21.04.2023 Views

Ibintu by'Ukuri

Amayobera y’amateka ntago ari umwijima neza, kuberako ni umupfundikizo utwikiriye igice kimwe cy’irema ry’igikorwa n’imbaraga z’umwuka ndetse n’igikorwa cy’amategeko y’umwuka. Ni ibisanzwe bimenyerewe kuvuga ko amaraso y’abahowimana ari imbuto y’itorero ariko icyo dushaka kubabwira ni uko ibikorwa by’umuntu akora kubera icyemezo cy’umwuka nibyo bibyara imbuto rusange… Nkuko impinduka z’umuco zikomeye hamwe n’impinduramatwara z’amateka aribyo bihitamo amaherezo y’ibihugu cyangwa imyitwarire mu myaka imwe ari igiterane cy’amanota y’ibyemezo by’umwuka…ukwizera n’ubushishozi cyangwa ubuhakanyi n’ubuhumyi , by’abantu. Nta mpuntu watunga agatoki igikorwa gikomeye cy’umwuka gihengamisha umunzani, maze kigatuma gahunda yo hanze mu muryango w’abantu ifata isura nshya…

Amayobera y’amateka ntago ari umwijima neza, kuberako ni umupfundikizo utwikiriye igice kimwe cy’irema ry’igikorwa n’imbaraga z’umwuka ndetse n’igikorwa cy’amategeko y’umwuka. Ni ibisanzwe bimenyerewe kuvuga ko amaraso y’abahowimana ari imbuto y’itorero ariko icyo dushaka kubabwira ni uko ibikorwa by’umuntu akora kubera icyemezo cy’umwuka nibyo bibyara imbuto rusange… Nkuko impinduka z’umuco zikomeye hamwe n’impinduramatwara z’amateka aribyo bihitamo amaherezo y’ibihugu cyangwa imyitwarire mu myaka imwe ari igiterane cy’amanota y’ibyemezo by’umwuka…ukwizera n’ubushishozi cyangwa ubuhakanyi n’ubuhumyi , by’abantu. Nta mpuntu watunga agatoki igikorwa gikomeye cy’umwuka gihengamisha umunzani, maze kigatuma gahunda yo hanze mu muryango w’abantu ifata isura nshya…

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Ibintu</strong> By'Ukuri<br />

abigisha muri za kaminuza, abanditsi ndetse n’abakozi boroheje b’ibwami. Abantu amagana<br />

menshi barahunze bava i Paris, biyemeza guhunga ku bushake bwabo maze bava mu gihugu<br />

cyabo cya kavukire, kandi ibyo biba ikimenyetso cy’ibanze ko bashyigikiye ukwizera<br />

kuvuguruwe. Abambari ba Papa barebye abahakanyi benshi batakekaga bari babarimo<br />

batabishisha maze birabatangaza. Uburakari bwabo babutuye imbaga y’abacishije bugufi bari<br />

bafiteho ubushobozi. Gereza zujujwe abantu, n’ikirere gisa n’icyijimishijwe n’umyotsi<br />

w’umuriro wacaniwe gutwika abantu bemeraga ubutumwa bwiza.<br />

Umwami Faransisiko wa mbere yari yarahawe icyubahiro cyo kuba yarabaye umuyobozi<br />

muri gahunda yo kubyutsa ibyerekeye kwiga yaranze itangira ry’ikinyejana cya cumi na<br />

gatandatu. Yari yarashimishijwe no guteranyiriza mu ngoro ye abantu bose b’abahanga mu<br />

by’indimi bavuye mu bihugu byose. Urukundo yakundaga ubumenyi, n’urwango yangaga<br />

ubujiji n’imihango by’abihaye Imana, ni rwo ku ruhande rumwe rwamuteye nibura<br />

kwihanganira ubugorozi. Ariko, kubw’ishyaka ryo kurandurana imizi ubuhakanyi, uwo<br />

muntu wari ushyigikiye ubumenyi yatanze itegeko ryo guhagarika icapwa ry’inyandiko mu<br />

gihugu cy’Ubufaransa cyose. Faransisiko wa mbere ni umwe mu ngero nyinshi zanditswe<br />

zerekana ko umuco ushingiye ku buhanga atari ikintu gishobora guhagarika kutihanganirana<br />

no kurenganya mu by’iyobokamana.<br />

Binyuze mu birori bikomeye kandi bikorewe mu ruhame, Ubufaransa bwagombaga<br />

kwiyemeza kurimbura Ubuporotestanti burundu. Abapadiri basabye ko igitutsi Ijuru<br />

ryatutswe binyuze mu kunenga Misa, cyahanagurwa n’amaraso kandi ko umwami, mu izina<br />

ry’abaturage be, atangira mu ruhame igihano kigenewe icyo gikorwa kibi bikabije.<br />

Kuwa 21 Mutarama 1535 niwo munsi washyiriweho kwizihiza ibyo birori biteye ubwoba.<br />

Ubwoba budafite ishingiro ndetse n’urwango by’abatuye igihugu bose byari byabyukijwe.<br />

Umujyi wa Paris winjiwemo n’imbaga y’abantu bavuye ahawukikije hose maze buzura<br />

imihanda yawo. Uwo munsi wagombaga gutangizwa n’urugendo rw’umwiyereko. “Inzu<br />

zikikije aho abari bari mu mwiyereko banyuraga zari zimanitsweho ibitambaro bigaragaza<br />

icyunamo, kandi za alitari zari ziteretswe ku nzira zigiye zitandukanywa n’intera ingana.<br />

Imbere ya buri muryango hari urumuri mu rwego rwo kubahiriza ‘isakaramento ritagatifu.’<br />

Urwo rugendo rw’umwiyereko rwatangiriye ku ngoro y’umwami mu rukerera. “Imbere<br />

habanzaga abantu batwaye imisaraba n’amabendera by’amaparuwasi atandukanye,<br />

hagakurikiraho rubanda rwagendaga babangikanye babiri babiri kandi batwaye imuri zaka.”<br />

Abayobozi bane b’ibanze mu rwego rw’itorero bakurikiyeho buri wese yambaye imyambaro<br />

ye yihariye. Abo bakurikiwe n’abatwaye ibintu bijyanye n’abatagatifu n’abahowe kwizera<br />

kwabo. Abo nabo bakurikiwe n’abepesikopi bagendera ku mafarashi bambaye amakanzu<br />

arabagirana n’imyambaro itatsweho amasaro kandi irabagirana.<br />

“Ukarisitiya yari itwawe na musenyeri w’i Paris iri munsi y’igitwikirizo kirabagirana.<br />

Inyuma ye hari hakurikiyeho umwami. Uwo munsi umwami Faransisiko wa I ntiyambaye<br />

ikamba ry’ubwami ndetse n’ikanzu ya cyami.” Yagendaga umutwe we uriho ubusa, yubitse<br />

163

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!