Duchowa Opowieść o Dwóch Miastach

Król, kler i szlachta musieli ustąpić pod naporem szalejącego ludu. Ścięcie monarchy jeszcze bardziej podnieciło żądzę zemsty. Ci, którzy zadecydowali o jego śmierci, wkrótce sami poszli na szafot. Postanowiono zgładzić wszystkich podejrzanych o wrogość wobec rewolucji. Więzienia były przepełnione, znajdowało się w nich dwieście tysięcy osób jednocześnie. W miastach królestwa działy się potworne rzeczy. Jedno stronnictwo rewolucyjne występowało przeciw drugiemu, a Francja stała się olbrzymim polem walki mas, kierowanych niepohamowanymi namiętnościami. “W Paryżu bunty następowały jedne po drugich, zdawało się, że mieszkańcy podzieleni na mnóstwo zwalczających się stronnictw dążyli do wzajemnego wyniszczenia się”. Aby dopełnić nędzy tej sytuacji, naród został wplątany w długą i niszczycielską wojnę z wielkimi potęgami Europy. “Kraj doszedł prawie do bankructwa, wojsko domagało się zaległego żołdu, Paryżanie głodowali, prowincje były dewastowane przez bandy, a zdobycze cywilizacji ginęły w anarchii i rozpuście. Król, kler i szlachta musieli ustąpić pod naporem szalejącego ludu. Ścięcie monarchy jeszcze bardziej podnieciło żądzę zemsty. Ci, którzy zadecydowali o jego śmierci, wkrótce sami poszli na szafot. Postanowiono zgładzić wszystkich podejrzanych o wrogość wobec rewolucji. Więzienia były przepełnione, znajdowało się w nich dwieście tysięcy osób jednocześnie. W miastach królestwa działy się potworne rzeczy. Jedno stronnictwo rewolucyjne występowało przeciw drugiemu, a Francja stała się olbrzymim polem walki mas, kierowanych niepohamowanymi namiętnościami. “W Paryżu bunty następowały jedne po drugich, zdawało się, że mieszkańcy podzieleni na mnóstwo zwalczających się stronnictw dążyli do wzajemnego wyniszczenia się”. Aby dopełnić nędzy tej sytuacji, naród został wplątany w długą i niszczycielską wojnę z wielkimi potęgami Europy. “Kraj doszedł prawie do bankructwa, wojsko domagało się zaległego żołdu, Paryżanie głodowali, prowincje były dewastowane przez bandy, a zdobycze cywilizacji ginęły w anarchii i rozpuście.

newcovenantpublicationsintl
from newcovenantpublicationsintl More from this publisher
15.04.2023 Views

Duchowa Opowieść o Dwóch Miastach wrogów. Było jednak wielu takich, którzy nie starali się ukrywać swojej sympatii do Lutra. Odwiedzali go książęta, hrabiowie oraz inne osobistości świeckie i duchowne. „Ciasna izdebka doktora — pisze Spalatin — nie mogła pomieścić wszystkich, którzy przyszli”. — Martyn I, 404. Ludzie spoglądali na Lutra, jakby był ponadludzką istotą. Nawet ci, którzy nie wierzyli w prawdy głoszone przez reformatora, nie mogli powstrzymać się od podziwu dla jego szlachetnego charakteru, który kazał mu raczej spoglądać w oczy śmierci, niż postąpić wbrew własnemu sumieniu. {WB 87.5} Usilnie starano się skłonić Lutra do zgody z Rzymem. Książęta i szlachcice tłumaczyli mu, że jeżeli nadal przeciwstawiać będzie swe własne poglądy poglądom Kościoła i soborów, zostanie wkrótce wygnany z cesarstwa i pozostanie bez ochrony. Na te argumenty Luter odpowiedział słowami: „Ewangelii Chrystusowej nie da się głosić bez wywołania sprzeczności (...). Dlaczego więc świadomość lub strach przed grożącym mi niebezpieczeństwem miałby mnie odłączyć od Boga i Jego Słowa, które jest prawdą? Nie! Raczej poświęcę swoje ciało, krew i życie”. — D’Aubigné VII, 10. {WB 88.1} Ponownie nakłaniano go, by poddał się władzy cesarza, a wtedy nie będzie musiał się niczego obawiać. „Nie mam nic przeciwko temu — odpowiedział — by cesarz lub książęta, a nawet prosty chrześcijanin zbadał i ocenił moje dzieła, ale punktem odniesienia musi być Pismo Święte. Ludziom nie pozostaje nic innego, jak tylko być mu posłusznym. Nie zmuszajcie mnie, bym postąpił wbrew własnemu sumieniu; które mocno związane jest z Biblią”. — Tamże VII, 10. {WB 88.2} Innym razem, gdy starano się go przekonać, odpowiedział: „Odwołam raczej ważność glejtu, oddam swą osobę i życie w ręce cesarza, lecz nigdy nie wyrzeknę się Słowa Bożego”. — Tamże VII, 10. Przyrzekł, że podda się wyrokowi soboru, lecz jedynie pod warunkiem, gdy ten rozstrzygnie jego sprawę na podstawie Pisma Świętego. „Co się zaś tyczy Słowa Bożego — dodał — to każdy chrześcijanin jest tak samo dobrym sędzią jak papież poparty nawet przez miliony soborów”. — Martyn I, 410. Zarówno przyjaciele, jak i wrogowie w końcu się przekonali, że dalsze próby pogodzenia Lutra z Rzymem są bezskuteczne. {WB 88.3} Gdyby reformator uległ chociażby w jednej kwestii, szatan i jego poddani odnieśliby zwycięstwo. Jednak nieugięta stanowczość była środkiem wolności Kościoła, początkiem nowej i lepszej ery w jego dziejach. Ten jeden człowiek, który odważył się w sprawach religijnych myśleć i postępować samemu, miał wywrzeć wpływ na Kościół i świat nie tylko w swoich czasach, lecz także w następnych stuleciach. Jego stanowczość i wierność aż do końca czasu wzmacniać będą wszystkich tych, którzy będą przechodzić przez podobne doświadczenia. Moc i majestat Boży stanęły ponad mocą ludzką i szatańską. {WB 88.4} Z rozkazu cesarskiego nakazano Lutrowi wracać do domu. Reformator dobrze wiedział, że za tym rozkazem przyjdzie inny, skazujący go na śmierć. Ciemne chmury spowiły jego 104

