Novogodisen Maturant 2023

MATURANT

Novogodi{en

S O D R @ I N A :

Perotis Kolex vo Solun

- Republika Grcija

Steknete se so amerikansko

obrazovanie vo Solun!

str. 6

v . prof. d-r sc. Daglas Koraca, dekan na Istarskiot univerzitet vo Pula

- Republika Hrvatska

Studiraj vo Istra str. 9

"STUDY IN SLOVENIA#

Univerzitet vo Qubqana

- Republika Slovenija

Dali znaevte deka studentite od Severna Makedonija

studiraat vo Slovenija pod ednakvi uslovi

kako doma{nite studenti?

Univerzitet vo Nova Gorica


Iskustvo so prekugrani~no studirawe

Univerzitet vo Maribor


Kreiraj ja svojata idnina na

Univerzitetot vo Maribor

str. 12

str. 13

str. 18

str. 23

Univerzitet na Primorska vo Koper


Za Univerzitetot na Primorska

str. 27

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Fakultet za humanistika pri Univerzitet vo Nova Gorica


Razmisluvaj po{iroko

Direktor: Zoran Nikolov;

Urednici : Zoran Nikolov,Tome Angelovski

Tehni~ki urednik: Tome Angelovski; Lektor: Dijana Ristova

Izdava~: Noma Pres dooel, Skopje

Marketing: Investa NIN dooel, Skopje

Foto za naslovna: MSU Sveti Nikole

str. 31

Tel. i Viber (070) 217-763

e-mail: maturant.nomapres@gmail.com

tr. smetka: 300000002587511,

Komercijalna Banka Skopje

e-Maturant: yumpu.com/user/maturantnomapres

4

dekemvri 2023

Univerzitet vo Maribor - Republika Slovenija

Fakultet za turizam

Prof. d.r Miglena Temelkova, rektor na

Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti vo

Sofija - Republika Bugarija

Interdisciplinarni studii za

inèneri na idninata

Gregori Dikeios, direktor za regrutacija na

studenti Siti Kolex, Evropski kampus na

Univerzitetot Jork Solun - Republika Grcija

Univerzitetot Jork e eden od

najdobrite Univerziteti

vo V.B. i vo svetot

str. 33

str. 36

Profesor d-r in`. Ivan Kralov, rektor na

Tehni~kiot univerzitet vo Sofija

- Republika Bugarija

Prepoznatliv evropski

univerzitet za idnite generacii

str. 40

prof. d-r Marijana Boìnova, rektor na

Stopanskata akademija "D. A. Cenov# - Svi{tov

- Republika Bugarija

Akademijata vo Svi{tov e

podgotvena za predizvicite

na digitalnata era vo

visokoto obrazovanie str. 44

M-r Mladenka Luki} - Valter, dekan i direktor

na NOA vo Qubqana - Republika Slovenija

Na NOA }e se steknete so prakti~no

rabotno iskustvo

u{te za vreme na studiraweto

str. 47

str. 50

Investiciskata programa na d-r Vrabevski i

Fondacijata "Bugarska memorija#

Bugarskiot biznismen, koj i pokraj

te{kotiite prodolùva da raboti

na podobruvawe na ìvotnata

sredina na mladite vo Bugarija

i vo RS Makedonija str. 53

MATURANT

Novogodi{en

Vistinskiot

izbor

Dragi na{i sega{ni i

idni akademski gra|ani,

I ovaa godina devetnaesetta

po red, va{eto spisanie

Maturant povtorno e so

vas.

Kako i prethodnite godini

taka i sega, Maturant }e vi

pomogne vo edna od najva`nite

odluki vo va{iot ìvot

- izborot na va{ata idna

profesija. Vistinskiot

izbor kade i {to }e studirate,

zavisi od va{ite afiniteti

i od va{ata ambicija.

No isto taka i od vistinskata

i navremena informacija.

Maturant vi gi pretstavuva

nekoi od najdobrite visokoobrazovni

institucii

vo zemjata i stranstvo, nivnite

studiski programi, uslovite

za priem i studirawe,

mo`nostite za ponatamo{no

usovr{uvawe i vrabotuvawe

i drugite povolnosti

{to se na raspolagawe.

Idninata e pred vas. Izberete

{to i kade }e studirate,

koja }e bide va{ata

idna profesija. Izberete

pravilno. Od toa zavisi va-

{ata idnina.

I ponatamu ostanete fokusirani

na ne{tata {to ve

dviàt napred i ve pravat

sre}ni i radosni.

SRE]NI PRAZNICI!

Do ~itawe vo sledniot broj

na Maturant, vo maj/juni.

Va{ Maturant

MATURANT

Novogodi{en Novogodi{en

dekemvri 2023

5

MATURANT

Novogodi{en

Perotis Kolex vo Solun, Grcija

Steknete se

so amerikansko

obrazovanie vo Solun!

Perotis Kolex nudi Bachelor of Science (B.Sc.), Bachelor

of Arts (B.A.) i Master of Science (M.Sc.) stepeni,

gi podgotvuva diplomcite za vode~ki ulogi vo naukite

za ìvotot, digitalniot marketing, me|unarodniot biznis

i naukata za ìvotna sredina. Perotis Kolex e

dinami~en centar za visoko obrazovanie vo najsovremenite

oblasti na naukata i primenetite istraùvawa

vo nekoi od najbrzoraste~kite globalni sektori.

sluì kako doverliv avtoritet i nezavisen glas za

kvalitetot na visokoto obrazovanie.

Vitalen na~in na koj Perotis Kolex gi opsluùva

potrebite na studentite e preku razvivawe na sorabotka

so drugi institucii vo Grcija, na Balkanot, EU,

SAD i na drugi mesta. Partnerstvata so drugi visokoobrazovni

institucii, kako i so biznisi, korporacii,

vladini i nevladini agencii, istraùva~ki instituti

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

6

Pristapot na Kolexot kon obrazovanieto e silno

interdisciplinaren, dodeka negovata pedago{ka

metodologija e orientirana kon istraùvawe i praktika,

davaj}i im mo`nost na studentite da se vklu~at

vo proekti za u~ewe preku praktika.

Site diplomi koi gi dodeluva Perotis Kolex se akreditirani

od Univerzitetot Kardif Metropoliten

(CMU). Osnovana vo 1865 godina, CMU e edna od najistaknatite

visokoobrazovni institucii vo Velika

Britanija. Kako partner na CMU, nastavnite programi

na Perotis Kolex podleàt na istite regulatorni

proceduri i na kodot za kvalitet QAA (Agencija za

obezbeduvawe kvalitet) {to se primenuva na site

univerziteti i kolexi vo Velika Britanija i na nivnite

filijali.

Kolexot e akreditiran i od Komisijata za visoko

obrazovanie na Nova Anglija (NECHE) i nudi akreditirani

programi od SAD. Komisijata za visoko obrazovanie

na Nova Anglija, osnovana vo 1885 godina, e prepoznaena

kako institucionalen akreditor od strana

na Ministerstvoto za obrazovanie na SAD (USDE) i

dekemvri 2023

i drugi vidovi na organizacii, mu ovozmoùvaat na

Kolexot da obezbedi brojni beneficii za svoite studenti.

Akademskite ponudi na Kolexot se zasileni preku

mreà na uslugi za poddr{ka na studentite i raznoviden

ìvot vo zaednicata, unikaten vo kampusite

za visoko obrazovanie vo Grcija. Amerikanskite vrednosti

i obrazovnata filozofija {to ja potkrepuvaat

institucijata, dopolnitelno se zajaknati so interak-

cija so amerikanski studenti i fakulteti koi u~estvuvaat

vo programite za studirawe vo stranstvo na

Perotis Kolex od univerziteti vo SAD, kako {to se

Politehni~kiot institut Vor~ester, Dràvniot univerzitet

vo Ajova, Univerzitetot vo Arkanzas i drugi.

Programata za stipendii obezbeduva pristap do studiite

na Perotis Kolex za studenti so isklu~itelni

akademski performansi, bez ogled na nivnata ekonomska

zadnina. Studentite koi se korisnici na Programata

za stipendii, rabotat dobrovolno vo istraùva~kite

laboratorii ili vo razni drugi oddelenija na

Perotis Kolex.

Za pove}e informacii, ve molime kontaktirajte go

Educational Advising Centre (EAS) vo Skopje

(tel. 02-3246-304, e-po{ta: oisk@oic.org.mk).

Izjavi na studenti

Bisera Nebreànec,

student vo treta

godina na Perotis

Kolex, programa

Me|unaroden biznis

Moeto ime e Bisera

Nebreànec. Jas sum od

Prilep i momentalno

student vo treta godina

na Perotis Kolex, na

programata Me|unaroden

biznis.

Nasokata Me|unaroden

biznis, stavaj}i akcent

ne samo na ekonomijata,

finansiite, menaxmentot i marketingot, pretstavuva

programa so {irok opseg vo prehranbenata industrija

kade {to se izu~uvaat i predmeti povrzani direktno

so proizvodstvo na hrana.

Mnogu mi e milo {to moàm da ja spodelam prikaznata

za mojot studentski ìvot koj se odviva vo eden

od najubavite kampusi vo Evropa, a istovremeno i za

moite dostignuvawa i za razvojot na mojata li~nost.

S¢ zapo~na koga vo 2021 godina pristignav vo „American

Farm School# - mesto kade {to se ~uvstvuvam prifatena

u{te od prviot moment.

@ivopisnite prostori na kampusot kade {to se nao-

|a Perotis se dizajnirani taka {to mi ovozmoìja da

se ~uvstvuvam kako da sum doma. Celiot ambient po~nuvaj}i

od samata priroda pa s¢ do objektite so unikaten

stil i studentskiot dom so neverojaten duh, ednostavno

mi dadoa dovolno motiv da go izvle~am najdobroto

od sebe dodeka sum tuka.

Nie, studentite sme prioritet na celiot personal

koj neumorno pomaga i se griì za nas kreiraj}i prijatelski

odnosi. Na toj na~in na{ata sredina vo i nadvor

od u~ilnicite, e mesto kade {to sekoj se ~uvstvuva

podednakvo slu{nat i po~ituvan.

Posle mojata prva godina na studii i ìveewe vo

studentskiot dom Aliki Peroti t.e. vo vtora godina

odlu~iv da se vklu~am vo Sektorot za studentski

ìvot taka {to imav {ansa da rabotam kako eden od

dvajcata asistenti za prestoj vo istiot.

Na{ata uloga be{e da odrùvame zdrava zaednica

vo domot na kampusot kade {to osven smestuvaweto, za

studentite organiziravme kreativni i zabavni aktivnosti

i nastani. Predizvikot be{e ogromen bidej}i

sekoj poedinec ima svoja zadnina pa ottuka pretpazlivosta

i vnimanieto bea glavni faktori vo rabotata.

So cel da se sozdade sredina kade {to sekoj student

}e ima vistinsko ~uvstvo na pripadnost, rabotata se

odlikuva{e pozitivno vo gradeweto na mojot karakter

i podobruvaweto na moite ve{tini.

Isto taka ja prifativ mo`nosta da rabotam kako

studentski mentor na studentite od prva godina. Imaj}i

kontinuirana interakcija mentor - student, im bev

poddr{ka vo spravuvaweto so te{kotiite na po~etokot

na studentskiot ìvot spodeluvaj}i li~ni iskustva

i soveti.

Nadvor od granicite na kampusot, aktivno u~estvuvav

vo evropski proekti, pro{iruvaj}i gi moite horizonti

i pridonesuvaj}i za me|unarodni sorabotki. Vklu~uvaweto

vo ovie proekti mi ovozmoì da se povrzam

so studenti od razli~no poteklo, a istovremeno

i da steknam novi prijatelstva.

I taka, sekoj predizvik premina vo {ansa od koja nau~iv

da se prilagoduvam na promenite. Ednostavno,

iskustvoto vo Perotis e edno transformativno poglavje

od mojot ìvot koe mi dokaà deka fakultetot i ne

e samo borba za dobivawe diploma, tuku e dlaboko istraùvawe

na sebesi t.e. otkrivawe na svojata li~nost.

Teona Damovska,

student vo treta

godina na Perotis

Kolex

Jas se vikam Teona Damovska,

doa|am od Skopje,

glavniot grad na Republika

Severna Makedonija.

Momentalno, sum

student vo treta godina

na Perotis Kolex, koj e

vo ramkite na American

Farm School vo Solun,

Grcija.

MATURANT

Novogodi{en

Na krajot na moeto sredno{kolsko pate{estvie vo

gimnazijata „Orce Nikolov#, kako i mnogu moi sou~enici,

i jas se najdov na edna krstosnica od odluki i glavnoto

pra{awe sekako be{e, kade da go prodolàm

svoeto visoko obrazovanie. Do toj moment, bev sigurna

deka sakam da odam nekade vo stranstvo, no otkako go

zapo~nav moeto istraùvawe za programi i univerziteti

nadvor od dràvata sfativ deka toa sepak i ne e

taka lesna odluka. Doznav za Perotis Kolex preku razgovor

so {kolskiot psiholog bidej}i nejzinata }erka

e alumnus na ovoj univerzitet. Ovoj razgovor predizvika

golem interes kaj mene i za kratko vreme potoa

MATURANT


dekemvri 2023

7

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

otidov vo poseta na Perotis so cel podetalno da se

zapoznaam so programata i so kampusot. Bev iznenadena

od moderno opremenite u~ilnici i laboratorii koi

gi poseduva kolexot, no u{te pove}e od uslovite za

prestoj na kampusot. Mi se dopadna atmosferata i mo-

èv da zaklu~am deka ovoj univerzitet }e mi go obezbedi

kvalitetnoto nivo na obrazovanie kon koe se

stremev. Naskoro aplicirav i bev premnogu vozbudena

koga doznav deka me primija. Taka moeto studirawe na

ovoj univerzitet stana stvarnost.

Sega, Perotis Kolex e mojot vtor dom blisku do doma.

Za mene, pretstavuva odli~no mesto za edukacija,

no i za druèwe i sorabotka so studenti od razli~ni

zemji i kontinenti. Pokraj li~nata nadgradba na akademsko

nivo, osobeno vpe~atliva e socijalizacijata

me|u studentite. Tuka site zaedno ìveeme, u~ime i

rabotime. @iveeweto vo nova zemja e prekrasno iskustvo

koe sekojdnevno mi dava mo`nost da se zapoznavam

so lu|e od razli~ni kulturi, jazici i perspektivi,

pottiknuvaj}i podlaboko me|usebno razbirawe. Jas

prestojuvam na kampusot na u~ili{teto i rabotam vo

rezidencijata kako asistent na koordinatorot za studenski

ìvot. Ova dopolnitelno mi ovozmoùva da

sum celosno vklu~ena i da moàm direktno da pridonesam

za zaednicata vo kampusot, kako i da im dadam

poddr{ka na novite studenti vo nivnoto prilagoduvawe

na prestojot na kampusot.

Na moite dodiplomski studii u~am na nasokata

Nauka i tehnologija na hrana. Moeto iskustvo dosega e

prekrasno, se zdobiv so mnogu teoretsko, no i prakti~no

znaewe, koe e klu~no za steknuvawe na potrebnite

stru~ni kvalifikacii kako iden prehranben

tehnolog. Ovoj univerzitet uspeva da sozdade prosperitetna

sredina za svoite studenti, {to e rezultat

na neposredni odnosi me|u profesorite i studentite,

so {to se sozdava edna tesno povrzana zaednica koja

ovozmoùva kvaliteten i postojan transfer na znaewe.

So sigurnost moàm za kaàm deka sum celosno zadovolna

so svojata odluka da studiram na ovoj univerzitet,

bidej}i vo tekot na moeto obrazovanie ovde,

uìvam vo sekoj nov den, steknuvaj}i novi znaewa i iskustva,

i novi momenti za pametewe.

Oli Svile~ik,

generacija 2017

Iako pominaa samo {est

godini od nejzinoto

diplomirawe na Perotis

Kolex, po zavr{uvaweto

na magisterskite studii

na Univerzitetot vo Vageningen

Oli se vraboti

vo Kraft Hajnc, edna od

najdobrite kompanii za

brzoobrtni proizvodi vo

svetot. Doa|aj}i od Severna

Makedonija, Oli go slede{e uspe{niot primer

na mnogu drugi studenti od Perotis Kolex koi pravat

kariera vo poznati kompanii niz svetot.

„Ako ne be{e Perotis Kolex, nema{e da bidam primena

vo Vageningen i sekako nema{e da moàm da rabotam

kako eksporten slu`benik za nau~ni i regulatorni

pra{awa vo Kraft Hajnc#, veli taa gordo, sogleduvaj}i

ja va`nosta na nejzinoto studirawe na visoko-

{kolskata institucija na Amerikanskoto farmsko

u~ili{te.

Oli diplomirala na Perotis Kolex vo 2017 godina

so diploma za Nauka i tehnologija za hrana i gi prodolìla

svoite studii na „Pravo i regulatorni pra-

{awa za hrana# vo Holandija.

„Perotis Kolex be{e edno od najdobrite iskustva vo

mojot ìvot, toa be{e vreme koga s¢ be{e zabavno i

ednostavno, a sepak mesto kade {to treba da izrasne{

kako li~nost.

Toa e mestoto kade {to razbrav {to to~no sakam da

pravam vo mojot ìvot. Tamu odlu~iv kako }e izgleda

mojata kariera i {to to~no treba da napravam za da ja

postignam. Blagodarna sum na site vraboteni i studenti

koi bea tamu da mi pomognat da go realiziram toa

i da ja dobijam mojata rabota od soni{tata#, veli taa.

Oli za svojot uspeh mu dava priznanie na Perotis

Kolex bidej}i toj obezbeduva mnogu informacii koi

opfa}aat razli~ni oblasti vo sektorot za hrana. „S¢ e

mo`no, go dobivate znaeweto {to vi treba za da se podgotvite

za magisterska diploma ili za rabota. Ednostavno

uìvajte vo vremeto {to go imate tamu i sekoga{

kontaktirajte so profesorite za kakvi bilo idni

studiski ili rabotni soveti, tie sekoga{ so zadovolstvo

}e vi pomognat i }e ve vodat”, e nejziniot sovet do

sega{nite studenti

na Perotis Kolex.

„Mnogu fakulteti

nudat sli~ni studii.

Sepak, prakti~noto

i realnoto iskustvo

{to }e gi steknete na

Perotis Kolex, e ne-

{to {to ne moète

sekade da go dobiete.

Osven toa, faktot

{to Perotis sorabotuva

so Univerzitetot

vo Vageningen,

dovolno zboruva#,

zaklu~uva taa.

8

dekemvri 2023

Istarski univerzitet vo Pula, Republika Hrvatska

Razgovor so v.prof. d-r sc. Daglas Koraca, dekan na

Istarskiot univerzitet vo Pula

MATURANT

Novogodi{en

v. prof. d-r sc.

Daglas

Koraca

dekan na

Istarskiot

univerzitet

vo Pula

Studiraj vo Istra

Prednostite od studiraweto na Istarskiot univerzitet koi

sekoga[ gi naglasuvame, se individualiziraniot pristap i

rabotata vo mali grupi.

Ve molime nakuso da ni go pretstavite

Istarskiot univerzitet vo Pula, koga e

osnovan, koi studiski programi gi ima,

kolkav e brojot na studenti i predava~i,

kako e organizirana nastavata...

Istarskiot univerzitet e visokoobrazovna

i nau~na ustanova so sedi{te vo Pula,

koja pove}e od 20 godini uspe{no izveduva

studiski programi i sorabotuva na istraùva~ki

i razvojni proekti so vode~ki kompanii

i nau~ni institucii vo regionot. Vo

momentov na Univerzitetot se odrùva nastava

na dve stru~ni dodiplomski studii:

Mehatronika vo STEM oblasta i Menaxment

vo gastronomija i kultura na hrana vo op{-

testvenata oblast i dve stru~ni postdiplomski

studii: Mehatronika vo STEM oblasta

i Kreativen menaxment vo procesite vo op-

{testvenata oblast.

Na Istarskiot univerzitet vo momentov predavaat

40 nastavnici, koi svoeto znaewe i iskustvo go prenesuvaat

na 150 studenti. Nastavata za redovni studii

e organizirana vo pretpladnevnite ~asovi, dodeka

za vonrednite studii, nastavata e organizirana

vo popladnevnite ~asovi, so cel da bide prilagodena

na rabotnite obvrski na studentite.

Koi se prednostite od studiraweto na Istarskiot

univerzitet vo Pula, po {to e toj prepoznatliv?

Prednostite od studiraweto na Istarskiot univerzitet

koi sekoga{ gi naglasuvame, sekako se individualiziraniot

pristap i rabotata vo mali grupi. Na

ovoj na~in, predava~ite moàt adekvatno da se posvetat

na sekoj student i da odgovorat na pra{awa za

da go prenesat svoeto znaewe na najdobar moèn na-

~in. Poradi ovaa pri~ina, upisnite kvoti na Univerzitetot

se pomali, so cel da se obezbedi najvisok mo-

èn kvalitet na obrazovanie za na{ite studenti. Ponatamu,

vo ramkite na Univerzitetot e i renomiraniot

Istraùva~ki centar Metris, kade studentite po

tehni~ki nauki steknuvaat prakti~ni znaewa i kontakti

so vode~ki kompanii vo regionot, preku rabota

vo laboratorii i sproveduvawe na razni proekti.

dekemvri 2023

9

MATURANT


MATURANT

Novogodi{en

So ogled na toa {to na Univerzitetot se stru~ni

studii, se stava akcent na prakti~ni znaewa i ve{-

tini preku koi na{ite studenti se steknuvaat so primenlivi

znaewa za pazarot na trudot. Isto taka, na

site studiski programi e organizirana i stru~na

Vizija: Istarskiot univerzitet e edna od vode~kite

visokoobrazovni institucii vo Republika Hrvatska

i regionot, prepoznatliv po svojot kvalitet, nezavisnost

i nau~nata produktivnost. Preku investicii

vo lu|e, konkurentni programi i sorabotka so stopanstvoto,

sozdavame silen ~ove~ki kapital i ostvaruvame

celosna vrabotlivost na diplomiranite studenti.

Istarskiot univerzitet isto taka, se istaknuva

so nau~ni istraùvawa, inovacii i pretpriema~ki

proekti so prakti~na primena, {to go pravi delovno

konkurenten i odr`liv.

Koi se idnite razvojni planovi na Istarskiot

univerzitet vo Pula?

praksa vo vode~ki kompanii od regionot, kade studentite

gi nadograduvaat svoite znaewa steknati vo

nastavata. Smetame deka so takviot pristap na vistinski

na~in gi podgotvuvame na{ite studenti za da

bidat podgotveni za predizvicite na pazarot na trud

vedna{ po diplomiraweto, a mnogu ~esto se slu~uva

studentite da se vrabotat i pred da gi zavr{at studiite.

