Duchowa Opowieść o Dwóch Miastach

Duchowa Opowieść o Dwóch Miastach
Francja podczas uroczystej publicznej ceremonii miała zadeklarować swe całkowite
poświęcenie się walce z protestantyzmem. Duchowni zażądali zmycia krwią obrazy niebios,
jakiej się dopuszczono potępiając mszę, i król musiał na to przystać dla dobra swego
narodu. {WB 120.4}
Na dokonanie tej straszliwej ceremonii wyznaczono dzień 21 stycznia 1535 roku. W
narodzie wzbudzono zabobonny lęk i ślepą nienawiść. Ulice Paryża wypełnione
były tłumem, przybyłym do miasta ze wszystkich okolicznych miejscowości. Dzień miał się
rozpocząć od wielkiej, wspaniałej procesji. „Domy na drodze pochodu przystrojono żałobną
draperią, tu i ówdzie wzniesiono ołtarze”. Przed każdymi drzwiami umocowano ku czci
„najświętszego sakramentu” płonącą pochodnię. Procesja uformowała się przed świtem przy
pałacu królewskim. „Najpierw szły chorągwie i krzyże kilkunastu parafii, potem
postępowali parami obywatele miasta trzymający w rękach pochodnie”, za nimi szli
zakonnicy czterech zakonów w swych odmiennych szatach. Dalej niesiono ogromny zbiór
sławnych relikwii. Następnie jechali konno książęta Kościoła w purpurze, szkarłatach i
klejnotach, w bogatych i błyszczących strojach. {WB 120.5}
„Hostię niósł biskup Paryża pod kosztownym baldachimem (...) niesionym przez
czterech książąt krwi (...). Za hostią szedł król. (...) Tego dnia Franciszek I nie miał na sobie
korony ani królewskich szat”. „Z odkrytą głową i spuszczonym wzrokiem, kroczył
trzymając w ręce płonącą świecę”. Król Francji szedł „jako pokutnik”. — Wylie XIII, 21.
Przed każdym ołtarzem pochylał się w pokorze nie dlatego, że grzech splugawił jego duszę
lub niewinna krew splamiła jego ręce, ale dlatego, że jego poddani popełnili śmiertelny
grzech, gdyż odważyli się potępić mszę. Za nim kroczyła królowa i dostojnicy państwowi,
także idąc parami i niosąc płonące pochodnie. {WB 121.1}
W następnej części uroczystości tego dnia, monarcha w wielkiej sali pałacu biskupa
wygłosił mowę do wysokich urzędników państwa. Z obliczem wyrażającym głęboki żal
zjawił się przed nimi i ubolewał „nad zbrodnią, bluźnierstwem oraz nad dniem bólu i
hańby”, jaki spadł na cały naród. Potem wezwał wszystkich lojalnych poddanych, by
pomogli w wytępieniu zaraźliwej herezji, która groziła Francji zagładą. „Jak prawdą jest,
moi panowie, że jestem waszym królem, tak gdybym wiedział, że choć jeden z moich
członków splamił się lub zaraził tą zgnilizną, kazałbym go tu, przed wami, zabić (...).
Powiem więcej, gdybym widział jedno z moich dzieci tym splamione, nie oszczędziłbym
go. Sam bym je wydał i złożył na ofiarę Bogu”. Łzy stłumiły jego słowa i wszyscy zebrani
zaczęli płakać, wołając jednocześnie: „Chcemy żyć i umrzeć za wiarę katolicką”. —
D’Aubigné, History of the Reformation in Europe in the Time of Calvin IV, 2. {WB 121.2}
Straszliwa była ciemność, w jaką popadł naród, który wzgardził prawdą. „Łaska
zbawienia” zakwitała we Francji, lecz ta, widząc jej moc i świętość, jak swym boskim
urokiem porywała tysiące ludzi, a blaskiem oświecała miasta i wsie, odwróciła się pomimo
147