Duchowa Opowieść o Dwóch Miastach drogę. Kiedy jednak odjeżdżał w Wormacji, serce miał napełnione radością i dziękczynieniem. Mówił: „Sam szatan ochraniał papieską twierdzę, lecz Chrystus uczynił w niej szeroki wyłom i szatan musiał przyznać, że Pan jest potężniejszy od niego”. — D’Aubigné VII, 11. {WB 88.5} Luter nie chciał, aby jego stanowczość uważano za bunt, toteż zaraz po odjeździe napisał do cesarza: „Bóg, który bada serca, jest mi świadkiem, że jestem gotów być posłusznym Jego Cesarskiemu Majestatowi w życiu i śmierci, czci i hańbie, słowem we wszystkim z wyjątkiem Pisma Świętego, którym człowiek żyje. We wszelkich sprawach doczesnego życia moja wierność Jego Cesarskiej Mości będzie niezachwiana, bowiem tu, w ziemskim życiu zysk czy strata nie mają żadnego znaczenia dla zbawienia. Jednak jeżeli chodzi o sprawy wieczności, powinniśmy podporządkować się woli Bożej, a nie ludzkiej; bowiem takie właśnie poddanie się w sprawach duchowych jest prawdziwym nabożeństwem i czcią, która należy się jedynie Stworzycielowi”. — Tamże VII, 11. {WB 88.6} W drodze z Wormacji przyjmowano Lutra jeszcze przyjaźniej niż podczas podróży na sejm. Książęta Kościoła witali ekskomunikowanego mnicha, a przedstawiciele władzy cesarskiej oddawali cześć człowiekowi, którego potępił cesarz. Proszono go, by wygłosił kazanie i pomimo cesarskiego zakazu Luter ponownie wszedł na ambonę. „Nigdy nie ślubowałem, że nałożę więzy Słowu Bożemu — powiedział — i nigdy tego nie uczynię”. — Martyn I, 420. {WB 88.7} Wkrótce po wyjeździe Lutra z Wormacji przedstawiciele papieża tak dalece wpłynęli na cesarza, iż wydał on edykt przeciw reformatorowi. W edykcie tym określono Lutra jako „samego szatana w ludzkiej postaci, ubranego w mnisi habit”. — D’Aubigné VII, 11. Rozkazano, aby gdy tylko jego glejt straci ważność, podjąć zdecydowane kroki celem zatrzymania jego działalności. Wszystkim ludziom zabroniono udzielać mu schronienia, dawać pokarmu lub napoju, pomagać słowem lub czynem, zarówno potajemnie, jak też publicznie. Gdziekolwiek będzie przebywał, należy go schwytać i wydać władzom: Jego zwolenników również należy uwięzić, a ich własność skonfiskować. Pisma Lutra mają być zniszczone. Edykt stwierdzał na koniec, że wszyscy ci, którzy działaliby wbrew temu dekretowi, będą uważani za współwinnych i zostaną tak samo potępieni. Elektor saski i książęta, którzy byli do Lutra najprzychylniej usposobieni, opuścili Wormację wkrótce po odjeździe reformatora, wówczas sejm zatwierdził dekret cesarza. Zwolennicy Rzymu triumfowali. Uważali, że los reformatora został już przesądzony. {WB 89.1} W tej niebezpiecznej chwili Bóg przygotował dla swego sługi drogę ocalenia. Czujne oko strzegło Lutra, a wierne i szlachetne serce zdecydowało się go uratować. Jasne było to, że Rzym nie zadowoli się niczym innym, jak tylko śmiercią reformatora. Tylko dzięki ukryciu go w bezpiecznym miejscu, mógł on uniknąć zemsty. Bóg obdarzył Fryderyka z Saksonii odpowiednią mądrością, by przygotować plan zachowania reformatora przy życiu. 105

