حرفۀ خوِد را مستقیماً‏ ‏ِدر ضمنِ‏ 

کارِ‏ عملِی مِی آموزند.‏ مزیت:‏ کسب تجربیاِتِ‏ عملِیِ‏ بسیار و اخذِ‏ 

مدرک.‏ اِشکال:‏ کمُبوِدِ‏ ‏ِدانشِ‏ نظری ‏ِدربارۀ شغلِ‏ آموخته شده.‏ 

۲-۱۴ آلمان در این خصوص راهِ‏ حلی منحصربه فرد دارد:‏ دورۀ دوگانۀ تحصیلی.‏ 

آلمان،‏ نظامِی منحصربه فرِدی را ‏ِدر زمینۀ آموزشِی ‏ِدر سطح جهانِی ایجاِد کرِده است:‏ 

تحصیل در نظامِ‏ دوگانۀ آموزشی System( )Ausbildung im dualen یا دورۀ 

دوگانۀ تحصیلی Ausbildung( .)duale 

‏ِدر ‏ِدورۀ ‏ِدوگانۀ تحصیلِی،‏ آموزش به طور همزمان ‏ِدر مدارس حرفه ای و نیز مستقیماً‏ ‏ِدر 

محل کار صورِت مِی گیرِد.‏ بدین ترتیب ‏ِدانشِ‏ نظری و عملِی به طور هم زمان آموزش 

‏ِداِده مِی شوند.‏ مزیت:‏ کسب تجربیاِتِ‏ عملِیِ‏ و ‏ِدانشِ‏ نظری بسیار و اخذِ‏ 

مدرک.‏ ‏ِدر مورِد معایب احتمالِی ‏ِدر صفحه 56 مِی نویسیم.‏ 

… ۵۸ …

بسیاری از مشاغل در آلمان نه در دانشگاه،‏ بلکه طیّ‏ یک دورۀ دوگانۀ 

تحصیلی در محل کار آموزش داده می شوند.‏ 

۳-۱۴ 

‏ِدر بسیاری از کشورها،‏ آیندۀ شغلِی و حرفه ای یعنِی تحصیل ‏ِدر ‏ِدانشگاه پس از پایان 

مدرسه.‏ ‏ِدر آلمان بسیاری از مشاغل را مِی توان هم زمان با کار ‏ِدر مٔوسساِت اقتصاِدی یا ‏ِدر 

مدارس حرفه ای آموخت.‏ مشاغلِی مانند تجارِتِ‏ خارجِی،‏ بانکداری،‏ برخِی مشاغل ‏ِدولتِی،‏ 

فن‏ ورزی ‏)تکنیسین(‏ فناوریِ‏ اطالعاِت ‏)آی تِی(‏ و بسیاری مشاغل ‏ِدیگر از این جمله اند.‏ 

در آلمان حدوداً‏ ۳۵۰ حرفه در دورۀ دوگانۀ تحصیلی با فرصت های 

خوبی برای آیندۀ شغلی وجود دارد.‏ 

۴-۱۴ 

اینکه جوانان ‏ِدر کجای آلمان ‏ِدوره را بگذرانند،‏ فرقِی ندارِد.‏ استاندارِدهای آموزشِی و 

مدارکِ‏ تحصیلِی ‏ِدر همه جای آلمان یکسان اند.‏ ‏ِدوره های ‏ِدوگانۀ تحصیلِی آلمان ‏ِدارای 

کیفیتِ‏ بسیار باالیِی هستند و فرصت های شغلِی و امکان بازآموزیِ‏ خوبِی فراهم مِی آورند.‏ 

بسیاری از والدین تصور مِی کنند:‏ ‏ِدورۀ ‏ِدوگانۀ تحصیلِی تنها برای مشاغلِ‏ فنِّی است.‏ اما این 

طور نیست.‏ همۀ مشاغل،‏ به افراِدِ‏ متخصّ‏ ص با مدرک ‏ِدورۀ ‏ِدوگانه 

نیاز ‏ِدارند:‏ کار اِداری،‏ فناوریِ‏ اطالعاِت ‏)آی تِی(،‏ تدارکاِت،‏ 

بازرگانِی،‏ صنعت،‏ ترابری،‏ مدیریتِ‏ ‏ِدولتِی و بسیاری ‏ِدیگر.‏ 

… ۵۹ …

دورۀ کارآموزی:‏ در دورۀ کارآموزی فرزندتان حرفه ای را می آموزد و در 

اِزای آن پول هم دریافت می کند!‏ 

۵-۱۴ 

‏ِدورۀ کارآموزی نه تنها هزینه ای ‏ِدر بر ندارِد،‏ بلکه محصّ‏ ل ‏ِدر ازای آن پولِی نیز ‏ِدریافت 

مِی کند.‏ به این پول،‏ دستمزد دورۀ کارآموزی گفته مِی شوِد و میزان آن بسته به 

شغل،‏ منطقه و سال تحصیلِی از ۶۲۰ تا ۱۲۰۰ یورو متغیر است.‏ میانگین آن حدوِدا 

۱۰۰۰ یورو ماهیانه ‏ِدر سال اول ‏)اطالعاِت سال ۲۰۲۳( مِی باشد.‏ جوانان بالفاصله 

پس از اتمام ‏ِدوره مِی توانند شروع به کار کنند ‏)اغلب ‏ِدر همان 

مٔوسسه ای که ‏ِدوره را ‏ِدر آن گذرانده اند(‏ و حتِی تحت شرایطِی 

‏ِدر ‏ِدانشگاه اِدامۀ تحصیل ‏ِدهند.‏ 

تحصیل ‏ِدوگانۀ ‏ِدانشگاهِی مورِد ویژه ای است.‏ اینجا آموزش حرفه ای ‏ِدر یک مٔوسسه 

اقتصاِدی صورِت مِی گیرِد.‏ هم زمان با آن ‏ِدانشجو به مدرسۀ عالِی یا ‏ِدانشگاه مِی روِد.‏ بدین 

ترتیب ‏ِدانشجو ‏ِدر پایان تحصیل،‏ هم ‏ِدورۀ کارآموزی حرفه ای و هم تحصیل ‏ِدانشگاهِی 

خوِد را به پایان رسانده است.‏ 

wegweiser-duales 

Studium 

duales-studium 

wegweiser-bw 

berufenet 


... دربارۀ دورۀ کارآموزی ‏)دوگانه(‏ و مشاغل 

آموزشی-حرفه ای نیاز دارید،‏ به وب سایت زیر 

مراجعه کنید:‏ 

www.berufenet.arbeitsagentur.de 

www.wegweiser-bw.de/videos 


»Ausbildung im dualen System« 

Video 3 

... دربارۀ تحصیل دانشگاهی دوگانه:‏ 

www.duales-studium.de 


Schüler und Studenten > Jetzt durchstarten 

www.wegweiser-duales-studium.de 

… ۶۰ …


۱. ‏ِدر رابطه با تحصیل،‏ از انتقال تجربۀ خوِد به فرزندتان اجتناب کنید،‏ چرا که تجربۀ شما 

به ۲۰ یا ۳۰ سال قُبل ‏ِدر آلمان یا کشوری ‏ِدیگر مربوط مِی شوِد و امروزه همه چیز تغییر 

کرِده است.‏ 

۲. به فرزندتان نگویید:‏ ‏»حتماً‏ باید ‏ِدیپلم بگیری و به ‏ِدانشگاه بروی!«،‏ بلکه سعِی کنید با 

هم فکری فرزندتان به این پرسش ها پاسخ ‏ِدهید:‏ 

فرزندتان به چه چیز عالقه مند است؟ 

چه کاری را خیلِی خوب بلد است؟ 

شغل ایده آل او چیست؟ 

کجا و چگونه مِی توان این شغل را آموخت؟ 

۳. خوِدتان مستقالً‏ ‏ِدر مورِد ‏ِدورۀ ‏ِدوگانۀ کارآموزی یا ‏ِدانشگاهِی تحقیق کنید و به یک مرکز 

مشاوره یا مرکز اطالع رسانِیِ‏ شغلِی BIZ( )Berufsinformationszentrum, مراجعه کنید.‏ 

۴. ‏ِدر منطقۀ خوِد از نمایشگاه های شغلِی و حرفه ای بازِدید کنید و با مٔوسساِت اقتصاِدی،‏ 

شرکت ها،‏ بنگاه ها و مشاغل مختلف آشنا شوید.‏ 

۵. از یک مٔوسسه اقتصاِدی ‏ِدیدار کنید و پرسش های مشخّ‏ ص خوِد را از مسئوالن آن 

بپرسید.‏ 

… ۶۱ …

فرزند من به دانشگاه خواهد رفت!‏ 

دانشگاه ها با هم فرق دارند.‏ برای تحصیل 

در دانشگاه رشته های متعددی وجود دارد.‏ 

۱-۱۵ 

‏ِدر ‏ِدوره های کارآموزی،‏ مهم نیست فرزندتان ‏ِدر کدام ایالت تحصیل کند.‏ برای مثال:‏ 

برنامۀ ‏ِدرسِی ‏ِدورۀ کارآموزی ‏ِدفترِداری )Bürokaufleute( ‏ِدر شهرهای آخِن 

،)Aachen( برلین )Berlin( یا تْسْ‏ ویکاوْ‏ )Zwickau( یکسان است.‏ 

اما ‏ِدانشگاه این طور نیست.‏ هر ایالتِی مسئول ‏ِدانشگاه های خوِد مِی باشد.‏ ‏ِدر 

آلمان رشته های تحصیلی )Studiengänge( متعدِدی وجوِد ‏ِدارِد.‏ ‏ِدقیقا 

نمِی توان گفت ‏ِدر مجموع چند رشتۀ تحصیلِی هست،‏ چون هرساله تغییراتِی 

‏ِدر این زمینه اِعمال مِی شوِد.‏ حتِی ‏ِدر یک رشتۀ تحصیلِی واحد یا رشته های مشابه،‏ 

تفاوِت هایِی هست که گاهِی مِی توانند بسیار عمده باشند.‏ 

مثال:‏ ‏ِدر بسیاری از ‏ِدانشگاه ها،‏ رشتۀ مطالعاِت اروپایِی )Europa-Studien( ارائه مِی شوِد.‏ 

اما تمرکزِ‏ هر ‏ِدانشگاه برروی مواِد ‏ِدرسِی متفاوتِی است:‏ تاریخ اروپا،‏ آموزش وپرورش،‏ 

