Ibintu by'Ukuri

Ibintu By'Ukuri
Igice Cya 4 – Itara Ryaka
Mu gihe cy’umwijima wari ubuditse ku isi ubwo ubupapa bwamaraga igihe kirekire
butegeka isi, ntabwo umucyo w’ukuri wigeze uzima burundu. Mu bihe byose habagaho
abantu bahamya Imana, bakomezaga kwizera ko Kristo ari wenyine uhuza Imana n’abantu,
bakomezaga kugira Bibiliya umugenga w’imibereho yabo, kandi bakubahiriza Isabato
nyakuri. Ntabwo abari kuzakurikiraho bari kuzigera bamenya ibyiza byinshi abatuye isi
bakesha abo bantu. Abantu babitaga abahakanyi, barwanyaga imigambi yabo, baneguraga
imyitwarire yabo, bazimanganyaga ibyo banditse, bakabisobanura uko bitari, cyangwa
bakabikuramo iby’ingenzi. Nyamara bakomeje gushikama, maze uko ibihe bihaye ibindi
bagumana kwizera kwabo kuzima, bakagufata nk’umurage utunganye uzigamiwe abo mu
bisekuru bizakurikiraho.
Amateka y’abantu b’Imana yo mu gihe cy’umwijima cyamaze imyaka amagana menshi,
ubwo Abanyaroma bari bafite ubutegetsi, yanditswe mu ijuru, nyamara mu nyandiko z’abantu
wayasangaga ahantu hake cyane. Udusigisigi tw’amateka avuga iby’imibereho yabo, ni duke
cyane, keretse urebeye mu birego by’ababatotezaga. Ubutegetsi bw’Abanyaroma bwari bufite
umurongo bwagenderagamo wo gutsembaho igisigisigi cyose cy’umuntu witandukanyaga
n’inyigisho zabwo cyangwa amategeko yabwo. Ubwo butegetsi bwashakishaga uko
butsembaho ikintu cyose cyanyuranyaga n’amahame n’imyemerere yabwo, baba abantu
cyangwa inyandiko. Gushidikanya cyangwa kwibaza ku bubasha bw’amahame yashyizweho
n’abapapa byabaga bihagije gucisha umutwe ubihangaye yaba umukire cyangwa umukene,
ukomeye cyangwa uworoheje. Roma kandi yihatiraga gusibanganya inyandiko zose zihishura
ubugome yagiriraga abatavuga rumwe na yo. Inama zikoreshejwe na papa zategekaga ko
ibitabo n’inyandiko byanditswemo iby’ubwo bugome zitwikwa. Icapiro ritarabaho hariho
ibitabo bike kandi bikozwe mu buryo buruhije kubibika. Kubw’ibyo, ibintu byari kubera
inkomyi Abanyaroma ngo batagera kuri uwo mugambi wabo byari bikeya.
Nta torero na rimwe ryari riherereye aho ubutegetsi bw’Abanyaroma bwageraga ryasigaye
ritambuwe umudendezo wo kwishyira ukizana mu mitekerereze. Ubupapa bukigera ku
butegetsi bwahise bukandamiza abantu bose bangaga kwemera ubuyobozi bwabwo, maze ayo
matorero agenda yemera urusorongo kuyoboka ubutegetsi bwabwo.
Mu Bwongereza, Ubukristo bwo mu bihe bya mbere bwari bwarashinze imizi kera.
Kubera iyo mpamvu, ubutumwa bwiza Abongereza bakiriye mu binyejana bya mbere ntabwo
bwari bwangijwe n’inyigisho z’ubuyobe bw’Abanyaroma. Akarengane kakozwe n’abami
b’abapagani kakagera no muri ibyo bice bya kure bikikije inyanja ni cyo kintu kimwe rukumbi
amatorero ya mbere yo mu Bwongereza yahawe na Roma. Benshi mu bakristo bavaga mu
Bwongereza bahunze akarengane bahungiye muri Scotland; aho ni ho ukuri kwageze muri
Ireland guturutse, kandi muri ibyo bihugu byose abantu bakwakiranye ibyishimo.
40