Kapitulli 1 HR 2020

Menaxhimi i
Burimeve
Njerëzore
Pjesa 1 | Hyrje
1–1

1- Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
1.1 Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore (MBNJ)
1.1.1 Menaxhimi Shkencor dhe ndikimi i tij në MBNJ
1.1.2 Ndikimi i Shkollës së Marrëdhënieve Humane
1.1.3 Emergjenca e “Marrëdhënieve Industriale”
1.1.4 Teoria e Sistemeve dhe Teoria e Kapitalit Human
1.2 Manaxhimi Strategjik i Burimeve Njerëzore (MSBNJ)
1.2.1 Përcaktimi i MSBNJ dhe lidjet midis Strategjisë së Organizatës dhe
MBNJ
1.2.2 Një model i MSBNJ –së
1.3 Dallimi midis koncepteve “Manaxhimi i Personelit” dhe
“Manaxhimi i Burimeve Njerëzore”
Pyetje për diskutim
1–2

ÇFARË DO TË MËSOJMË
1. Do të shpjegojmë se çfarë MBNJ është dhe si ky
funksion është I lidhur me proçesin e menaxhimit
2. Do të tregojmë me shembuj se pse MBNJ është I
rëndësishëm për të gjithë menaxherët
3. Do të ilustrojmë përgjegjësitë e Burimeve Njerëzore dhe
të stafit të menaxherëve të BNJ
4. Do të diskutojmë dhe ilustrojmë çdo tendencë të
rëndësishme që influencon MBNJ
5. Do të përcaktojmë dhe japim shembuj të evidencave
bazë të MBNJ

ÇFARË DO TË MËSOJMË
1. Do të shpjegojmë se çfarë MBNJ është dhe si ky
funksion është I lidhur me proçesin e menaxhimit
2. Do të tregojmë me shembuj se pse MBNJ është I
rëndësishëm për të gjithë menaxherët
3. Do të ilustrojmë përgjegjësitë e Burimeve Njerëzore dhe
të stafit të menaxherëve të BNJ
4. Do të diskutojmë dhe ilustrojmë çdo tendencë të
rëndësishme që influencon MBNJ
5. Do të përcaktojmë dhe japim shembuj të evidencave
bazë të MBNJ

1- Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
1.1 Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore (MBNJ)
Përpara se të zhvillohej pozicioni I menaxherit të personelit
Revolucioni industrial degradoi jeten humane
Sipërmarrjet e lira, mbijetesa dhe shfrytezimi konsideroheshin
ligje te natyrës
Reformatorët sociale (Lord Shaftesbury dhe Robert Ouen)
Filloi punësimi I menaxherëve të personelit
Zyrtarët e mirëqenies
Shpërndanin përfitime për ata që e meritonin dhe të paaftë fizikisht
skema progresive pagese papunësie,
pagesa për sëmundje, për strehim, etj
MBNJ zhvillohet ndjeshëm në shekullin e XX atëherë kur
zhvillohen dhe degët/funksjonet e tjera të menaxhimit.

1- Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
1.1.1 Menaxhimi Shkencor dhe Ndikimi i tij në MBNJ
Zhdukja e prodhimit artizanal dhe hyrja e linjave zinxhir/masiv
Teknikat e prodhimit kërkojnë zbatimin e menaxhimit shkencor
Menaxhimi Shkencor përmbledh një sërë studimesh të kryera për herë të
parë në fund të shekullit të 19 dhe fillim të shekullit 20. Ky përfaqëson një rrymë
që sot konsiderohet si baza e menaxhimit modern
Frederik Tejlor – besonte se puna mund te analizohej duke
përdorur të njëjtat trajtime shkencore që përdorin studiuesit në
laborator;
Zëvendësimi I gjykimeve të bosit me njohuri dhe kërkime
shkencore
Menaxhimi shkencor pati një ndikim të madh tek marrëdhëniet
menaxher-punonjës dhe në menaxhimin në përgjithësi.
1–6

1- Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
1.1.2 Ndikimi i Shkollës së Marrëdhënieve Humane
Në fund të vite 20 dhe fillim vitet 30 sociologët e punës sinjalizojnë
karakterin pjesor, përsëritës dhe tjetërsues të punës në linjat e
prodhimit zinxhir dhe efektet e saj në kënaqësinë e punëtorit. Një
rrymë kërkimi dhe reflektimipër vendin e individit në organizatë u
krijua me punimet dhe mësimet e Shkollës së Marrëdhënieve
Humane.
Kërkimi i psikologut amerikan Elton Mayo
Hawthrone të Western Elektric
zhvillimet e mësipërme orientuan programet
e formimit sipas:
Filozofisë së drejtimit
Stilet e mbikqyrjes
Kënaqësia në punë
Produktiviteti

1- Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
1.1.3 Emergjenca e “Marrëdhënieve Industriale”
Krijimi i ndërmarrjeve gjithnjë e më të mëdha – sindikatat
Sindikatat dhe drejtuesit trajtonin problemet e kushteve të
punës
Kontratave individuale iu shtuan kontratat kolektive
Aktiviteti I negocimit të këre kontratave zinte kohën më të
madhe të aktivitetit të personelit duke konsoliduar kështu
aktivitetin e Marrëdhënieve Industriale që më vone do te quhet
marredheniet e punes
Ne vitet 70 funksioni i personelit referohet edhe si funksion i
marredhenieve sociale.
Funksion i plote i sindikatave
Periudha e punesimit te plote
Zhvillohen konfederata te ndyshme sindikale
Parandalimi i konflikteve dhe negocimi

Proçesi i Menaxhimit
Planifikimi
Kontrolli
Organizimi
Drejtimi
Gjetja e
personelit
1–9

Menaxhimi i Burimeve Njerëzore në Punë
• Çfarë është Menaxhimi i Burimeve Njerëzore
(MBNj)?
Politikat dhe praktikat e përfshira në kryerjen e
hulumtimeve për "njerëzit" ose aspektet e burimeve
njerëzore të një pozicioni menaxhues, duke përfshirë
rekrutimin, kontrollin, trajnimin, shpërblimin dhe
vlerësimin.
1–10

Menaxhimi i Burimeve Njerëzore në Punë
Përvetësimi
Drejtësia
Trainimi
Shëndeti dhe
Siguria
Menaxhimi i
Burimeve
Njerëzore
(MBNj)
Vlerësimi
Marrëdhëniet e
punës
Kompesimi
1–11

Aspektet e Personelit në punën e një Menaxheri
• Kryerja e analizave te puneve;
• Planifikimi i nevojave për punë dhe rekrutimi i kandidatëve për
punë
• Zgjedhja e kandidatëve për punë
• Orientimi dhe trainimi i punonjësve të rinj
• Menaxhimi i pagave dhe shperblimeve
• Sigurimi i stimujve dhe përfitimeve
• Vlerësimi i performancës
• Komunikimi
• Trainimi dhe zhvillimi i menaxhereve
• Ndërtimi i angazhimit të punonjësve
1–12

Gabimet e Personelit
• Punëson personin e gabuar në punë
• Ndikon në qarkullim të lartë të punonjësve
• Ndikon që njerëzit tuaj të mos bëjnë më të mirën e tyre
• Humb kohë me intervista të padobishme
• Përball kompaninë në gjykatë për shkak të veprimeve
diskriminuese
• I jep shkas disa punonjës të mendojnë se pagat e tyre janë të
padrejta dhe të pabarabarta në krahasim me të tjerët në organizatë
• Lejon mungesë trainimi duke dobesuar efektivitetin e departamentit
• Angazhon praktika të padrejta në punës
1–13

Konceptet bazë të BNj
• Qëllimi i Menaxhimit:
Marrja e rezultateve
• BNj krijojnë vlerë duke u
përfshirë në aktivitete që
prodhojnë sjellje të punonjësve
që i duhen kompanisë për të
arritur qëllimet e saj strategjike
1–14

Line and Staff Aspects of HRM
• Menaxheri i Linjës
Një menaxher i cili është i autorizuar të drejtojë
punën e vartësve dhe është përgjegjës për
përmbushjen e detyrave të organizatës.
• Menaxheri i Stafit
Një menaxher i cili asiston dhe këshillon menaxherët
e linjës.
1–15

Përgjegjësitë e Menaxherëve të Linjës MBNj
1. Vendosja e personit të duhur në punën e duhur
2. Fillimi i punonjësve të rinj në organizatë (orientimi)
3. Trajnimi i punonjësve për punët që janë të rinj për ta
4. Përmirësimi i performancës së punës së secilit person
5. Fitimi i bashkëpunimit krijues dhe zhvillimi i marrëdhënieve të qeta
të punës
6. Interpretimi i politikave dhe procedurave të firmës
7. Kontrolli i kostos së punës
8. Zhvillimi i aftësive të secilit person
9. Krijimi dhe ruajtja e moralit të departamentit
10. Mbrojtja e shëndetit dhe gjendjes fizike të punonjësve
1–16