فرهنگ،‏ اقتصاِد،‏ حقوق،‏ سیاست یا کار ‏ِدر نهاِدهای اتحاِدیۀ اروپا.‏ 

سه مدرکِ‏ تحصیلیِ‏ دانشگاهی وجود دارد:‏ کارشناسی ‏)لیسانس(،‏ 

کارشناسی ارشد ‏)فوق لیسانس(‏ و دکترا.‏ 

۲-۱۵ 

‏ِدر گذشته،‏ آلمان مدرکهای دانشگاهیِ‏ Abschlüsse( )akademische خاصّ‏ خوِد را 

‏ِداشت که به ترتیب فوق لیسانس علوم انسانی،‏ فوق لیسانس علوم فنّی،‏ نظری 

و تجربی Diplom( )Magister, و آزمون دولتی )Staatsexamen( نامیده مِی شدند.‏ 

اما چند سالِی است که ‏ِدر آلمان نیز مثل ‏ِدیگر کشورها سه مدرکِ‏ تحصیلِی بین المللِی 

وجوِد ‏ِدارِد که عُبارتند از:‏ 

کارشناسی )Bachelor( یا به اختصار .B.A – مقطع اول:‏ 

برای کسب مدرک کارشناسِی غالبًاً‏ باید ۳ سال تحصیل کرِد.‏ 

کارشناسی ارشد )Master( یا به اختصار .M.A – مقطع ‏ِدوم:‏ 

برای کسب مدرک کارشناسِی ارشد غالبًاً‏ باید ۲ سال تحصیل کرِد،‏ یعنِی روی هم رفته ۵ سال.‏ 

دکترا )Promotion/Doktor( یا به اختصار Dr. – مقطع سوم:‏ 

برای کسب عنوان ‏ِدکترا،‏ باید ‏ِدست کم ۳ سال ‏ِدیگر تحصیل کرِد و پایان نامۀ ‏ِدکتری )Promotion( 

نوشت.‏ طول تحصیل ‏ِدر این ‏ِدوره معموالً‏ بیشتر از ۳ سال,‏ یعنِی حداقل ۸ سال است.‏ 

‏ِدر آلمان برای تحصیل ‏ِدر رشته هایِی نظیر حقوق،‏ پزشکِی و تربیت معلم باید عالوه بر 

این ‏ِدر آزمون دولتی )Staatsexamen( نیز شرکت کرِد.‏ 

… ۶۲ …

اعتماد خوب است،‏ ولی اطمینان بهتر است.‏ 

مدرک همۀ مدارس عالی یا آکادمی ها اعتبار رسمی دولتی ندارد!‏ 

۳-۱۵ 

از میان بیش از ‏ِده هزار رشتۀ تحصیلِی،‏ هستند رشته هایِی که مدرکشان از سوی ‏ِدولت 

آلمان به رسمیت شناخته نمِی شوِد.‏ وقتِی مدرک یک مدرسۀ عالِی،‏ رسمیّت ‏ِدولتِی ندارِد،‏ 

ممکن است کاریابِی ‏ِدشوار شوِد،‏ زیرا کارفرمایان آن مدرک را نمِی پذیرند.‏ 

برخِی از عرضه کنندگان رشته های تحصیلِی خوِد را آکادمی )Akademie( مِی نامند.‏ اما 

‏ِدر آلمان این واژه برخالف واژۀ دانشگاه )Universität( یا مدرسۀ عالی ،)Hochschule( 

واژۀ رسمِی و ثُبت شده ای نیست.‏ برخِی از آکاِدمِی های مشهور 

‏ِدارای مدارکِ‏ معتُبر هستند،‏ اما آکاِدمِی هایِی نیز هستند که مدارک 

آنها اعتُبار ‏ِدولتِی ندارِد.‏ پس بهتر است ‏ِدر این باره اطالعاِت 

‏ِدقیق تری کسب کنید.‏ 

مدرک دیپلم یعنی حِقِ‏ تحصیلِ‏ دانشگاهی.‏ 

اما:‏ محدودیت هایی برحسب اولویتِ‏ معدل clausus( )Numerus وجود دارد.‏ 

۴-۱۵ 

اساساً‏ ‏ِدارندگانِ‏ مدرکِ‏ ‏ِدیپلم ‏ِدر آلمان حقِ‏ تحصیل ‏ِدر ‏ِدانشگاه/مدرسۀ عالِی را ‏ِدارند.‏ 

برخِی از رشته های ‏ِدانشگاهِی بسیار پرطرفدارند.‏ عدۀ زیاِدی،‏ متقاضِیِ‏ تحصیل ‏ِدر هر یک 

از این رشته ها مِی باشند.‏ اما ظرفیت ‏ِدانشگاه ها برای پذیرش همۀ متقاضیان کفایت 

نمِی کند.‏ 

به همین ‏ِدلیل ‏ِدانشگاه به ‏ِدرخواست های متقاضیان بر حسب میانگین نمراِت 

)Notendurchschnitt( ارجحیت قائل مِی شوِد.‏ به این روند گزینش،‏ محدودیی معدّ‏ ل 

clausus( )Numerus و یا به اختصار NC گفته مِی شوِد.‏ اصطالِح محدوِدیی معّدل از 

زبان التین گرفته شده و به معنای عدِد نهایِی است.‏ 

مثال:‏ ظرفیت پذیرش ‏ِدانشگاهِی ‏ِدر رشتۀ زیست شناسِی ۶۰۰ ‏ِدانشجو است.‏ ۶۰۰ نفر 

از متقاضیان با باالترین معدل پذیرش مِی شوند.‏ حال برای مثال ششصدمین متقاضِی با 

میانگین معدل ‎۱٫٨‎‏)یک ممیز هشت(‏ پذیرفته شده است.‏ پس این معدل برای آن سال 

تحصیلِی محدوِدیت معدل محسوب مِی شوِد،‏ یعنِی کسانِی که معدل پایین تری ‏ِداشته 

باشند،‏ ‏ِدر آن سال تحصیلِی ‏ِدر رشتۀ زیست شناسِیِ‏ آن ‏ِدانشگاه پذیرفته نمِی شوند.‏ به 

همین ‏ِدلیل محدوِدیت معدل ‏ِدر هر سال متغیّر است.‏ 

تذکر مهّم:‏ تحصیل ‏ِدانشگاهِی بدون مدرک ‏ِدیپلم هم امکان پذیر است.‏ با ‏ِدر ‏ِدست 

‏ِداشتن مدرک ‏ِدورۀ ‏ِدوگانۀ کارآموزی و ارائۀ ۳ سال تجربۀ شغلِی،‏ مِی توان ‏ِدر بسیاری 

از مدارس عالِی آلمان اِدامۀ تحصیل ‏ِداِد.‏ ولِی برای این منظور باید امتحان وروِدی را با 

موفقیت پشت سر گذاشت.‏ 

… ۶۳ …

۵-۱۵ تحصیل دانشگاهی هزینه دارد.‏ 

‏ِدر مقایسه با ‏ِدورۀ ‏ِدوگانۀ کارآموزی که طّیّ‏ آن محصل ماهانه ‏ِدستمزِد ‏ِدریافت مِی کند،‏ 

تحصیل ‏ِدر ‏ِدانشگاه مستلزم پرِداختِ‏ هزینه است،‏ از جمله مخارج اجارۀ خانه برای 

‏ِدانشجویانِی که ‏ِدیگر محل سکونت خانواِده زندگِی نمِی کنند و برای تحصیل به شهر 

‏ِدیگری مِی روند.‏ عالوه بر این،‏ هر ‏ِدانشجو ملزم به پرِداخت عوارِضِ‏ تحصیلی ترم 

،)Semesterbeiträge( خرید کتاب و لوازم فنِی ‏)مانند لپ تاپ یا تلفن(‏ و احیانا پرِداخت 

شهریۀ دانشگاه )Studiengebühren( است.‏ ‏ِدانشجویان اغلب هزینه های خوِد را از منابع 

مختلفِی تأمین مِی کنند.‏ مِی توان ‏ِدرخواستِ‏ بورسیۀ تحصیلی )Stipendium( را ‏ِدنُبال 

کرِد که ارزش پِی گیری را ‏ِدارِد.‏ ‏ِدریافت کنندگان بورسیه،‏ بر خالفِ‏ وام تحصیلی دولتی 

)BAföG( نُباید مُبلغ ‏ِدریافت شده را بازپرِداخت کنند.‏ ‏ِدر عین حال تصمیم گیری 

‏ِدر مورِد ‏ِدرخواستِ‏ وامِ‏ ‏)دانشجوییِ‏ ) بانکی )Studien]-Kredit[( باید با ‏ِدقت 

بسیاری انجام شوِد.‏ 

هزینۀ تحصیل دانشگاهی از کجا تأمین می شود؟ 

منابع مالی تعداد دانشجویان به ٪ میانگین به € 

توسط والدین ٪۸۶ ۵۴۱ € 

‏ِدرآمد از طریق اشتغال به کار ضمن تحصیل ٪۶۱ ۳۸۵ € 

وام تحصیلِی ‏ِدولتِی ٪۲۵ ۴۳۵ € 

۱۷۱ € 

٪۱۸ برِداشت از پس انداز شخصِی € ۴۲۳ 

‎۴‎‎٪۵‎ بورسیۀ تحصیلِی € ۴۶۳ 

‎۴‎‎٪۵‎ وام ‏ِدانشجویِی بانکِی وام آموزشِی ٪۱ ۲۶۴ € 

منابع:‏ خدماِت ‏ِدانشجویِی آلمان،‏ نتایج بیست و یکمین آمار اجتماعِی سال ۲۰۱۶، www.sozialerhebung.de 

… ۶۴ …


۱. آنچه آرزوهای خوِدتان بوِده را به فرزندتان منتقل نکنید.‏ به او اجازۀ تصمیم گیری 

بدهید و با هم فکری پاسخِی برای این پرسش ها بیابید:‏ عالئق او چیست و شغل 

ایده آل او کدام است؟ 

۲. او را ‏ِدر جستجوی آن رشتۀ ‏ِدانشگاهِی که با شغل مورِد عالقۀ او هم خوانِی ‏ِدارِد،‏ 

همراهِی کنید.‏ 

۳. تحقیق کنید که هزینۀ تحصیل باید از چه طریقِی تأمین شوِد:‏ آیا فرزندتان ‏ِدر شهر 

محل سکونت شما تحصیل خواهد کرِد یا ‏ِدر شهری ‏ِدیگر؟ هزینۀ تحصیل ‏ِدر آن شهر 

چقدر است؟ آیا خانواِده تان قاِدر به تأمین هزینه ها خواهد بوِد؟ وگرنه:‏ از چه راه ‏ِدیگری 