Istarskiot univerzitet sekojdnevno go razviva

kvalitetot na obrazovnite programi i uslovite za

studirawe, a za taa cel zapo~na proekt za izgradba

na nov objekt od 5.000 m2, so ~ija izgradba }e se pro-

{irat infrastrukturnite kapaciteti za potrebite

na nastavata, a nabavena e i nova laboratoriska oprema

za pro{iruvawe na nau~noistraùva~kite kapaciteti.

Univerzitetot se stremi da ja zajakne internalizacijata

na svojata rabota i vo taa nasoka re{ivme da

Koja e misijata i vizijata na Istarskiot univerzitet

vo Pula?

Misija: Istarskiot univerzitet e moderna visokoobrazovna

institucija koja gi educira idnite inèneri

i menaxeri za uspeh vo konkurentni oblasti. Preku

sorabotka so stopanstvoto i lokalnata zaednica,

obezbeduva prostor za realizacija na pretpriema~ki

i istraùva~ki proekti i pridonesuva za razvoj na

odgovorno, kreativno i pravedno op{testvo, zasnovano

na znaewe.

gi ponudime na{ite uslugi na studentite od Severna

Makedonija.

Kakva e sorabotkata na Istarskiot univerzitet

vo Pula so drugi visoko{kolski institucii i so

biznis zaednicata? Vo {to se sostoi taa i kako se

realizira?

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Istarskiot univerzitet sorabotuva so drugi visoko{kolski

institucii vo oblasta na zajaknuvawe i

razvivawe na studiski programi, razmena na studenti

i nastavnici vo programata Erazmus +, sproveduvawe

na razni evropski i nau~no-istraùva~ki proekti,

organizirawe nau~ni konferencii i op{to vo

oblasta na pi{uvaweto na nau~ni i stru~ni trudovi.

Sorabotkata so stopanstvoto se bazira na vr{ewe

ispituvawa na sostav, svojstva i kvalitet na materijali,

razvoj na novi materijali, implementacija na

IRI proekti, implementacija na proekti za istraùvawe

i razvoj za nivnite potrebi, i vr{ewe na drugi

akreditirani analizi vo hemiskata, mehani~kata i

biolo{kata oblast. Vo momentov imame okolu 600 za-

10

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

dovolni klienti od farmacevtikata, brodogradbata,

avto industrijata, hemiskata, prehranbenata, biolo-

{kata, voenata, metaloprerabotuva~kata i drugite

industrii, so visoka ocena za zadovolstvo (4,85 od

5,00).

Kolku mesta se predvideni za novi studenti sekoja

godina, koi se uslovite za upis i koga }e bidat

upisite?

Na Univerzitetot moè da se zapi{ete vo letniot

upisen rok koj e vo juli, a dokolku ne se popolnat

~ni postdiplomski studii, isto taka, moè da se zapi{at

redovno i vonredno. Poto~no, na stru~nata dodiplomska

studiska programa Kreativen menaxment

vo procesi, zapi{uvame 15 redovni i 15 vonredni

studenti, dodeka na dodiplomski studii po Mehatronika

zapi{uvame do 30 redovni studenti, 25 vonredni

studenti i 5 gra|ani od zemji koi ne se ~lenki na

EU.

Za upis potrebno e da imate zavr{eno ~etirigodi-

{no sredno{kolsko obrazovanie i poloèna dràvna

matura ili da se prijavite za postapka za klasifikacija.

Koja e Va{ata poraka i

sovet za makedonskite

maturanti?

kvotite, i vo esenskiot upisen rok vo septemvri. Podetalni

informacii za to~nite datumi moè da se

najdat na na{ite onlajn i socijalni stranici. Kvotite

za upis se razli~ni vo zavisnost od sakanata

nasoka. Na stru~nata dodiplomska studiska programa

Menaxment vo gastronomija i kultura na hrana, zapi-

{uvame 30 studenti na redovni studii, 15 studenti na

vonredni studii i 5 studenti koi ne se dràvjani na

EU. Za stru~nite dodiplomski studii po Mehatronika

zapi{uvame 25 redovni, 20 vonredni studenti i 5 mesta

se za gra|ani od zemji koi se nadvor od EU. Stru-

Dragi maturanti, se nao-

|ate na presvrtnica vo ìvotot,

sakate da se zapi-

{ete na fakultet, da najdete

rabota i da uspeete

vo ìvotot. Na toj pat sonuvajte

golemi soni{ta i

ne se otkaùvajte od niv

iako }e doìveete i po nekoj

poraz. Porazot ve tera

da bidete podobri, pove}e

da rabotite i da napreduvate,

ne pla{ete se od porazot,

u~ete od nego. Se

pla{ite od propu{teni mo`nosti dokolku ste

re{ile da se otkaète poradi poraz. Dodeka studirate,

ne zaboravajte na rabotite koi vi se navistina

va`ni vo ìvotot zatoa {to tie vi davaat smisla,

izgradete silni odnosi so kolegite so koi }e bidete

opkruèni zatoa {to toa ve zajaknuva, i odvojte si

vreme za rabotite {to gi sakate da gi pravite zatoa

{to tie }e vi ja dadat potrebnata energija za uspeh.

Sre}no na site, se nadevam deka }e se vidime slednata

godina vo Pula!

MATURANT


dekemvri 2023

11

MATURANT

Novogodi{en

STUDY IN SLOVENIA

Study in Slovenia e inicijativa, koja deluva vo ramkite na

Nacionalnata agencija na Republika Slovenija za mobilnost

i evropski programi za obrazovanie i obuka so koja na

me|unarodniot prostor se pretstavuvaat slovene~kite visoko{kolski

institucii. Pod zaedni~ki brend, preku razli~ni

kanali, prvenstveno go promovirame slovene~kiot

visokoobrazoven sistem, kako i Slovenija kako zemja vo koja

ednostavno ubavo e da se ìvee...

Slovenija e mala zemja so golemo srce. Smestena e vo srceto

na Evropa i vo sebe vo minijatura krie s¢ {to ima da

ponudi ubava i raznovidna priroda: planini, ridovi, more,

ezera, reki, kako i ìvi gradovi, {armantni mesta, a pred

s¢ prijatelski i otvoreni lu|e. Slovenija e sigurna i mirna

zemja vo koja sekoj moè da najde ne{to za sebe. I doma{nite

i stranskite studenti se dobro zgrièni, taka {to studentite

kaj nas se ~uvstvuvaat dobredojdeni.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

12

Toa u{te pove}e go zabeleùvaat mladite i drugite lu|e,

koi doa|aat od zemji so koi nekoga{ spodeluvavme zaedni~ka

dràva. Poradi bilateralnite dogovori me|u tie zemji,

studentite od Severna Makedonija imaat poseben status vo

sporedba so drugite stranski studenti, bidej}i se oslobodeni

od pla}awe {kolarina. Pokraj redovnite studii, ovie

dogovori ovozmoùvaat i studiska razmena me|u dvete dr-

àvi, {to e dopolnitelna prednost.

Zatoa da se bide student vo Slovenija moèbi e polesno

otkolku na drugo mesto vo svetot. Studentite od Severna

Makedonija ne samo {to ne pla}aat {kolarina za redovni

studii na dodiplomski i magisterski programi, tuku gi

imaat i site povolnosti {to gi imaat doma{nite studenti:

subvencionirani ishrana i prevoz, besplatno pozajmuvawe

bibliote~ni materijali, popusti za vleznici za muzei i za

drugi kulturni institucii, u~estvo na mnogu kulturni i op{-

testveni nastani i drugo. Interesna e organiziranata ponuda

na studentska rabota vo Slovenija, pri {to dràvata

ja propi{ala minimalnata plata po ~as, a rabotodava~ite

se obvrzani da im pla}aat i zdravstveno i penzisko osiguruvawe

na studentite za nivnata rabota. Me|unarodnite

studenti se dobro zgrièni i preku sistemot na tutorstvo,

dostapni im se mnogubrojni kursevi po slovene~ki jazik i

mnogu drugi vonnastavni aktivnosti.

Pove}e za studiskite programi, visokoobrazovnite institucii,

uslovite za upis, studentskiot ìvot i za s¢ ona {to

bi bilo interesno za eden mlad ~ovek koj }e odlu~i da

studira vo stranstvo, moète da najdete na veb-stranicata

na inicijativata Study in Slovenia www.studyinslovenia.si. Mo-

ète da n¢ sledite i na Fejsbuk, Instagram ili pogledajte go

na{iot Jutjub-kanal kade {to gi spodeluvame iskustvata na

me|unarodnite studenti koi studiraat kaj nas. Spored

nivnite zborovi, Slovenija e navistina dobar izbor za mlad

~ovek koj saka da stekne iskustvo vo druga zemja kako od

aspekt na studii, taka i na ìveewe vo nea. Isto taka, ~esto

slu{ame pofalbi za lokacijata na zemjata, koja, kako {to

ve}e spomenavme, se nao|a vo srceto na Evropa, {to zna~i

deka mnogu atraktivni gradovi kako Viena, Budimpe{ta ili

Venecija se lesno dostapni so moderni, komforni prevozni

sredstva.

Pokraj toa, avtenti~niot me|unaroden duh moè da se

doìvee vo site univerzitetski gradovi vo zemjata, bidej}i

Slovenija se smeta za edna od zemjite so raste~ki broj na

stranski studenti, kako na redovni studii, taka i kako del

od programi za razmena, kako {to se Erazmus+, CEEPUS...

dekemvri 2023

avtor na fotografiite: Jurij Pelc



Nakratko, Slovenija nudi kvalitetno obrazovanie, pristoen

ìvot i visok standard na studentite vo bezbedna,

zelena i jazi~no bliska zemja.

Pridruète se na me|unarodniot duh na Slovenija i otkrijte

n¢ samite!

MATURANT

Novogodi{en

Univerzitet vo Qubqana

Dali znaevte deka studentite od

Severna Makedonija studiraat vo

Slovenija pod ednakvi uslovi kako

doma{nite studenti?

Univerzitetot vo Qubqana e najgolemiot i najstariot univerzitet vo Slovenija i vleguva vo trite procenti

na najdobrite univerziteti vo svetot. Vo ovaa u~ebna godina na Univerzitetot studiraat re~isi 40

iljadi studenti. Brojni godini po red, najgolem broj studenti doa|aat tokmu od Severna Makedonija. Vo

izminatata studiska godina na Univerzitetot vo Qubqana ima{e 743 makedonski studenti, od koi 415 na

dodiplomski i na ednociklusni magisterski studii, 290 na magisterski i 38 na doktorski studii.

Slovenija so Severna Makedonija ima sklu~eno me|udràven dogovor, vrz osnova na koj studentite od Severna

Makedonija se izzemeni od pla}awe na {kolarina za dodiplomskite i za magisterskite studii, osven vo slu~aj

dokolku tie ve}e imaat prethodno steknat ramnopraven stepen na obrazovanie. [kolarinata (https://www.unilj.si/study/information/tuition/)

e zadolìtelna i za site vonredni i za studentite na doktorski studii pri {to postoi

mo`nost na kofinansirawe na tie studii (https://www.uni-lj.si/doctoral_school/fees/).

Studiraweto na Univerzitetot vo Qubqana e odli~en na~in za steknuvawe znaewe, prakti~no iskustvo i

ve{tini {to vi se potrebni za da uspeete vo va{ata kariera kade bilo vo svetot kade {to }e re{ite da rabotite

i da ìveete i odli~en na~in da go iskusite studentskiot ìvot, da zapoznaete pove}e prijateli i da se

po~uvstvuvate kako del od na{ata akademska zaednica. Univerzitetot vo Qubqana nudi studii na 23 fakulteti

i na 3 umetni~ki akademii od oblastite na op{testveni, humanisti~ki i prirodni nauki, medicina, tehnika, umetnosti

i sport {to e retkost i spored svetskite kriteriumi.

1. Muzi~ka akademija

2. Akademijata za teatar, radio, film i televizija

3. Akademijata za likovni umetnosti i dizajn

4. Biotehni~ki fakultet

5. Ekonomski fakultet

6. Fakultet za arhitektura

7. Fakultet za op{testveni nauki

8. Fakultet za elektrotehnika

9. Farmacevtski fakultet

10. Fakultet za grade`ni{tvo i geodezija

11. Fakultet za hemija i hemiska tehnologija

12. Fakultet za matematika i fizika

13. Fakultet za pomorski studii i transport

14. Fakultet za kompjuteri i informatika

15. Fakultet za socijalna rabota

16. Ma{inski fakultet

17. Fakultet za sport

18. Fakultet za uprava

19. Filozofski fakultet

^lenovi na Univerzitetot vo Qubqana

20. Medicinski fakultet

21. Prirodno-matemati~ki fakultet

22. Pedago{ki fakultet

23. Praven fakultet

24. Teolo{ki fakultet

25. Veterinaren fakultet

26. Fakultet za zdravstveni nauki

MATURANT


dekemvri 2023

13

MATURANT

Novogodi{en

Za vreme na studiite studentite moàt da sorabotuvaat vo razli~ni proekti i da stanat del od razli~nata

me|unarodna zaednica na profesori i studenti.

Vo sporedba so drugite dràvi, studentite vo Slovenija imaat nekolku povolnosti. Imaat subvencionirani

hrana i prevoz i moàt da vr{at studentska rabota.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

14

Den za dobredojde na bruco{ite

Fotografija: YTA

Godina plus i mo`nosti za u~ewe slovene~ki jazik

Bidej}i studiite te~at na slovene~ki jazik, a pri nekoi studiski programi i na angliski ili na drugi jazici, za

polesno vklu~uvawe vo slovene~kata sredina i pouspe{ni studii me|unarodnite studenti imaat na raspolagawe

t.n. Godina plus (https://www.uni-lj.si/study/year-plus).

Toa e sklop na sodrìni i predmeti (pokraj slovene~kiot jazik) {to pri ispolnuvawe na odredeni uslovi na

stranskite studenti im se ovozmoùva prodolùvawe na statusot student.

Isto taka, postojat i razli~ni kursevi po slovene~ki jazik {to se odrùvaat so fizi~ko prisustvo ili preku internet

i vid na esenski, zimski, proletni i letni {koli (https://www.uni-lj.si/study/learning-Slovene/), a na raspolagawe

im e i besplatniot internet-kurs po slovene~ki jazik Slonline (https://www.slonline.si/). Na Univerzitetot „Sv. Kiril i

Metodij# vo Skopje postoi i Lektorat na slovene~ki jazik.

Prijava za upis

Na linkot www.uni-lj.si/study se objaveni site informacii vo vrska so studiite na Univerzitetot vo Qubqana -

od objavenite studiski programi, uslovite za upis, prijavnite rokovi, dopolnitelnite aktivnosti pokraj studiite,

kariernite mo`nosti... Kandidatite za studii ja predavaat prijavata za upis preku portalot na eVŠ

https://portal.evs.gov.si/prijava/?lang=en. Prijavite ne treba da se pra}aat po po{ta, bidej}i e dovolna elektronski

predadenata prijava. I dokumentite za priznavawe na obrazovanieto se podnesuvaat preku portalot eVŠ. Za

polesno popolnuvawe na prijavata i predavaweto na dokumentite, poglednete go videoto so upatstvata na linkot

https://portal.evs.gov.si/information-in-english. Pomo{ pri prijavno-priemnata postapka ima na raspolagawe i vo

ramkite na Info-to~kata (https://www.uni-lj.si/studij/prijavno-sprejemni-postopki/kontakti). Konkursot za upis }e bide

objaven vo po~etokot na fevruari 2024 g. Pove}e informacii za prijavata, rokovite i uslovite za upis moè da

dobiete vo ramkite na informativnite denovi {to }e se odràt vo petok i vo sabota, na 16 i na 17 fevruari 2024

godina.

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

Pove}e informacii za uslovite za upis, procedurata za priem, dozvolata za privremen prestoj (viza) i mnogu

pove}e moè da najdete vo videoto:

https://www.youtube.com/watch?v=vahtUiQOBNE&feature=emb_imp_woyt

Predupreduvame deka za prijava na Univerzitetot vo Qubqana ne se potrebni uslugi koi{to gi nudat

regrutaciskite agenti i agencii.

Posetete gi na{ite {tandovi na virtuelniot

saem za obrazovanie „NA KOJ FAKULTET

]E ODI[?#, kade {to se pretstaveni site

~lenki na Univerzitetot vo Qubqana.

Saem za obrazovanie »Na koji ~eš faks«

Fotografija: Na koji ~eš faks

»Izborot na studii e edna od najva`nite odluki vo va{iot ìvot. Predlagame dobro da razmislite za toa {to ve

pravi sre}ni, za{to polesno se studira taka. Posetete gi veb-stranicite na fakultetite {to ve interesiraat kako

i nivnoto prisustvo na socijalnite mreì. Ako vi treba pomo{ ili sovet, kontaktirajte n¢ ili zakaète onlajn

konsultacii. ]e se potrudime da gi obezbedime site informacii i odgovori na pra{awata {to s¢ u{te gi imate.

Karierna poddr{ka na studentite

Kariernite centri na Univerzitetot vo Qubqana na studentite i na diplomiranite na razli~ni dejnosti od oblasta

na li~en i karieren razvoj im garantiraat celokupna poddr{ka na nivniot studiski i karieren pat. So namera

za olesnuvawe na preminot od studiite na pazarot na trud i za steknuvawe i podobruvawe na razli~ni kompetencii

i znaewa se vr{at besplatni rabotilnici: od rabotilnici za samoocenuvawe, pi{uvawe biografija i

motivacisko pismo, podgotovki na razgovor za vrabotuvawe i zapoznavawe na pazarot na trudot pa s¢ do rabotilnici

na komunikacija, javno nastapuvawe, bonton, kreativno razmisluvawe, nadgraduvawe na kompjuterski znaewa

i brojni drugi raboti. Kariernite centri organiziraat i predavawa, trkalezni masi i drugi nastani za prilikite

vo stranstvo, pretpriemni{tvo, barawe praktiki, stipendii i drugi temi, povrzani so pazarot na trudot. Rabotat

MATURANT


dekemvri 2023

15

MATURANT

Novogodi{en

vo oblasta na razvoj na tutorstvo za studenti i poddr{ka na studenti so poseben status. Mladite ve}e za vreme

na studiite preku kariernite centri na Univerzitetot vo Qubqana gi vklu~uvame vo aktivnostite na kariernata

orientacija vo vid na individualni sovetuvawa, rabotilnici, poseti vo realni rabotni sredini i pretstavuvawe

na kariernite pati{ta. Redovno gi povrzuvame so potencijalnite rabotodava~i. Aktivnostite za studentite se

celosno besplatni i dostapni na site fakulteti i akademii na Univerzitetot vo Qubqana, objasnuva rektorot.

Aktivnosti pokraj studiite

Centarot na aktivnosti pokraj studiite na Univerzitetot vo Qubqana se griì za aktivnostite vo oblasta na

sportot, kulturata i umetnosta, za{tita na zdravjeto i ìvotnata sredina, pa i volonterstvo i humanost. Namenata

na aktivnostite pokraj studiite e stimulirawe na razvojot na kompetencii, ve{tini i prednosti od oblastite

koi{to ne se neposredno del od studiskata programa i zajaknuvawe na psihofizi~kata sposobnost na studentite

za soo~uvawe so predizvicite povrzani so studiite i drugite aktivnosti.

Studentite imaat mo`nost vo poedine~nata studiska godina vo ramkite na studiskata programa od prv i vtor

stepen da zapi{at i nadvore{en izboren predmet za kreditni poeni spored EKTS.

Za relaksacija i energija na studentite sekoj den im se na raspolagawe i programite na dnevnata rekreacija {to

se odrùvaat pod stru~no rakovodstvo vo Univerzitetskata sportska sala Ro`na dolina.

Letni {koli

Univerzitetot vo Qubqana sekoja godina organizira bogat izbor na letni {koli. Na raspolagawe se pove}e od

40 takvi {koli {to pokrivaat razli~ni podra~ja: od ekonomsko-delovni nauki i pravo, socijalni nauki do umetnost,

veterina, teolo{ki i tehni~ki nauki. Vo ramkite na letnite {koli od oblasta na slovene~kiot jazik u~esnicite

moàt da nau~at, odnosno da go nadgradat znaeweto na slovene~kiot jazik, a letnite {koli se voedno i

dobra mo`nost za zapoznavawe na slovene~kata kultura i sredina. Nekoi letni {koli se nameneti za u~enici od

osnovno, a drugi za sredno{kolci, studenti na dodiplomski i postdiplomski studii, istraùva~i i profesori.

Podetalni informacii }e bidat objaveni na internet-stranicata (https://www.uni-lj.si/study/summerschools/).

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

16

Rektorat na Univerzitetot vo Qubqana

Fotografija: YTA

Me|unarodna sorabotka na Univerzitetot vo Qubqana

Edna od strate{kite nasoki na Univerzitetot vo Qubqana e sorabotka so univerzitetite vo regionot na Zapadniot

Balkan. Vo ramkite na Univerzitetot raboti Sekretarijat na Rektorskiot forum na Jugoisto~na Evropa i

Zapaden Balkan, sozdaden vo 2018 godina koj zdruùva pove}e od 20 univerziteti od regionot. Rektorskiot forum

na Jugoisto~na Evropa i Zapaden Balkan se zalaga za stimulirawe na evropskata politika vo oblasta na visokoto

obrazovanie i istraùvawa vo regionot, za razmena na dobri praktiki, podgotovka na zaedni~ki proekti, usoglasuvawe

na zakonodavstvo, stimulirawe razmena na personal i studenti i sl.

Univerzitetot vo Qubqana, vo sorabotka so stranskite univerziteti, realizira interdisciplinarni i multidisciplinarni

studii i posvetuva golemo vnimanie na me|unarodnite razmeni na studenti i profesori i intenzivno

se vklu~uva vo me|unarodnite partnerstva. Vklu~en e vo evropskata asocijacija EUTOPIA, vo koj{to se povrzani

u{te devet evropski univerziteti. Stanuva zbor za rabotewe vo vid na vmreùvawe na evropskite kampusi

za razgleduvawe na globalnite i lokalnite predizvici so zaedni~ki istraùvawa, pogolema mobilnost na studenti

i personal i grupni inovacii {to £ sluàt na po{irokata javnost vo regionalnite zaednici.

Okolu tri ~etvrtini od stranskite studenti doa|aat od regionot na Zapaden Balkan - glavno od Severna Make-

dekemvri 2023

MATURANT

donija, Bosna i Hercegovina, Srbija, Hrvatska i Crna

Gora. Edna od strate{kite orientacii na Univerzitetot

vo Qubqana e sorabotkata so regionot na Zapaden

Balkan, a preku istraùva~ki, nastavni i studiski aktivnosti

nie isto taka se stremime da se povrzeme i da

odrùvame kontakt so Slovencite koi ìveat vo stranstvo.

