Kraftaverk - Tímarit Omega - 1 tölublað nóvember 2023

Lykilhlutverk Íslands
við endurreisn Ísraelsríkis
„Hvernig gat það gerst, að litla eyjan okkar ætti eftir að hafa svo afgerandi
áhrif á sögu svo stórkostlegrar þjóðar (Ísraels)?“ Frásögn Abba Eban o.fl. af
atburðum á þingi Sameinuðu þjóðanna í nóvember 1947
Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna 1947
Þegar Allsherjarþingið kom saman þann 27. nóvember árið 1947,
þá vorum við svartsýnir.
Það voru öll líkindi til þess, að ef atkvæðagreiðsla færi fram, þá
mundum við ekki ná tilskildum meirihluta, 2/3 atkvæða. Daginn
áður, þá virtust líkindin vera okkur í hag. En nákvæmlega á þeirri
stundu, hafði franski fulltrúinn, Alexandre Parodi, óskað eftir
frestun á fundinum. Á þeim 24 tímum, sem síðan höfðu liðið,
þá höfðum við misst fylgi. Fulltrúi Úrúgvæ, Rodriguez Fabregat
prófessor, hóf langan fyrirlestur sem við hlutum að túlka sem
málþóf. Þegar mínúturnar liðu, virtist öll von vera úti. Það var
þá, sem forseti þingsins, Ambassador Aranha, endurnýjaði
vonir okkar. Hann hafði komist að því, að nú var orðið áliðið og
mikilvæg ákvörðun lá fyrir þinginu og daginn eftir var frídagur í
Bandaríkjunum, þakkargjörðardagurinn. Aranha frestaði fundinum
með styrkri hendi, og hlustaði ekki á mótmæli Araba. Það var ljóst,
að við mundum vita afdrif málsins hinn 29. nóvember og að 28.
nóvember yrði dagur mikillar vinnu. Við unnum aftur töluvert
fylgi þennan þakkargjörðardag. Við höfðum nú góða ástæðu til
að ætla, að við fengjum atkvæði Filippseyja og Líberíu. Fréttir frá
Frakklandi voru af skornum skammti, en jákvæðari en áður. Samt
vissum við að málið gæti orðið leiksoppur smávægilegra atvika á
þinginu.
Ekkert var tryggt, en sömuleiðis hafði ekkert tapast fyrir fullt og
allt.
Teningnum var kastað og það var afar lítið sem flestir okkar gátu
gert, nema að biðja fyrir komandi atkvæðagreiðslu. Samt sem
áður, þá voru nokkur atriði, sem þurfti að sinna svo ekki kæmu
upp vandamál og úrslitin yrðu ótvíræð. Sendinefnd Araba, sem
Chamille Chamoun veitti forstöðu, ákvað að setja upp leiksýningu,
með því að bera fram miðlunartillögu, til þess að koma í veg fyrir að
skiptingartillagan yrði samþykkt. Pólitíska nefndin, hafði þegar hún
ákvað að leggja fram skiptingaráætlunina, sett á stofn nefnd þriggja
ríkja sem átti að kanna hvort hægt væri að finna samkomulagsleið.
Við vissum að þetta var ómögulegt. Ef samkomulagsleiðin hefði
verið fær, þá væri engin þörf fyrir umræður á Allsherjarþinginu.
Þeir meðlimir þingsins, sem útnefndir voru til að rannsaka
samkomulagsleiðina, voru frá Ástralíu, Taílandi og Íslandi. Íslenski
fulltrúinn, ambassador Thor Thors, átti að vera framsögumaður.
Um morguninn hinn 29. nóvember, hafði taílenski fulltrúinn,
prins Subhasvasti, tekið þá viturlegu ákvörðun að fara með
skipinu Queen Mary, áleiðis til Bangkok, að því er virtist vegna
uppreisnarástands heima fyrir, en í raun var það vegna þess að
hann vildi forðast að þurfa að greiða atkvæði gegn skiptingu.
Formaður nefndarinnar, Dr. Herbert V. Evatt hafði ákveðið að
yfirgefa New York þann 27. nóvember og taka síðdegislestina til
46