مِی توان هزینه ها را تأمین کرِد؟ آیا گزینۀ ‏ِدیگری با هزینۀ مناسب تر هست؟ 

۴. از اعتُبار ‏ِدولتِیِ‏ مدرکِ‏ مدرسۀ عالِی مورِد نظر فرزندتان اطمینان حاصل کنید.‏ 

۵. تفحص کنید که پس از اتمام تحصیل،‏ امکان کاریابِی چگونه است.‏ 

hochschulkompass 


studienwahl 

ausbildungsplus 

duales-studium 

... اگر فرزندتان نخستین کسی در 

خانواده تان است که می خواهد در 

دانشگاه تحصیل کند:‏ 

www.arbeiterkind.de 

... دربارۀ بورسیۀ تحصیلی:‏ 

www.mystipendium.de 

... دربارۀ تحصیل در دانشگاه بدون 

مدرک دیپلم:‏ 

www.studieren.de/studieren-ohne-abitur.html 

... دربارۀ تحصیل دانشگاهی نیاز دارید،‏ به 

سایت های زیر مراجعه کنید:‏ 

www.hochschulkompass.de 

www.studienwahl.de 

... دربارۀ تحصیل دوگانۀ دانشگاهی:‏ 

www.ausbildungplus.de 

www.duales-studium.de 

www.wegweiser-duales-studium.de 

wegweiserduales-studium 

studieren-ohneabitur 

… ۶۵ … 

mystipendium 

arbeiterkind

پس از اتمام مدرسه گزینه های بسیاری،‏ 

فراتر از تصور برخی از والدین وجود دارد!‏ 

۱-۱۶ دورۀ کارآموزی یا تحصیل دانشگاهی – سنّ‏ نقشی ندارد!‏ 

اگر فرزندتان مِی ‏ِداند چه مِی خواهد،‏ مِی تواند پس از اتمام مدرسه بالفاصله ‏ِدورۀ 

کارآموزی یا تحصیل ‏ِدانشگاهِی را آغاز کند.‏ اما الزامِی وجوِد ندارِد.‏ ‏ِدر آلمان برای آغاز 

‏ِدورۀ کارآموزی یا تحصیل ‏ِدانشگاهِی،‏ قانوناً‏ شرط سنِّی مطرِح نیست.‏ گاهِی به صالِح 

است که مدتِی به کار ‏ِدیگری پرِداخته شوِد.‏ 

نمی دانم می خواهم چه کاره شوم.‏ 

این جمله ای است که شامل حال بسیاری از نوجوانان می شود.‏ 

۲-۱۶ 

بسیاری از نوجوانان بعد از پایان مدرسه هنوز نمِی ‏ِدانند چه مِی خواهند.‏ این کامالً‏ طُبیعِی 

است.‏ آیا خوِد شما ‏ِدر سن ۱۶ یا ۱۹ سالگِی مِی ‏ِدانستید مِی خواهید چه کاره شوید؟ 

برای تصمیم گیری منظور ‏ِداشتن زمان بهتر از آن است که بدون تعمق ‏ِدست 

به کاری زِده شوِد.‏ 

… ۶۶ …

کسب تجارب مختلف پس از پایان مدرسه بهتر از آن است که 

فرزندتان به سرعت تصمیم غلطی برای تمام عمر خود بگیرد.‏ 

۳-۱۶ 

فرزندتان شاید پس از یک ‏ِدوره تالش مستمر ‏ِدر مدرسه،‏ قُبل از اِدامۀ تحصیل 

مدتِی به استراحت نیاز ‏ِداشته باشد.‏ این نیاز به استراحتش را بپذیرید.‏ مسلماً‏ 

این وقفه باید ‏ِدر چارچوبِی معقول بماند و سال ها به ‏ِدرازا نکشد!‏ 

اگر درخواست پذیرش فوراً‏ جواب نمی دهد:‏ 

فرصت را می توان مغتنم شمرد!‏ 

۴-۱۶ 

گزینه های بسیاری برای استفاِدۀ بهینه از وقفۀ میان پایان مدرسه و آغاز ‏ِدورۀ کارآموزی 

یا تحصیل ‏ِدانشگاهِی وجوِد ‏ِدارِد.‏ فرزندتان مِی تواند ‏ِدر این مدِت چیزهای پراهمیتِی بیاموزِد.‏ 

تجاربِ‏ تازه ای کسب مِی کند و مستقالً‏ به حلّ‏ مسایلش مِی پرِدازِد؛ یک زبان بیگانه مِی 

آموزِد یا آن را بهُبوِد مِی ‏ِدهد؛ توانایِی های فرِدی و اجتماعِی خوِد را تقویت 

مِی کند.‏ 

و مهّم تر از همه آن که:‏ فرزندتان مِی تواند تجربۀ کاری کسب کند و مسیر حرفه ای خوِد را 

بیابد.‏ ذکر تجربیاتِی مانند خدمتِ‏ داوطلبانۀ کشوری ،))Bundesfreiwilligendienst 

خدمتِ‏ داوطلبانۀ اجتماعیِ‏ یک ساله Jahr( )Freiwilliges Soziales و یا مشاغل کوتاه 

مدِت ‏ِدر ‏ِدرخواستِ‏ پذیرش مثُبت ارزیابِی مِی شوند.‏ 

… ۶۷ …

هم در آلمان هم در خارج،‏ گزینه های متعدّ‏ دی برای 

فارغ التحصیالنِ‏ مدرسه وجود دارد.‏ 

۵-۱۶ 

برخِی از آنها عُبارِت اند از:‏ 

خدمت ‏ِداوطلُبانۀ کشوری 

)Bundesfreiwilligendienst( 

خدمت ‏ِداوطلُبانۀ اجتماعِیِ‏ یک ساله 

)Freiwilliges Soziales Jahr, FSJ( 

خدمت ‏ِداوطلُبانۀ زیست محیطِیِ‏ یک ساله 

)Freiwilliges Ökologisches Jahr, FÖJ( 

‏ِدر هر یک از فعالیت های ‏ِداوطلُبانۀ فوق،‏ جوانان برای جامعه کار مِی کنند.‏ 

‏ِداوطلُبان مِی توانند ‏ِدر حوزه های مختلفِی فعالیت کنند.‏ مثالً‏ ‏ِدر حوزۀ کار 

با کوِدکان و نوجوانان،‏ بهداشت و پرستاریِ‏ سالمندان،‏ کمک به معلولین،‏ 

حفاظت از محیط زیست و طُبیعت،‏ ورزش،‏ فرهنگ،‏ حفاظت از آثار تاریخِی،‏ 

سیاست،‏ اِدغام اجتماعِی یا مدارس.‏ بسیاری از فعالیت های ‏ِداوطلُبانه را 

مِی توان ‏ِدر خارج از کشور نیز انجام ‏ِداِد.‏ 


۱. ‏ِدر سال ماقُبل آخر مدرسه با فرزندتان همۀ گزینه های مناسب و واقع بینانه را بررسِی 

کنید.‏ هرچه برنامه ریزی ‏ِدقیق تر،‏ بهتر!‏ با او به گزینۀ ‏ِدوم ‏)و حتِی سومِی(‏ نیز بیندیشید 

تا چنانچه ‏ِدورۀ کارآموزی ‏ِدر مٔوسسۀ مورِد نظر او و یا تحصیل ‏ِدر ‏ِدانشگاه مورِد عالقه 

اش میسّ‏ ر نشد،‏ راه ‏ِدیگری نیز ‏ِدر پیش رو ‏ِداشته باشد.‏ 

۲. اطالعاِت کافِی ‏ِدر مورِد امکاناِت پس از پایان مدرسه ‏ِداشته باشید تا همواره آماِدگِی 

گفتگو با فرزند خوِد ‏ِدر این باره را ‏ِداشته باشید.‏ 

۳. اگر فرزندتان بالفاصله پس از مدرسه،‏ ‏ِدورۀ کارآموزی یا پذیرش ‏ِدانشگاهِی پیدا نکرِد،‏ 

از آن تراژِدی نسازید.‏ ‏ِدر عوض با فرزندتان بیندیشد چگونه مِی توان از این وقفۀ زمانِی به 

طور اَحسَ‏ ن گذار کرِد.‏ 

۴. توجه ‏ِداشته باشید که این یک سال وقفه ‏ِدر کارنامک ‏)رزومه(‏ خألیِی به جای 

نمِی گذارِد.‏ به ‏ِدقت تشریح کنید که فرزندتان ‏ِدر این یک سال چه کرِده است.‏ چرا که 

او ‏ِدر این مدِت چیزهای زیاِدی را تجربه کرِده و آموخته است!‏ 

… ۶۸ …


... دربارۀ خدمت داوطلبانۀ کشوری )BFD( نیاز 

دارید،‏ به سایت زیر مراجعه کنید:‏ 

www.bundesfreiwilligendienst.de 

... دربارۀ خدمت داوطلبانۀ کشوری )BFD( در خارج 

از کشور:‏ 

www.rausvonzuhause.de 

www.ijgd.de 

rausvonzuhaus 

bundesfreiwilligendienst 

... دربارۀ خدمت داوطلبانۀ اجتماعی یک ساله :)FSJ( 

www.bak-fsj.de 

bak-fsj 

ijgd 

... دربارۀ خدماِت داوطبانۀ اجتماعی یک ساله 

)FSJ( در زمینۀ فرهنگی نیاز دارید،‏ به سایت زیر 

مراجعه کنید:‏ 

www.fsjkultur.de 

... دربارۀ خدمت داوطلبانۀ زیست محیطی 

یک ساله :)FÖJ( 

www.foej.de 

... دربارۀ برنامۀ خدمت پایاپای :)Au-pair( 

www.aupair.de 

aupair 

foej 

fsjkultur 

… ۶۹ …

هر کودک یا نوجوانی نقاط ضعف 

و قوِّت خود را دارد.‏ 

۱-۱۷ کودکان و نوجوانان فقط از مدرسه نمی آموزند.‏ 

کوِدکان و نوجوانان به نُدرِت از این امر آگاه هستند که ‏ِدانش و توانایِی های آنان بسیار 

بیشتر از آن چیزهایِی است که ‏ِدر کارنامه قید شده.‏ این را حتِی 

بسیاری از والدین نیز نمِی ‏ِدانند.‏ آموزش و کسبِ‏ تجاربِ‏ تازه 

نه فقط ‏ِدر مدرسه بلکه ‏ِدر خانواِده،‏ ‏ِدر جمع ‏ِدوستان،‏ و ‏ِدر 

اوقاِت فراغت حین فعالیت های سرگرم کننده نیز صورِت مِی گیرِد.‏ 

این گونه است که شایستگی های اجتماعی،‏ میان فرهنگی و 

فردی Kompetenzen( )soziale, interkulturelle und personale شکل مِی 

گیرند.‏ به طور مثال:‏ توانایِیِ‏ سازمان ‏ِدهِی،‏ چند زبانگِی،‏ قابلِ‏ اطمینان بوِدن و یا 