Me|unarodni studenti ambasadori

Razmena na iskustva, pomo{ na me|unarodnite studenti

i prezentirawe na ìvotot na me|unarodnite studenti

vo Slovenija i Qubqana se nekoi od glavnite aktivnosti

na me|unarodnite studenti ambasadori. Svesni

sme deka toa e od golemo zna~ewe za idnite studenti,

zatoa so golema gordost vi ja pretstavuvame na{ata

nova videoserija „With interantional students about...# so

koja{to sakame da gi pretstavime studiite vo Slovenija

i na Univerzitetot vo Qubqana. Vo ovaa serija na-

{ite me|unarodni studenti ambasadori odgovaraat na

razli~ni pra{awa, me|u koi se i: zo{to tie odlu~ile

da studiraat vo Slovenija i na Univerzitetot vo Qubqana,

kako e da se studira kaj nas, dali tie nai{le na

nekakvi predizvici, kakvi se prednostite na studiite

i na brojni drugi pra{awa {to bi moèle da gi interesiraat

kako sega{nite taka i idnite studenti na Univerzitetot

vo Qubqana, a voedno i onie {to razmisluvaat

nekoga{ da se zapi{at na fakultet ili na akademija

na na{iot univerzitet. Snimkite moète da gi vidite

na na{iot YouTube kanal:

https://youtube.com/playlist?list=PLHuFI9ewvHMNp_R174U

GYOqYVC8yXQ5We&si=4Cf4AmgUkIlwMMVS.

Me|unarodnite studenti ambasadori se ovde i zatoa

da vi pomognat vo slu~aj na eventualni dvoumewa, odgovaraat

na site va{i pra{awa vo vrska so studiite i so

ìveeweto vo Slovenija, a me|u drugoto se me|u va{ite

prvi postojki na patot kon Slovenija i kon Univerzitetot

vo Qubqana, pa tokmu zatoa mnogu n¢ raduva {to

moème da se povrzeme so vas i zaedno so niv preku

razgovor so me|unarodnite studenti (Chat with international

students). Ovde

https://www.uni-lj.si/study/impressions/chat-with-international-students/

vi stojat na raspolagawe 14 me|unarodni studenti od

razli~ni dràvi i od razli~ni fakulteti.

Edna od na{ite me|unarodni studentki ambasadorki e

i Sara Ivanovska koja{to doa|a od Severna Makedonija

i koja{to nakuso }e go prezentira svoeto iskustvo.

Posetete gi na{ite veb-stranici i socijalnite

mreì na fakultetite za koi ste zainteresirani, doznajte

s¢ {to treba da znaete pri izborot da studirate na

na{iot univerzitet i podgotvete gi va{ite pra{awa.

Ako vi treba sovet ili pomo{, ne dvoumete se da n¢ kontaktirate.

]e se potrudime da vi gi obezbedime site

informacii i odgovori na site va{i pra{awa. So sre}a!

Veb-stranica na Univerzitetot vo

Qubqana: www.uni-lj.si/study

i-mejl adresa: study.info@uni-lj.si

Iskustva na studentite

od Severna Makedonija

Sara Ivanovska

student na

Univerzitetot vo Qubqana

2 godina na magisterski

studii po psihologija

na Filozofskiot fakultet

Mojata akademska avantura

ja zapo~nav po zavr{uvawe na

srednoto gimnazisko obrazovanie

vo Bitola. Koga odbirav

na koj fakultet sakam da

se zapi{am, nasokata psihologija

na Filozofskiot fakultet

na Univerzitetot vo

Qubqana be{e mojata prva

èlba. Isto taka, razmisluvav

da prodolàm so studiite

vo Makedonija, no mo`nostite koi ni gi nudi Slovenija

kako studenti bea od zna~itelna va`nost vo mojata odluka.

Poradi bilateralniot dogovor {to go imaat dvete

dràvi, studiraweto vo Slovenija go smetav za otsko~na

daska za napreduvawe na profesionalno nivo. Predizvicite

so koi{to se soo~iv vo ovie godini mi pomognaa

da stanam li~nost so mnogu pogolemo znaewe i iskustvo.

Univerzitetot nudi mo`nost za profesionalen rast i

razvoj, kako i razvoj na individualnosta. Isto taka nudi

mnogu mo`nosti koi studentite moàt da gi koristat nadvor

od nastavata. Eden primer e studentskata rabota,

koja na studentite im dava mo`nost za sobirawe iskustva

na sekoe pole i mo`nost za individualno finansisko

izdrùvawe. Jas li~no imam pove}e od 6 godini studentsko

rabotno iskustvo i sum mnogu blagodarna {to moèv

da dostignam finansiska stabilnost. Preku studentskite

raboti steknav i mnogu prijatelstva koi {to s¢ u{te

traat. Na sli~en na~in, i mojata momentalna studentska

rabota vo Me|unarodnata kancelarija na Filozofskiot

fakultet mi otvora mnogu vrati za ponatamu. Iskustvoto

koe{to go dobivam e od neprocenliva va`nost za mene.

Pokraj studentskata rabota sum vklu~ena i vo mnogu aktivnosti

nadvor od studiite. Ve}e dve godini sum koordinator

tutor za studenti na razmena na Filozofskiot

fakultet, kade {to imam uloga da organiziram razli~ni

aktivnosti i vodewe na grupa tutori. Na studentite im

nudime pomo{ za polesno prilagoduvawe na studiite i

ìveewe vo Qubqana. Isto taka sum pridru`nik na slepi

i slabovidni, go u~am slovene~kiot znakoven jazik i

sum studentski ambasador na Univerzitetot vo Qubqana.

Qubqanskiot univerzitet e poznat ne samo vo balkanskite

dràvi, tuku i vo mnogu drugi evropski dràvi i vo

dràvi od tretiot svet. Dokaz za toa se golemiot broj na

zapi{ani studenti na godi{no nivo. Univerzitetot nudi

programi na slovene~ki i na angliski jazik. Ovaa godina

Slovenija primi pove}e od 1 400 makedonski studenti.

Koga zboruvame za profesorite i za drugite vraboteni vo

akademskiot svet, moàm da kaàm deka nivnata profesionalnost

e na visoko nivo. Znaeweto {to ni go prenesuvaat

nam studentite e od klu~na va`nost. Blagodarenie

na nivnata stru~na ekspertiza, od ovoj univerzitet

izleguvaat kvalitetni kadri vo site oblasti.

Bi sakala da dodadam deka Qubqana se smeta za eden

od najbezbednite i najzelenite gradovi vo svetot. Dopolnitelno,

sekoja godina, se izdignuva na s¢ povisoko kulturno

nivo preku organizirawe na razli~ni nastani i

sre}na sum {to moàm da bidam svedok na toa.

Na ~itatelite toplo im prepora~uvam dokolku imaat

mo`nost da ja iskoristat ovaa {ansa i da dobijat kvalitetno

obrazovanie na Qubqanskiot univerzitet.

MATURANT

dekemvri 2023

17

MATURANT

Novogodi{en

Univerzitet vo Nova Gorica - Republika Slovenija

Iskustvo so prekugrani~no studirawe

Najzapadniot univerzitet vo Slovenija, Univerzitetot vo Nova

Gorica, e najmaliot javen univerzitet i se nao\a na slovene~koitalijanskata

granica, vo gradot Nova Gorica

Pred da vi ja pretstavime studiskata ponuda

na univerzitetot, bi sakale da posvetime

nekolku zborovi na samata ovaa posebna

lokacija za studirawe. Gradot Nova Gorica

e navistina unikaten, toj e eden od retkite

gradovi vo svetot kade bukvalno moète

da stoite so ednata noga vo edna zemja, a

so drugata vo druga zemja. Pri~inata e {to ne

postoi jasna fizi~ka granica pome|u Nova

Gorica i nejziniot italijanski sosed, Gorica,

i dvete zemji duri delat zaedni~ki plo-

{tad - Plo{tadot Evropa (na italijanski:

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Plo{tad Evropa - plo{tadot {to go delat Slovenija i Italija

Foto: Hana Buda{eva

Pjaca Transalpina). Stoej}i na pro~uenata znamenitost na

plo{tadot - trkaleznata tabla so imiwata na dvete sosedni

zemji, vnimanieto vi go privlekuva ne samo pogledot na

interesnata arhitektura i atraktivnite okolni ridovi, tuku

i celokupnoto spojuvawe na kulturi, zemji i nacii vo ova

mesto e toa {to }e ve privle~e. Studentite na univerzitetot

sekojdnevno go doìvuvaat ovoj prekugrani~en karakter

na oblasta - za vreme na pauzata, tie (zaedno so nivnite

predava~i) pijat kafe vo Italija - bidej}i univerzitetot

se nao|a na pomalku od 100 metri od dràvata granica. Ili,

pak, studentite odat na popladnevno patuvawe do italijanskoto

krajbre`je vo blizina, ili, popladneto go pominuvaat

na slovene~kiot del od granicata, vo sosedniot adrenalinski

park kaj prekrasnata reka So~a koja te~e pokraj Nova

Gorica.

18

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

Vsu{nost, Gori{kiot Region e definitivno ubava oblast za studirawe, toj e topol submediteranski region

so otvoreni i gostoprimlivi lu|e, ima interesna i lesno dostapna lokacija, 1 ~as od Qubqana, 1,5 ~as

od Venicija, 20 minuti do morskiot breg (interesno, najblisku e italijanskiot breg). Poznat e po odli~nite

vina, odli~nata hrana i adrenalinskite sportovi. Regionot e isto taka isklu~itelno bezbeden i toa e

u{te eden vaèn faktor za dobrosostojbata na studentite.

Univerzitetot vo Nova Gorica - mal skapocen kamen so isklu~itelno visok obrazoven kvalitet

Univerzitetot vo Nova Gorica e vsu{nost unikaten kako i samiot grad - toj e mal skapocen kamen so isklu~itelno

visok obrazoven kvalitet.

Toj e internacionalno orientiran butikov univerzitet, kade na{ite studenti moàt da napreduvaat

kako individui i celosno da gi razvivaat svoite talenti.

Univerzitetot se sostoi od sedum fakulteti koi nudat 7 dodiplomski, 9 master i 8 doktorski studiski

programi koi gi pokrivaat prirodnite nauki, inènerstvoto, menaxmentot, bio-tehni~kite nauki, humanitarnite

nauki i umetnosta.

Lista na dodiplomski, magisterski studiski programi:

Fakultet/Akademija Studiski programi Stepen

Fakultet za prirodnonau~ni studii @ivotna sredina dodiplomski i magisterski

Fakuletet za inènerstvo i Inènerstvo i menaxment dodiplomski i magisterski

menaxment Vodewe na otvoreno obrazovanie magisterski

Fakultet za prirodni nauki Fizika i astrofizika dodiplomski i magisterski

Nauka za materijalite

magisterski

Fakultetot za humanistika Kulturna istorija dodiplomski

Slovenistika

dodiplomski

Humanisti~ki studii

magisterski

(nasoki: Lingvistika,

Literaturni nauki, Istorii i

kulturi na prekugrani~ni

prostori)

Akademija za umetnosti

Migracii i me|unarodni odnosi

(evropska magister - Erazmus

Mundus studiska programa)

Digitalni umetnosti i praktiki

(moduli: Animacija, Film,

Fotografija, Novi mediumi)

magisterski

dodiplomski

Mediumski umetnosti i praktiki magisterski

(moduli: Animacija, Film,

Fotografija, Novi mediumi,

Scenografski prostori,

Sovremeni umetni~ki praktiki)

Fakultet za lozarstvo i vinarstvo Lozarstvo i enologija dodiplomski i magisterski

Studirajte bez {kolarina, zapi{ete se bez priemni ispiti

Makedonskite dràvjani se oslobodeni od pla}awe {kolarina za redovni dodiplomski i master studiski

programi koi se kofinansirani od dràvata. Edinstveniot tro{ok e takanare~niot upisen tro{ok od

75 evra po akademska godina, koj gi pokriva administrativnite tro{oci.

Sekako ne treba da se zaboravat upisen sistem bez priemni ispiti, kriteriumite za zapi{uvawe na dodiplomski

studii se zasnovaat na op{toto dostignuvawe na maturata/zavr{niot ispit od srednoto u~ili-

{te i prose~nata ocenka od treta i ~etvrta godina od srednoto obrazovanie. Samo kandidatite za Akademija

za umetnosti treba da go poloàt takanare~eniot test za sposobnost, no toa moè da ga storat onlajn

preku internet (CV, portfolio, intervju).

Osven toa, Fondacijata na Univerzitetot vo Nova Gorica sekoja godina, na svoite studenti im nudi raznovidni

stipendii - stipendii za talentirani studenti, stipendii za odbrani magisterski studii i sti-

MATURANT


dekemvri 2023

19

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

pendii za studenti sportisti.

Fondacijata Univerzitet vo Nova Gorica nudi razni

vidovi na stipendii za studenti. Vo akademskata

2023/24 godina Fondacijata }e dodeli dva vida

stipendii - stipendii za talentirani studenti i

stipendii za studenti sportisti. Vsu{nost, na{iot

univerzitet e poznat vo Slovenija i vo stranstvo

kako isklu~itelno sportski prijatelski univerzitet.

Ima s¢ pove}e sportisti od razli~ni zemji koi

odlu~uvaat da studiraat na na{iot univerzitet -

od fudbaleri, rakometari, odbojkari, teniseri do

karting-trka~i itn. Statusot student sportist im

dava mnogu prednosti, kako {to se prisposobeni i

pofleksibilni na~ini na studirawe, i stipendii

za studenti sportisti.

Iidividualen pristap, studirajte

vo mali grupi

Videj}i sme relativno mal univerzitet so okolu

500 studenti, poznati sme po faktot deka imame

individualen pristap koi na{ite studenti. Tie

studiraat vo mali grupi i studentot nikoga{ ne e

"samo broj# na na{iot univerzitet. Site profesori

}e go znaat va{eto ime, va{ite talenti i potencijali,

i posledovatelno }e moàt da ve vodat vo studentski

proekti, prakti~ni pozicii koi se najsoodvetni

za vas - pa duri i da ve prepora~aat na rabotodava~

koj nudi rabota na diplomirani so specifi~ni

znaewa ili ve{tini.

Osven toa, vo mala studiska grupa, koja vo predavalna

e so voobi~aeno ne pove}e od 20 studenti,

studiraweto e mnogu polesno i ovozmoùva razli~ni

metodi na nastava, kade {to studentite sekoga{

zemaat aktivno u~estvo vo diskusiite, tie se ohrabruvaat

da go kaàt svoeto mislewe, a isto taka dobivaat

brza direktna pomo{ i povratna informacija

od profesorite. Osobeno za me|unarodni studenti

na koi na po~etokot na studiite moèbi im

treba malku pogolema poddr{ka, mnogu povolniot

broen odnos nastavnik - student e definitivno dobredojden.

Prakti~no-orientiranite studii i

studentski proekti

Prakti~no-orientiranite studii se u{te edna

pri~ina za golem broj mladi potencijalni studenti

od Slovenija i stranstvo da go izberat na{iot univerzitet.

Pove}eto od na{ite studiski programi,

isto taka i na nivo na dodiplomski studii, imaat

prakti~ni staìrawa, rabota na proekti, rabota na

teren, i dr., preku koi studentite se steknuvaat so

iskustvo, razni dopolnitelni meki ve{tini, kako i

so kontakti so potencijalni rabotodava~i. Golem

broj proekti se finansirani od Ministerstvoto za

obrazovanie, nauka i sport na Republika Slovenija,

i studentite se plateni i da rabotat na tie proekti.

Edna od najdobrite studentski aktivnosti e proektnata

{ema INSPIRO - Inovativni studentski

proekti vo istraùva~ka sredina. Studentite razvivaa

nivni sopstveni istraùva~ki idei preku izveduvawe

na trimese~en platen istraùva~ki proekt

vo edna od laboratoriite/istraùva~kite centri

na Univerzitetot vo Nova Gorica i pod vodstvo

na iskusen mentor - istraùva~ od Univerzitetot.

Univerzitetot vo Nova Gorica e osobeno poznat po

svoite najsovremeni istraùva~ki dostignuvawa i

na{ata sovremena oprema za istraùvawe e dostapna

na studentite koi sakaat da se vklu~at vo svetot

na naukata. Edna od najinteresnite mo`nosti za studentite

da ja koristat istraùva~kata oprema e da

u~estvuvaat vo nekomercijalniot edukativen astrofizi~ki

proekt GoChile (https://gochile.si/). Preku ovoj

proekt studentite moàt da u~estvuvaat vo besplatni

astronomski nabquduvawa na neboto so dale~insko

upravuvawe so robotskiot teleskop GoChile vo

île, Ju`na Amerika, koj tamu be{e instaliran od

Univerzitetot vo Nova Gorica i sorabotni~koto astronomsko

spisanie „Spika#.

Teleskopot GoChile lociran vo île,

Ju`na Amerika

Foto: Arhiva na GoChile

Me|unarodni mobilnosti i drugi mo`nosti za

steknuvawe iskustvo vo stranstvo

Studentite moàt da odat na me|unarodni razmeni

vo stranstvo za da studiraat ili za praksa.

Bidej}i slovene~kiot sistem za visoko obrazovanie

e del od Bolowskiot sistem koj e unificiran niz

cela Evropa, nema problem so prepoznavawe na mobilnost

vo stranstvo i od druga strana, so priznavawe

na diplomi steknati vo Slovenija. Pokraj najpoznatata

{ema za mobilnost, Erazmus+ i negovite

klasi~ni individualni mobilnosti, postoi i {ema

za studiska mobilnost CEEPUS i razni bilateralni

dogovori so univerzitetite {irum svetot i opcii

20

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

Kako da apliciram?

Postapkata na aplicirawe e lesna, kandidatite

se prijavuvaat preku internet preku nacionalniot

onlajn sistem za aplicirawe, nare~en eVŠ. Vo rokovite

za aplicirawe, tie treba da go popolnat formularot

za aplicirawe preku internet, a site potrebni

dokumenti da gi dostavat podocna. Linkot do

formularot za aplicirawe eVŠ e isto taka na vebstranicata

na Univerzitetot, a na{ata studentska

kancelarija (studentska.pisarna@ung.si), dokolku e

potrebno, moè da im pomogne na kandidatite da go

popolnat formularot.

Univerzitetot vo Nova Gorica ima tri povici za

aplicirawe za gra|ani od zemji koi ne se ~lenki na

EU, plus posledniot povik za popolnuvawe slobodni

mesta. Prviot povik za aplicirawe za dodiplomski

studii }e bide od 20. fevruari do 20. mart

2024 godina. Vtoriot povik }e bide od 1. april do 1.

juli 2024 godina, tretiot povik }e bide od 1.avgust

do 1. septemvri 2024 godina i posledniot povik za

popolnuvawe na slobodni mesta od 10. do 25. septemvri

2024 godina. Novina vo zapi{uvaweto vo akademskata

2024/2025 godina e toa {to }e imame odbran

broj na mesta rezervirani specijalno za kandidati

od regionot na Zapaden Balkan (zemjite so

koi Slovenija ima dogovori za osloboduvawe od

pla}awe {kolarina). No dokolku ima slobodni mesta

vo EU-kvotite, studentite od zemji koi ne se

~lenki na EU, moàt da gi prevzemat i tie mesta.

Da gi zapo~nete studiite

na polesen na~in

za dvojni diplomi so izbrani univerziteti vo stranstvo.

Letnite {koli se isto taka prijaten i efikasen

na~in za steknuvawe na novo znaewe, iskustvo (i, se

razbira, novi prijateli) vo stranstvo. Univerzitetot

ne samo {to gi ohrabruva studentite da u~estvuvaat

vo letni {koli nasekade vo svetot, tuku organizira

i mnogu letni i esenski {koli, isto taka i vo

stranstvo, vo sorabotka so partnerski univerziteti

i istraùva~ki centri vo stranstvo. Ovaa godina,

na primer, na{ite studenti zedoa aktivno u~estvo

vo letnite i esenskite {koli vo Kemnic, Germanija,

koorganizirani od Univerzitetot vo Nova Gorica

kako del od ACROSS Univerzitetskata Mreà.

Va{eto u~ili{te moè da ve odnese i na odreden

nastan ili aktivnost vo stranstvo: dodeka studentite

na Kulturna istorija ~esto gi istraùvaat istoriskite

znamenitosti vo sosednite zemji, studentite

na Lozarstvoto i vinarstvoto patuvaat za da gi

vidat vinarskite vizbi i da u~estvuvaat na vinski

saemi vo razli~ni zemji; studentite na @ivotna

sredina gi istraùvaat italijanskite organski

farmi, a studentite na Akademijata za umetnosti gi

izloùvaat svoite umetni~ki dela na me|unarodni

izlo`bi i na festivali za film ili animacija niz

Evropa.

Studenti i nivniot profesor na letnata {kola

„Obnovlivite granici: Energetskiot pejsa` vo

evropskite grani~ni zemji# vo Kemnic, Germanija

(ACROSS University Network)

Foto: Arhiva na Una Savi}

Davame s¢ od sebe za da im pomogneme na na{ite

studenti da se ~uvstvuvaat dobredojdeni na na{iot

univerzitet i vo lokalnata sredina u{te od prviot

den. Da bideme precizni - duri i pred nivnoto pristignuvawe

vo Slovenija, kako i pred po~etokot na

akademskata godina, za na{ite novi studenti Univerzitetot

gi sproveduva na{ite besplatni kursevi

za povtoruvawe na materijalot od osnovnite predmeti

kako matematika, fizika ili hemija, a na novite

studenti ni nudi i pomo{ od studenti tutori,

koi moàt da ni dadat soveti za razli~ni pra{awa

kako {to se: smestuvawe, aktivnosti vo slobodno

vreme, proceduri za registrirawe vo agencii za

rabota na studenti itn.

Prvata nedela od oktomvri, koga zapo~nuva akademskata

godina, Univerzitetot go organizira i takanare~eniot

Den za orientacija za novite studenti,

kade {to studentite gi posetuvaat univerzitetskite

kampusi, se vklu~uvaat vo razli~ni aktivnosti

na Studentskiot sovet, turi so vodi~i niz gradot,

i se sre}avaat so drugi studenti, so personalot na

Univerzitetot, so pretstavnicite na lokalnite

studentski klubovi itn.

MATURANT


dekemvri 2023

21

MATURANT

Novogodi{en

Den za orientacija za novi studenti, oktomvri

2023 godina

Foto: Veronika Pi~inini

Me|unarodnite studenti ne treba da se griàt za

nivnite prvi~ni ve{tini po slovene~ki jazik - na

na{iot univerzitet, od kandidatite ne se bara da

imaat prethodno znaewe na slovene~kiot jazik, kako

toa sekako e dobredojdeno.