Detyrat e Menaxherit të Burimeve Njerëzore
Funksioni i linjës
Autoriteti i linjës
Autoriteti inënkuptuar
Funksioni koordinues
Autoriteti Funksional
Funksionet e
Menaxherit të BNj
Funksionet e stafit
Autoriteti i Stafit
Novator
Avokatia epunonjësve
1–17

Specialisti i Burimeve Njerëzore
Rekrutimi
Specialist i
Marrëdhenieve
në punë
Specialistët e
Trajnimit
Specialistët e
Burimeve
Njerëzore
EEO
Koordinatorë
Analiztët e
punës
Menaxherët e
kompesimit
1–18

FIGURA 1–1
Struktura Organizative e BNj
të një Organizate të Madhe
Source: www.hr.wayne.edu/orgcharts.php. Accessed May 6, 2007.
1–19

FIGURA 1–2
Struktura Organizative në një Organizatë të vogël
1–20

Mjedisi në ndryshim i Menaxhimit të
Burimeve Njerëzore
Tendencat e Globalizimit
Ndryshimet dhe
tendencat në
menaxhimin e
burimeve njerëzore
Tendencat e Technologjisë
Tendencat në Natyrën e Punës
Tendencat e Demografisë së
Forcës së Punës
1–21

Roli në ndryshim i Menaxhimit të Burimeve
Njerëzore
Menaxhimi Strategjik
i Burimeve Njerëzore
Menaxhimi nëpërmjet
Proçesit të Scorecard
tëBurimeveNjerëzore
Përgjegjësitë e
reja të Menaxherit
të BNj
Krijimi i sistemeve të
punës me
performancë të lartë
Matja e
Performancës së
Ekipit MBNj
1–22

TABELA 1–1
Aplikimi i Teknologjisë për BNj
Ofruesit e Shërbimit të Aplikimit (ASP) dhe transferimi i teknologjisë
Portalet në internet
PC dhe akses me shpejtësi të lartë
Streaming video desktop
Interneti nëpërmjet celularit dhe WiFi
E-prokurimet
Softwer për monitorimin e Internetit dhe rrjetit
Bluetooth
Nënshkrime elektronike
Prezantimi dhe pagesa e faturave elektronike
Depot e të dhënave dhe programet analitike të kompjuterizuara
1–23

Praktikat e sistemit të punës me performancë të lartë
• Siguria e punes
• Punësimi selektiv
• Trajnim i gjerë
• Ekipe të vetë-menaxhuara / vendimmarrje e
decentralizuar
• Dallimet e zvogëluara të statusit
• Ndarja e informacionit
• Shpërblime të kushtëzuara (të paguajnë për
performancën)
• Udhëheqja transformuese
• Matja e praktikave të menaxhimit
• Theksi në punën me cilësi të lartë
1–24

Përfitimet e një sistemi të punës me
performancë të lartë (HPWS)
• Gjeneroni më shumë aplikantë për punë
• Skanon Kandidatët në mënyrë më efektive
• Siguroni më shumë trajnim dhe njëkohësisht më të mirë
• E lidh pagesën në mënyrë të qartë me performancën
• Siguroni një mjedis pune më të sigurt
• Ofroni aplikantë më të kualifikuar për pozicionet e
punës
• Punësimi bazohet në testet e vlefshme të përzgjedhjes
• Siguroni më shumë orë trajnimesh për punonjësit e rinj
• Kryeni më shumë vlerësime të performancës
1–25

Matja e Kontributit të BNj
• Scorecard i BNj
Tregon standardet sasiore ose
"metrikat" që firma përdor për të
matur aktivitetet e burimeve
njerëzore.
Mat sjelljet e punonjësve që vijnë
nga këto aktivitete.
Mat rezultatet organizative me
rëndësi strategjike të këtyre sjelljeve
të punonjësve.
1–26

Aftësitë e Menaxherit të Burimeve
Njerëzore
• Aftësi të reja
Aftësitë e burimeve njerëzore
Aftësitë e biznesit
Aftësitë e lidershipit
Aftësitë në mësimdhënie
1–27

1- Zhvillimi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore
1.2.2 Nje model i MSBNJ
1–28

1–29