مهارِت های فنِّی.‏ اینها یا توانایِی هایِی از این ‏ِدست برای همۀ مٔوسساِت کارآموزی اهمیت 

بسیار ‏ِدارند – و حتِی گاه بیش از نمراِت ‏ِدرسِی.‏ این است که باید فرزند را از این مهارِت 

ها آگاه کرِده و ‏ِدر تنظیم ‏ِدرخواست پذیرش،‏ آنها را به عنوان یک مزیّت ذکر نموِد.‏ 

خانواده،‏ مانند یک مؤسسۀ کوچک اقتصادی است.‏ 

هر کدام از اعضای خانواده وظیفۀ ویژه ای بر عهده دارد.‏ 

۲-۱۷ 

برخِی از نوجوانان وظایف مهمِی را ‏ِدر خانواِده بر عهده مِی گیرند.‏ برای مثال به خواهر و 

براِدر کوچک تر خوِد ‏ِدر تکالیف مدرسه کمک مِی کنند،‏ ‏ِدر کارهای خانه و یا ‏ِدر مٔوسسۀ 

متعلق به خانواِده کمک کرِده و یا از سالمندان خانواِده مراقُبت مِی کنند.‏ بدین ترتیب،‏ 

آنها شایستگِی های مهمِی مانند مسئولیت پذیری و استقالل را مِی آموزند و بروز مِی ‏ِدهند.‏ 

… ۷۰ …

۳-۱۷ برخی از کودکان و نوجوانان،‏ حرفه ای های کوچک اند.‏ 

بسیاری از نوجوانان برای والدین یا پدر و ماِدربزرگ خوِد که به آلمانِی مسلط نیستند،‏ ‏ِدر 

اِداراِت و مطب‏ ‏ِدکتر ترجمه مِی کنند یا نقش واسط میان فرهنگِی را ایفا مِی کنند،‏ مثال بین 

خانه و مدرسه.‏ بسیاری از آنها کشور ثالثِی را نیز خوب مِی شناسند.‏ آنها بدین ترتیب 

شایستگِی های میان فرهنگِی مانند مترجمِی،‏ انعطاف پذیری،‏ حسّ‏ همدلِی و شوق ارتُباط 

اجتماعِی را کسب مِی کنند.‏ آنها ترسِی از آشنایِی با پدیده های نو،‏ زبان ها و فرهنگ های 

متفاوِتِ‏ اطراف خوِد ندارند،‏ سوءِتفاهماِت را ‏ِدرک مِی کنند و مِی توانند با آنها کنار بیایند.‏ 

ذکر توانایی های فردی خود برای هر کسی آسان نیست،‏ امری که 

برای اشتغال بسیار اهمیت دارد.‏ 

۴-۱۷ 

برخِی از نوجوانان موفق مِی شوند از مدرسۀ اصلِی به مدرسۀ کاربرِدی بروند و حتِی پس از 

آن مدرک ‏ِدیپلم را اخذ کنند.‏ حتِی اگر نمراِت آنها بهترین نمره ها نُباشد:‏ آنها پایداری،‏ 

آماِدگِی برای یاِدگیری و هدفمندی خوِد را به اثُباِت مِی رسانند – امری که از ویژگِی های 

مهّم برای هر شغلِی به شمار مِی روِد.‏ 

تذکر مهّم:‏ فرزندتان ‏ِدر روز مصاحُبه جهت پذیرش باید موفقیت ها و 

توانایِی های خوِد را نیز ذکر کند.‏ ‏ِدر بعضِی از فرهنگ ها سخن گفتن 

‏ِدربارۀ موفقیت های شخصِی مرسوم نیست و خوِدنمایِی به شمار مِی روِد.‏ 

اما ‏ِدر تنظیم ‏ِدرخواستِ‏ پذیرش،‏ اشاره به این نکاِت بسیار مهّم است.‏ 

… ۷۱ …

۵-۱۷ البته نقاط ضعف هم جزئی از زندگی روزمره هستند.‏ 

بسیاری از والدین،‏ فرزند خوِد را بهترین بچۀ ‏ِدنیا مِی ‏ِدانند.‏ حال اگر صاِدق باشیم:‏ هیچ 

انسانِی بِی عیب نیست.‏ الزم است که تصویری واقع بینانه به فرزندمان ارائه ‏ِدهیم.‏ برای 

اشتغال،‏ ‏ِدقیقاً‏ همین امر حائز اهمیت است که او خوِد را به ‏ِدرستِی ارزیابِی کند و 

انتقاِدپذیر باشد.‏ 

این کار را خوب بلدم.‏ این یکِی را باید بیشتر تمرین کنم.‏ 

این کارم ‏ِدرست بوِد.‏ این یکِی اشتُباه بوِد.‏ 

تذکر مهّم:‏ ‏ِدر ضمن مصاحُبه جهت پذیرش نیز پیش مِی آید که فرزندتان مجُبور 

شوِد ‏ِدر مورِد نقاط ضعف خوِد صحُبت کند.‏ این،‏ کار ساِده ای نیست ولِی باید پیشاپیش 

آماِدگِی آن را ‏ِداشت.‏ 


۱. با هم فکری فرزندتان بُبینید توانایِی های او چیست و تاکنون واجد چه توانایِی هایِی 

شده است.‏ نظر شما به عنوان والدین چیست:‏ چه کاری را خیلِی خوب بلد است و 

خصوصیاِت مثُبت او چه هستند؟ 

۲. بهتر است فهرستِی تهیه کنید:‏ چه نمونه هایِی نشان گر نقاط قوِّت و توانایِی های او 

هستند؟ 

۳. از فرزند خوِد انتقاِد نیز بکنید.‏ 

۴. نظرتان را صاِدقانه به او بگویید:‏ چه کاری را هنوز خوب بلد نیست؟ نقاط ضعف او 

کجاست؟ 

۵. گواهِیِ‏ آنچه که او ‏ِدر خارج از مدرسه انجام ‏ِداِده یا به آن ‏ِدست یافته را به او 

یاِدآوری کنید.‏ 

… ۷۲ …


... دربارۀ یافتن توانایی ها نیاز دارید:‏ 

‏ِدر بروشور ‏»گنج یابِی«‏ ، ‏ِدر صفحاِت ۷۰-۶۳ 

ترازنامه ای مهارِت ها را به ‏ِدست مِی آورید که با 

کمک آن مِی توانید با فرزندتان شایستگِی های او 

را کشف کرِده و این موارِد را ‏ِدر ‏ِدرخواست های 

پذیرش ذکر نمایید:‏ 



Publikationen 

… ۷۳ …

هیچکس نمی تواند جای والدین را برای 

فرزند بگیرد،‏ حتی در انتخاب شغل.‏ 

۱-۱۸ والدین در انتخاب شغل مهّم ترین اشخاص به شمار می روند.‏ 

با اینکه شاید بسیاری از نوجوانان این نکته را با کمال میل نپذیرند:‏ نوجوانان ‏ِدر 

انتخاب شغل توصیۀ والدین را جدّی مِی گیرند.‏ 

بیشتر نوجوانان )۷۰ الِی ۹۰ ‏ِدرصد(‏ ‏ِدر همه پرسِی ها ‏ِدر پاسخ به این سٔوال که چه 

کسانِی را ‏ِدر گزینش شغل آینده شان مهّم مِی شمارند،‏ والدین خوِد را ذکر مِی کنند.‏ 

مدرسه و ‏ِدوستان ‏ِدر ‏ِدرجۀ ‏ِدوم اهمیت قرار ‏ِدارند.‏ بنابراین والدین مٔوثرترین افراِد ‏ِدر 

انتخاب شغلشان محسوب مِی شوند.‏ 

۲-۱۸ تأثیر والدین می تواند مثبت باشد.‏ 

اگر به عنوان والدین تماس زیاِدی با ‏ِدنیای شغلِی ‏ِداشته باشید،‏ قاِدر خواهید بوِد مثال های 

متعد‏ ‏ِدی ‏ِدر این زمینه به فرزندتان ارائه کرِده یا شاید راه های ارتُباط گیری مفیدی را به او 

معرفِی نمایید.‏ 

اما ‏ِدر غیر این صورِت نیز مِی توانید فرزندتان را یاری ‏ِدهید.‏ همین که موضوع را جدّی 

بگیرید،‏ با او ‏ِدر این زمینه گفتگو کنید و او را ‏ِدر وعده های مهّم همراهِی کنید،‏ خوِدش 

کمک بزرگِی است.‏ 

۳-۱۸ اما تأثیر والدین منفی نیز می تواند باشد.‏ 

به ‏ِدو نمونه مِی توان اشاره کرِد:‏ فرزندم باید شغل مرا اِدامه ‏ِدهد!‏ یا برعکس:‏ آرزویم این 

است که موقعیت فرزندم بهتر از خوِدم باشد!‏ بسیاری از نوجوانان تنها به این ‏ِدلیل شغلِی 

را فرا مِی گیرند چون این خواست والدینشان است.‏ 

اگر به عنوان والدین فقط با مشاغل معدوِدی آشنایِی ‏ِدارید،‏ ممکن است نتوانید مشاور 

خوبِی برای فرزند خوِد باشید.‏ زیرا تقریبًاً‏ ۳۵۰ ‏ِدورۀ مختلف کارآموزی و هزاران رشتۀ 

‏ِدانشگاهِی وجوِد ‏ِدارِد.‏ هیچ کس قاِدر نیست ‏ِدر مورِد همۀ آنها مطلع باشد.‏ 

خوشُبختانه متخصّ‏ صان زیاِدی هستند که به نوجوانان ‏ِدر زمینۀ انتخاب شغل و نیز جهت 

‏ِدرخواست پذیرش ‏ِدر ‏ِدورۀ کارآموزی مشاوره ‏ِداِده،‏ از آنان پشتیُبانِی مِی کنند.‏ 

… ۷۴ …

۴-۱۸ افراد زیادی می توانند در انتخاب شغل نوجوانان ایفای نقش کنند.‏ 

عالوه بر والدین،‏ کسان ‏ِدیگری نیز ‏ِدر انتخاب رشته مهّم اند.‏ برای مثال مِی توان به پدر 

یا ماِدربزرگ،‏ معلمان،‏ مشاورانِ‏ شغلِی،‏ ‏ِدوستان و آشنایان اشاره کرِد.‏ ‏ِدر زمینۀ انتخاب 