Noviot Jazi~en centar na Univerzitetot nudi besplatni

kursevi po slovene~ki jazik za niv i programa

Leto+/Year+ za intenzivno u~ewe slovene~ki

jazik. Vo bibliotekata na Univerzitetot moète

besplatno da pozajmuvate materijali za u~ewe jazik

ili da go nadgradite va{eto znaewe na slovene~kiot

jazik so isprobawe na onlajn

platformata SlovSTvo, razviena od

na{ite istraùva~i. Pokraj toa, na

mnogu ispiti moète da odgovorite

na angliski jazik, a profesorite na

stranskite studenti }e im dadat i

alternativna literatura na angliski

jazik.

Zaedno so drugite beneficii za

studentite: pristapni ceni za smestuvawe,

studentski obroci kofinansirani

od dràvata, mo`nosti za

studentska rabota i subvencioniran

ili duri i besplaten lokalen gradski

prevoz, Nova Gorica e definitivno

odli~na destinacija za studirawe,

kade {to sekoj student od

drug region ili od druga zemja mnogu

brzo }e se ~uvstvuva kako doma.

Tekstot go podgotvi:

Veronika Pi~inini

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Studentski svedo[tva:

Zdravo na site, Jas sum Natalija Zlatanova od Makedonija i sakam so vas da

go spodelam moeto iskustvo na Fakultetot za inènerstvo i menaxment pri

Univerzitetot vo Nova Gorica. Prvpat doznav za ovoj univerzitet u{te vo

sredno u~ili{te za vreme na edna od nivnite prezentacii.Toga{ ne ni znaev

deka }e zavr{am ovde, no mnogu mi e milo {to zavr{iv. Najprvo, ona {to e tolku

interesno za ova mesto e {to ne se fokusira samo na eden predmet, tuku imame

predavawa i za inènerstvo i za menaxment, {to otvora vrati kon svet poln so

mo`nosti. Otkako }e diplomirate, moète ili da se pridruìte na korporativniot

svet i da go istraùvate menaxmentot, ili da zapo~nete kariera kako

elektroinèner. Plus, imame izvonreden Studentski sovet kade {to moète

aktivno da se vklu~ite vo univerzitetskiot ìvot. So mal broj na studenti,

na{ite profesori navistina imaat vreme da se posvetat na nas, pomagaj}i ni

da se spravime so site predizvici so koi se soo~uvame. U{te eden interesen

aspekt e {to gi imame ovie super korisni tutori - iskusni studenti od vtorata

godina natamu - koi nudat poddr{ka za novite i za me|unarodnite studenti

koi se suo~uvaat so jazi~ni i akademski barieri. Edna od najgolemite pri~ini

Natalija Zlatanova

Foto: Arhiva na

Natalija Zlatanova

{to ja izbrav Slovenija e toa {to obrazovanieto ovde e besplatno za studentite od Makedonija. Voedno

moram da ja spomenam i prirodata na Slovenija, koja e apsolutno vpe~atliva. Slovenija nudi s¢, od more do

planini, od vol{ebni mesta kako ezeroto Bled do hipnotizira~ki pe{teri. Ona {to e u{te podobro e {to

na{iot univerzitet e lociran na samo edna peda od Italija, taka {to spontanite patuvawa preku granicata

se lesni. Zna~i, ako nekoga{ razmisluvate za va{ata sledna akademska avantura, razmislete da ni se

pridruìte ovde na Univerzitetot vo Nova Gorica.

Natalija Zlatanova, student na dodiplomski studii na

Fakultetot za inènerstvo i menaxment, Univerzitet vo Nova Gorica

22

dekemvri 2023

Univerzitet vo Maribor

KREIRAJ JA

SVOJATA IDNINA

NA UNIVERZITETOT

VO MARIBOR

MATURANT

Novogodi{en

Univerzitetot vo Maribor e me|unarodno etablirana institucija so re~isi 50 godini tradicija. Vtori sme

po golemina i vtor najstar univerzitet vo Slovenija. Vo na{iot sostav se 17 fakulteti koi gi pokrivaat site

oblasti na studii i se rasporedeni niz cela Slovenija, {to e isto taka posebnost na Univerzitetot vo Maribor.

Golema poddr{ka na studiite nudi Univerzitetskata biblioteka Maribor i 13 fakultetski biblioteki, koi

zaedno imaat na raspolagawe pove}e od 1,7 milioni primeroci na materijali. Od 2016 godina, redovno sme

vklu~eni vo me|unarodnata rang-lista na najistaknati univerziteti i sme me|u ~etirite procenti na najdobri

univerziteti vo svetot. Dosega imame potpi{ano bilateralni dogovori Erazmus so pove}e od 500 stranski

univerziteti, a moème da se pofalime i so priznanieto Jabolko na kvalitet 2020 za uspe{nata prikazna vo

programata Erazmus+. Mnogu posebno mesto ima priznanieto so koe stranskite studenti go nagradija Univerzitetot

vo Maribor za blagosostojba na stranskite studenti na visokoobrazovnite institucii, kako i so nagradata

„Globalni nagradi za zadovolstvo na studentite 2019# vo kategorijata „Sevkupno zadovolstvo# na onlajn

portalot StudyPortals.

Univerzitetot vo Maribor go so~inuvaat:

Fakultet za ekonomija i biznis (EPF)

Fakultet za elektrotehnika, kompjuterski nauki i informatika (FERI)

Fakultet za energetika (FE, vo Kr{ko, edinica vo Velewe)

Fakultet za grade`ni{tvo, soobra}ajno inènerstvo i

arhitektura (FGPA)

Fakultet za hemija i hemiska tehnologija (FKKT)

Fakultet za zemjodelstvo i biosistemski nauki (FKBV) (prostorii

vo renoviraniot zamok Hompo{ vo seloto Pivola nedaleku od

Maribor)

Fakultet za logistika (FL, vo Ceqe, edinica vo Kr{ko)

Prirodno-matemati~ki fakultet (FNM)

Fakultet za organizaciski nauki (FOV, vo Kraw)

Fakultet za bezbednost (FVV, vo Qubqana)

Ma{inski fakultet (FS)

MATURANT


dekemvri 2023

23

MATURANT

Novogodi{en

Fakultet za zdravstveni nauki (FZV)

Filozofski fakultet (FF)

Medicinski fakultet (MF)

Pedago{ki fakultet (PeF)

Praven fakultet (PF)

Fakultet za turizam (FT, vo Breìce)

Vo dru{tvo so najdobrite

Dali znaete, deka nad nas vo vselenata kruì prviot slovene~ki nanosatelit TRISAT, koj celosno e sozdaden

na fakultet na na{iot univerzitet i deka i vtoriot satelit TRISAT-R ve}e e uspe{no lansiran? So sorabotkata

vo osnovaweto na nacionalniot superkompjuterski centar HPC RIVR, poddràvme novi oblasti na istra-

ùvawe i razvoj na novi uslugi zasnovani na principot na otvoren pristap, so pomo{ na prototipot na superkompjuterot

MAISTER. Iznao|awe re{enija za podobra idnina za idnite generacii e cel na mnogu istraùva~ki

proekti. Taka, Univerzitetot vo Maribor moè

da se pofali so va`niot pridones na svoite

fakulteti vo razvojot na avijacijata so elektri~en

pogon (HYPSTAIR) i prviot proben let

na vodoroden avion (MANERA), koj so godini ja

stava Slovenija na mapa kako vode~ka zemja vo

razvojot na odr`liva elektri~na avijacija, koja

}e ovozmoì odr`livo i poekonomi~no patuvawe.

Minatite epidemiolo{ki sostojbi pokaàa

golema potreba za pomo{ pri razli~ni bolni~ki

griì, {to dovede do pronajdokot na prvata

robotka FRIDA, razviena na Univerzitetot vo

Maribor, koja ve}e e od golema pomo{ pri gri-

àta za pacientite i pri posetite. Naskoro }e £

se pridruì i robotot Smiqan.

So prepoznatlivi uspesi na poleto na nau~noto

istraùvawe, postignati so sopstveno znaewe i tehnologija, Univerzitetot vo Maribor na toj na~in stoi

pokraj konkurentskite obrazovni i istraùva~ki institucii vo evropskiot i globalniot prostor.

Zo{to da studirate na Univerzitetot vo Maribor?

Odlukata za studirawe na Univerzitetot vo Maribor e vistinskata odluka, bidej}i nudi

PROGRAMI ZA DODIPLOMSKI I POSTDIPLOMSKI STUDII (QR-kod) i nivno izveduvawe

spored kreditniot sistem (EKTS). Sekoja studiska programa ovozmoùva interdisciplinarnost

kako del od najmalku 10 % izborni predmeti, {to zna~i deka za vreme na

studiite moète da izberete od slobodno izborni predmeti na najrazli~ni studiski programi

kako vo Slovenija, taka i vo stranstvo.

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Univerzitetot vo Maribor nudi niza mo`nosti za KARIEREN RAZVOJ. Se trudime, mladite so na{a pomo{

da ja sozdadat idninata {to ja sakaat. Silnata èlba za otkrivawe na novoto, nepoznatoto i qubopitnosta se

dobri sopatnici vo razvojot na karierata.

Sproveduvame i VONSTUDISKI AKTIVNOSTI OCENUVANI SO KREDIT za studenti na

studiski programi od prv i vtor stepen, koi imaat validen studentski status vo tekovnata

akademska godina. Prijavuvaweto se vr{i vo momentot na zapi{uvawe na povisoka godina,

a studentite moàt da izbiraat pome|u nastavni edinici od oblasta na razni sportski

aktivnosti, informati~ka pismenost, praksa i podgotovka na uspe{na aplikacija za

ambiciozni istraùva~ki proekti.

24

dekemvri 2023

[to vsu{nost zna~at vonnastavnite aktivnosti oceneti so kredit (nakratko KOOD), moète da vidite vo videa

na linkot so QR-kodot.

Nudime i monitoring na NAPREDOK VO STUDII, TUTORSKI SISTEM, RAZMENA NA

STUDENTI, PROEKTI, NATPREVARI i INOVATIVEN I LIÊN PEDAGO[KI PRISTAP.

Site detalni informacii za fakultetite, vidovite na studiski programi, vonnastavnite

aktivnosti i drugo, moè da se najdat na QR-kodot, koj ve nosi na veb-stranicata moja.UM

(QR-kod). Edna od mnogute prednosti na Univerzitetot vo Maribor e i toa {to nudime

mo`nost za SMESTUVAWE VO STUDENTSKI DOM.

Studentski dom pove}e od samo dom

Odlukata za izbor na fakultet e

prosledena so temelno razgleduvawe

kade }e bidete smesteni za vreme

na studiite. Prednostite od prestojot

vo eden od studentskite domovi

na Univerzitetot vo Maribor

se sekako blizinata na fakultetite,

centarot na gradot, Univerzitetskata

biblioteka vo Maribor,

sportskite objekti i posledno, no ne

i pomalku va`no, nezaboravniot period

vo ìvotot, koga se steknuvaat

mnogu prijateli i socijalni ve{tini

vo soìvot so drugi cimeri. Za mnogumina

studentskiot ìvot e eden od

najubavite periodi vo ìvotot. Studentskite

domovi na Univerzotetot

vo Maribor se rasporedeni na pet

atraktivni lokacii vo neposredna

blizina na fakultetite i centarot

na gradot, na studentite im

nudat 2 663 kreveti. Na studentite im ovozmoùvaat dobri uslovi za u~ewe, bidej}i sekoja soba ima internetpriklu~ok,

kabelska televizija, a mir i ti{ina moète da najdete vo prostoriite za u~ewe i vo kiberu~ilnicite

vo naselbata. Svoi prostori za mirno tvorewe imaat i studentite po muzi~ka i likovna pedagogija. Sportskiot

park na ulica „Gosposvetska# ima sportski tereni za fudbal i ko{arka, kako i golem fitnes-centar na

otvoreno, opremen so moderna oprema za ve`bawe.

Univerzitet prijatel na sportisti

MATURANT

Novogodi{en

Na Univerzitetot vo Maribor isto taka gi pottiknuvame aktivnostite na poleto na dvojni karieri za sportisti

i obrazovanie prilagodeno na sportistite. Taka, Univerzitetot vo Maribor e dobitnik na SERTIFIKAT ZA

PRIJATELSKO OBRAZOVANIE ZA SPORTISTI dodelen od Olimpiskiot komitet na Slovenija - Asocijacija

na sporstki sojuzi. Premnogu ~esto se slu~uva vrvnite sportisti na krajot na svojata kariera da se soo~at so

problemi vo gradeweto na nesportska kariera, bidej}i mnogumina go nemaat soodvetnoto obrazovanie i potrebnoto

iskustvo. Zatoa e va`no tie da se obrazuvaat dodeka aktivno se zanimavaat so sport. Univerzitetot vo

Maribor na sportistite im ovozmoùva prilagoduvawa koi im go olesnuvaat obrazovanieto i im pomagaat da go

postignat posakuvanoto profesionalno obrazovanie i pokraj toa {to se intenzivno vklu~eni vo vrven sport.

MATURANT


dekemvri 2023

25

MATURANT

Novogodi{en

Studenti za Univerzitetot vo Maribor

Vasilka Saklamaeva, prodekan za studentski pra{awa, FERI: Po tri godini ìveewe

i studirawe vo Maribor, ne samo {to zavr{iv fakultet, tuku re{iv da prodolàm

na magisterski studii. Blagodarenie na Univerzitetot vo Maribor i Fakultetot

za elektrotehnika, kompjuterski nauki i informatika, kako i na Studentskiot sovet, se

steknav so obrazovanie vo site oblasti koi me interesiraa. Zapoznav novi, razli~ni

grupi na lu|e i novi kulturi, koi go zbogatija moeto studentsko iskustvo ovde. Da se

bide student na Univerzitetot vo Maribor ima mnogu prednosti, i jas od srce vi prepora~uvam

samite da gi iskusite!

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Matej @nidari~, student na Medicinskiot fakultet: Imam pozitivno iskustvo so

studiraweto na Univerzitetot vo Maribor. Osobeno sum zadovolen od organizacijata

na studiite i od vonnastavnite aktivnosti {to gi nudi Univerzitetot. Vo slobodno

vreme, studentite moàt da u~estvuvaat na brojni nastani, kade {to go podobruvaat

svoeto studisko znaewe i se zapoznavaat so studenti so sli~ni interesi. Nema

studii {to se te{ki ako znae{ pravilno da upravuva{ so svoeto vreme.

VA@NI INFORMACII I DATUMI

Dodiplomski studii:

Prv prijaven rok: od sredina na fevruari do sredina na april 2024 god.,

Vtor prijaven rok: na po~etokot na septemvri 2024 god.

Postdiplomski studii:

Prv prijaven rok: od po~etok na mart do po~etok na maj 2024 god.,

Vtor prijaven rok: od po~etok na juli do po~etok na septemvri 2024 god.

Raste~kiot trend na prijavuvawe na kandidati od Severna Makedonija ukaùva na toa, deka studentite na

Univerzitetot vo Maribor se ~uvstvuvaat dobro, se dobredojdeni i zadovolni od izborot na studiski programi.

Vrz osnov na potpi{an dogovor, studiite na prv i vtor stepen se BESPLATNI za makedonskite studenti.

Za poedini studiski programi potrebno e poznavawe na slovene~ki jazik na odredeno nivo kako eden od uslovite

za zapi{uvawe. Nekoi studiski programi baraat ispolnuvawe na ovoj uslov pred zapi{uvawe prva studiska

godina, a nekoi pred zapi{uvawe vo vi{a godina na studirawe. Sertifikatite za poznavawe na slovene~kiot

jazik mora da se dostavat vo soglasnost so vremenskata ramka na postapkata za prijavuvawe i priem.

Informacii za toa koi studiski programi baraat ispolnuvawe na ovoj uslov za upis, moè da se dobijat od

tekovniot oglas za upis na konkretnata studiska programa.

Prijavata za upis se podnesuva na portalot eVŠ: https://portal.evs.gov.si/prijava/?lang=en.

Podetalni instrukcii za prijavata za upis kandidatite moàt da najdat na veb-stranicata na Ministerstvoto

za visoko obrazovanie, nauka i inovacii na Republika Slovenija (https://www.gov.si/drzavni-organi/ministrstva/ministrstvo-za-visoko-solstvo-znanost-in-inovacije/)

ili vo Visoko{kolskiot prijavno-informativniot centar na

Univerzitetot vo Maribor (https://www.um.si/vpis/Strani/default.aspx), kade vo poglavjeto za prijavuvawe za stranci

od zemji koi ne se ~lenki na EU moàt da se najdat site informacii potrebni za uspe{en upis:

https://www.um.si/vpis/tujci/Strani/default.aspx

Tehni~ka pomo{ za pra{awa pri popolnuvawe na elektronskata aplikacija obezbeduva Edinstveniot kontakt-centar

na Dràvnata uprava (E: ekc@gov.si, T: 080-2002 (vo rabotni denovi od 8.00 do 22.00), tel. za povici

od stranstvo: 00386 1 478 85 90).

Odgovori na su{tinski pra{awa za postapkata za aplicirawe i priem i za postapkata za priznavawe na obrazovanieto

}e ja dobie{ vo Visoko{kolskiot prijavno-informativen centar (T: 02/ 23 55 264 in 02/23 55 263

E: vpis@um.si, recognition@um.si, https://moja.um.si/Strani/default.aspx), koj so zadovolstvo }e odgovori na site tvoi

pra{awa i }e ponudi pomo{, osobeno za pra{awa za dokumentacijata koja e potrebna za sproveduvawe na postapkata

za prijavuvawe i priznavawe, za tvoite studii i prestoj vo Maribor da bidat osnov za eden od najubavite

periodi od tvojot ìvot.

Dodatni informacii za

studiraweto na Univerzitetot

vo Maribor }e najdete na moja.UM

Studentski

prira~nik

26

dekemvri 2023

Univerzitet na Primorska

vo Koper, Republika Slovenija

MATURANT

Novogodi{en

ZA UNIVERZITETOT

NA PRIMORSKA

Univerzitetot na Primorska (UP) e mlad, dinami~en,

inovativen i inkluziven univerzitet na slovene~koto

krajbre`je (Koper, Evropa), lociran pome|u granicite

so Italija i Hrvatska.

Kako tret po golemina slovene~ki

univerzitet, ima re~isi 6.000 studenti,

od koi re~isi edna pettina se me|unarodni

(22,6 %).

Postojano ja razviva i zbogatuva svojata

sodrìna, procesi i univerzitetsko

opkruùvawe, so {to go zgolemuva kvalitetot

na studiite i studentskoto iskustvo.

Se sostoi od 6 fakulteti koi

nudat 81 studiski programi, od koi 18 se

izu~uvaat na angliski jazik.

- Fakultet za humanisti~ki nauki (UP

FH[)

- Fakultet za menaxment (UP FM)

- Prirodno-matemati~ki fakultet i

informaciski tehnologii (UP FAMNIT)

- Fakultet za turizam - Turistika (UP FT[)

- Fakultet za zdravstveni nauki (UP FVZ)

- Pedago{ki fakultet (UP PEF)

Po 20 godini uspe{en razvoj, taa e silno vklu~ena na

MATURANT


dekemvri 2023

27

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

28

me|unarodno nivo, a nekoi oblasti se vo prvite redovi

na globalniot napredok vo istraùvaweto.

Me|u klu~nite dostignuvawa na UP se:

- Univerzitetot na Primorska e polnopravna ~lenka

na Evropskiot univerzitet Transform4Europe, {to nosi

dodatni mo`nosti za me|unarodno vklu~uvawe i razmena

na studenti.

- Formirawe na InnoRenew CoE, nezavisen, me|unarodno

priznat istraùva~ki institut, najgolemata drvena

zgrada vo Slovenija.

- Priem vo Evropskata mreà na inovativni visokoobrazovni

institucii (ENIHEI).

- Vospostavuvawe na Katedrata za tolkuvawe i obrazovanie

na UNESKO za promovirawe na holisti~ki

pristapi kon nasledstvoto.

Vo ovaa ìva i digitalno napredna univerzitetska

sredina, studentite imaat mo`nost interdisciplinarno

da gi pro{irat svoite kompetencii i znaewa, da

istraùvaat razli~ni kulturi i da uìvaat vo ìvopisnoto

jadransko krajbre`je.

Andrijana

Vesovska,

UP PEF

Jas sum treta godina

student na nasokata za

vizuelni umetnosti i

dizajn na Pedago{kiot

fakultet, pri Univerzitetot

na Primorska

vo Koper. Moeto vreme

na ovoj univerzitet e

navistina isklu~itelno,

i od s¢ srce gi ohrabruvam

onie {to razmisluvaat za me|unarodno obrazovanie

da go istraùvaat slovene~koto krajbre`je,

region koj, i pokraj negovata skromna golemina, nudi

bezbroj mo`nosti.

Ona {to navistina ja izdvojuva ovaa institucija e nejzinata

izvonredna umetni~ka programa, edinstvena od

vakov vid na Balkanot. Ovaa programa obezbeduva seopfatno

obrazovanie koe opfa}a razli~ni umetni~ki

disciplini, od skulptura i slikarstvo do sovremena

umetnost i film, vodeni od uspe{ni umetnici i profesori,

i vo prijatna atmosfera koja ovozmoùva li-

~en rast i gi postavuva temelite za uspe{na kariera.

Zabeleìtelen aspekt na na{eto obrazovanie ovde

dekemvri 2023

e ~estata sorabotka so lokalni brendovi i so samiot

fakultet. Ovie sorabotki ~esto se manifestiraat kako

prakti~ni proekti, vklu~uvaj}i kreirawe logoa,

posteri, mapi i mnogu pove}e. Fakultetot isto taka

nudi bogat spektar na vonnastavni aktivnosti, kako

{to se fotoklub, teatar, spisanieto „Pederon# i mnogu

pove}e. Vo ramkite na ovie aktivnosti ne samo {to

najdov nekoi od moite najdragi prijateli tuku i gi usovr{iv

moite jazi~ni ve{tini.

Za onie koi se zagrièni za smestuvawe, prepora~uvam

da gi istraàt opciite kako studentskiot dom

Prisoje ili da gi razgledaat oglasite na mojcimer.si.

Pokraj toa, sekoga{ koga }e se pojavat pra{awa ili

griì, sekoga{ moète da se obratite kaj u~enicite

tutori za nasoki. Ovie iskusni studenti se tuka za da

gi odgovorat va{ite pra{awa i da pomognat vo olesnuvawe

na va{ata tranzicija vo ovaa nova sredina.

