21.04.2023 Views

Ibintu by'Ukuri

Amayobera y’amateka ntago ari umwijima neza, kuberako ni umupfundikizo utwikiriye igice kimwe cy’irema ry’igikorwa n’imbaraga z’umwuka ndetse n’igikorwa cy’amategeko y’umwuka. Ni ibisanzwe bimenyerewe kuvuga ko amaraso y’abahowimana ari imbuto y’itorero ariko icyo dushaka kubabwira ni uko ibikorwa by’umuntu akora kubera icyemezo cy’umwuka nibyo bibyara imbuto rusange… Nkuko impinduka z’umuco zikomeye hamwe n’impinduramatwara z’amateka aribyo bihitamo amaherezo y’ibihugu cyangwa imyitwarire mu myaka imwe ari igiterane cy’amanota y’ibyemezo by’umwuka…ukwizera n’ubushishozi cyangwa ubuhakanyi n’ubuhumyi , by’abantu. Nta mpuntu watunga agatoki igikorwa gikomeye cy’umwuka gihengamisha umunzani, maze kigatuma gahunda yo hanze mu muryango w’abantu ifata isura nshya…

Amayobera y’amateka ntago ari umwijima neza, kuberako ni umupfundikizo utwikiriye igice kimwe cy’irema ry’igikorwa n’imbaraga z’umwuka ndetse n’igikorwa cy’amategeko y’umwuka. Ni ibisanzwe bimenyerewe kuvuga ko amaraso y’abahowimana ari imbuto y’itorero ariko icyo dushaka kubabwira ni uko ibikorwa by’umuntu akora kubera icyemezo cy’umwuka nibyo bibyara imbuto rusange… Nkuko impinduka z’umuco zikomeye hamwe n’impinduramatwara z’amateka aribyo bihitamo amaherezo y’ibihugu cyangwa imyitwarire mu myaka imwe ari igiterane cy’amanota y’ibyemezo by’umwuka…ukwizera n’ubushishozi cyangwa ubuhakanyi n’ubuhumyi , by’abantu. Nta mpuntu watunga agatoki igikorwa gikomeye cy’umwuka gihengamisha umunzani, maze kigatuma gahunda yo hanze mu muryango w’abantu ifata isura nshya…

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Ibintu</strong> By'Ukuri<br />

byose byo ku isi, bigishijwe gufatanyiriza hamwe, maze bakayoboka ubutegetsi bwa Papa.<br />

Aho baba bakomoka hose, uko ubutegetsi bwabo bwaba bukomeye kose, bakwiriye kumenya<br />

ko ububasha bw’itorero buri hejuru y’ibyo byose. N’ubwo barahira basezerana ko bazubaha<br />

Leta y’iwabo, ariko inyuma y’iyo ndahiro haba hari umuhigo bahize wo kumvira Papa,<br />

ubakuriraho ibihano by’izindi ndahiro baba bararahiye. 14<br />

Amateka ahamya neza ko ubupapa butahwemye gukoresha ubucakura n’umwete mwinshi<br />

mu kwivanga muri gahunda za Leta z’ibihugu; maze bwamara kuhashinga ikirenge,<br />

bugasohoza imigambi yabwo, ndetse bukarimbura ibikomangoma n’abaturage. Mu mwaka<br />

wa1204, Papa Inosenti wa III yifashishije indahiro y’akataraboneka ya Petero wa II, Umwami<br />

w’Aragon, iyo ndahiro ikaba iteye itya:” Jyewe Petero, Umwami w’Abanyaragon, mpamije<br />

kandi nsezeranye kuzahora ndi indahemuka kandi numvira databuja Papa Inosenti n’abandi<br />

bapapa bazamusimbura, n’itorero rya Roma, kandi ubwami bwanjye bugakomeza<br />

kumwumvira, nzaharanira ukwizera Gatolika, kandi abazaguhakana nzabamarira ku icumu.<br />

‘’Iyo ndahiro yari ihuje n’ibyo ububasha bwa Papa butegeka,” bigaragaza ko ‘’yari afite<br />

ububasha bwo gushyiraho abami’‘ kandi agashobora gukuraho bamwe batashoboye<br />

gukomeza indahiro barahiye.” 14<br />

Nuko rero duhore twibuka ko Roma yirata ko itazigera ihinduka. Amahame ya Gregoire<br />

wa VII na Inosenti wa III aracyari amahame y’ itorero Gatolika ry’i Roma. Kandi iyo riza<br />

kugira imbaraga, ryajyaga gushyira ayo mahame mu bikorwa ntakuzuyaza rikoresheje<br />

imbaraga nko mu binyejana byashize. Abaporotesitanti ntibasobanukiwe bihagije icyatumye<br />

bemera gufatanya na Roma igikorwa cyo kuramya ku munsi wa mbere w’icyumweru. Naho<br />

Abagatolika bo, mu gushishikarira gusohoza umugambi wabo, itorero ry’i Roma rigambiriye<br />

kugarura ikuzo ryaryo ryari ryarabuze. Mureke ayo mabwiriza atangizwe muri Leta zunze<br />

ubumwe za Amerika, maze ubutegetsi bwa Leta buhatire abantu ibyo itorero; muri make,<br />

ububasha bw’itorero na Leta nibyo bizajya bigenga umutimanama w’abantu, ubwo nibwo<br />

insinzi y’itorero ry’i Roma muri icyo gihugu izaba igezweho.<br />

Ijambo ry’Imana ryatanze imiburo ku kaga kagiye gutera; mureke ibyo byirengagizwe,<br />

maze abaporotesitanti bagere aho bamenye neza imigambi nyakuri ya Roma, uretse ko<br />

bazabyibuka barakererewe batagifite uburyo bigobotora muri uwo mutego baguyemo. Itorero<br />

Gatolika ry’i Roma riragenda risatira ububasha bwaryo ryahoranye bucece. Inyigisho zaryo<br />

mu biterane, muri za kiliziya, zirategura inzira mu mitima y’abantu. Riregura rwihishwa<br />

inyubako yaryo yaguye kugira ngo rigarure akarengane ku bataryemera. Rirahuriza hamwe<br />

imbaraga zaryo, ritegura intwaro bucece kandi ntacyo ryikanga kugira ngo igihe nikigera<br />

rishoze intambara. Ritegereje gusa ko igihe kigera kandi icyo gihe ryamaze kugihabwa.<br />

Bidatinze, tugiye kureba kandi twumve, nibwo tuzamenya itorero ry’i Roma icyo ari cyo.<br />

Umuntu wese uzizera kandi akumvira Ijambo ry’Imana, azahasakiranira n’ibigeragezo<br />

n’akarengane.<br />

421

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!