Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
Rozdział 16 — Wolności w Nowym Świecie<br />
Chociaż angielscy reformatorzy odrzucili nauki Kościoła rzymskokatolickiego,<br />
zachowali jednak wiele jego form kultu religijnego. Mimo że odrzucili autorytet papieża, to<br />
jednak ich nabożeństwa nadal zawierały wiele rzymskich obrzędów i zwyczajów<br />
kościelnych. Twierdzono, że nie są to ważne sprawy. Choć Pismo Święte o nich nie mówi i<br />
z tego powodu są nieistotne, to jednak nie zostały zabronione, ponieważ nie są w swej<br />
istocie czymś złym. Zachowanie tych obrzędów miało służyć zmniejszeniu przepaści, jaka<br />
dzieliła zreformowany Kościół od Rzymu. Podkreślano także, że ułatwią one wyznawcom<br />
Rzymu przyjęcie wiary protestanckiej. {WB 153.1}<br />
Dla konserwatystów i ugodowców argumenty te wydawały się przekonywające, ale była<br />
druga grupa, która sądziła inaczej. Fakt, że obrzędy te „dążyły do przerzucenia mostu nad<br />
przepaścią dzielącą Rzym od reformacji” (Martyn V, 22), był w jej pojęciu dostatecznym<br />
powodem do tego, by je nie zachowywać. Widzieli w nich oznakę niewoli, z której zostali<br />
wyzwoleni i do której nie chcieli wracać. Argumentowali, że wszelkie przepisy dotyczące<br />
składania czci Bogu zostały określone w Jego Słowie i żadnemu człowiekowi nie wolno ich<br />
zmieniać. <strong>Wielki</strong>e odstępstwo rozpoczęło się właśnie od prób uzupełnienia autorytetu Boga<br />
autorytetem Kościoła. Rzym zaczął od nakazywania tego, czego Bóg nie zabronił, a<br />
skończył na zabranianiu tego, co Bóg wyraźnie nakazał. {WB 153.2}<br />
Wielu szczerze pragnęło powrócić do czystości i prostoty, jaka cechowała pierwotny<br />
Kościół. Traktowali oni wiele obrzędów wprowadzonych do Kościoła anglikańskiego jako<br />
pomnik bałwochwalstwa i nie mogli z czystym sumieniem brać udziału w jego<br />
nabożeństwach. Jednak Kościół, wspierany przez władze świeckie, nie pozwalał na żadne<br />
odchylenia od przyjętych norm. Uczęszczanie na nabożeństwa było wymagane przez prawo,<br />
zaś nielegalne zgromadzenia religijne były zabronione pod karą banicji, więzienia i<br />
śmierci. {WB 153.3}<br />
Na początku XVII wieku nowy król Anglii, tuż po wstąpieniu na tron, postanowił<br />
zmusić purytanów, „aby dostosowali się do innych lub (...) wygnać ich z kraju, albo<br />
zgotować im jeszcze coś gorszego”. — George Bancroft, History of the United States of<br />
America I, 12,6. Prześladowani i więzieni purytanie nie mieli nadziei na lepsze jutro i<br />
przekonali się, że dla takich, którzy chcą służyć Bogu zgodnie z własnym sumieniem,<br />
„Anglia przestała być krajem, w którym mogliby na stałe mieszkać”. — J. G. Palfrey,<br />
History of New England 3,34. Wielu postanowiło uciec do Holandii, lecz i tam napotkali na<br />
liczne trudności, niektórzy zginęli, a inni znaleźli się w więzieniu. Ich plany zostały<br />
pokrzyżowane, wielu wydano w ręce wrogów. Jednak ich upór w końcu zwyciężył i znaleźli<br />
schronienie u gościnnych wybrzeży republiki holenderskiej. {WB 153.4}<br />
191
Change language