Kostadinka

Todorova,

Univerzitet na

Primorska,

Fakultet za turizam

- TURISTIKA

Portoro`, nasoka

- Upravuvawe so

turisti~ki

pretprijatija

Menaxmentot e moeto

vtoro JAS, turizmot moja

pasija.

Vodena od èlbata za

uspeh, razmisluvaj}i za

mojata idnina, sekako deka osnoven preduslov vidov

vo kvalitetnoto obrazovanie. Samo kratko razgleduvawe

na sodrìnata i na obrazovnata programa na Fakultetot

za turisti~ki studii - Turistika, be{e dovolno

da zaklu~am deka toa e ona vistinskoto za mene.

Vedna{ po po~etokot na studiite uvidov deka voop-

{to ne sum pogre{ila, tuku naprotiv sleduvaa samo

niza na pozitivni iznenaduvawa i potvrda deka toa e

vistinskiot izbor.

Organiziranosta na nastavata e besprekorna, a dostapnosta

na profesorite na najvisoko nivo.

Studiite nudat {irok izbor na prakti~na nastava,

od razli~ni oblasti, pottiknuvaj}i ja inovativnosta i

kreativnosta na sekoj student, otvoraj}i {iroki horizonti

za sopstvena realizacija. Elektronskiot pristap

do obrazovanieto gi olesnuva administrativnite

proceduri, ovozmoùvaj}i im na studentite bezgri`nost

i celosna posvetenost na steknuvaweto novi znaewa

i ve{tini.

E-u~ilnica e mesto kade {to gi dobivame site informacii

potrebni za sekoj predmet, [IS e platforma

koja{to ni ovozmoùva prijava na ispiti, kolokviumi,

pregled na oceni i sli~no. Edinstven problem so

koj{to moè da se soo~ite vo prvite tri meseca e jazikot,

no Fakultetot ima re{enie i za ovoj problem,

postojat studenti takanare~eni - tutori, koj{to ve naso~uvaat

dokolku imate problem. Vo kratki crti ka-

àno problemi ne postojat, dovolna e samo iskrenost

i posvetenost.

MATURANT

Novogodi{en

Pavel

Jolakoski,

student vo treta

godina na

Univerzitetot na

Primorska,

Fakultet za matematika,

prirodni

nauki i informaciski

tehnologii

Koga }e ve prifatat

na univerzitetot,

sre}ni ste i vozbudeni,

a podocna

sfa}ate deka si

odite od doma, vo

druga dràva, preku iljada kilometri dale~ina. Sami

ste, ne go znaete jazikot, i ne znaete {to i kako }e bide.

Upla{eni ste. No, toj strav trae s¢ dodeka ne se

najdete vo avtobus poln so lu|e vo istata situacija kako

vas. Avtobus poln so studenti {to re{ile da studiraat

vo Slovenija.

Barem taka be{e za mene i za studentite od mojata

generacija. Zaglaveni vo period na pandemija, prvite

dve nedeli po vlezot vo Slovenija bevme zatvoreni vo

karantin, i edinstvena komunikacija so na{ite sosedi

ni be{e dovikuvaweto preku balkon.

Sekako sega toj period e zavr{en i studentite {to

doa|aat za prv pat vo Slovenija, se pre~ekani od na-

{ite volonteri na Orientaciskite denovi. Dve nedeli

polni so nastani {to se nameneti da gi zapoznaat

so gradot, zgradite na fakultetite i s¢ na s¢ so ìvotot

vo Slovenija. Razli~ni studentski organizacii se

organizatori na ovie nastani, i na toj na~in se zapoznavate

so niv i so nivnata uloga.

Moram da kaàm deka mi e ~est da bidam del od

nekolku od ovie organizacii i da im pomagam na novite

studenti da se prilagodat na noviot ìvot. A preku

programata za tutorstvo novite studenti mnogu lesno

moè da gi kontaktiraat student-tutorite koi se skoro

sekoga{ tuka da im pomognat za koj bilo problem.

Najmnogu mi se dopa|aat besplatnite sportski aktivnosti

{to se organizirani od Univerzitetot. Isto

taka, studentite imaat {ansa da se natprevaruvaat vo

razli~ni sportovi kako ko{arka, fudbal i odbojka na

univerzitetskite ligi.

Priznavam deka sum za~uden kolku dobro se prilagodiv

na ìvotot vo Slovenija, i kolku mnogu pove}e

mo`nosti mi nudi FAMNIT vo sporedba so sli~ni fakulteti

vo Makedonija. A iskreno smirenosta na Koper

kako grad, me privlekuva da ostanam.

Katerina Stojanova,

3. godina Fizioterapija,

1. stepen UP FVZ

Zdravo na site! Moeto ime e Katerina Stojanova i

doa|am od Radovi{, Makedonija. Najnapred sakam da vi

se zablagodaram za mo`nosta da bidam del od statijata

na studentski programi za spisanieto „Maturant# i

da napomenam deka toa za mene e ogromna ~est.

Kako {to znaete, vo tekot na ~etvrtata godina od

srednoto obrazovanie site maturanti koi planiraat

da go prodolàt svoeto obrazovanie se nao|aat na edna

raskrsnica. Raskrsnica koja vo najmala raka }e im

go odredi ìvotniot pat na rabotnoto pole. Pa, taka i

jas se najdov na taa raskrsnica. I pred da odlu~am koja

nasoka }e ja odberam vo glavata mi se mnoèa bezbroj

pra{awa, kako {to se: [to ponatamu? Kade bi bilo

najdobro da prodolàm so {koluvaweto, a i {to? Dali

da prodolàm na makedonskite univerziteti ili pak,

da prodolàm na nekoi od stranskite univerziteti?

Za na kraj site odgovori na tie pra{awa da me naso~at,

kon studirawe vo Slovenija, poto~no na Univerzitetot

na Primorska - Fakultet za zdravstveni nauki,

nasoka Fizioterapija.

Bi sakala da nabrojam nekolku od klu~nite raboti

poradi koi donesov odluka da prodolàm so obrazovanieto

vo Slovenija. Najnapred bi sakala da ja spomenam

programata za studirawe koja ja nudi samiot

fakultet (mene mi be{e od golemo zna~ewe fakultetot

da nudi dobra programa, koja gi opfa}a site potrebni

sferi na mojata struka), a isto taka moram da ja

spomenam i evropsko-priznatata diploma koja se

dobiva po zavr{uvaweto na studiite. Sledno {to sakam

da napomenam se mnogubrojnite beneficii koi gi

dobivaat studentite ovde, kako {to e besplatnoto

{koluvawe, bonovite za hrana (koi se od golemo zna-

~ewe za nas studentite), besplatnoto sportuvawe/rekreirawe,

kako i mo`nosta za razmena na studenti preku

razli~ni proekti i programi kako {to programata

ERASMUS+.

Otkako dobiv e-po{ta deka sum primena na Fakul-

MATURANT


dekemvri 2023

29

MATURANT

Novogodi{en

tetot, so netrpenie go o~ekuvav

denot da dojdam ovde i da vidam

dali navistina e taka kako {to

napomenav pogore. Prvata nedela

koga dojdov ovde t.e. nedelata

pred zapo~nuvaweto so predavawata,

od strana na samiot univerzitet

i ŠOUP (Študentska organizacija

Univerze na Primorskem) bea organizirani

najrazli~ni aktivnosti,

kako {to se Treasure hunt, pretstavuvawe

na zemjata od kade {to

doa|ame, zabavni igri, planinarewe,

koncert na studentski bendovi,

delewe na podaroci... i toa s¢

so cel, zapoznavawe me|u studentite

i zapoznavawe na studentite

so novata okolina. Nivniot naporno

vloèn trud i organiziranosta

da go napravat na{iot po~etok

polesen, pozitivno me iznenadija. I bez da ~uvstvuvam

grià na sovest, moàm slobodno da kaàm deka se

uveriv vo s¢ {to imav pro~itano i slu{nato za studiraweto

ovde. Isto taka, sakam da napomenam deka sum

prezadovolna od izborot i odlukata {to ja donesov da

prodolàm so obrazovanie ovde.

Mislam deka e vreme da gi spomenam i predavawata

koi se odvivaat so fizi~ko prisustvo, no ne se zadol-

ìtelni. Predavawata, ve`bite i seminarite se odvivaat

vo najdobar red, a za site nastanati izmeni vo

rasporedot, navremeno sme izvesteni. Komunikacijata

pome|u profesor - student i student - student e odli-

~na, voop{to ne se pravat podelbi pome|u studentite

od R. Slovenija i (nas) stranskite studenti. Toa e navistina

odli~no i za pofalba!

Vo ovoj del od mojata studentska prikazna sakam samo

u{te da dodadam deka po zavr{uvawe na dodiplomskite

studii vo plan mi se i postdiplomski studii,

koi isto taka planiram da gi prodolàm vo Slovenija.

No, s¢ u{te nemam odlu~eno dali na Univerzitetot na

Primorska - Fakultet za zdravstveni nauki ili na

nekoj drug univerzitet.

Sega e red da kaàm i zbor-dva

i za ìvotot vo Slovenija.

Najprvo bi sakala da spodelam

so vas deka sum VOODU[EVENA od

prirodata koja ja ima ovaa zemja.

More, planini, nebo...

Bukvalno s¢ e prekrasno. Slovenija

e zemja na mirot i zatoa moram

da spomenam deka mi nedostasuva

no}niot ìvot i „ùrkite# koi gi

imame vo Makedonija. Da ne ve za-

~udi ova, pa, da pomislite deka

nemame ìvot nadvor od fakultetot,

imame i se druìme, samo na

poinakov (pomiren) na~in od kaj

nas. Postojat bezbroj aktivnosti

koi moète da gi pravite dodeka

ste ovde. Sportuvawe, u~ewe stranski

jazici, volontirawe i {to li

u{te ne. Jas sega-zasega sportuvam i posetuvam ~asovi

po italijanski jazik.

Pred doa|aweto ovde se mislev mnogu dali da prestojuvam

vo privaten stan ili da apliciram za studentski

dom. I na krajot, sepak se odlu~iv za studentski

dom. Podnesov aplikacija i dobiv pozitiven odgovor.

Voop{to ne se kaam za ovaa odluka. Sekoj student bi

trebalo barem edna godina od studiraweto da bide vo

studentski dom i da gi oseti prednostite i negativnostite

od ìveeweto vo istiot. No, sekako prepora~uvam

da se razgledaat i mo`nostite za privatno smestuvawe.

Za kraj bi sakala da gi pottiknam site idni studenti

da gi sledat svoite èlbi i soni{ta, pritoa da ne

se pla{at od nepoznatoto i slobodno da se vpu{tat vo

nego. I dokolku s¢ u{te se vo nedoumica kade da go

prodolàt svoeto obrazovanie, da razmislat i za

mo`nosta da studiraat na nekoj od slovene~kite univerziteti.

So qubov,

Katerina Stojanova

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

30

dekemvri 2023

Univerzitet vo Nova Gorica - Republika Slovenija

Fakultet za

humanistika

Razmisluvaj

po{iroko

MATURANT

Novogodi{en

Na Fakultetot za humanistika na Univerzitetot vo Nova Gorica, sloganot

"Razmisluvaj po[iroko" ne e samo slogan, tuku i na~in na ìveewe

Vedna{ na zapadnata slovenska granica so Italija,

vo gradot Nova Gorica, se nao|a Fakultetot za humanistika,

na Univerzitetot vo Nova Gorica. Se smeta za

multikulturen i moderno orientiran fakultet, poznat

po negoviot unikaten pedago{ki i nau~en pristap

koj glasi „Razmisluvaj po{iroko#. Sloganot „Razmisluvaj

po{iroko# ne se odnesuva samo na geografskite

granici, tuku isto taka i na granicite koi{to se odnesuvaat

za razbiraweto na kulturite i jazicite, kako vo

minatoto, taka i denes.

Studentite na Fakultetot se zdobivaat ne samo so

znaewe bazirano na fakti, tuku razvivaat i sposobnost

za kriti~no razmisluvawe i da razberat razli~ni

tematiki povrzani so humanisti~kite nauki, ~esto

povrzani so problemi od sega{nosta. Nie im nudime

dodiplomski programi na Kulturna istorija i na Slovenistika,

isto taka magisterski programi na Humanisti~ki

studii, koi{to gi vklu~uvaat nasokite: Lingvistika,

Literaturni nauki i Istorii i kulturi na

prekugrani~ni prostori. Pokraj toa, na Fakultetot za

humanistika nudime me|unarodna magisterska programa

za Migracii i me|ukulturni odnosi, poddràna i

ovozmoèna od strana na elitnata programa za me-

|unarodna sorabotka za visoko obrazovanie, Erazmus

Mundus.

Edna od najdobrite raboti {to na{iot fakultet gi

nudi e individualniot pristap kon studentite. Takviot

pristap e od golema pomo{ i im ovozmoùva na studentite

da gi otkrijat i podobro da gi razvijat svoite

talenti, kreativnoto razmisluvawe, u~estvoto vo

prakti~nata obuka i aktivnoto u~estvo vo razli~ni

proekti kade {to otkrivaat i razvivaat novi znaewa.

Fakultetot stava golem akcent vrz identifikacijata

i steknuvaweto na prakti~no iskustvo, sposobnosti i

ve{tini koi{to }e im bidat od golema va`nost na studentite

vo nivnata kariera i barawe rabota.

Za onie koi{to sakaat da gi nadgradat svoite jazi~ni

ve{tini i za site studenti od stranstvo, Fakultetot

za humanistika im nudi neprocenliva mo`nost. Vo

Jazi~niot centar, studentite moàt besplatno da u~at

slovene~ki, no istovremeno, Fakultetot im nudi i mo-

`nost da u~at izborni jazici kako {to se germanski i

italijanski, koi{to se del od nastavnata programa. Na

ovoj na~in, nie gi podgotvuvame studentite za me|unarodna

kariera.

Me|unarodnata razmena e u{te edna va`na prednost

na studiraweto na Fakultetot za humanistika. Programata

ERAZMUS+ im dava mo`nost na studentite da

steknat iskustvo vo stranstvo, da gi pro{irat svoite

horizonti i da nau~at za novite kulturi. Pokraj toa,

MATURANT


dekemvri 2023

31

MATURANT

Novogodi{en

Fakultetot nudi mo`nost za steknuvawe dvojna diploma

so Univerzitetot Ca’ Foscari University vo Venecija, koj na

studentite im obezbeduva me|unarodno priznaeno obrazovanie.

Zaedno so italijanskiot grad Gorica, isto taka poznata

i kako Stara Gorica, Nova Gorica }e stane evropska

prestolnina na kulturata vo 2025 godina, obezbeduvaj}i

dopolnitelni mo`nosti za kulturna razmena i steknuvawe

iskustvo i otvoraj}i ja vratata za novi rabotni mesta. Edna

od pozabavnite prostorii vo Univerzitetot e i takanare~eniot

Salon 59, zaedni~ki prostor namenet za sostanoci

i za druèwa, i na studentite i na vrabotenite. Sobata

se koristi i kako rabotna soba i za sostanoci, razmena

na idei ili ednostavno za piewe kafe i uìvawe vo

prekrasnoto vreme. Site makedonski studenti koi odlu-

~ija da studiraat na Fakultetot za humanistika na Univerzitetot

vo Nova Gorica, ne se pokajaa, bidej}i ovaa odluka

be{e od golemo zna~ewe za niv, be{e navistina od

presvrtni~ki karakter. Brzo se integriraa vo op{testvoto

i se naviknaa na noviot na~in na ìvot i site zaedno

gradime silna i solidarna zaednica. Pokraj toa, blizinata

do italijanskata granica im ovozmoùva na studentite

da go istraùvaat prekugrani~niot prostor, od minatoto,

do sega{nosta i po{iroko.

Fakultetot za humanistika investira vo integritetot na

zaednicata. Ovde studentite ne se samo brojki, tuku del

od zaednicata koja gi povrzuva studentite i op{testvoto.

Studentite i personalot na u~ili{teto gradat idnina vo

koja znaeweto, razbiraweto i sorabotkata se od golemo

zna~ewe.

Ve pokanuvame da £ se pridruìte na na{ata dinami~na

zaednica i da stanete del od Fakultetot za humanistika

na Univerzitetot vo Nova Gorica. Ne

stanuva zbor samo za u~ewe, tuku i za

ìvotno iskustvo koe }e ja oblikuva

va{ata idnina, kako na li~en, taka i na

profesionalen plan.

Antim

Atanasoski

student na

Fakultetot za

humanistika

vo Nova Gorica

Jas go izbrav ovoj

fakultet i nasokata

Kulturna istorija poradi

mojot interes

{to go imam za istorijata

kako nauka i Antim Atanasoski

samite karierni mo-

`nosti {to bi mi se nudele kako rezultat na polo`bata

na samiot grad. Go pronajdov ovoj fakultet

(poto~no majka mi mi go prepora~a) sosema

slu~ajno go zabeleàla na Fejsbuk, a potoa se

steknav so pove}e podatoci od Studenskata referada

(kancelarija) pri Univerzitetot. Nema-

{e nekoi posebni problemi ili te{kotii povrzani

so preminuvaweto granici ili pak so dobivaweto

viza. Za prvpat dojdov vo gradot so mojot

tatko. Imav nekolku opcii za prestoj, no najpovolna

se pokaà studentskiot dom kade imam cimer

so koj mi odi muabetot. Isto taka nemam nekoj

pogolemi te{kotii so jazikot bidej}i slovene~kiot

i makedonskiot se sli~ni. Naj~esto zboruvam

angliski, makedonski, ili pak me{avina na

srpski i slovene~ki na ~asovite. Ima mnogu

stranski studenti, pa zatoa samoto mesto e dosta

multikulturno. Nova Gorica e dobro mesto bidej}i

e malo i s¢ e blisku. Italijanskiot del ima

duri pove}e kulturno nasledstvo i toplo prepora~uvam

da se poseti.

Univerzitet vo Maribor - Republika Slovenija

Fakultet za turizam

MATURANT

Novogodi{en

Fakultetot za turizam e eden od

17-te ~lenki na Univerzitetot vo

Maribor, koj e vtoriot po golemina

javen univerzitet vo Slovenija.

Sedi{teto na Fakultetot se nao|a

vo Breìce, malo grat~e vo blizina

na slovene~ko-hrvatskata granica,

vo blizina na Zagreb. Nudi

moderni i visokokvalitetni obrazovni

programi za turizam na site

tri bolowski nivoa. Na prv dodiplomski

stepen nudi dve studiski

programi, visoko{kolska stru~na

programa Sovremeni turisti~ki

praktiki i univerzitetska studiska

programa Turizam: sorabotka

i razvoj. Po zavr{uvaweto na dvete

programi, studentite moàt da

gi prodolàt svoite studii i na

magisterskata programa Turisti~ki

destinacii i doìvuvawa, a podocna

i na doktorskata programa Studii

za sovremen turizam.

Zo{to da go izberete

Fakultetot za turizam?

Turizmot, kako eden od najperspektivnite

i najbrzoraste~kite

ekonomski sektori, ima potreba od

kompetentni i obrazovani stru~waci

koi dobro go poznavaat raboteweto

na sektorot, a isto taka se

zapoznaeni i otvoreni za novosti

{to gi bara edna dinami~na turisti~ka

ekonomija. Fakultetot za

turizam na Univerzitetot vo Maribor

go nudi tokmu toa, bidej}i e

mnogu uspe{na istraùva~ka i obrazovna

institucija, so etablirani

eksperti i predava~i. Bidej}i e

pomala, „butik# institucija, Fakultetot

moè da se posveti na malku

poli~en pristap vo predavawata

na studentite.

Turizmot ne se u~i

samo od knigi

Studiraweto za turizam e vistinska

odluka za sekoj koj go privlekuvaat

patuvawa, saka da raboti so

lu|e, da otkriva novi kat~iwa, da

u~i stranski jazici, aktivno da go

pominuva slobodnoto vreme, da organizira

nastani, da se interesira

za drugi kulturi... Na Fakultetot

za turizam steknuvate {iroki znaewa

od razli~ni oblasti na turizmot,

so akcent na odr`liviot razvoj,

komunikacijata, digitalizacijata,

stranskite jazici... Pritoa, }e

ja povrzete teorijata so praksata,

bidej}i studentite gi posetuvaat

mnogu uspe{ni biznismeni za vreme

na predavawata, na terenskite ve-

`bi i tie samite se zapoznavaat so

turisti~ki znamenitosti i primeri

na dobri praktiki vo Slovenija,

Evropa i svetot. Studentite isto

MATURANT


dekemvri 2023

33

MATURANT

Novogodi{en

moàt besplatno da studiraat na

redovnite studiski programi na

slovene~ki jazik i da gi uìvaat

istite prava i povolnosti kako i

drugite redovni studenti vo

Slovenija (kako {to e pravoto na

subvencionirana ishrana, studentska

rabota, studentsko smestuvawe

i dr.).

So ogled na toa {to na Fakultetot

studiraat mnogu stranski studenti

od najmalku 10 zemji, obezbedeni

se i tutori za stranci, so cel

{to e mo`no polesno i pobrzo da se

asimiliraat vo novata sredina. Za

zapi{uvawe vo prva godina ne e

neophodno da se dokaè poznavawe

na slovene~ki jazik, no pred da se

zapi{at vo 2-ra godina, studentite

mora da pokaàt u~estvo na kurs po

slovene~ki jazik (nivo B1). Mo`no

e da se studira i na angliski jazik,

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

taka go zapoznavaat svetot

preku studentska razmena vo

stranstvo, studentski proekti

i ekskurzii. Bidej}i turizmot

ne moè da se u~i samo od knigi,

prakti~nata obuka (staìrawe)

e zadolìtelen del od

studiskite programi na dodiplomskite

studii. Na toj na~in

studentite se vrvno osposobeni

za rabota vo razli~ni oblasti

od turisti~kata ponuda i

vospostavuvaat kontakti so

rabotodavcite u{te za vreme

na nivnite studii.

Studii za turizam

za stranci

Poradi bilateralnata spogodba

pome|u dvete dràvi,

dràvjanite na S Makedonija

34

dekemvri 2023

no za ovaa forma na studirawe se

napla}a {kolarina.

Pove}e informacii

za studiraweto

Pove}e informacii za studiraweto

i prezentacii na studiite

moè da dobiete na veb-stranicata

www.ft.um.si, a moè i da kontaktirate

so Fakultetot na nekoj od

kontaktite podolu. Sledete gi raznovidnite

nastani na Fakultetot

i dinami~nite studii po turizam na

socijalnite mreì.

