Kraftaverk - Tímarit Omega - 1 tölublað nóvember 2023

Málið á bak við
málið
Pétur er spurður
hvaða máli húmorinn
skipti hann. „Stundum
er miklu auðveldara að
fyrirgefa ef húmorinn
er notaður. Fólk,
sem er létt í lund,
gefur meira af sér til
náungans. Því líður
betur og á auðveldara
með að sá gleði og
glensi í kringum sig.
Því skiptir húmorinn
afarhreint miklu
máli í mannlegum
samskiptum.“
Hvað er húmor?
„Viðvera fyrir
ofan mínus 273
gráður á Celsius
sem er alkyrrumark
mólekúlanna. Sumir
eru fæddir fimmtugir
og eru hundrað ára
í hugsun. Það er nú
ekki skemmtilegasta
fólkið sem er
umgengist. Þess vegna
er það mikilvægt að
reyna að létta lund
fólksins, láta það
upplifa kirkjuna sem
gleðistað en ekki enn
eina eilífa jarðarför.
Sumir erlendir spyrja
hvernig jarðarfarir
séu hjá okkur á Íslandi
úr því að messurnar
eru svona daprar og
þungar.“
Pétur er oft í grínstuði
einn með sjálfum
sér. „Þegar ég er einn Á Musterishæðinni.
með sjálfum mér þá
er ég oft í huganum að útbúa og semja ræðu sem á að flytja
í næstu messu. Ég flyt þær blaðalaust, en ég stend niðri og
nær fólkinu en ekki uppi í predikunarstólnum, og þá er gott
að geta uppbyggt ræðuna þannig að léttleikinn sé í fyrirrúmi.
Orðin í Pétrískunni verða oft þannig til að það er málið á bak
við málið sem fólki finnst vera hlægilegt. Þess vegna vakna
hugrenningatengsl við merkingu orðsins, sem er almennt, en
nýja merkingin gefur oftar en ekki gríninu gaum.“
Húmoristinn í Óháða söfnuðinum segir að frumatriði fyrir
heilsuna og andlega líðan sé að vera með húmor. „Í Fyrra
heftinu er minnst á að dapurt geð skrælni beinin. Þess vegna
er gleðin ein af frumforsendum þess að þér líði vel sem og
þakklæti.“
Jarðarfjör
Pétur segir að í „dauðadeildinni“ hafi sér tekist á seinni árum
að láta fólk sleppa staðreyndastaglinu um hinn látna; ekki hafa
þetta upplestur á ferilskrá
viðkomandi. „Hann er
nægur í svarta letrinu sem
birtist í kringum hausinn
í minningargreinunum
í Blaði allra eftirlifandi
landsmanna. Þegar ég hef
útskýrt þetta fyrir fólki þá
er það miklu frekar til í að
segja mér grínsögur sem
aðeins hinir nánustu hafa
vitað um; undarleg tilsvör,
óheppilegar aðstæður eða
hvað annað sem gleður
kirkjugestina þar sem þeir
hafa aldrei heyrt á þessar
frásagnir minnst áður. Þá
er þetta ekki jarðarför
heldur jarðarfjör þar sem
það má segja frá þessu
í ræðunni. Jákvæðustu
viðbrögðin hef ég fengið í
svona ræðum þar sem JJkristindómsfólkið
er komið
til að fara – nennir ekki
að vera lengi í kirkjunni
- og komast í kaffið og
kransæðakíttiskökurnar í
erfiðisdrykkjunni þar sem
það er oft erfitt að greiða
jarðarfararkostnaðinn. Ef
viðkomandi var tilbúinn
undir tréverk á efri árum,
saddur lífdaga, búinn að
ákveða hvort hann yrði
grillaður eða grafinn og
hvar búkarest yrði þá
gefur maður í og jafnvel
bætir við, leikur hluta af
ræðunni og ég kem þá
með tæki og tól til að
leggja áherslu á eitthvað.
Ég hef sungið í ræðu,
dansað, hoppað, klappað
og bankað á kistuna, verið
með sjónhverfingar, eins
og eru í galdramessunum
hjá okkur, og þá er gerlegt
að koma með eitthvað þaðan. Þannig er hægt að auka á
léttleikann.“
Gamanmenni
Pétur segist leggja áherslu á að vera einlægur. „Fólk sér það fljótt
hvort um svo sé að ræða. Alls ekki vil ég meiða neinn eða særa.
Á lokasprettinum í starfinu þá býst fólk við einhverju af manni í
þessa veruna af því að það er farið að þekkja safnaðarprestinn og
hvernig persóna hann er.“
Það eru ekki allir með húmor og kannski sérstaklega ekki þegar
viðkomandi er í jarðarför þar sem presturinn grínast. Hefur
fólk móðgast og fundist safnaðarpresturinn ganga of langt?
„Eflaust hefur fólki fundist ég fara yfir mörkin einhvern tímann
og einkum þeir sem hafa aldrei komið í jarðarfjör áður. Einn
af eitt hundrað segir eflaust að ég sé klikkaður. Stundum kalla
ég sjálfan mig Klikkklerkinn. En á meðan 99 eru sáttir þá er
ég sáttur og vel það. Enginn hefur komið til mín og sagt sig úr
Óháða söfnuðinum út af þannig ræðu. Þvert á móti þá muna
menn eftir ræðum sem ég var búinn að gleyma. Einmitt þá vitna
50