شغلِیِ‏ نوجوانان،‏ سندیکاها،‏ بنیاِدها،‏ اِداراِت ‏ِدولتِی،‏ سازمان های امور مهاجران،‏ نهاِدهای 

محله و غیره نیز فعالیت ‏ِدارند.‏ هر یک از نهاِدهای یاِد شده مِی توانند به شما و فرزندتان 

اطالعاِت و مشاوره ارائه ‏ِدهند.‏ مراکز مشاوره مِی توانند ارتُباطاِت مفیدی را برقرار کرِده و 

حتِی فرزندتان را برای گذارندن ‏ِدورۀ کارورزی یا کارآموزی مستقیماً‏ به مٔوسساِت 

مربوطه معرفِی کنند.‏ 

مرکز اطالعاِت شغلِی 

)BIZ( 

باشگاه های ورزشِی 

نهاِدهای رفاهِی و خیریه 

نهاِدهای محله 

اتاق های بازرگانِی،‏ اصناف،‏ 

اتّحاِدیه های کارفرمایان 

شرکت ها،‏ از جمله مٔوسساِت کارآموزی 

)Ausbildungsbetriebe( و شرکت های 

تأسیس شده توسط مهاجران 

نهاِدهای منطقه ایِ‏ 

پیش بُرِد اقتصاِدی 

سازمان های حمایت از 

کوِدکان و نوجوانان 

مدارس عالِی 

مدارس فنِی حرفه ای 

اشاعه ‏ِدهندگان منفرِد 

‏)حرفه ای و ‏ِداوطلبِ‏ افتخاری(‏ 

اِدارۀ کار Arbeit( )Agentur für 

و مرکز اشتغال )Jobcenter( 

مدارسِ‏ عالِیِ‏ عامّه 

)Volkshochschule( 

آژانس اشتغال برای جوانان 

)JBA( 

اِداراِت مناطق شهری،‏ شامل 

اِدارۀ نظارِت بر مدارس 

عامالن مرِدم نهاِدِ‏ غیرانتفاعِی،‏ سازمان 

های غیرِدولتِی،‏ از جمله سازمان های 

‏)خوِدگرِدانِ‏ ) مهاجران ،)MSO( پروژه ها 

سندیکا ها 

بنیاِدها 

شوراهای سیاست گذار محلِی و 

‏ِدیگر نهاِدهای مدیریت محلِی 

عامالن مرِدم نهاِد و غیرانتفاعِیِ‏ 

حمایت از والدین و خانواِده،‏ خدماِت 

اجتماعِی یا ‏ِدوره های آموزشِی اِدغام 

اجتماعِی برای مهاجرین 

مراکز اِدغام اجتماعِی 

گروه های مذهُبِی 

… ۷۵ …

شبکه های اجتماعی اهمیت بسیاری دارند.‏ 

حتی در امر تحصیل و اشتغال فرزند شما.‏ 

۵-۱۸ 

آنچه ‏ِدر گذشته بیشتر با عنوان ‏»معاشرِت«‏ خوانده مِی شد،‏ امروز به عنوان شبکه های 

اجتماعی )Netzwerke( از آن یاِد مِی شوِد.‏ شُبکه های اجتماعِی اهمیت بسیاری ‏ِدارند.‏ 

تأثیر آنها را مِی توان مثُبت یا منفِی تلقِی کرِد،‏ اما:‏ تقریبًاً‏ بیش از نیمِی از ‏ِدوره های 

کارآموزی از طریق همین شُبکه ها و یا با توصیۀ ‏ِدوستان و آشنایان اشغال مِی شوند.‏ این 

امر به ویژه ‏ِدر مورِد مٔوسساِت کوچک و متوسط صدق مِی کند.‏ این برآورِد،‏ حاصل 

پروژه های تحقیقاتِی مختلفِی است که ‏ِدر آلمان به آن ‏ِدست یافته اند.‏ 

شُبکه ها مِی توانند بسیار متفاوِت باشند.‏ به ‏ِدفترچه تلفن خوِدتان نگاهِی بیندازید یا ۱۰ 

‏ِدقیقه وقت بگذارید و نام همۀ آشنایان،‏ ‏ِدوستان،‏ ‏ِدوست های ‏ِدوستان،‏ اعضای خانواِده و 

همسایگانتان را از ‏ِدفترچۀ تلفنتان استخراج کنید.‏ شاید از اینکه این 

همه ‏ِدوست و آشنا ‏ِدارید،‏ تعجب کنید.‏ 


۱. همراه با فرزند خوِد به مرکز اطالع رسانِیِ‏ شغلِیِ‏ منطقۀ خوِد و یا ‏ِدیگر مراکز 

مشاوره مراجعه و ‏ِدربارۀ مشاغل اطالعاِت کسب کنید.‏ 

۲. توجّ‏ ه کنید که فرزندتان ‏ِدر گفتگوهای مهم مثال ‏ِدر مشاورۀ شغلِی شرکت کند.‏ 

حتِی شاید بتوانید او را همراهِی کنید.‏ 

۳. با معلمان و مربیان تربیتِی مدرسه،‏ که مسئول راهنمایِی ‏ِدر زمینۀ مشاغل و یا 

تحصیل ‏ِدانشگاهِی هستند،‏ صحُبت کنید.‏ 

۴. ‏ِدر برنامه های مدرسه ‏ِدربارۀ اشتغال و آیندۀ شغلِی شرکت کنید.‏ 

۵. با فرزندتان ‏ِدر ‏ِدیگر برنامه های خارج از مدرسه ‏ِدربارۀ اشتغال و آیندۀ شغلِی 

نیز شرکت کنید،‏ مثالً‏ : نمایشگاه های ‏ِدوره های کارآموزی،‏ روزهای ‏ِدرهای باز 

،)Boys’ Day( یا پسران )Girls’ Day( روز ‏ِدختران ،)Tage der offenen Tür( 

بازِدید از مٔوسساِت کارآموزی .)Ausbildungsbetriebe( 

… ۷۶ …


... دربارۀ این که چگونه به فرزندتان در انتخاب شغل 

کمک کنید،‏ نیاز دارید:‏ 

‏ِدر وب سایت www.planet-beruf.de متعلق به اِدارۀ کار 

Arbeit( )Agentur für اطالعاِت زیاِدی ‏ِدربارۀ انتخاب 

شغل ‏ِدر اختیار والدین گذاشته شده است.‏ 


Eltern > Mein Kind unterstützen 

... در مورد موضوع 

‏»کی و چگونه شغل درست را انتخاب کنیم«:‏ 

‏ِدر کتاب ‏»راهنمای فعالیت میان فرهنگِی والدین«‏ 

اطالعاِت الزم ‏ِدر خصوص گزینشِ‏ شغل به زبان 

آلمانِی ‏)بخش قرمز رنگ،‏ ص.‏ ۳۲-۳۱( ارائه شده اند.‏ 



Publikationen 

… ۷۷ …

همۀ والدین می توانند فرزند خود را 

جهت درخواستِ‏ پذیرش،‏ یاری دهند.‏ 

۱-۱۹ مهم،‏ اقدام به موق‏ است:‏ مهلتِ‏ درخواست.‏ 

دورۀ ‏)دوگانۀ(‏ کارآموزی Ausbildung[( :)Duale] ارسال ‏ِدرخواستِ‏ پذیرش باید ۶ الِی 

۱۲ ماه قُبل از شروع ‏ِدوره صورِت گیرِد!‏ ارسال ‏ِدرخواست،‏ قُبل از گرفتن کارنامۀ نهایِی 

مدرسه نیز امکان پذیر است.‏ 

برای مثال:‏ پسر شما ‏ِدر کالس نُهُم است و مِی خواهد پس از اتمام کالس 

‏َدَهُم،‏ یک ‏ِدورۀ کارآموزی را بگذراند.‏ او مِی تواند نخستین ‏ِدرخواست های 

خوِد را ‏ِدر تابستانِ‏ قُبل از شروع کالس ‏َدَهُم بفرستد.‏ هر چه زوِدتر،‏ بهتر!‏ 

تحصیل دوگانۀ دانشگاهی Studium( :)Duales ‏ِدر این مورِد نیز 

همین طور:‏ ‏ِدرخواست پذیرش؟ یک سال قُبل!‏ 

تحصیل دانشگاهی :)Studium( ابتدا باید مدرکِ‏ نهایِی را گرفت و سپس ‏ِدرخواست 

پذیرش کرِد.‏ 

برای مثال:‏ ‏ِدخترتان کالس ‏ِدوازدُهُم است و ‏ِدر سال تحصیلِی جاری ‏ِدیپلم خواهد گرفت.‏ 

‏ِدر این صورِت ‏ِدرخواستِ‏ پذیرش برای تحصیل ‏ِدانشگاهِی،‏ تازه ‏ِدر تابستان،‏ یعنِی پس از 

اخذِ‏ مدرکِ‏ ‏ِدیپلم امکان پذیر است.‏ 

در گذشته،‏ درخواستِ‏ پذیرش روی کاغذ نوشته می شد.‏ 

اما امروزه امکاناِت بیشتری وجود دارد.‏ 

۲-۱۹ 

‏ِدر گذشته،‏ فقط یک امکان وجوِد ‏ِداشت و آن هم تنظیم ‏ِدرخواست پذیرش روی کاغذ.‏ 

امروزه شرکت های بیشتر و بیشتری مُخالفِ‏ ‏ِدرخواستِ‏ کاغذی و مایل به ‏ِدریافتِ‏ 

‏ِدرخواستِ‏ الکترونیکِی هستند.‏ اکنون این گونه ‏ِدرخواست از طریق ایمیل ‏)یا درخواستِ‏ 

آنالین )Onlinebewerbung ‏ِدر بیشتر مٔوسساِت کارآموزی امکان پذیر است.‏ بدین 

ترتیب متقاضِی مِی تواند ‏ِدر هزینۀ چاپ و پُست صرفه جویِی کنند و مٔوسساِت کارآموزی 

نیز ‏ِدر کاغذبازی.‏ یک نوعِ‏ ‏ِدیگر ‏ِدرخواست،‏ از طریق فرم درخواست آنالین 

)Onlineformular( است.‏ فرم های ‏ِدرخواست عمدتاً‏ ‏ِدر وب سایت مٔوسساِت کارآموزی 

موجوِدند و باید مرحله به مرحله پُر و تکمیل شوند.‏ 

با این حال:‏ هنوز هم ‏ِدرخواستِ‏ سنتِی به همراه عکس و امضای 

متقاضِی امکان پذیر است.‏ این نوع ‏ِدرخواست را مِی توان شخصاً‏ 

تحویل ‏ِداِد یا با پُست فرستاِد.‏ 

… ۷۸ …

جواب مثبت پس از ارسال نخستین درخواست:‏ 

غیر ممکن نیست،‏ اما به نُدرِت پیش می آید.‏ 

۳-۱۹ 

الزم است فرزندتان ‏ِدر کنار شغل یا شرکتِ‏ مورِد عالقۀ خوِد گزینۀ ‏ِدوم و حتِی سومِی 