MATURANT

Novogodi{en

Pove}e informacii - www.ft.um.si:

Fakultetot za turizam na Univerzitetot vo Maribor

Cesta prvih borcev 3, Breìce, Slovenija

E-mail: ft@um.si in referat.ft@um.si

Telefon: 08 20 54 010

W: www.ft.um.si

Facebook: @fakultetazaturizem

Instagram: fakulteta_za_turizem

Tik Tok: @fakultetazaturizem

Prijavete se za izvestuvawa:

Studentski svedo[tva:

Dimitar Jovanovski,3-ta godina na univerzitetskata

studiska programa Turizam: Sorabotka i razvoj

Fakultetot za turizam nudi odli~na mo`nost za stranski studenti kako mene.

Maliot grad, profesorite, studiskata programa i op{tata atmosfera sozdavaat

sovr{ena sredina za studirawe i mo`nosti za va{ata idnina.

Jazi~nite barieri ednostavno ne postojat, profesorite se podgotveni i sakaat

da najdat na~in da komuniciraat so vas za da vi go dadat najdobroto mo`no

iskustvo na nivnite predavawa i prakti~ni obuki.

Ona {to najmnogu mi se dopa|a na Fakultetot e vrskata {to ja imame so na{ite

sou~enici i profesori. Bidej}i na{iot fakultet e mal, site se poznavame

li~no, {to ovozmoùva podobra komunikacija, razbirawe i u~ewe za vreme i

nadvor od na{ite studii. Na takov na~in studiraweto nosi prednosti kako nieden

drug fakultet.

MATURANT

Novogodi{en

Razgovor so prof. d-r Miglena Temelkova, rektor na

Univerzitetot za telekomunikacii i po[ti vo Sofija, Bugarija

prof. d-r

Miglena

Temelkova

rektor na

Univerzitetot za

telekomunikacii

i po[ti

vo Sofija

Interdisciplinarni

studii za

inèneri na

idninata

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Neodamna stanavte prviot profesor od Bugarija

so titulata „po~esen profesor# od Severna Makedonija.

Izvonredno priznanie. Kako dojde do toa

i kako go ocenuvate?

Koga odi{ po svojot pat ~esno, dijalo{ki, partnerski,

so doverba vo drugata strana - toa se ceni. So

na{ite kolegi i prijateli od Univerzitetot „Skopje#,

najprvo sozdadovme mnogu dobri, zaemno korisni

partnerski odnosi, go trasiravme patot za zaedni~ki

obrazovni produkti, za zaedni~ki doktorski programi,

gi zapi{avme prvite doktorandi od Severna

Makedonija. Gledame vo edna nasoka i ja imame za

cel interdisciplinarnosta vo osnovata na na{ata

zaedni~ka dejnost. Taka vsu{nost, tokmu po toj pat,

se stigna do ovaa odlika „po~esen profesor# na Makedonskiot

univerzitet „Skopje#.

Ovaa titula ja prifa}am kako priznanie, no i kako

odgovornost pred idnite bugarsko-makedonski odnosi

vo oblasta na visokoto obrazovanie. Nie so

kolegite, bez somnenie dokaàvme deka, tamu kade

{to politi~arite ne moàt da postignat napredok,

obrazovanieto gradi most na dvete strani na granicata

i sozdava blagoprijatna klima za partnerstvo i

napredok.

Ne edna{ ste izjavile, deka mora postojano da

se u~i i da se podobruva znaeweto. Kako go ocenuvate

sistemot na visokoto obrazovanie vo Bugarija,

no i li~nata motivacija na mladite da studiraat

i da se razvivaat vo nivnite zemji?

Poslednive godini otkrivam, deka bugarskoto visoko

obrazovanie ne e polo{o od ona vo mnogu drugi

evropski dràvi. Toa go dokaùvaat i mnogute mladi

lu|e koi se vra}aat vo Bugarija, tokmu za magisterski

studii, iako imaat diplomirano na stranski univerziteti.

Bugarskoto visoko obrazovanie doprva dokaùva

deka e konkurentno i sposobno. Voveduvaweto na

interdisciplinarnosta na nekoi univerziteti, vrskata

so biznisot, staìraweto i praksata vo procesot

na u~eweto, go pravi mnogu poadekvatno na potrebite

na biznisot i na ekonomskiot sistem.

So {to e unikatno studiraweto na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti?

36

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

najetabliranite svetski kompanii.

Taa inovativnost be{e zabeleàna i vo stranstvo

i denes Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti e

edinstvenoto dràvno visokoobrazovno u~ili{te

prifateno kako polnopraven ~len na Evropskata

asocijacija za profesionalno visoko obrazovanie -

EURASHE, edna od pette koi ja formiraat evropskata

politika vo oblasta na visokoto obrazovanie.

Na{ite klu~ni konkurentski prednosti se pet:

unikatni specijalnosti bez ekvivalent vo druga bugarska

visokoobrazovna institucija, balans pome|u

teorijata i prakti~nite znaewa, umeewa i kompetencii

{to gi gradime kaj studentite za vreme na nivnite

studii, kompletna obrazovna paleta na site obrazovni

i kvalifikaciski stepeni „stru~en diplomiran#,

„diplomiran# i „magister# i obrazovniot i

nau~en stepen „doktor#, koi retko se sre}avaat vo

drugite bugarski visokoobrazovni institucii vo taa

svoja celosna sevkupnost, interdisciplinarnost i

realno prisustvo na biznisot vo obrazovanieto.

25 % od akademskiot kadar na na{iot univerzitet

se eksperti od praktikata. Kaj nas e utvrdena tradicijata

na najgolemite telekomunikaciski i IT-kompanii

- lideri na pazarot na globalno nivo, da gi

vlku~uvaat svoite eksperti vo realniot proces na

u~ewe, da obezbeduvaat sproveduvawe na praksata i

staìraweto. Taka, na{ite studenti se podgotveni

za barawata na nivnite rabotodavci i ~esto zapo~nuvaat

da rabotat u{te dodeka sedat vo studentskata

klupa. 83 % od na{ite studenti rabotat i studiraat,

no rabotat vo svojata specijalnost vo nekoi od

Minatata godina za prvpat na Univerzitetot za

telekomunikacii i po{ti zapo~na obukata za interdisciplinarni

specijalnosti. Kaète ni pove}e,

{to go pottikna nivnoto voveduvawe i kakva

e idninata na ovie specijalisti?

Denes, ~istiot inèner ve}e ne e potreben na pazarot

na trudot. Potrebni se inèneri so znaewa vo

medicinata za da moàt, na primer, da proizveduvaat

i zadviùvaat ve{ta~ki zglobovi i organi. Potrebni

se inèneri so znaewa vo avijacijata, za da

moàt da konstruiraat novi bespilotni letala. Seto

ova, vo poslednite godini, ne preobrazi vo inovativen

butikov univerzitet so unikaten obrazoven

profil, so mnogu visok kvalitet na obrazovnata usluga,

so mnogu silna realizacija na studentite na

pazarot na trudot. Kako primer }e poso~am deka

Univerzitetot za telekomunikacii i po{ti, spored

podatocite na sistemot za rejting, e tret me|u site

52 visokoobrazovni institucii vo na{ata zemja, po

pridones vo osiguritelniot sistem, {to e sigurno

znak za realizacijata na na{ite diplomci.

Specijalnostite kako „Proektirawe na softver vo

medicinata#, „Telemedicina#, „Digitalno pretpriemni{tvo

i visoki tehnologii#, „Digitalna javna administracija#,

„Komunikaciski sistemi za organizacija

na vozdu{niot transport#, „Kiberbezbednost na

visokite tehnologii#, „Komunikaciski mreì i kiberistraga#,

odamna se na{ata vizit-karta. Toa se

specijalnosti koi obu~uvaat za profesii na idninata,

koi gi davaat inènerite na idninata. Toa se in-

ènerite koi }e go navigiraat vodu{niot soobra}aj,

koi }e gi sozdavaat materijalite za ve{ta~ki organi,

koi }e zadviùvaat ve{ta~ki organi i zglobovi,

koi }e ja odrùvaat opremata za realizacija na pregledi

i dijagnostika od dale~ina, }e go odrùvaat i

organiziraat elektronskoto administrativno opsluùvawe

od eden {alter, }e rabotat vo digitalni-

MATURANT


dekemvri 2023

37

MATURANT

Novogodi{en

ot deloven prostor, no vo site slu~ai nivnata rabota

}e im nosi visoka dodadena vrednost na ekonomskite

sistemi.

Nie sme prvata visokoobrazovna institucija vo

Bugarija koja gi vovede interdisciplinarnite studiski

programi, ne poradi proekt na EU ili dopolnitelno

finansirawe, tuku zatoa {to sme svesni

{to £ treba na ekonomijata i na pazarot na trud.

Odamna kaj nas, idnite studenti se natprevaruvaat

za sekoe mesto, i ~esto nekoi od niv ostanuvaat nadvor

od posakuvanata specijalnost. Ova nesomneno e

pokazatel za kvalitetot na obrazovnata usluga {to

ja davame i najgolemoto priznanie od idnite studenti

koi se natprevaruvaat da bidat primeni kaj nas.

Golem del od studentite na Univerzitetot za

telekomunikacii i po{ti ostanuvaat da rabotat

vo Bugarija. Toa e zabeleìtelen uspeh. Edna od

pri~inite e {to del od profesorite se lu|e od

biznisot, koi obezbeduvaat mo`nosti za realizacija

na studentite. No dolgoro~no gledano - kolku

od niv bi odbrale akademska kariera na primer,

ili pak vo kraen slu~aj }e si ja probaat {ansata

vo stranstvo?

Da, to~no e deka na{ite studenti se realiziraat i

toa i so visoki primawa, vo Bugarija. Toa e vidlivo

i od podatocite za pridonesot na Univerzitetot za

telekomunikacii i po{ti vo sistemot za socijalno

osiguruvawe na Bugarija. Ovie mladi lu|e se svesni,

deka nivniot trud i tuka moè soodvetno da bide

vrednuvan, deka mu se potrebni na bugarskiot ekonomski

sistem i deka imaat adekvatni znaewa, ve{tini

i kompetencii da odgovorat na sekoj predizvik na

nivnite rabotni mesta. Toa e postignato blagodarenie

na kolegite - eksperti od biznisot, i blagodarenie

na kolegite - teoreti~ari, koi posvetija desetici

godini na razvojot na Univerzitetot za telekomunikacii

i po{ti. So drugi zborovi, balansiraniot

spoj na teorijata i praktikata, im ja dava nespornata

realizacija na pazarot na trudot na na{ite

studenti i diplomci.

Del od niv ostanuvaat na rabota i na univerzitetot.

Kako primer }e poso~am, deka }e nazna~ime dvajca

na{i diplomci da rabotat kako predava~i. Toa se

mladi lu|e koi ja izbraa akademskata kariera kako

svoj pat, i pokraj niskite primawa.

Re~isi nema na{i studenti i diplomirani koi izbrale

stranstvo kako mesto za profesionalna realizacija

i ìvot.

Pretstoi gradba na kampus na Univerzitetot za

telekomunikacii i po{ti. Kako se realizira proektot?

Se nadevame deka }e se realizira i }e bide od

maksimalna polza za na{ite studenti, koi se nad

1.600, a vo poslednite godini sme edinstveniot univerzitet

vo Bugarija, koj go zgolemuva brojot na svoite

studenti od inènerskiot profil. T.e. velam,

deka na{iot potencijal za rast e dobar i sekoja {pekulacija

deka malite univerziteti se neprepoznatlivi,

zagubari i nerentabilni, pri dobar menaxment,

zvu~i nerealno.

Kakov e profilot na studentite na Univerzitetot

za telekomunikacii i po{ti i kako uspevate

da gi motivirate?

Na{ite studenti se mladi lu|e na vozrast od 18 do

27 godini. Mnogu se motivirani i mnogu èlni za

uspe{na profesionalna realizacija. Motivacijata e

dvostran proces pome|u studentite i profesorot -

tie zaemno se motiviraat i ja provociraat sopstvenata

kreativnost, analiti~nost i intelekt. Na{ite

studenti vloùvaat napori vo procesot na u~ewe i

u~estvuvaat na razni natprevari za kiberbezbednost,

na hakatoni posveteni na vselenata, na natprevari

organizirani od na{ite delovni partneri.

Kako primer }e poso~am deka 5 na{i studenti se

stipendisti na tehnolo{kiot gigant Huavei.

[to bi sakale da zemat studentite od Va{eto

li~no iskustvo i pat?

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

38

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

Upornosta i ~uvstvo za spravedlivost, bidej}i preku

upornost go postignuvame nedosti`noto, a preku

spravedlivost, ja davame nade`ta za idninata.

Za magisterskata programa „Digitalno liderstvo#

postoi isklu~itelno golem interes. So {to se istaknuva

ovoj tip na lider i dali e negova idninata?

Digitalniot lider gi integrira osnovnite karakteristiki

na liderot, za koi ve}e zboruvavme, no toj

ja realizira svojata dejnost vo digitalna okolina, go

obedinuva trudot na me|unarodni timovi. T.e. toj e

nositel i na dopolnitelni osnovni kvaliteti, svojstveni

za vremeto vo koe ìveeme. Ovoj tip na lideri

se adekvatni na s¢ podigitaliziranata sredina

i sozdavaat ekonomska dodadena vrednost od nov

tip. Da ne zaboravime sepak, deka najbogatite kompanii

momentalno se virtuelni i nemaat realni fizi~ki

aktivi. Toa pokaùva, deka takviot tip na lideri

}e im bidat s¢ pove}e potrebni na kompaniite,

na instituciite i na administracijata.

MATURANT

Novogodi{en

TEHNI^KI UNIVERZITET - SOFIJA, BUGARIJA

Profesor

d-r in`.

Ivan Kralov

rektor na

Tehni~kiot

univerzitet

- Sofija

Prepoznatliv evropski univerzitet

za idnite generacii

Rektor, prof. d-r in`. Ivan Kralov, i site profesori, vraboteni, studenti

i doktorandi, se ambicirani i sigurno ~ekorat po patot na realizacijata na

ovaa cel, sledej]i go mototo "Zaedno da izgradime eden etabliran evropski

univerzitet za slednite generacii#

Tehni~kiot univerzitet - Sofija e vode~ka visokoobrazovna

tehni~ka institucija vo zemjata i

vo regionot. Osnovan e vo 1945 godina, a za re~isi

80 godini ima obrazovano nad 160.000 inèneri i

ja ima izgradeno tehni~kata elita na op{testvoto.

Univerzitetot ima 14 fakulteti, od koi 3 se

na stranski jazici - germanski, angliski i francuski,

koi dodeluvaat dvojni diplomi, 2 filijali

vo Plovdiv i Sliven, 2 kolexi i 2 sredni

u~ili{ta vo negovata struktura. Vo momentov na

Univerzitetot rabotat pove}e od 700 profesori,

studiraat pove}e od 11.500 studenti, od koi 750

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

40

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

Profesor d-r in`. Ivan Kralov

oficijalno stapi na dol`nost

rektor na Tehni~kiot univerzitet - Sofija

Na oficijalna ceremonija vo salata „Prof.

Cvetan Lazarov#, pretsedatelot na Generalnoto

sobranie na Tehni~kiot univerzitet - Sofija,

prof. d-r in`. Georgi Todorov, gi dade rektorskite

insignii, togata i lanecot so amblemot, na

prof. Kralov, simbolite koi davaat sila, zdravje

i prosperitet, da go vodi univerzitetot napred vo

sledniot ~etirigodi{en mandat.

Prof. d-r in`. Ivan Kralov vo vtor mandat }e

bide rektor na Tehni~kiot univerzitet vo Sofija.

Prof.Todorov vo svojot kratok govor istakna deka

izminatiot mandat be{e so mnogu predizvici, no

istovremeno e izgradena isklu~itelno bogata istraùva~ka

i laboratoriska baza, postignati se

mnogu dostignuvawa vo nau~noistraùva~kata dejnost,

a nagraduvawata na profesorite i vrabotenite

se zna~itelno zgolemeni. „Osnovniot kapital

na Tehni~kiot univerzitet - Sofija se predava~ite,

site onie koi rabotat, nau~nicite, vrabotenite,

motivirani da staneme evropski univerzitet

so visoki nau~noistraùva~ki celi i dostignuvawa.

Ve}e sme vo mreàta na Evropskiot

univerzitet za tehnologija EUt+ i toa ni dava samodoverba

da se razvivame ponatamu i se pouspe-

{no. Da imame zdravje, uspeh i da ja napravime

svetla idninata za na{iot univerzitet#.

Prof. Todorov potoa mu dade zbor na prof. Kralov,

koj gi pozdravi ~lenovite na Akademskiot sovet,

dekanite na fakultetite i vrabotenite, prisutni

vo salata.

„Po~ituvani kolegi, profesori, vraboteni, studenti,

doktoranti i specijalizanti,

Za mene e izvonredna ~est {to go imam zadovolstvoto

i va{ata poddr{ka da prodolàm povtorno,

da bidam na ~elo na Tehni~kiot univerzitet -

Sofija. Za mene toa ne e samo kauza, ne e samo misija,

tuku su{tinski del od mojot ìvot. Sakam da

vi se zablagodaram za poddr{kata {to mi ja dadovte,

davaj}i mi mo`nost po vtor pat da ja izvr{uvam

ovaa funkcija, rektor so vtor mandat. Sakam

da vi ~estitam i za toa {to se angaìravte aktivno

da rabotite za univerzitetot, za idninata na

dràvata i za bugarskoto op{testvo. Za mladite

lu|e koi }e stanat specijalisti, koi utre }e bidat

dviè~kata sila na na{ata dràva, na na{ata

ekonomija, koi }e go gradat i nadgraduvaat ona {to

nie dosega go postignavme. Razvivaweto na inènerskite

nauki koi gi ima ~ove{tvoto, i koi ni se

potrebni vo idnina. U{te mnogu zborovi moè da

se kaàt, za ona {to pominalo. Del od postignuvawata

bea spomenati i od prof. Todorov, no ne

pomalku se zada~ite pred nas {to ostanuvaat da

se re{avaat i vo idnina. Ubeden sum deka so zaedni~ki

sili i èlba, }e postigneme u{te podobri

rezultati vo sledniot mandat. Ostanuva samo da

si posakame zdravje, zdravje i pak zdravje. Na dobar

~as i mnogu godini na site!

Po oficijalniot del od ceremonijata, prof. Todorov

gi pretstavi ~lenovite na novoizbraniot

Akademski i Kontrolen Sovet. Tajno glasaa i gi

izbraa novite prorektori:

Prof. in`. Georgi Venkov - prorektor

za akademska dejnost, akreditacija

i akademski kadar;

Prof. Lidija Galabova - prorektor

za me|unarodna dejnost i integracija;

Doc. in`. Rosen Radonov - prorektor

za elektronsko upravuvawe i

koordinacija;

Doc. in`. Elica Gieva - prorektor

za nau~ni i primeneti dejnosti.

Za direktor na filijalata na

Tehni~kiot univerzitet - Sofija

vo gradot Plovdiv be{e izbran

doc. d-r Nikola [akev.

Rektorot na Tehni~kiot univerzitet

- Sofija, prof. in`. Ivan

Kralov, im ~estita{e na novoizbranite

prorektori i na direktorot

na filijalata na Univerzitetot vo Plovdiv.

Vo fevruari, Univerzitetot }e bide doma}in na

sostanok na pretstavnicite od Evropskiot tehnolo{ki

univerzitet, Eut+. „Va`nosta na ovaa sredba

e od osobeno zna~ewe#, istakna prof. Kralov.

„Vtorata etapa od ovoj proekt e ve}e fakt, a odgovornosta

da bideme lideri vo tehni~koto obrazovanie

ne obvrzuva u{te pouporno i vo pogolem

obem da gi razvivame inènerskite nauki na svetsko

nivo. Prioritet ne e samo u~eweto na stranski

jazik, tuku i privlekuvaweto na stranski studenti.

Za taa cel }e vloìme napori, za da gi razvieme

ovie predizvici. Maksimalno da gi ispolnime

barawata na novite uslovi i so mnogu pogolema

sila i so pogolema efektivnost da ja zapo~neme

na{ata kampawa za privlekuvawe stranski

studenti#.

MATURANT


dekemvri 2023

41

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

se stranski, kako i pove}e od 300 doktorandi.

Osnovnata misija na TU - Sofija e da podgotvuva

visokokvalifikuvani specijalisti koi }e gi

imaat potrebnite znaewa, ve{tini i kompetencii

za re{avawe na aktuelnite problemi na na{eto

vreme - digitalnata tranzicija, zelenata ekonomija,

za{titata na ìvotnata sredina,

energetskata efikasnost,

zdravstvenata za{tita i dr. TU -

Sofija obrazuva studenti vo najsovremenite

oblasti na naukata -

inteligentni sistemi i ve{ta~ka

inteligencija, kiberbezbednost,

analiza na podatoci, informati~ki

i komunikaciski tehnologii, robotika,

mehatronika, avijacija,

energetika i dr.

Spored Rejting sistemot na univerzitetite

za 2023 godina, Tehni-

~kiot univerzitet - Sofija povtorno

e lider vo {est profesionalni

oblasti - „Ma{insko inènerstvo#,

„Elektrotehnika, elektronika

i avtomatika#, „Komunikaciska i

kompjuterska tehnika#, „Energetika#, „Transport,

brodska plovidba i avijacija# i „Op{to inènerstvo#.

Tehni~kiot univerzitet - Sofija e edna od sedumte

istraùva~ki visokoobrazovni institucii

vo Bugarija, u~estvuva vo tri novosozdadeni centri

za vrvni postignuvawa i dva centri za kompetentnost.

Najzna~aen od niv e Nacionalniot centar

za mehatronika i ~isti tehnologii, a vo negoviot

kampus „Studentski grad# na teritorijata

na TU - Sofija, se izgradeni 16 laboratorii so

oprema od najvisoko svetsko nivo. Izgraden e Centar

za digitalni tehnologii vo ramkite na proektot

„Univerziteti za nauka, informatika i tehnologii

vo e-op{testvoto (UNITe)#.

TU - Sofija e del od Evropskiot tehnolo{ki

univerzitet EUt+, koj obedinuva devet univerziteti

od razli~ni zemji. Vo ramkite na inicijativata

„Evropski univerziteti# na programata

„Erazmus+# za vtorata faza na EUt+, }e bide obezbedeno

zna~itelno finansirawe od 14,4 milioni

evra do 2027 godina, a TU - Sofija

}e ima zna~ajna uloga vo nejzinata

realizacija.

Tehni~kiot univerzitet - Sofija

- bugarskiot lider vo tehni~kata,

tehnolo{kata i inovaciskata sfera,

si postavuva strate{ka cel da se

etablira kako prepoznatliv evropski

univerzitet za slednite generacii.