<strong>Duchowa</strong> <strong>Opowieść</strong> o <strong>Dwóch</strong> <strong>Miastach</strong><br />

drogę. Kiedy jednak odjeżdżał w Wormacji, serce miał napełnione radością i<br />

dziękczynieniem. Mówił: „Sam szatan ochraniał papieską twierdzę, lecz Chrystus uczynił w<br />

niej szeroki wyłom i szatan musiał przyznać, że Pan jest potężniejszy od niego”. —<br />

D’Aubigné VII, 11. {WB 88.5}<br />

Luter nie chciał, aby jego stanowczość uważano za bunt, toteż zaraz po odjeździe napisał<br />

do cesarza: „Bóg, który bada serca, jest mi świadkiem, że jestem gotów być posłusznym<br />

Jego Cesarskiemu Majestatowi w życiu i śmierci, czci i hańbie, słowem we wszystkim z<br />

wyjątkiem Pisma Świętego, którym człowiek żyje. We wszelkich sprawach doczesnego<br />

życia moja wierność Jego Cesarskiej Mości będzie niezachwiana, bowiem tu, w ziemskim<br />

życiu zysk czy strata nie mają żadnego znaczenia dla zbawienia. Jednak jeżeli chodzi o<br />

sprawy wieczności, powinniśmy podporządkować się woli Bożej, a nie ludzkiej; bowiem<br />

takie właśnie poddanie się w sprawach duchowych jest prawdziwym nabożeństwem i czcią,<br />

która należy się jedynie Stworzycielowi”. — Tamże VII, 11. {WB 88.6}<br />

W drodze z Wormacji przyjmowano Lutra jeszcze przyjaźniej niż podczas podróży na<br />

sejm. Książęta Kościoła witali ekskomunikowanego mnicha, a przedstawiciele władzy<br />

cesarskiej oddawali cześć człowiekowi, którego potępił cesarz. Proszono go, by wygłosił<br />

kazanie i pomimo cesarskiego zakazu Luter ponownie wszedł na ambonę. „Nigdy nie<br />

ślubowałem, że nałożę więzy Słowu Bożemu — powiedział — i nigdy tego nie uczynię”. —<br />

Martyn I, 420. {WB 88.7}<br />

Wkrótce po wyjeździe Lutra z Wormacji przedstawiciele papieża tak dalece wpłynęli na<br />

cesarza, iż wydał on edykt przeciw reformatorowi. W edykcie tym określono Lutra jako<br />

„samego szatana w ludzkiej postaci, ubranego w mnisi habit”. — D’Aubigné VII, 11.<br />

Rozkazano, aby gdy tylko jego glejt straci ważność, podjąć zdecydowane kroki celem<br />

zatrzymania jego działalności. Wszystkim ludziom zabroniono udzielać mu schronienia,<br />

dawać pokarmu lub napoju, pomagać słowem lub czynem, zarówno potajemnie, jak też<br />

publicznie. Gdziekolwiek będzie przebywał, należy go schwytać i wydać władzom: Jego<br />

zwolenników również należy uwięzić, a ich własność skonfiskować. Pisma Lutra mają być<br />

zniszczone. Edykt stwierdzał na koniec, że wszyscy ci, którzy działaliby wbrew temu<br />

dekretowi, będą uważani za współwinnych i zostaną tak samo potępieni. Elektor saski i<br />

książęta, którzy byli do Lutra najprzychylniej usposobieni, opuścili Wormację wkrótce po<br />

odjeździe reformatora, wówczas sejm zatwierdził dekret cesarza. Zwolennicy Rzymu<br />

triumfowali. Uważali, że los reformatora został już przesądzony. {WB 89.1}<br />

W tej niebezpiecznej chwili Bóg przygotował dla swego sługi drogę ocalenia. Czujne<br />

oko strzegło Lutra, a wierne i szlachetne serce zdecydowało się go uratować. Jasne było to,<br />

że Rzym nie zadowoli się niczym innym, jak tylko śmiercią reformatora. Tylko dzięki<br />

ukryciu go w bezpiecznym miejscu, mógł on uniknąć zemsty. Bóg obdarzył Fryderyka z<br />

Saksonii odpowiednią mądrością, by przygotować plan zachowania reformatora przy życiu.<br />

105

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!