Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
nawzajem. Jak więc możemy odróżnić tego, który mówi prawdę od tego, który kłamie? (...)<br />
Jak? (...) Jedynie przez Słowo Boże”. — Tamże XVIII, 4. {WB 130.4}<br />
Niedługo potem pewien katolicki uczony dyskutując z Tyndalem oświadczył: „Byłoby<br />
nam lepiej bez przykazań Bożych, niż bez praw papieskich”. Tyndale odpowiedział na<br />
to: „Wyzywam papieża i wszystkie jego prawa na pojedynek. Jeżeli Bóg pozwoli mi jeszcze<br />
żyć, to za kilka lat parobek, który orze pługiem, będzie lepiej znał Pismo Święte niż wy”. —<br />
Anderson, Annals of the Engłish Biblie 19. {WB 130.5}<br />
Zamiar dania ludowi Nowego Testamentu w jego własnym języku spotęgował się i<br />
Tyndale niezwłocznie wziął się do pracy. Prześladowany, musiał opuścić rodzinny dom i<br />
udać się do Londynu, gdzie przez jakiś czas bez przeszkód kontynuował swe dzieło.<br />
Znowujednak przemoc zwolenników papiestwa zmusiła go do ucieczki. Wydawało się, że<br />
cała Anglia jest dla niego zamknięta, zdecydował się więc poszukać schronienia w<br />
Niemczech. Tutaj rozpoczął drukowanie angielskiego przekładu Nowego Testamentu. Dwa<br />
razy musiał wstrzymać swoją pracę, ale gdy zabroniono mu drukować w jednym mieście,<br />
udawał się do drugiego. W końcu dotarł do Wormacji, gdzie klika lat wcześniej Luter na<br />
sejmie bronił ewangelii. W tym starym mieście było wielu przyjaciół reformacji i tam<br />
Tyndale mógł kontynuować swe dzieło już bez żadnych przeszkód. Wkrótce trzy tysiące<br />
egzemplarzy Nowego Testamentu było gotowe, a drugi nakład wyszedł jeszcze w tym<br />
samym roku. {WB 131.1}<br />
Tyndale wykonywał swą pracę z wielkim zapałem i gorliwością. Mimo że władze<br />
angielskie strzegły swych portów z największą czujnością, Słowo Boże potajemnie<br />
przewożono do Londynu, a stamtąd rozchodziło się ono po całym kraju. Zwolennicy<br />
papiestwa starali się zgnieść prawdę, ale na próżno. Pewnego razu biskup z Durham<br />
wykupił od księgarza, który był przyjacielem Tyndale’a, cały zapas Biblii, aby je zniszczyć,<br />
sądząc, że w ten sposób zahamuje dzieło. Tymczasem stało się odwrotnie — za uzyskane<br />
pieniądze wydrukowano następne, lepsze wydanie, które bez tych funduszów nie mogłoby<br />
być opublikowane. Gdy później uwięziono Tyndale’a, zaproponowano mu uwolnienie pod<br />
warunkiem, że wyda tych, którzy mu pomagali pokrywać wydatki na druk Biblii.<br />
Odpowiedział, że biskup z Durham pomógł mu więcej niż ktokolwiek inny, gdyż<br />
otrzymawszy tak wysoką kwotę za nabyte przez niego Biblie, uzyskał możność dalszej<br />
pracy. {WB 131.2}<br />
Wydany zdradliwie w ręce wrogów, Tyndale przebywał przez długie miesiące w<br />
więzieniu. W końcu przypieczętował swą wiarę męczeńską śmiercią, ale przygotował broń,<br />
która uzbroiła bojowników do walki trwającej setki lat, aż do dnia dzisiejszego. {WB<br />
131.3}<br />
Hugh Latimer dowodził z ambony, że Biblia musi być czytana w języku ojczystym.<br />
Autorem Pisma Świętego, mówił, „jest sam Bóg” i to Pismo ma udział w mocy i wieczności<br />
162
Change language