Glavnite politiki {to }e se sprovedat

za da se postigne ovaa cel se:

- Podigawe na kvalitetot na obrazovanieto

i nau~nite istraùvawa -

}e bidat aktualizirani nastavnite

programi vo soglasnost so barawata

na pazarot na trudot, }e se nudat

interdisciplinarni specijalnosti,

}e se implementiraat inovativni

nastavni metodi, vklu~uvaj}i digitalno

u~ewe i prakti~no orientirano

u~ewe;

- Etablirawe kako evropski tehni~ki

univerzitet - preku gradewe

42

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

javnost na procesite na odlu~uvawe, izgradba na

nova mediumska politika, postojan dijalog so

studentite, profesorite, vrabotenite i drugite

zainteresirani lica;

- Ramnopravnost i odr`liv razvoj;

- Etablirawe na va`nosta na filijalite, kolexite

i srednite u~ili{ta vo strukturata na

Univerzitetot;

- Podobruvawe na socijalnata, sportskata i

kulturnata dejnost.

na novi me|unarodni sorabotki vo oblasta na

obukata i nau~nata dejnost, zaedni~ki me|unarodni

proekti i programi, sozdavawe na evropski

centar za tehnolo{ki transfer;

- Privlekuvawe i poddr{ka na mladi predava-

~i i istraùva~i vo obrazovnata i nau~nata dejnost;

- Privlekuvawe studenti, vklu~itelno i

me|unarodni - poddr{ka na ranata profesionalna

orientacija na studentite i nivnata motivacija

za studirawe na TU - Sofija, podobruvawe

na kvalitetot na ìvotot i obrazovanieto na

studentite, ohrabruvawe na nivnoto u~estvo vo

celokupniot ìvot na Univerzitetot;

- Podobruvawe na administrativnoto upravuvawe

i usluga - zabrzana tranzicija kon elektronski

protok na dokumenti i „edno{alterska#

usluga;

- Informiranost i javnost - transparentnost i

Vo noviot ~etirigodi{en mandat, rakovodstvoto

na Tehni~kiot univerzitet - Sofija, na ~elo

so negoviot rektor, prof. d-r in`. Ivan Kralov,

i site profesori, vraboteni, studenti i doktorandi,

se ambicirani i sigurno ~ekorat po patot

na realizacijata na ovaa cel, sledej}i go mototo

„Zaedno da izgradime eden etabliran evropski

univerzitet za slednite generacii#.

MATURANT

Novogodi{en

Stopanskata akademija "D. A. Cenov# - Svi[tov

prof. d-r

Marijana

Boìnova

rektor na

Stopanskata

akademija

"D. A. Cenov#

- Svi[tov

Akademijata vo Svi{tov e podgotvena

za predizvicite na digitalnata era

vo visokoto obrazovanie

Stopanskata akademija „D. A. Cenov# - Svi{tov e

me|u prvite visokoobrazovni institucii koja vovede

u~ewe na dale~ina u{te vo dale~nata 1999 godina.

Toga{ toa be{e samo za magisterski studii, no sega

ve}e nekolku godini nudime u~ewe na dale~ina i za

dodiplomskite studii. Na{eto dolgogodi{no iskustvo

vo u~ewe na dale~ina, razvojot na multimedijalni

materijali za u~ewe i tehnologii za sproveduvawe na

procesite na onlajn ispituvawe, ni ovozmoì mnogu

brzo i bez osoben napor da se prefrlime na celosno

onlajn reìm na u~ewe, koga se pojavi krizata COVID-

19. Denes, platformata za e-u~ewe na SA „D. A. Cenov#

(dl.uni-svishtov.bg) opfa}a 2.299 studiski kursevi,

215.858 test-edinici, ispitni pra{awa i zada~i, kako

i 425 virtuelni u~ilnici. Spored ovie pokazateli,

Akademijata e na prvo mesto vo zemjata i obezbeduva

najseopfatno obrazovanie na dale~ina od oblasta na

ekonomijata, administracijata i menaxmentot. Vo toj

kontekst, povratnite informacii od na{ite studenti

za tehnologijata na na{eto onlajn u~ewe se isklu~i-

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

44

dekemvri 2023

Akademijata ima partnerstva so nad 200 stranski

univerziteti i so pove}e od 100 firmi, banki, osiguritelni

dru{tva, softverski kompanii, rabotodava~ki

i nevladini organizacii, nacionalni sindikati,

ministerstva, dràvni agencii.

Dodiplomski studii

MATURANT

Novogodi{en

telno pozitivni. Zatoa, ne slu~ajno dosega imame desetici

iljadi studenti koi u~ele na dale~ina, a minatata

godina zabeleàvme zgolemuvawe od 20 % na

brojot na onie koi sakaat da studiraat na dale~ina na

dodiplomski studii. Seto toa me ispolnuva so optimizam,

deka svi{tovskata akademija e podgotvena da

odgovori na predizvicite na digitalnata era vo oblasta

na visokoto obrazovanie.

Stopanska akademija „D. A. Cenov#

- 87 godini tradicii i inovacii

vo visokoto obrazovanie po ekonomija

Stopanskata akademija „Dimitar A. Cenov# e edna od

najstarite visokoobrazovni institucii vo Bugarija.

Osnovana e so ukaz na car Boris III na 8 noemvri 1936

godina kako rezultat na donacijata na golemiot bugarski

postosloboditelen trgovec Dimitar Apostolov -

Cenov. Denes, svi{tovskata akademija, koja ima obu~eno

nad 150.000 ekonomisti, e avtoriteten obrazoven,

nau~en i istraùva~ki centar koj podgotvuva visokokvalifikuvani

kadri za potrebite na nacionalnoto

stopanstvo i za globalnata ekonomija koja e vo dinami~en

razvoj. Akademijata vo Svi{tov obezbeduva

obuka od oblastite „Ekonomija# i „Administracija i

menaxment#, za obrazovnite stepeni „diplomiran#,

„magister# i „doktor#. Na ~etirite fakulteti - „Finansii#,

„Stopanska ot~etnost”, „Menaxment i marketing”

i „Proizvodstven i trgovski biznis#, studentite u~at

vo forma na redovno, vonredno i u~ewe na dale~ina.

Studentite na Stopanskata akademija od Svi{tov dobivaat

solidna stru~na teoretska i prakti~no-primenliva

obuka spored nastavni programi razraboteni

zaedno so biznisot i so dràvnata administracija.

Diplomata i evropskiot prilog na diplomata {to gi

dobivaat diplomiranite studenti na Stopanskata

akademija, se priznaeni vo Evropskata Unija, SAD i vo

Kanada.

Na dodiplomskite studii na Stopanskata akademija

„D. A. Cenov# se izveduvaat 24 studiski programi od

oblastite na finansii, smetkovodstvo, osiguruvawe,

socijalna rabota, turizam, pretpriemni{tvo, menaxment,

trgovija, marketing, me|unarodni ekonomski odnosi,

delovna informatika, delovna statistika, finansiska

kontrola i dr. Na nekoi od ovie studiski

programi predavawata se na stranski jazik, a kompleten

i aktuelen spisok so niv, moè da se najde na

www.uni-svishtov.bg/kskb, kade {to moè da se podnesat

i dokumentite za aplicirawe.

Me|u glavnite prednosti za svi{tovskite studenti

se kvalitetnoto i moderno obrazovanie vo akademski

grad, niskite semestarski taksi, sovremenata materijalna

baza, renoviranite studentski domovi so mnogu

povolni uslovi za koristewe, dostapnosta na finansiska

poddr{ka i stipendii od univerzitetskata fondacija,

mo`nostite da u~at na stranski jazik i

me|unarodnata mobilnost.

Magisterski programi

Akademijata vo Svi{tov nudi 44 magisterski programi

vo site aktuelni oblasti na sovremenata ekonomija

za diplomirani studenti na ekonomski i neekonomski

specijalnosti, kako i programi za diplomirani

studenti na stepen „diplomiran stru~en#. Nekoi od niv

se na angliski jazik, nekoi se zaedni~ki programi so

drugi visokoobrazovni institucii i so spogodba za

dvojna diploma so stranski univerziteti. Kompletna

lista i detalen opis na programite za magisterski

studii se dostapni na www.uni-svishtov.bg/kskm. Magisterskite

studii se izveduvaat po raspored koj im odgovara

na studentite, so fleksibilna i odloèna {ema

za pla}awe na semestarskite taksi.

Doktorski programi

Vo obrazovniot i nau~en stepen „doktor#, Stopanskata

akademija nudi studii na 16 akreditirani doktorski

programi, od koi nekoi se nudat i na stranski jazik.

Vo poslednive godini, studiite za steknuvawe so

nau~en stepen „doktor# na Akademijata vo Svi{tov,

uìvaat zgolemen interes ne samo od mladite lu|e koi

MATURANT


dekemvri 2023

45

MATURANT

Novogodi{en

{totuku gi napu{tija studentskite klupi, tuku i od

pretstavnici na praktikata, delovni menaxeri, vode-

~ki ekonomisti i finansiski analiti~ari od Bugarija

i od stranstvo. Toa sozdava uslovi za timska rabota,

razmena na idei i podobruvawe na kvalitetot na nau-

~nite istraùvawa.

Lider vo u~eweto na dale~ina vo ekonomijata

Akademijata vo Svi{tov e edna od prvite visokoobrazovni

institucii vo Bugarija {to vovede celosno

funkcionalno u~ewe na dale~ina u{te vo 1999 godina.

Spored filozofijata na organizirawe na u~ebniot

proces vo vid na u~ewe na dale~ina, studiraweto e

prilagodeno so potrebite na obrazovniot pazar od

fleksibilnost i s¢ podinami~niot ìvot na studentite.

Dolgogodi{nata rabota na predava~ite

i vrabotenite vo SA „D. A. Cenov# za razvojot

na ovaa forma na obrazovanie i nasobranoto

znaewe kako rezultat na 24-godi{noto

iskustvo, gi zacvrstuvaat vode~kite pozicii

na Akademijata vo Svi{tov vo obrazovanieto

na dale~ina, a vo 2019 godina, e ostvaren i

prviot priem na u~ewe na dale~ina na stepenot

"diplomiran#. Za studentite koi pretpo~itaat

u~ewe na dale~ina, obezbedeni se

kompleti na nastavni materijali za podgotovka,

24/7 onlajn pristap do site elektronski

resursi za u~ewe, postojan kontakt so nastavnicite

i konsultantite vo soodvetnata

disciplina. Osven fleksibilnosta i visokiot

stepen na digitalizacija, me|u prednostite na u~eweto

na dale~ina vo SA „D. A. Cenov# se povolnite nadomestoci

za semestar so {emi za odloèno pla}awe,

udobniot raspored za studirawe, organiziraweto na

ispitnite sesii vo nerabotni denovi, kratkite rokovi

na studirawe, celosniot komplet na studiski materijali

vklu~eni vo nadomestokot za semestar, sproveduvaweto

na semestarskite ispiti vo elektronska sredina.

U~enicite na dale~ina imaat mo`nost da studiraat

dodeka rabotat, patuvaat, gi odgleduvaat svoite

deca ili se zabavuvaat. Seto toa go pravi u~eweto na

dale~ina vo Akademijata vo Svi{tov mnogu silen, atraktiven

i konkurenten obrazoven proizvod. So pomo{

na ovaa obrazovna inovacija, obu~eni se pove}e od

30.000 studenti od Bugarija i od stranstvo.

NOA vo Qubqana, Republika Slovenija

Razgovor so M-r Mladenka Luki] - Valter,

dekan i direktor na NOA vo Qubqana

M-r

Mladenka

Luki] - Valter

dekan i

direktor na

NOA vo Qubqana

MATURANT

Novogodi{en

Ve molime nakuso da ni ja pretstavite NOA vo Qubqana,

koga e osnovana, koi studiski programi gi

nudi, kako e organizirana nastavata?

Studiraweto na NOA se odlikuva so dinami~en

pristap, prijatelska sredina za studentite

i akcent na povrzuvaweto na formalnoto

obrazovanie i stopanstvoto.

Na NOA }e se steknete so

prakti~no rabotno iskustvo

u{te za vreme na studiraweto

NOA vo Qubqana e osnovana vo 2021 godina kako

Fakultet za transport i logistika. Po~navme so sproveduvawe

na osnovnata nastavna programa, Me|unaroden

menaxment i logistika, koja se izveduva na slovene~ki

i na angliski jazik. Potoa, vovedovme i magisterska

programa, Odr`liva mobilnost i logistika, ~ij

po~etok go planirame za akademskata 2023/24 godina.

Nastavata i programite vnimatelno se strukturirani

i organizirani za da im se ovozmoì na studentite

moderno i dinami~no u~ewe. Posebno ja istaknuvame

na{ata upotreba na najsovremen sistem za upravuvawe

so u~eweto (LMS), kade studentite, so samo nekolku

klika, imaat pristap do site nastavni materijali, vklu~itelno

i do snimkite od predavawata. Toa im ovozmoùva

na studentite prisustvo vo ìvo na ~asovite

ili pristap do snimeni predavawa vo slu~aj na otsustvo,

so {to se pottiknuva fleksibilnost vo u~eweto.

So istiot entuzijazam se posvetuvame i na vospostavuvaweto

na sorabotka so industrijata. Pove}eto od

stru~nite predmeti gi predavaat priznati stru~waci

od oblasta na logistikata i transportot.

Koi se prednostite na studiraweto na NOA, po

{to e taa prepoznatliva?

Studiraweto na NOA se odlikuva so dinami~en

pristap, prijatelska sredina za studentite i akcent

na povrzuvaweto na formalnoto obrazovanie i industrijata.

Posebna prednost na na{iot fakultet e

pristapot kon zavr{uvaweto na studiite, pri koj ne e

neophodno studentite da napi{at diplomska rabota

(diplomskata rabota ne e zadolìtelna), tuku posledniot

uspe{no poloèn ispit se smeta za uspe{no zavr{eni

studii. Ovoj priod im ovozmoùva na studentite

fleksibilnost vo zavr{uvaweto na programite,

prilagoduvaj}i se kon nivnite potrebi i tempoto na

u~ewe.

Pokraj diplomata na NOA, sekoj diplomiran avtomatski

se steknuva i so sertifikatot ELA (European

Logistics Association), so {to dopolnitelno se potvrdu-

MATURANT


dekemvri 2023

47

MATURANT

Novogodi{en

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

va kvalitetot i relevantnosta na nivnoto obrazovanie

vo oblasta na logistikata. Ovoj dopolnitelen sertifikat

im dava dodadena vrednost na diplomite na

na{ite studenti i im go olesnuva pristapot do razni

profesionalni mo`nosti vo oblasta na logistikata i

transportot.

Koja e misijata i vizijata na NOA?

Educirawe na klu~ni kadri vo stimulativna sredina,

kade {to }e moàt da ja izrazat svojata inovativnost

i odli~nost vo profesijata, i da steknuvaat konkurentni

kompetencii.

Koi se idnite planovi na NOA?

NOA e posvetena na kontinuiran razvoj, so namera da

im ovozmoì vrvno obrazovanie i iskustvo na svoite

studenti. Vo sklad so toa, idnite planovi za razvoj na

NOA vklu~uvaat pove}e klu~ni elementi.

Prvo, planirame da gi prodolìme uspe{nite inicijativi

koi ve}e gi zapo~navme, so cel odrùvawe i

unapreduvawe na postoe~kite programi za da obezbedime

kvalitetno obrazovanie za na{ite studenti. Istovremeno,

se stremime kon ponatamo{no povrzuvawe

so industrijata za da obezbedime relevantnost na kurikulumot

vo sklad so realnite potrebi na pazarot na

trudot.

Druga to~ka od na{ite planovi e intenzivirawe na

me|unarodnata sorabotka, vklu~itelno i na programata

za razmena na studenti. Preku razli~ni formi na

partnerstva so visokoobrazovni institucii niz svetot,

sakame da im ovozmoìme na na{ite studenti me-

|unarodno iskustvo, kako i mo`nost da studiraat i rabotat

vo me|unarodna sredina.

Osven toa, aktivno }e u~estvuvame vo me|unarodni i

lokalni proekti, kade poseben akcent stavame na vklu~enosta

na studentite. Ovoj pristap im ovozmoùva

na studentite prakti~no iskustvo i primena na teoretski

znaewa vo realni situacii, pridonesuvaj}i za nivniot

profesionalen razvoj.

Vo odnos na programite, razmisluvame za potencijalno

pro{iruvawe na postojnite studiski programi za

da odgovorime na seopfatnite potrebi na studentite

i na pazarot na trudot. Ovaa inicijativa ima za cel da

obezbedi po{irok spektar

na mo`nosti za profesionalen

razvoj na na{ite

studenti.

Kone~no, fokusirani sme

na ponatamo{no podobruvawe

na studentskoto iskustvo.

Toa vklu~uva implementacija

na najnovi

tehnologii, inovacii vo

nastavniot proces, sozdavawe

na poddrùva~ka

sredina koja pottiknuva

u~ewe i razvoj, kako i promovirawe

na programi za

razmena na studenti koi

davaat dopolnitelni mo`nosti

za me|unarodno iskustvo

i profesionalen razvoj. Site ovie inicijativi se

del od na{ata posvetenost da obezbedime visokokvalitetno

obrazovanie i da gi podgotvime studentite

za uspe{na kariera vo oblasta na transportot i logistikata.

Kakva e sorabotkata na NOA so drugi visoko{kolski

institucii i so biznis-zaednicata, vo {to se

sostoi i kako se realizira?

Na{ata sorabotka so drugi visokoobrazovni institucii,

glavno se ostvaruva preku u~estvo vo razni proekti.

Kako {to ve}e be{e spomenato, poseben akcent stavame

na sorabotkata so industrijata. Preku anga-

`manot na predava~i koi se i menaxeri na nekoi od

najuspe{nite logisti~ki i transportni kompanii vo

Slovenija, vospostavuvame direktna vrska pome|u teorijata

i realnata praktika.

Dopolnitelno, NOA e aktivno povrzana so Slovene-

~kiot logisti~ki sojuz, {to pridonesuva za razmena na

znaewa i iskustva pome|u obrazovniot sektor i relevantnite

industriski zdruènija.

Planirame i ponataka da gi zajaknuvame na{ite vrski

so industrijata preku razni inicijativi, vklu~itelno

i u~estvo na natprevari, dodeluvawe kadrovski

stipendii i koristewe na portalot za vrabotuvawe.

Ovie aktivnosti ne samo {to davaat dopolnitelni

mo`nosti za prakti~no iskustvo na studentite, tuku i

go zajaknuvaat mostot pome|u obrazovanieto i potrebite

na biznis-sektorot.

Kolku mesta se predvideni za studenti od Severna

Makedonija, koi se uslovite za zapi{uvawe i

koga }e bidat upisite?

Za studenti od Severna Makedonija, NOA nudi me|u

20 i 50 mesta godi{no. Uslovite za zapi{uvawe zavisat

od nivoto na studirawe:

- Za dodiplomskite studii potrebno e da se zavr{i

~etirigodi{no sredno obrazovanie i da se ima diploma

od sredno u~ili{te.

- Za magisterski studii, potrebno e da se zavr{at

dodiplomski studii.

Detalni informacii za uslovite za zapi{uvawe,

48

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

Koja e Va{ata poraka i sovet za makedonskite maturanti?

moète da pronajdete na na{ata veb-stranica:

www.mynoa.com.

Dali redovnite dodiplomski i postdiplomski

studii na NOA za makedonskite studenti se besplatni?

Za àl, redovnite dodiplomski i postdiplomski

studii na NOA za studentite ne se besplatni, bidej}i

nie sme privatna visoko{kolska institucija. Sepak,

ve molime da ja proverite na na{ata veb-stranica

(www.mynoa.com), bidej}i ja razgleduvame mo`nosta za

davawe stipendii koi bi gi olesnile tro{ocite za

studirawe.

Pri izborot na studii, va`no e vnimatelno da razmislite

za va{ata idnina. Razgledajte gi perspektivite

na industrijata vo koja bi sakale da rabotite i

istraète gi mo`nostite {to vi gi nudi izbranata

studiska programa. Ovoj ~ekor e klu~en bidej}i }e vi

ovozmoì da go naso~ite va{eto obrazovanie kon oblasta

{to odgovara na va{ite interesi i celi. Razmisluvajte

dolgoro~no za mo`nostite za vrabotuvawe i

profesionalen razvoj {to vi gi obezbeduva izbranata

oblast.

Dopolnitelno, sakam da vi ja prenesam va`nosta od

steknuvawe rabotno iskustvo za vreme na studiraweto.

Kolku pove}e relevantno rabotno iskustvo moète

da steknete za vreme na va{eto studirawe, tolku pokorisno

}e vi bide vo ponatamo{niot profesionalen

ìvot. Prakti~noto iskustvo vi dava mo`nost da go

primenite teoretskoto znaewe vo realniot svet, da

razvivate ve{tini koi se barani na pazarot na trudot

i da gradite mreà na profesionalni kontakti.

Pokraj toa, aktivno u~estvuvajte vo dopolnitelni

aktivnosti, seminari i praktiki koi fakultetot moè

da vi gi obezbedi. Ova }e vi pomogne da gi pro{irite

va{ite horizonti, da se zapoznaete so razli~ni aspekti

na industrijata i da razviete {irok spektar na

ve{tini koi }e vi bidat korisni vo va{ata idna rabota.

MATURANT

Novogodi{en

Intervju:

Gregori Dikeios, direktor za regrutacija na studenti Siti Kolex,

Evropski kampus na Univerzitetot Jork Solun, Grcija

UNIVERZITETOT JORK

E EDEN OD NAJDOBRITE

UNIVERZITETI VO V.B. I VO SVETOT

www.york.citycollege.eu

Gregori

Dikeios

direktor za regrutacija

na studenti Siti Kolex,

Evropski kampus na

Univerzitetot Jork

Solun, Grcija

Ve}e skoro 20 godini rabotite

kako direktor za regrutacija na

Siti Kolex. Moète li da ni ka-

ète kako se menuvaat trendovite

kaj mladite studenti koga stanuva

zbor za izborot na nivnoto univerzitetsko

obrazovanie?

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Za po~etok, da potsetime deka obrazovnata

sredina drasti~no se

promeni ovie godini. [irokata upotreba

na internet im ovozmoì na

mladite lu|e da nau~at pove}e za

mo`nostite za studirawe niz svetot.

Site univerziteti gi promoviraat

svoite programi koristej}i digitalni

platformi i ovaa informacija

e dostapna za sekoj zainteresiran

kandidat. Zatoa, kandidatite

moàt da gi istraàt mo`nostite za

studirawe vo stranstvo, da najdat

50

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

to~ni informacii i kone~no da odlu~at {to sakaat

da studiraat i kade sakaat da studiraat.