را نیز ‏ِدر نظر ‏ِداشته باشد.‏ امروزه ‏ِدرخواستِ‏ پذیرش از مٔوسساِت 

کارآموزی متعدِّد،‏ امری عاِدی و رایج است.‏ پس نه فقط یکِی،‏ بلکه 

چندین ‏ِدرخواست فرستاِده شوِد!‏ 

هر درخواستی برای موفقیت فقط فرصت کوتاهی دارد:‏ 

همۀ جزئیاِت منظور می شوند.‏ 

۴-۱۹ 

مدیران کارگُزینِیِ‏ مٔوسساِتِ‏ بزرگِ‏ کارآموزی که مسئول خواندن ‏ِدرخواست ها هستند،‏ 

موظف اند ساالنه صدها ‏ِدرخواست بخوانند و تنها ‏ِدر چند ‏ِدقیقه تصمیم بگیرند که آیا 

تقاضا قابل توجه است و مِی توان متقاضِی را به مصاحُبه ‏ِدعوِت کرِد.‏ ‏ِدعوِت نشدن به 

مصاحُبه متأسفانه اغلب به ‏ِدلیلِ‏ خطاهایِی است که ‏ِدر آن صورِت مِی گیرِد،‏ خطاهایِی که 

به ساِدگِی مِی توان از آنها اجتناب کرِد.‏ 

تذکر مهّم:‏ مٔوسساِت کارآموزی با هم تفاوِت ‏ِدارند.‏ پس:‏ قُبل از ارسال ‏ِدرخواست،‏ از 

مطالُباِت مٔوسسۀ کارآموزی مورِد نظر ‏ِدر خصوصِ‏ ‏ِدرخواست مطلع شوید.‏ ‏ِدر اکثر موارِد 

این مطالُباِت ‏ِدر آگهِیِ‏ استخدام یا پذیرشِ‏ کارآموز آن مٔوسسه قید شده اند.‏ شیوۀ غلط 

مِی تواند باعث شوِد که ‏ِدرخواست فوراً‏ حذف شوِد.‏ 

برای مثال:‏ مٔوسسه ای صریحاً‏ خواهانِ‏ ‏ِدریافتِ‏ ‏ِدرخواستِ‏ الکترونیکِی است.‏ ‏ِدرخواست هایِی 

که با پُست کاغذی به این مٔوسسه فرستاِده شوند یا برگشت مِی خورند و یا فوراً‏ به ‏ِدور 

ریخته مِی شوند.‏ 

قبل از رسیدن درخواست به پُست:‏ 

همۀ والدین می توانند به فرزند خود کمک کنند.‏ 

۵-۱۹ 

از این اشتُباهاِت اکیداً‏ پرهیز کنید:‏ کاغذ مچاله و چروک،‏ گیرۀ کاغذ،‏ لکۀ چای،‏ قهوه 

یا چربِی بر روی کاغذ،‏ فقدان امضاء ‏ِدر پایان ‏ِدرخواست،‏ عکس نامناسب،‏ غلط امالیِی،‏ 

آِدرس غلط مٔوسسه،‏ کسریِ‏ مدارک.‏ 

… ۷۹ …


۱. شما هم حتماً‏ ‏ِدر طول زندگِی ‏ِدرخواست ‏ِداِده اید.‏ احتماالً‏ این به سال ها قُبل برمِی گرِدِد 

و حتِی شاید ‏ِدر کشوری ‏ِدیگر بوِده باشد.‏ توجه ‏ِداشته باشید که شیوۀ نگارش ‏ِدرخواست 

با گذشت زمان تغییر مِی کند.‏ عالوه بر این،‏ شیوۀ ‏ِدرخواست نویسِی ‏ِدر کشورهای 

مختلف و نیز حوزه های مختلف شغلِی متفاوِت است.‏ مثالً‏ شیوۀِدرخواست نویسِی برای 

پذیرش ‏ِدر ‏ِدورۀ کارآموزی بانکداری با ‏ِدورۀ مکاترونیک یکسان نیست.‏ 

۲. شایسته نیست که شما برای فرزندتان ‏ِدرخواست بنویسید.‏ شاید چنین ‏ِدرخواستِی بیش 

از حد خوب بوِده و قابل باور نُباشد.‏ بگذارید فرزندتان خوِدش ‏ِدرخواستش را بنویسد.‏ 

۳. اما شما مِی توانید به او ‏ِدر نگارش کمک کنید و یا قُبل از ارسال نگاهِی به آن بیندازید.‏ 

‏ِدر صفحۀ ۸۱ فهرستِی از نکاِت مهّم آمده است.‏ 


... دربارۀ درخواست پذیرش نیاز دارید،‏ به 

آدرس زیر مراجعه نمایید:‏ 

www.planet-beruf.de 


Eltern > Mein Kind unterstützen 

‏ِدر کتاب ‏»راهنمای فعالیت میان-فرهنگِی والدین«‏ 

اطالعاِت به بیانِی ساِده به زبان آلمانِی ‏)بخش سُبز 

رنگ،‏ صفحاِت ۱۳-۱( ارائه شده اند.‏ 



Publikationen 

… ۸۰ …

بازبینه ‏)چک لیست(‏ 

همۀ مدارک بر روی کاغذِ‏ تمیز،‏ سفید و قابلِ‏ بازیافت ‏)بدون چروک و لکّه(‏ چاپ شده اند 

نام و آِدرس متقاضِی به روز بوِده و ‏ِدر باالی صفحه ‏ِدرج شده است.‏ 

عکسِ‏ ‏ِدرخواست ‏ِدر عکاسِی گرفته شده ‏)و نه با ‏ِدستگاه های اتوماتیک یا عکسِ‏ آخرین 

سفر(.‏ فرزندتان ‏ِدر عکس،‏ لُباس مرتب به تن ‏ِدارِد،‏ نه تِی شرِت رنگِی،‏ یقه اش خیلِی باز 

نیست یا گوشوارۀ خیلِی بزرگ به گوش ندارِد.‏ الُبته لُباس گرانقیمت یا مارک ‏ِدار هم الزم 

نیست.‏ یک بلوزِ‏ مرتب یا یک پیراهن اتو شده کافِی است.‏ 

عکس با چسب چسُبانده شده ‏)با گیرۀ کاغذ الصاق نشده(.‏ 

کارنامه ها و مدارک مهم به شکل کپِی ارائه شده.‏ از ارسال اصلِ‏ مدارک خوِدِداری شوِد!‏ 

تاریخ قید شده ‏ِدر برگۀ معرّف یا جلد مععِ‏ ‏ِدرخواست )Anschreiben( همانِی است که 

‏ِدر کارنامَک که آن را شرِح سَ‏ وابق یا رزومه )Lebenslauf( هم مِی نامند،‏ نیز آمده.‏ 

گیرندۀ برگۀ معرر ‏ِدرخواست حتِی االمکان فرِد مشخصِی است.‏ 

مناسب:‏ خانم پترز گرامِی،‏ / آقای جکسون گرامِی،‏ ... 

)…( ,Sehr geehrte Frau Peters, (…)/Sehr geehrter Herr Jackson 

نامناسب:‏ خانم ها و آقایان گرامِی،‏ ... Herren ,Sehr geehrte Damen und )…( 

و حتِی نامناسب تر:‏ سالم،‏ ... ,Hallo )…( 

روی پاکتِ‏ نامه،‏ تمُبر چسُبانده شده.‏ 

کارنامَک به طور ایده آل ‏ِدر یک صفحه تنظیم مِی شوِد.‏ 

برگۀ معرر ‏ِدرخواست،‏ ‏ِدر یک صفحه تنظیم شده.‏ 

برگۀ معرف و کارنامک ‏)رزومه(‏ به ‏ِدست خوِد فرزندتان امضاء شده اند.‏ 

پوشۀ ‏ِدرخواست شامل مدارک زیر است:‏ ۱. کارنامَک ‏)رزومه(؛ ۲. مدارکِ‏ تحصیلِی؛ ۳. 

گواهِی های ‏ِدورۀ کارورزی و فعالیت های اجتماعِی.‏ 

برگۀ معرف جدا است و نه ‏ِدر ‏ِداخل پوشه،‏ بلکه روی آن قرار ‏ِدارِد.‏ 

تذکر مهّم:‏ ‏ِدرخواستِ‏ فرزندتان به یک مٔوسسۀ کارآموزی مشخص و برای یک ‏ِدورۀ کارآموزی معیّن 

نوشته شده.‏ پس نمِی توان همان ‏ِدرخواست را به مٔوسساِت کارآموزی متعدِّد ارسال کرِد.‏ برای هر 

مٔوسسه ای باید ‏ِدرخواست را اندکِی تغییر ‏ِداِد.‏ 

… ۸۱ …

امروزه درخواستِ‏ پذیرش تقریباً‏ 

شبیه آزمون هنرپیشه یابی است!‏ 

هیأِت داوران برای متقاضیان کارورزی،‏ دورۀ ‏)دوگانۀ(‏ کارآموزی،‏ 

یا تحصیل دوگانۀ دانشگاهی،‏ مؤسسۀ کارآموزی است.‏ 

۱-۲۰ 

مهّم ترین نقش را ‏ِدر رابطه با مشاغل و آیندۀ شغلِی همین مٔوسساِت ‏ِدارند 

‏)که به آنان شرکت یا بنگاه نیز مِی گویند(.‏ آن مٔوسساتِی که نوجوانان 

را آموزش مِی ‏ِدهند،‏ اصطالحاً‏ مٔوسساِت،‏ شرکت ها یا بنگاه های 

کارآموزی )Ausbildungsbetriebe( نیز نامیده مِی شوند.‏ 

مٔوسساِت کارآموزی خوِدشان تصمیم مِی گیرند چه کسِی شایستگِی پذیرش 

برای کارورزی،‏ ‏ِدورۀ کارآموزی یا تحصیل ‏ِدوگانۀ ‏ِدانشگاهِی را ‏ِدارِد.‏ طُبیعتاً‏ هر مٔوسسه 

ای سعِی ‏ِدارِد بهترین ها را تعلیم ‏ِدهد.‏ برای بعضِی مٔوسساِت نمراِت باال ‏ِدر مدرسه 

ارجحیّت ‏ِدارِد.‏ اما همۀ مٔوسساِت مایل اند جوانانِی قابل اعتماِد،‏ مشتاق یاِدگیری و 

