Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
wyjść poza to, co wiedział Luter (...) a Kalwini, jak widzicie, uparcie tkwią tam, gdzie<br />
pozostawił ich ów wielki mąż Boży, który nie rozumiał jeszcze wszystkich rzeczy. Jest to<br />
stan godny pożałowania, bo choć swego czasu byli oni jak płonące i rozjaśniające ciemności<br />
pochodnie, to jednak nie poznali wszystkich Bożych rad. Gdyby dzisiaj żyli, byliby tak<br />
samo gotowi przyjąć dalsze światło, jak to, które otrzymali na początku”. — D. Neal,<br />
History of the Puritans I, 269. {WB 154.5}<br />
„Pamiętajcie o waszym ślubowaniu zbiorowym, w którym zobowiązaliście się zawsze<br />
kroczyć drogami Pana, jakie poznaliście lub które dopiero poznacie. Pamiętajcie o waszej<br />
obietnicy i o przymierzu z Bogiem oraz między wami, że przyjmiecie każde światło i każdą<br />
prawdę, którą otrzymacie z Jego pisanego Słowa. Błagam was jednak, byście uważali na to,<br />
co przyjmujecie za prawdę, porównajcie to i zbadajcie w świetle innych tekstów Pisma<br />
Świętego, zanim cokolwiek z tego przyjmiecie, ponieważ niemożliwe jest, aby świat<br />
chrześcijański od razu wyszedł z gęstej antychrześcijańskiej ciemności i od razu osiągnął<br />
całkowite i jasne zrozumienie”. — Martyn V, 70-71. {WB 154.6}<br />
Pragnienie wolności sumienia pozwalało pielgrzymom odważnie wychodzić naprzeciw<br />
wszelkim trudnościom, jakie napotykali podczas swej podróży przez morze, znosić trudy i<br />
niebezpieczeństwa i z Bożym błogosławieństwem założyć na wybrzeżu Ameryki podstawy<br />
nowego, potężnego narodu. Chociaż pielgrzymi byli szczerzy i bogobojni, nie potrafili<br />
jednak pojąć zasady religijnej tolerancji. Nie chcieli innym przyznać wolności religijnej, dla<br />
zdobycia której tak wiele poświęcili. „Nawet wybitni myśliciele i moraliści XVII wieku nie<br />
mieli właściwego pojęcia o tej wspaniałej, wypływającej z Nowego Testamentu zasadzie,<br />
która uznaje Boga za jedynego sędziego ludzkiej wiary”. — Martyn V, 297. Nauka<br />
twierdząca, że Bóg dał Kościołowi prawo panowania nad sumieniami i określania oraz<br />
karania herezji, jest jednym z głęboko zakorzenionych błędów papiestwa. Choć<br />
reformatorzy odrzucili katolickie doktryny, nie byli jednak całkowicie wolni od ducha<br />
nietolerancji. Gęsty mrok, w którym pod panowaniem papiestwa chrześcijaństwo było<br />
pogrążone przez setki lat, nie został jeszcze całkowicie rozproszony. Jeden z kaznodziejów<br />
pracujących w kolonii Massachusetts powiedział: „To właśnie tolerancja uczyniła świat<br />
antychrześcijańskim, a Kościół nigdy nie ucierpiał, karząc heretyków”. — Tamże V, 335.<br />
Koloniści postanowili, że w zarządzie miejskim głos mogą mieć tylko członkowie Kościoła.<br />
Stworzono pewien rodzaj Kościoła państwowego, a każdy musiał łożyć na utrzymanie<br />
duchowieństwa, natomiast władze upoważniono do tłumienia wszelkich przejawów<br />
odstępstwa od przyjętych postanowień. W ten sposób władza świecka znalazła się w rękach<br />
Kościoła. Nic więc dziwnego, że kroki te doprowadziły wkrótce do nieuniknionego<br />
rezultatu — prześladowań. {WB 154.7}<br />
Jedenaście lat po założeniu pierwszej kolonii do Ameryki przybył Roger Williams.<br />
Podobnie jak pierwsi pielgrzymi przypłynął po to, by cieszyć się upragnioną wolnością<br />
religijną, ale w odróżnieniu od nich rozumiał — co tak mało ludzi pojmowało w tych<br />
193
Change language