Potoa, moè da zboruvame za relevantnosta na

programite so barawata na pazarot i kako ovie

programi gi zadovoluvaat potrebite na sovremenite

op{testva. Vo minatoto, univerzitetite imaa

pove}e teoretski pristap kon razli~nite disciplini

so, se razbira, neophodnite isklu~oci vo tehni~kite

oblasti. Vo dene{no vreme mladite znaat

deka treba da bidat celosno podgotveni koga }e gi

zavr{at univerzitetskite studii. Tie treba da

znaat kako da istraùvaat, kade da gi najdat vistinskite

informacii za nivnata rabota, kako da pravat

integrirani prezentacii, kako da sporeduvaat

podatoci, {to da vklu~at vo analizata i sli~no.

Seto ova gi tera mladite studenti da pristapat kon

obrazovanieto so povisoki barawa kon nivniot

univerzitet.

Koi se profesiite na idninata? I {to mislite

deka ve{ta~kata inteligencija }e donese vo obrazovniot

sektor?

Ova e te{ko da se kaè so sigurnost, no moème

da napravime nekoi predviduvawa vrz osnova na

momentalnite trendovi. Studiite za informati~ka

tehnologija sigurno }e dominiraat na pazarot. Se

~ini deka duri i vo tradicionalno teoretskite

studii }e bide potrebno adaptirawe na efikasnosta

na ovie studii. Isto taka, studiite za biznis i

ekonomija }e bidat vo podem, osobeno koga }e gi zemete

predvid site novi oblasti {to niknuvaat sekoj

den. Dozvolete mi da vi dadam nekolku primeri.

Upravuvaweto so rizikot }e bide va`no bidej}i pazarite

se nestabilni i se pod vlijanie na promenite

zabeleàni niz celiot svet. Svetskata ekonomija

e tolku podlo`na na me|unarodni nastani, vojni,

snabduvawe so energija i taka natamu. Vo isto

vreme, novite studii za nevromarketing go menuvaat

pristapot na praktikite za istraùvawe i razvoj

na kompaniite. Drugo pole na rast se o~ekuva

kaj obnovlivite izvori na energija bidej}i raste~kata

industrija e èdna za energija. Psihologijata

brzo napreduva bidej}i e direktno vklu~ena vo

blagosostojbata na ~ove~kite resursi.

Vo odnos na ve{ta~kata inteligencija, nema somne`

deka taa go revolucionizira na{iot ìvot.

Rasprostranetosta i razvojot na ve{ta~kata inteligencija

ni ovozmoì da najdeme re{enija koi dosega

ne bea ~ueni. O~igledno stanuva privle~no zatoa

{to gi predizvikuva na{ite umovi. Od druga

strana, bez da bidam specijalist na temata, jas sum

skepti~en. Univerzitetite mora da dizajniraat novi

alatki za da se soo~at so nefer praktiki vo

akademskata oblast, kako {to se plagijatot i integritetot

na istraùvaweto, samo kako eden od problemite

{to moàm da gi imenuvam. Definitivno

ima mnogu drugi eti~ki razmisluvawa za {irokata

upotreba na ve{ta~kata inteligencija.

[to go pravi Siti Kolex, Evropskiot kampus

na Univerzitetot Jork najdobar izbor za studentite

vo regionot?

Vo minatoto, britanskite univerziteti bea atraktivna

destinacija za mnogu studenti, evropski i

me|unarodni. Bregzit donese neo~ekuvani posledici

vo oblasta na obrazovanieto. Studiite na univerzitetite

vo Obedinetoto Kralstvo doìveaja dramati~no

zgolemuvawe na taksite, studentskite zaemi

pove}e ne se dostapni za ostanatite nacionalnosti

i diplomiranite studenti ne moàt lesno da

ostanat vo Velika Britanija za da prodolàt so

karierata. Ova be{e golemo razo~aruvawe za zainteresiranite

mladi lu|e bidej}i britanskoto obrazovanie

otsekoga{ bilo povrzano so visok kvalitet

na nastavata, u~ewe bazirano na istraùvawe i relevantnost

za potrebite na industrijata.

Vo seto ova, Siti Kolex, Evropskiot kampus na

Univerzitetot Jork, so glavno sedi{te vo Solun,

Grcija i so rasprostraneti programi vo razli~ni

zemji, ja premostuva Velika Britanija so regionot

na Jugoisto~na Evropa, barem obrazovno, od razli-

~ni pri~ini. Siti Kolex dobi status na Me|unaroden

kampus na Univerzitetot Jork, kako del od zaednicata

na Univerzitetot Jork. Univerzitetot Jork

e eden od najdobrite univerziteti vo Velika Britanija

i vo svetot, kako ~lenka na uglednata grupacija

Rasel, odnosno grupacija na najdobrite obrazovni

institucii vodeni od istraùvawe. So izbirawe

na Siti Kolex za nivnite studii, studentite

moàt da uìvaat visokokvalitetno obrazovanie i

da dobijat diploma direktno od Univerzitetot

Jork. Ovaa mo`nost go objasnuva postojaniot rast i

vo brojnost i vo reputacijata na Siti Kolex, koj{to

privlekuva studenti i akademski kadar od 60

razli~ni zemji.

MATURANT


dekemvri 2023

51

MATURANT

Novogodi{en

Koga bi bile student sega, kakov sovet bi si

dale sebesi, kako bi go dizajnirale Va{iot akademski

pat?

Zlatnoto pravilo e da se najde ramnoteà pome|u

li~nite interesi i realnosta na ìvotot. Mladite

imaat tendencija da sonuvaat. Toa e vo nivnata

priroda i toa e ubava rabota, bidej}i sonuvaweto

im dava re{enost da se stremat kon rabotite za

sebe. No, ponekoga{ soni{tata imaat cena zatoa

{to moè da ja propu{tite va{ata cel. Taka, bidej-

}i me pra{uvate mene, jas li~no bi gi imal predvid

moite interesi, no vo isto vreme bi gi razgledal

izgledite za kariera {to }e mi gi otvorat moite

studii. Na krajot na denot, sakam da bidam sre}en

so ona {to go rabotam, no i da bidam adekvatno kompenziran

za da moàm da izgradam podobar ìvot.

Koi se najgolemite predizvici i najgolemite

zaslugi da se bide direktor za regrutacija na

vakva presti`na obrazovna institucija?

Za razlika od nekoi drugi profesii, mojata rabota

me nagraduva so ispolnetosta {to proizleguva

od faktot deka moàm direktno i pozitivno da

vlijaam na ìvotot na mladite lu|e. Mojata rabota

ne e samo zgolemuvawe na brojot na studenti. Vsu{-

nost, ova e samo krajniot rezultat na mojata rabota.

Koga zapoznavate mladi lu|e vo obrazoven ambient,

vo realnosta davate karierno sovetuvawe, im

pomagate na lu|eto da razmisluvaat za svojata idnina,

nudite to~ni informacii za nivnite studii,

vsu{nost so~uvstvuvate so nivnite griì i so

nivnite soni{ta. I da razmislime, zarem ova ne e

uloga na vospituva~, na "u~itel# vo po{iroka smisla

na zborot?

Koj e najdobriot sovet {to moète da im go dadete

na idnite studenti?

Bidete mudri i pametni. Postavuvajte pra{awa,

doznajte za poleto na va{iot interes pred da go

napravite toa - va{a profesija. Ne donesuvajte odluka

emocionalno, tuku gledajte ja realnosta na

ìvotot. Otkako }e go finalizirate ona {to sakate

da go studirate, pominete nekoe vreme baraj}i kade

da studirate. Diploma od vrven univerzitet {to go

nosi va{eto ime }e bide va{iot profesionalen

paso{.

Potoa treba da gi zemete predvid prakti~nite

aspekti. Koi se akademskite tro{oci i dali ima

nekakvi stipendii, celosni ili delumni, primenlivi

vo va{iot slu~aj. Ne zanemaruvajte da gi presmetate

tro{ocite za ìveewe i patuvawe dokolku

razmisluvate da studirate vo stranstvo. Pokraj

toa, istraète ja akademskata sredina i mo`nostite

za vmreùvawe na me|unarodno nivo.

Kone~no, razjasnete vo va{iot um {to e "dobar

univerzitet#. Ne se samo znaeweto ili nastavnite

programi, ne se prostoriite ili studentskite domovi.

Toa e celokupnoto studentsko iskustvo koe

kone~no }e ve transformira vo nezavisen mislitel.

MATURANT

Novogodi{en

Investiciskata programa na d-r Vrabevski i

Fondacijata "Bugarska memorija#

Bugarskiot biznismen, koj i pokraj

te{kotiite prodolùva da raboti na

podobruvawe na ìvotnata sredina

na mladite vo Bugarija

i vo RS Makedonija

Koj e d-r Milen Vrabevski?

Milen Vrabevski e bugarski biznismen, filantrop i mecena.

Osnova~ e i pretsedatel na Fondacijata „Bugarska memorija#.

Osnova~ i dolgogodi{en ispolnitelen direktor e na

„Komak Medikal# - nau~noistraùva~ka

organizacija so predmet na dejnost razvoj, upravuvawe i

kontrola na proekti od oblasta na nau~noistraùva~kata i

razvojna dejnost vo klini~kata medicina. Kompanijata razviva

nau~ni proekti vo pove}e od 30 zemji vo Evropa, Azija

i Amerika, a edna od najuspe{nite kancelarii na Komak

Medikal e onaa vo Severna Makedonija. Sopstvenik e na obrazovniot kompleks „Car Simeon Veliki#, koj gi

vklu~uva trite ogranoci na Privatna detska

gradinka „Rosica#, Privatno osnovno u~ili{te

„Car Simeon Veliki#, Privatna gimnazija za prirodni

nauki i pretpriemni{tvo „Asen Jordanov#,

Centar za obuka „Car Simeon Veliki# i sportskiot

centar „Komak sport#.

Obrazovniot kompleks ima za cel da bide primer

za inovativna, motivira~ka i zdrava okolina

koja go stimulira li~niot potencijal na u~enicite,

dodeka vo niv gi gradi i vospituva navikite i filozofijata

na uspehot.

U~ili{teto e lider i model za kvalitetno obrazovanie

vo Bugarija. Podgotvuva idni inovatori,

nau~nici i pretpriema~i, gradi mladi lu|e so misija

da rabotat za op{testvoto.

Prviot u~ili{ten den vo SOU „Car Simeon Veliki#

Filantrop vo 21-viot vek

D-r Milen Vrabevski e aktivno angaìran so kauzata na dobrotvornosta vo Bugarija vo poddr{ka na inicijativi

za afirmirawe na nacionalniot identitet i vrednostite na evropskoto gra|anstvo. Od 2007 godina, d-r

Vrabevski investira vo sopstvena daritelska programa za poddr{ka na semejstva so reproduktivni problemi,

kako i vo inicijativi i kampawi posveteni na borbata so demografskata kriza i zgolemuvaweto na natalitetot

vo Bugarija. Toj e glavniot dobrotvor na fondacijata „Sakam bebe#, a blagodarenie na negovata finansiska

poddr{ka se rodile 41 bebe vo Bugarija.

Pod pokrovitelstvo na d-r Vrabevski se realizira i inicijativata „Golemoto semejstvo# - kampawa za poddr{ka

na mnogudetni semejstva. Do denes, filantropot finansiski poddrùva 12 mnogudetni semejstva.

MATURANT


dekemvri 2023

53

MATURANT

Novogodi{en

Inicijativata „Golemo semejstvo#

pod pokrovitelstvo na d-r Vrabevski

D-r Milen Vrabevski e inicijator i dobrotvor

na edna od najgolemite privatni investicii vo

obrazovanieto - „Pat do univerzitetot#, koja ovozmoùva

besplatni ~asovi za idnite studenti od

celata dràva. Vkupniot broj na u~esnici vo inicijativata

(2010-2022) e 4.582 mladi lu|e.

Edukativni seminari za mladite od

dvete strani na granicata

Od 2007 godina, d-r Milen Vrabevski go finansira

odrùvaweto na 5-dnevni edukativni seminari

dvapati godi{no kako del od dolgogodi{nite

napori na negovata Fondacija „Bugarska memorija# za evropska integracija na bugarskata dijaspora. Nad 200 deca

od bugarskata dijaspora vo Ukraina, Moldavija, Srbija, RS Makedonija i Albanija, kako i talentirani, nadareni

deca od regionot na Zapadnite Rodopi i Tervel, pristignuvaat vo Bugarija na Forumot, koj gi zapoznava mladite

so uspe{ni li~nosti i specijalisti od razli~ni javni i biznis-sferi. Partneri na emblemati~nite seminari

se Pretstavni{tvoto na Evropskata komisija

vo Bugarija, Fondacijata „Hans Zajdel#,

Op{tina Varna i Op{tina Sofija.

Zna~aen del od aktivnosta na Fondacijata

e nagraden za klu~ni proekti od programata

Erazmus +.

Biznismenot finansira i brojni sportski

natprevari i inicijativi so mladi

od Bugarija, RS Makedonija, Ukraina,

Albanija, Moldavija i Srbija.

Seminarite na Fondacijata

„Bugarska memorija# imaat osnoven

fokus na pretpriemni{tvoto,

informati~kata tehnologija,

kibernetikata i razvojot na klu~nite

ve{tini kaj mladite lu|e

vo visokotehnolo{kiot 21 vek

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

54

Turnir vo fudbal

organiziran od Fondacijata

„Bugarska memorija# so u~estvo na

deca od isto~niot del na RS

Makedonija i od Bugarija

Vo polza na bratskite odnosi me|u Bugarija i RS Makedonija

Biznismenot e dobitnik na desetici nagradi, od koi nekoi se

„Evropski gra|anin na godinata# (2013 god.) i „ôvek na godinata#

(2019 god.). Vrabevski e ~len i na globalnata inicijativa na Bil

Klinton.

Pretsedatelot na Evropskiot parlament

(2012-2017 god.) Martin [ulc mu ja

dodeli na d-r Vrabevski nagradata

„Evropski gra|anin na godinata#

vo 2013 godina.

Donaciite i investiciite na d-r Vrabevski kon RS Makedonija, zapo~naa pred 17 godini. Bugarskiot biznismen

i filantrop u{te vo 2006 godina se zafati so obnova na bugarskiot voen memorijal kaj Novo Selo, RS Makedonija,

vo koj se pogrebani bugarski vojnici, zaginati vo vojnite za Nacionalno obedinuvawe. Taka od napu{-

teni grobi{ta, vo poslednite 17 godini mestoto e poseteno od iljadnici koi re{ile da im oddadat po~it na

dekemvri 2023

MATURANT

Novogodi{en

heroite. Sekoja godina na 6 maj, Fondacijata „Bugarska memorija#

organizira zaedni~ki ~estvuvawa na Memorijalot

vo duhot na dobrososedskiot dijalog i solidarnosta me|u

Bugarija i RS Makedonija vo perspektiva na zaedni~ka evropska

idnina.

Voen memorijal, Novo Selo

D-r Vrabevski gi finansira{e i grade`nite aktivnosti za izgradba i

restavracija na najgolemiot pravoslaven hram vo RS Makedonija „Sv.

Kiril i Metodij# vo Del~evo. Za izgradba na vakov hram, ìtelite na

gradot ~ekale celi dve decenii.

Renoviraniot hram

„Sv. Kiril i Metodij#

vo Del~evo so finansirawe

od d-r Vrabevski

Vo 2017 godina d-r Vrabevski se sretna so toga{niot pretsedatel na Vladata na Republika Severna Makedonija

Zoran Zaev vo prisustvo na Negovoto Visokopreosve{tenstvo mitropolitot strumi~ki dedo Naum. Tema

na sredbata bea konkretni predlozi za zajaknuvawe na dobrososedskite odnosi me|u dvete zemji.

Vo 2018 godina bevme svedoci na istoriski moment - so ~arter let d-r Vrabevski li~no go donese Veligdenskiot

Blagodaten ogan od Bugarija vo RS Makedonija vo ime na dobrite odnosi me|u dvete zemji.

„Vakvite postapki go gradat bratstvoto vo realna situacija#, komentira{e toga{ Milen Vrabevski.

Vo ekot na pandemijata na KOVID-19, vo april 2020 godina, pretsedatelot na Fondacijata „Bugarska memorija#

donira{e li~ni za{titni sredstva za lekarite od prva linija od Republika Severna Makedonija, nameneta

za podra~jeto na gradovite Strumica, Del~evo i Sveti Nikole. Na

site lekari im bea obezbedeni maski, o~ila, kombinezoni i dr.

Istata godina so finansiraweto na d-r Milen Vrabevski, bea

otvoreni u~ilnici po informatika vo u~ili{ta vo Republika

Severna Makedonija. So negovi sredstva bea opremeni i

muzi~kite kabineti vo u~ili{tata.

Biznismenot redovno obezbeduva sredstva za lekuvawe i rehabilitacija

na bolni deca od RS Makedonija.

Vo 2021 godina, d-r Vrabevski inicira{e i finansira{e otvorawe

na dva centri za vakcinacija na grani~nite premini Zlatarevo

i Stanke Lisi~kovo, nameneti za vakcinacija na gra|anite na

Republika Severna Makedonija. Potrebata od dvata centri za

vakcinacija dojde otkako dolgo vreme gra|anite koi ìveat na

teritorijata na RS Makedonija nemaa dostap do najpopularnite i

najposakuvani vakcini protiv KOVID-19. Na dvata punkta bea

aplicirani iljadnici vakcini.

Me|u najgolemite

inicijativi na

Fondacijata „Bugarska

memorija# se godi{nite

seminari, na koi mladi lu|e

od Bugarija, RS Makedonija,

Albanija, Srbija, Moldavija

i Ukraina zaedno u~at,

tvorat, se zabavuvaat

i sozdavaat trajni

prijatelstva

D-r Vrabevski investira i vo programa za stipendirawe talentirani mladi lu|e od Republika Severna

Makedonija.

Pove}e od edna godina d-r Vrabevski i Fondacijata „Bugarska Memorija# ja finansiraat najstarata nevladina

organizacija vo RS Makedonija - Detsko likovno studio „Sveti Kiril i Metodij# od Bitola ~ija poddr{ka

od makedonskata dràva bez pri~ina be{e prekinata po prvata poseta na mladite umetnici vo Bugarija. Toa ne

MATURANT


dekemvri 2023

55

MATURANT

Novogodi{en

popre~i za u{te nekolku poseti na decata vo Sofija i

Kopriv{tica, kako i poseta na Evropskiot parlament

vo Brisel - povtorno po pomo{ na Fondacijata

„Bugarska memorija#.

Vo 2023 godina, blagodarenie na finansiskata pomo{

na bugarskiot biznismen vo iznos od 18 iljadi evra, be-

{e spaseno od propast 42-roto po red izdanie na edna

od najstarite i najpresti`nite manifestacii za detska

umetnost vo svetot - makedonskiot me|unaroden umetni~ki

festival „Mal bitolski Monmartr 2023#. Potrebata

za pomo{ od Fondacijata „Bugarska memorija# se

pojavi otkako za prv pat makedonskata dràva odbi da

obezbedi realizacija na umetni~kiot festival.

D-r Vrabevski vo poseta na Detskoto likovno studio „Sveti Kiril i Metodij#, Bitola

Istata godina, d-r Vrabevski ja finansira{e i posetata na Francija na talentiranata 16-godi{na umetnica

Valerija od RS Makedonija, koja za svojata zemja go osvoi tretoto mesto vo svetot na natprevarot na UNESKO za

detski crte`. Fondacijata „Bugarska memorija# go finansira{e patuvaweto na Valerija za oficijalnoto dodeluvawe

na nagradite na natprevarot, po odbivaweto od dràvnite institucii na Severna Makedonija da gi

pokrijat tro{ocite.

Bugarskiot biznismen i filantrop be{e i najgolemiot pomagatel na ve}e nepostoe~kite bugarski kulturni

zdruènija vo RS Makedonija - „Ivan Mihailov# vo Bitola i na zdruènieto „Car Boris III# vo Ohrid. Nivnata

cel be{e da rabotat na kulturna i ekonomska razmena, eliminirawe na govorot na omraza i olesnuvawe na

evropskata integracija na Republika Severna Makedonija.

D-r Vrabevski investira i vo Albanija

Novogodi{en

Novogodi{en

MATURANT

Biznismenot e poznat i vo Albanija po svoite golemi investicii tamu, od koi

nekoi se: osnoven remont na vodovodot vo seloto Tuminec, Albanija, blagodarenie

na {to dve od devette sela vo oblasta, sega imaat 24-~asovno vodosnabduvawe;

Vo 2020 godina g. Vrabevski kupi protivpoàrno, ambulantno i terensko vozilo

za potrebite na Op{tina Prespa, Albanija - do toj moment, site tri vozila

mu nedostigaa na regionot. Denes, novonabavenite vozila opsluùvaat nad

10.000 lu|e vo oblasta, kade {to lu|eto

ìveat vo ekstremna siroma{tija po

minatogodi{niot razoren zemjotres vo

Albanija;

Donaciite na d-r Vrabevski prodol-

ùvaat so opremuvaweto na kompjuterskiot kabinet, u~itelskata soba i

bibliotekata na u~ili{teto vo selo Pustec, Albanija i donacija na

kompjuteri na policiskata uprava vo Kor~a.

Vo avgust 2023 g. Fondacijata „Bugarska memorija# i nejziniot pretsedatel,

d-r Vrabevski, organiziraa i finansiraa besplatni kardiolo{-

ki pregledi vo regionot Mala Prespa, Albanija. Celta na inicijativata be{e da se pridonese za podobruvawe

na kvalitetot na ìvotot na lokalnite ìteli i da im se obezbedi pristap do visokokvalitetni i profilirani

medicinski uslugi, koi nedostigaat vo oblasta. Vo rok od samo 3 dena bea pregledani nad 220 lica, a pregledite

bea sprovedeni pod vodstvo na svetski poznatiot bugarski kardiolog prof. d-r Ivo Petrov i negoviot

tim od Axibadem Siti Klinika UMBAL Kardiovaskularen centar.

Po posetata na bugarskite lekari na Albanija, Fondacijata „Bugarska

memorija# odgovori na baraweto na lokalnoto naselenie i im donira{e na

dvete bolnici vo regionot na Mala Prespa golemo koli~estvo medicinski

potro{en materijal od

itna potreba, opremeni

~anti za brza pomo{, dva

klima-uredi, dva aparati

za krven pritisok, kako i

najgolemata potreba vo

regionot - profesionalen

biohemiski analizator za

~itawe na krvni istraùvawa.

Podarok za bolnicata vo Mala Prespa

So tekot na godinite, d-r Vrabevski, napravi golemi donacii

i vo Moldavija, Ukraina i Srbija kako del od negovata investiciska

programa.

56

dekemvri 2023

Novogodisen Maturant 2023

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?