عالقه مند به حرفۀ انتخابِی خوِد را تعلیم ‏ِدهند.‏ 

در جستجوی یک مؤسسۀ کارآموزی:‏ 

راه های بسیاری به مقصد می رسانند.‏ 

۲-۲۰ 

قُبل از آغاز جستجو،‏ فرزندتان باید ابتدا از شرکت هایِی که ‏ِدر نزِدیکِی شما ‏)روستا،‏ 

شهرستان،‏ شهر(‏ کارورزی یا کارآموزی ارائه مِی ‏ِدهند را بشناسد.‏ برای یافتن این گونه 

مٔوسساِت راه های زیاِدی هست.‏ 

برخِی از این راه ها عُبارِت اند از:‏ شرکت ‏ِدر کارورزی،‏ جستجو ‏ِدر اینترنت،‏ کتاب راهنمای 

اصناف،‏ کتاب راهنمای تلفن،‏ استفاِده از فعال سازی ارتُباطاِت اجتماعِی ‏)همچنین ‏ِدوستان 

و آشنایان(،‏ بازِدید از نمایشگاه های کارآموزی،‏ اِدارۀ کار Arbeit( )Agentur für و ‏ِدیگر 

مراکز مشاوره،‏ توجه به آگهِی روزنامه ها،‏ آگهِی های ‏ِدیواری ‏ِدر خیابان ها و معابر،‏ ‏ِدر 

اتوبوس ها یا ‏ِدر سوپرمارکت ها.‏ همچنین مِی توان با مٔوسساِت مستقیماً‏ تماس گرفت،‏ از 

طریق وب سایت آنها اطالعاِت کسب کرِد یا شخصاً‏ ‏ِدر مٔوسسه ای حضور یافت.‏ 

… ۸۲ …

۳-۲۰ هر مؤسسه ای روند استخدام یا پذیرش کارآموز خود را دارد.‏ 

هر مٔوسسه ای ‏ِدر انتخاب بهترین متقاضِی روش های خاص خوِد را اِعمال مِی کند.‏ ‏ِدر زیر 

به چند نمونه اشاره شده است:‏ 

مصاحبه Bewerbungsgespräch( یا :)Interview فرزندتان به مٔوسسه مِی روِد و ۲ یا 

چند فرِد مسئول،‏ با او مصاحُبه مِی کنند،‏ خوِد را معرفِی مِی کند،‏ به سٔواالِت مختلف پاسخ 

مِی ‏ِدهد و با کار آن مٔوسسه آشنا مِی شوِد.‏ 

مصاحبۀ تلفنی :)Telefoninterview( فرزندتان با مسئول مربوطه ‏ِدر مٔوسسه،‏ تلفنِی 

گفتگو مِی کند،‏ ‏ِدربارۀ خوِد توضیحاتِی مِی ‏ِدهد،‏ به سٔواالِت پاسخ مِی ‏ِدهد و سٔواالِت 

احتمالِی خوِد را مطرِح مِی کند.‏ 

آزمون آنالین :)Onlinetest( فرزندتان ‏ِدر این آزمون ‏ِدر منزل از طریق کامپیوتر به 

سٔواالِت مختلف پاسخ مِی ‏ِدهد و تکالیفِی را حلّ‏ مِی کند.‏ 

آزمون استخدامی :)Einstellungstest( مٔوسسه آزمونِی تنظیم مِی کند که اغلب تکالیف 

آن ‏ِدر حوزۀ ریاضیاِت،‏ زبان آلمانِی و اطالعاِت عمومِی هستند.‏ 

آزمون متمرکز ارزیابی :)Assessment-Center( فرزندتان یک روز 

کامل را ‏ِدر مٔوسسه مِی گذراند و تکالیف مختلفِی ‏ِدریافت مِی کند.‏ 

برخِی از آنها عُبارِت اند از:‏ آزمون های مختلف ‏)ریاضیاِت،‏ آلمانِی،‏ 

اطلاعاِت عمومِی،‏ سیاست/جامعه(،‏ معرّفِی خوِد،‏ تمرین های گروهِی 

‏)مثل بحث های گروهِی یا بازیِ‏ نقش آفرینِی(،‏ ارائه یا سخنرانِی.‏ 

در مصاحبه هر چیزی می تواند نقش داشته باشد.‏ 

بنابراین آمادگی قبلی بسیار مهّم است.‏ 

۴-۲۰ 

همین که فرزندتان به مصاحُبه ‏ِدعوِت شوِد،‏ خوِد موفقیت بزرگِی است.‏ اما نمِی توان 

مطمئن بوِد که او پذیرفته شوِد.‏ هر مٔوسسه ای با چندین متقاضِی صحُبت مِی کند و از 

میان آنها یک یا چند نفر را برمِی گزیند.‏ 

حال،‏ پذیرش بستگِی به موفقیت فرزندتان ‏ِدر مصاحُبه ‏ِدارِد.‏ الُبته جزئیاِت ‏ِدیگری نیز ‏ِدر 

موفقیت او نقش ‏ِدارند،‏ مثلاً‏ حضور سرِوقت جهت مصاحُبه،‏ لُباسِ‏ مرتّب،‏ نداشتنِ‏ آرایشِ‏ 

خیلِی غلیظ یا بوی عطرِ‏ خیلِی تند،‏ نَجَ‏ ویدن آِدامس،‏ خاموش بودِنِ‏ تلفنِ‏ همراه و غیره.‏ 

… ۸۳ …

هیچ چیز از دید مسئولینِ‏ حرفه ایِ‏ استخدام یا پذیرش دور نمی ماند.‏ 

یا بهتر بگوییم:‏ تقریباً‏ هیچ چیز.‏ 

۵-۲۰ 

این عوامل در مصاحبه تأثیر مثبت می گذارند:‏ نگاه به چشمانِ‏ مصاحُبه کنندگان،‏ 

لُبخند زِدن،‏ برخورِدِ‏ محترمانه،‏ گفتگوی آزاِد و غیرِ‏ تصنّعِی،‏ صدای رسا و بلند،‏ نشستنِ‏ آرام 

و بدون جنب وجوش.‏ 

این عوامل در تمرین های گروهی تأثیر مثبت می گذارند:‏ ‏ِداشتنِ‏ نظرِ‏ شخصِی،‏ طرِحِ‏ 

پیشنهاِد،‏ اجازۀ صحُبت به ‏ِدیگران،‏ توانایِیِ‏ گوش سپرِدن به سخنان ‏ِدیگران،‏ مشارکت 

‏ِدادِنِ‏ ‏ِدیگران،‏ توانایِیِ‏ استدلال،‏ ‏ِدر عین حال توجّ‏ ه به نظرِ‏ ‏ِدیگر شرکت کنندگان،‏ توانایِیِ‏ 

متقاعدسازی بدونِ‏ سعِی ‏ِدر تسلط بر ‏ِدیگران،‏ توجّ‏ ه به ساعت.‏ 

برخی سؤالاِت رایج در مصاحبه:‏ 

از خوِدتان بگویید و کارنامَک ‏)رزومۀ(‏ خوِد را بیشتر توضیح ‏ِدهید.‏ 

چطور شد که به فکر انتخاب این شغل افتاِدید؟ 

برای انتخاب این شغل چه اقداماتِی کرِده اید؟ 

چرا این ‏ِدورۀ کارآموزی را انتخاب کرِده اید؟ 

چرا مِی خواهید ‏ِدر رشتۀ )...( ‏ِدورۀ کارآموزی را بگذرانید؟ 

چرا برای مٔوسسۀ ما ‏ِدرخواست ‏ِداِده اید؟ 

‏ِدر مورِد مٔوسسۀ ما چه مِی ‏ِدانید؟ 

نقاط ضعف و قوِّتِ‏ شما چیست؟ 

به نظر شما علتِ‏ کسبِ‏ نمرۀ ضعیف ‏ِدر ‏ِدرسِ‏ )...( چه بوِده است؟ 

چه توضیحِی برای غیُبت های غیرِ‏ موجّ‏ ه خوِد از مدرسه ‏ِدارید؟ 

چرا نمراتتان ‏ِدر سال آخر تنزّل ‏ِداشته اند؟ 

سرگرمِی های شما چیست؟ 

‏ِدر اوقاِت فراغتتان چه مِی کنید؟ 

از ما چه سٔوالِی ‏ِدارید؟ 


۱. با فرزندتان ‏ِدر اینترنت بُبینید که چه نهاِدهایِی ‏ِدر نزِدیکِیِ‏ شما با موضوعِ‏ اشتغال 

و آیندۀ شغلِی مرتُبط هستند.‏ برخِی از واژه های کلیدی برای جستجو عُبارتند از:‏ مرکز 

مشاورۀ کلن ، Berufsberatung Köln ک ارآموزیِ‏ برلین Berlin( ،)Ausbildung 

آژانس کارآموزیِ‏ هامُبورگ Hamburg( ،)Ausbildungsagentur محل کارآموزیِ‏ نورِد-‏ 

راین-وست فالن NRW( .)Ausbildungsplatz 

… ۸۴ …

۲. از مٔوسساِت کارآموزی )Ausbildungsbetriebe( ‏ِدر همسایگِیِ‏ خوِد ‏ِدیدن کنید.‏ بسیاری 

از مٔوسساِت کارآموزی از همکاری با والدین بسیار استقُبال کرِده،‏ مٔوسسۀ خوِد را ضمن یک 

بازِدید و گردِشِ‏ مفصّ‏ ل معرفِی مِی کنند.‏ 

۳. ‏ِدر خانه یک بار با فرزندتان تمرینِ‏ مصاحُبه کنید.‏ به فرزندتان یاِدآوری کنید خوِد را برای 

آزمونِ‏ گزینش آماِده کند:‏ مُبانِیِ‏ ریاضیاِت را تمرین کند و اطالعاِتِ‏ عمومِی اش را تقویت کند 

۴. قُبل از مصاحُبه:‏ ‏ِدقت کنید که فرزندتان چه لُباسِی پوشیده است.‏ محاسُبه کنید برای رفتن 

به محل مصاحُبه چقدر زمان الزم است تا بتواند به راحتِی و سرِ‏ وقت آنجا حاضر شوِد.‏ 

۵. توج‏ ه ‏ِداشته باشید که فرزندتان سر وقت ‏ِدر محل مصاحُبه حاضر شوِد،‏ یا ‏ِدرصورتِی که به 

‏ِدالیلِی نمِی تواند ‏ِدر مصاحُبه،‏ آزمون یا روزِ‏ آغازِ‏ ‏ِدوره حضور پیدا کند،‏ به موقع اطالع ‏ِدهد.‏ 


