21.04.2023 Views

Ibintu by'Ukuri

Amayobera y’amateka ntago ari umwijima neza, kuberako ni umupfundikizo utwikiriye igice kimwe cy’irema ry’igikorwa n’imbaraga z’umwuka ndetse n’igikorwa cy’amategeko y’umwuka. Ni ibisanzwe bimenyerewe kuvuga ko amaraso y’abahowimana ari imbuto y’itorero ariko icyo dushaka kubabwira ni uko ibikorwa by’umuntu akora kubera icyemezo cy’umwuka nibyo bibyara imbuto rusange… Nkuko impinduka z’umuco zikomeye hamwe n’impinduramatwara z’amateka aribyo bihitamo amaherezo y’ibihugu cyangwa imyitwarire mu myaka imwe ari igiterane cy’amanota y’ibyemezo by’umwuka…ukwizera n’ubushishozi cyangwa ubuhakanyi n’ubuhumyi , by’abantu. Nta mpuntu watunga agatoki igikorwa gikomeye cy’umwuka gihengamisha umunzani, maze kigatuma gahunda yo hanze mu muryango w’abantu ifata isura nshya…

Amayobera y’amateka ntago ari umwijima neza, kuberako ni umupfundikizo utwikiriye igice kimwe cy’irema ry’igikorwa n’imbaraga z’umwuka ndetse n’igikorwa cy’amategeko y’umwuka. Ni ibisanzwe bimenyerewe kuvuga ko amaraso y’abahowimana ari imbuto y’itorero ariko icyo dushaka kubabwira ni uko ibikorwa by’umuntu akora kubera icyemezo cy’umwuka nibyo bibyara imbuto rusange… Nkuko impinduka z’umuco zikomeye hamwe n’impinduramatwara z’amateka aribyo bihitamo amaherezo y’ibihugu cyangwa imyitwarire mu myaka imwe ari igiterane cy’amanota y’ibyemezo by’umwuka…ukwizera n’ubushishozi cyangwa ubuhakanyi n’ubuhumyi , by’abantu. Nta mpuntu watunga agatoki igikorwa gikomeye cy’umwuka gihengamisha umunzani, maze kigatuma gahunda yo hanze mu muryango w’abantu ifata isura nshya…

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Ibintu</strong> By'Ukuri<br />

ibihumbi byinshi bo mu bihugu byagengwaga na Papa, bari guhara ubuzima bwabo mu<br />

ishyirwa mu bikorwa rya rya tegeko? Ibi byari kuba ari ukugambanira umurimo w’Ubutumwa<br />

bwiza ndetse n’umudendezo w’ubukristo muri icyo gihe gikomeye.”- Wylie, b.9, ch.15.<br />

Ahubwo bari kwemera “guhara byose, ndetse n’ibihugu byabo, amakamba yabo ndetse<br />

n’ubuzima bwabo.” 193<br />

Ibikomangoma byaravuze biti: “Nimutyo twange iri teka. Mu byerekeye gukurikiza<br />

umutimanama, abenshi nta bushobozi bafite.” Intumwa zihagarariye abandi zaravuze ziti:<br />

“Iteka ryaciwe mu 1526 ni ryo dukesha amahoro ubwami bwacu bufite: kurikuraho rero<br />

byakuzuza Ubudage ibyago n’amacakubiri. Ntabwo inama y’abategetsi bakuru ifite<br />

ubushobozi bwo kugira ikindi ikora uretse kurinda umudendezo mu by’idini kugeza igihe<br />

Inama nkuru izateranira.” 194<br />

Kurinda icyahungabanya umudendezo wo gukurikiza umutimanama ni inshingano<br />

y’igihugu, ariko ubushobozi bwa Leta ntiburenga urubibi ngo bwivange mu byerekeye<br />

imyizerere. Ubutegetsi bwa Leta bwose bwo ku isi bugerageza kugenga cyangwa<br />

gushimangira ibigomba kubahirizwa mu myizerere bukoresheje ubushobozi bw’ubutegetsi<br />

buba burenga ku ihame Abakristo bemera inkuru nziza baharaniye mu buryo bukomeye.<br />

Abayoboke ba Papa biyemeje gusenya burundu icyo bitaga “kwinangira wihandagaje.”<br />

Batangiriye mu guteza amacakubiri mu bari bashyigikiye Ubugorozi ndetse no gutera ubwoba<br />

abantu bose batari barashyize ku mugaragaro ko babushyigikiye. Amaherezo abahagarariye<br />

imijyi yigengaga bahamagariwe kujya imbere y’inama y’abategetsi bakuru maze babasaba<br />

kuvuga niba bazubahiriza icyemezo cyafashwe. Basabye ko baba bahawe umwanya wo<br />

kubitekerezaho nyamara biba iby’ubusa. Igihe bazanwaga ngo bagaragaze icyemezo cyabo,<br />

hafi kimwe cya kabiri cyabo cyagiye ku ruhande rw’Abagorozi. Abataremeye guhara<br />

umudendezo wabo wo gukurikiza umutimanama wabo ndetse n’uburenganzira bwo<br />

kwitekerereza bari bazi ko icyemezo bafashe kibateje kuzajya banengwa, bagacirwaho iteka<br />

ndetse bagatotezwa. Umwe muri izo ntumwa yaravuze ati: “Tugomba kwihakana ijambo<br />

ry’Imana, bitaba ibyo ni tugatwikwa.” 195<br />

Umwami Feridinandi wari uhagarariye Umwami w’abami muri iyo nama, yabonye ko iryo<br />

teka rizateza amacakubiri akomeye niba batabashije kwemeza ibikomangoma kuryemera no<br />

kurishyigikira. Bityo, yagerageje kubahendahenda azi neza ko gukoresha imbaraga ku bantu<br />

nk’abo ahubwo byabatera kurushaho kumaramaza. Yasabye ibyo bikomangoma kwemera<br />

iryo teka, abizeza ko kuryemera bizatuma Umwami w’abami abishimira cyane.” Ariko abo<br />

bantu b’indahemuka bari bazi ubutegetsi bukomeye buruta ubw’abategetsi bo ku isi, maze<br />

bituma basubiza batuje bati: “Tuzubaha umwami w’abami mu bintu byose bishobora kugira<br />

uruhare mu gutuma amahoro aganza ndetse n’icyubahiro cy’Imana.” 196<br />

Mu maso y’abagize Inama, amaherezo umwami yabwiye intumwa nkuru y’i Saxony<br />

n’incuti ze ko iryo teka “rigiye kwandikwa nk’iteka ry’umwami w’abami,” kandi ko “inzira<br />

imwe rukumbi basigaranye ari ukwemera ibyo abenshi bemeje.” Amaze kuvuga atyo asohoka<br />

143

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!