Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
Rozdział 13 — Niderlandy i Skandynawia w zasięgu reformacji<br />
W Niderlandach papieska tyrania wcześnie wywołała zdecydowany sprzeciw. Już na<br />
siedemset lat przed wystąpieniem Lutra papież został odważnie skrytykowany przez dwóch<br />
tamtejszych biskupów, którzy posłani jako ambasadorzy do Rzymu poznali prawdziwy<br />
charakter „świętej stolicy”: „Bóg uczynił dla swej oblubienicy i królowej Kościół jako<br />
szlachetne i wieczne postanowienie dla jej rodziny i dał jej posag, który nie przemija, ani<br />
nie ulega zniszczeniu, oraz wieczną koronę i berło. (...) wszystkie te dobrodziejstwa ty,<br />
rzymski biskupie, jak złodziej zatrzymałeś dla siebie. Zasiadłeś w świątyni Bożej jako Bóg,<br />
zamiast pasterzem stałeś się wilkiem dla owiec. (...) Chcesz, abyśmy uznawali ciebie za<br />
arcykapłana, ale postępujesz bardziej jak tyran. (...) Zamiast być sługą sług, jak siebie<br />
nazywasz, pragniesz być panem panów. (...) Gardzisz przykazaniami Bożymi (...).<br />
Budowniczym Kościoła aż po krańce ziemi jest Duch Święty. Miasto naszego Boga,<br />
którego jesteśmy obywatelami, sięga aż do nieba i jest większe od miasta nazwanego przez<br />
świętych proroków Babilonem, które twierdzi, że jest boskie, wznosi się do nieba oraz<br />
przechwala się, iż jest nieśmiertelne i że nigdy nie błądzi i błądzić nie może”. — G. Brandt,<br />
History of the Reformation in and About the Low Countries I, 6. {WB 126.1}<br />
W każdym stuleciu powstawali inni, by powtórzyć ten protest, a pierwsi nauczyciele,<br />
którzy na wzór misjonarzy waldensów przemierzali wiele krajów, przybierając różne imiona<br />
i głosząc wszędzie ewangelię, dotarli także do Niderlandów. Szybko szerzyły się ich nauki.<br />
Przetłumaczyli także na język holenderski Biblię waldensów. Oświadczyli, iż „jest w niej<br />
wiele dobrego, bowiem nie ma tam żadnych żartów ani baśni, żadnych głupstw ani oszustw,<br />
lecz same słowa prawdy. Wprawdzie tu i tam znajduje się twarda skorupa, ale mimo<br />
wszystko łatwo jest odnaleźć jądro i słodycz tego, co dobre i święte”. — Tamże I, 14. Tak w<br />
XII wieku pisali zwolennicy pierwotnej, czystej wiary. {WB 126.2}<br />
Rozpoczęły się papieskie prześladowania, ale wierzących wciąż przybywało. Mimo<br />
płonących stosów i tortur, stanowczo głosili oni, że Biblia jest jedynym nieomylnym<br />
autorytetem w sprawach religii i że „nikogo nie wolno zmuszać do wiary, lecz należy go<br />
pozyskać głoszeniem”. — Martyn II, 87. {WB 126.3}<br />
Nauki Lutra znalazły w Niderlandach podatny grunt i pojawili się gorliwi ludzie<br />
głoszący ewangelię. Jednym z nich, pochodzącym z pewnej prowincji Holandii, był Menno<br />
Simons. Wychowany w duchu rzymskokatolickim i przeznaczony do stanu kapłańskiego nie<br />
znał Biblii, a bojąc się zejścia na manowce herezji, nie próbował jej nawet czytać. Gdy<br />
ogarnęły go wątpliwości co do nauki o przeistoczeniu potraktował je jako pokusę szatana i<br />
szukał ucieczki w modlitwie oraz spowiedzi, niestety, na próżno. Oddał się więc różnym<br />
uciechom, by zagłuszyć głos sumienia, ale i to nie pomagało. Po pewnym czasie zaczął<br />
studiować Nowy Testament i ten wraz z pismami Lutra doprowadził go do przyjęcia wiary<br />
protestanckiej. Wkrótce potem stał się naocznym świadkiem ścięcia w sąsiedniej wiosce<br />
156
Change language