... دربارۀ روند درخواستِ‏ پذیرش نیاز دارید:‏ 

‏ِدر وب سایت www.einstieg.com توصیه هایِی ‏ِدر 

خصوص آماِده سازی برای فرآیند ‏ِدرخواست و مصاحُبه 

پیدا خواهید کرِد 


Bewerbung 

... دربارۀ مصاحبه:‏ 

‏ِدر بروشور ‏»گنج یابِی«‏ heben( )Schätze اطلاعاِت 

به بیانِی ساِده به زبان آلمانِی ‏ِدر باره ی مصاحُبه ارائه 

شده اند.‏ 



Publikationen 

… ۸۵ …

سپاس و قدردانی 

این کتاب با حمایت صندوق پشتوانۀ تأمین اجتماعِی اروپا ،)ESF( اِدارۀ کار،‏ امور اجتماعِی،‏ خانواِده 

و اِدغام اجتماعِی،‏ اِدارۀ مدارس و آموزش حرفه ای و اِدارۀ مسکن و شهرسازی شهر هامُبورگ تدوین 

شده است.‏ پشتیُبانِی همکاران و شرکای ما ‏ِدر شکل گیریِ‏ مضامین سهیم بوِد.‏ از بنیاِدهای ‏ِدیلویت 

)Deloitte-Stiftung( و کوتشاید )Kutscheit-Stiftung( به خاطر اهدای جایزۀ ویژۀ ‏»پیش بُرِدِ‏ زبان«‏ 

)Sprachförderung( به عنوان بخشِی از ‏»جایزۀ مشوّقان پنهان«‏ ( Awards )Hidden Movers سال 

۲۰۱۲ سپاس گزاریم.‏ ‏ِدریافت جایزۀ نقدی،‏ چاپِ‏ نخستِ‏ کتابِ‏ حاضر را ممکن ساخت.‏ همچنین بدون 

تلاشِ‏ مستمرّ‏ و افتخاری بسیاری از والدینِ‏ فعّال،‏ چاپِ‏ کتابِ‏ حاضرِ‏ قابلِ‏ تصور نُبوِد.‏ 

‏ِدر سال 2014، هامُبورگ پروژه همکاری ‏»مربیان مدرسه – ‏ِدست ‏ِدر ‏ِدست برای مدارس قوی«‏ را راه 

اندازی کرِد،‏ که KWB و اِداره مدارس و آموزش حرفه ای آن را پیش مِی برند.‏ تا 50 مدرسه ‏ِدر شرایط 

‏ِدشوار ‏ِدر راه اندازی یک سیستم راهنمایِی توصیه و حمایت مِی شوند.‏ سه نوع از مربیان مدرسه واجد 

شرایط هستند و مورِد استفاِده قرار مِی گیرند:‏ ‏ِدر حالِی که والدین مربِی وظایفِی را به عنوان بخشِی از 

کار والدین ‏ِدر مدرسه بر عهده مِی گیرند،‏ مربیان ‏ِدانش آموز و ‏ِداوطلُبان خارجِی مستقیماً‏ با ‏ِدانش آموزان 

منتخب کار مِی کنند.‏ این پروژه توسط صندوق اجتماعِی اروپا و توسط اِداره ی سوسیال و REACT-EU 

توسط مرجع اجتماعِی و سازمان مدارس و آموزش حرفه ای )BSB( و سازمان توسعه شهری و مسکن 

)BSW( حمایت مالِی مِی شوِد.‏ 

شرط یک زندگِی مستقل و موفق،‏ آموزش است.‏ مضامین آموزشِی ‏ِدر محلۀ مسکونِی ‏ِدر برنامۀ جنُبِی 

توسعۀ یکپارچۀ شهری نیز اهمیت محوری ‏ِدارند.‏ با این پروژه قرار است از پیش بُرِدِ‏ موفقیت های آموزشِی 

و آغاز اشتغال به کارِ‏ جوانانِ‏ ‏ِدارای پیشینۀ مهاجرِت ‏ِدر مدارسِ‏ مناطقِ‏ برگزیده از طریق اقداماِتِ‏ ویژه 

حمایت شوِد.‏ ۵۰ مدرسۀ برگزیده،‏ ‏ِدر محلاِتِ‏ مسکونِیِ‏ معیّن شدۀ برنامۀ جنُبِی توسعۀ یکپارچۀ شهری 

قرار ‏ِدارند،‏ مانند ویلِهِلمزبورگ ،)Wilhelmsburg( فِدِل ،)Veddel( بیل اِشتِت/‏ هُرن ،)Billstedt/Horn( 

اِشتایْلزهُپ ،)Steilshoop( هُهِنُهُرست ،)Hohenhorst( اُسدُرفِر بُرن Born( ،)Osdorfer نوی آلاموئه 

.)Neuwiedenthal( و نوی ویدِن تال )Phoenix-Viertel( فونیکس فیرتِل ،)Neuallermöhe( 

‏ِدر این پروژه مدارس ‏ِدر شرایط ‏ِدشوار به طور متداوم تقویت و ‏ِدر بهُبوِد موفقیت تحصیلِی ‏ِدانش آموزان 

حمایت مِی شوند . ‏ِدر چارچوب این پروژه والدین به عنوان رهنما،‏ ‏ِدیگر والدین را ‏ِدر راستای پیش بُرِدِ‏ 

‏ِدستاورِدهای آموزشِی فرزندانشان و آماِده سازی آنان برای گذار از مقاطع مختلف مدارس ‏)ِدبستانِی/‏ 

پساَدَبستانِی(‏ یا از مدارس به مشاغل آگاه ساخته،‏ حمایت کرِده و به آنها مشاوره مِی ‏ِدهند.‏ 

‏ِدانش آموزان به عنوان راهنما،‏ ‏ِدانش آموزان ‏ِدیگر را ‏ِدر پذیرش مسئولیتِ‏ ‏ِدر زمینه ی شکل گیریِ‏ فضای 

آموزشِی ‏ِدر مدرسه یاری مِی کنند.‏ آنها به عنوان راهنما و پُلِی میان ‏ِدانش آموزان و کاِدر آموزشِی ‏ِدر 

مسئولیت های مدرسه سهیم مِی گرِدند.‏ 

… ۸۶ …

شناسنامۀ کتاب 

ناشر:‏ ‏)مرکز هماهنگِیِ‏ بازآموزی و اشتغال(‏ 

تلفن:‏ اکس:‏ 

مدیر عامل:‏ هانس یورگ لوتکه Lüttke( )Hansjörg 

نگارندگان:‏ ‏ِدکتر آلکسِی مِدوِِدِف Medvedev( )Dr. Alexei 

با همکاری الیزابت واتسینسکِی Wazinski( )Elisabeth 

مشاورۀ محتوایی:‏ هولیا اِرالپ Eralp( )Hülya · تانیا گرومان Grohmann( )Tanja 

ویرایش:‏ مونیکا اِمکه Ehmke( )Monika · کریستینه روبن Robben( )Christine 

مترجم نسخه ی فارسی:‏ Traduset Übersetzungsbüro Hamburg 

ویراستار نسخه ی فارسی:‏ رامین شقاقِی ‏)چاپ اول(‏ Shaghaghi( )Ramin · الیا ناظمِی ‏)چاپ چهارم(‏ Nazemi( )Elia 

صفحه آرا:‏ رِگینا نویُبُن Neubohn( )Regina 

تصویرگر:‏ آلکه مامِن 

عکس ها:‏ ‏)مرکز هماهنگِیِ‏ بازآموزی و اشتغال(‏ 

اطلاعاِتِ‏ تماس:‏ مربیان مدرسه 

ایمیل:‏ · schulmentoren@kwb.de تلفن:‏ 

چهارمین نسخه ی بازبینی شده 

… ۸۷ … 

KWB e. V. 

22297 Hamburg · Kapstadtring 10 · Haus der Wirtschaft 

www.kwb.de · info@kwb.de · 040 334241-299 · 040 334241-0 

a.mammen@web.de ,(Alke Mammen) 

040 334241-286 

KWB e. V. 

عنوان های دیگر از همین ناشر:‏ 

برداشت از نظام مدرسه در آلمان.‏ دانستنی های اولیه برای والدین.‏ هامبورگ ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۴. 

‏ِدر ‏ِدسترس به زبان های عربِی،‏ آلمانِی،‏ انگلیسِی‎٬‎ فارسِی‎٬‎ فرانسوی،‏ روسِی و اکرائینِی.‏ 

)Schule in Deutschland verstehen. Grundwissen für Eltern. Hamburg 2016-2024( 

پورتال مشاغل رسانه یی و فناوری اطلاعاِت ‏)آی تی(.‏ 

‏ِدورۀ کارآموزی،‏ تحصیل ‏ِدانشگاهِی و ‏ِدورۀ بازآموزی برای فراگسترۀ کلانشهر هامُبورگ از الف تا ی.‏ 

(Onlineportal Medien-und IT-Berufe. www.medien-it-berufe.de) 

گنج یابی.‏ رهنموِد و ترازنامۀ شایستگِی ها برای ارائۀ مشاوره به جوانان ‏ِدر گذار از مدارس به مشاغل.‏ هامُبورگ ۲۰۲۰. 

(Schätze heben. Leitfaden und Kompetenzbilanz für die Beratung von Jugendlichen 

am Übergang Schule–Beruf. Hamburg 2020) 

اطلاعاِت برای والدین آینده در هامبورگ.‏ هامُبورگ ۲۰۱۳. ‏ِدر ‏ِدسترس به زبان های آلمانِی،‏ انگلیسِی،‏ روسِی و ترکِی.‏ 

(Infomationen für werdende Eltern in Hamburg. Hamburg 2013) 

والدین:‏ پیش به سوی مدرسه.‏ پدر و ماِدران فعال مهاجر بشنوید.‏ هامُبورگ ۲۰۱۲ ‏)با همکاری .V .)ASM .e 

(Eltern in die Schule. Engagierte Väter und Mütter mit Zuwanderungsgeschichte berichten. 

Hamburg 2012, (in Kooperation mit ASM e. V.)) 

منابع ما،‏ اسناِد و کتاب های راهنما را مِی توانید از طریق سایت www.kwb.de بارگیری 

‏)ِدانلوِد(‏ کرِده و یا آن ها را از طریق ایمیلِ‏ info@kwb.de سفارش ‏ِدهید.‏

www.kwb.de 

• • • KWB e. V. · Haus der Wirtschaft 

Kapstadtring 10 · 22297 Hamburg 

Tel. 040 334241-0 · Fax 040 334241-299 

info@kwb.de · www.kwb.de

Schule in Deutschland verstehen (persische Sprachfassung)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?