Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
przekonać się na własne oczy, jakich ludzi wydaje nowe wyznanie. Żadna ambona nie była<br />
tak wymowna jak stos męczennika. Pogodna radość promieniująca z twarzy ludzi idących<br />
na miejsce stracenią, ich bohaterska postawa wśród płomieni, a także przebaczenie<br />
prześladowcom doznanych krzywd, zamieniały gniew wielu we współczucie, nienawiść w<br />
miłość i wymownie świadczyły o chwale ewangelii”. — Wylie XIII, 20. {WB 119.5}<br />
Duchowni, chcąc za wszelką cenę utrzymać wzburzenie narodu, rozgłaszali<br />
najpotworniejsze oskarżenia przeciwko protestantom. Oskarżano ich o zamiar dokonania<br />
masakry na katolikach, zamordowania króla i obalenia rządu. Nie mogli oni jednak znaleźć<br />
nawet najmniejszego dowodu na poparcie swych twierdzeń. Jednak przepowiednie owych<br />
nieszczęść, choć w zupełnie innych okolicznościach i z odmiennych przyczyn, miały się<br />
spełnić w przyszłości. Okrucieństwa, z jakimi katolicy potraktowali niewinnych<br />
protestantów, w ciągu stuleci gromadziły się w pamięci tych ostatnich, wzbudzając chęć<br />
odwetu i po wielu latach spadły, według przepowiedni, na króla, jego rząd i poddanych,<br />
jednak tę klęskę sprowadzili na siebie sami zwolennicy papiestwa oraz niewierzący. To nie<br />
z powodu powstania, lecz tłumienia protestantyzmu, trzysta lat później spadły na Francję<br />
straszne nieszczęścia. {WB 120.1}<br />
Podejrzliwość i strach zapanowały teraz we wszystkich warstwach społeczeństwa.<br />
Wśród ogólnego zamieszania okazało się, jak głębokie korzenie zapuściła nauka Lutra w<br />
sercach tych, którzy pod względem wykształcenia, wpływów i charakteru zajmowali<br />
wysokie pozycje. Stanowiska wymagające zaufania i poważania okazały się nagle nie<br />
obsadzone. Zniknęli rzemieślnicy, drukarze, uczeni, profesorowie uniwersytetów, pisarze, a<br />
nawet członkowie dworu. Setki ludzi uciekało z Paryża, inni dobrowolnie opuszczali kraj,<br />
przez co w wielu wypadkach dawali do zrozumienia, że byli po stronie zreformowanej<br />
wiary. Zwolennicy papiestwa ze zdumieniem myśleli o heretykach, których nieświadomie<br />
tolerowali w swoim otoczeniu. Wściekłość swą wyładowywali na ofiarach z niższych<br />
warstw społecznych będących w ich zasięgu i mocy. Zapełniły się więzienia, a powietrze<br />
poczerniało od dymów unoszących się ze stosów, na których palono wyznawców<br />
prawdziwej ewangelii. {WB 120.2}<br />
Franciszek I wsławił się jako patron ruchu odrodzenia nauki, które cechowało początek<br />
XVI wieku. Był rad, gdy na jego dworze zbierali się uczeni i literaci ze wszystkich krajów.<br />
Jego umiłowaniu wiedzy i pogardzie dla nieuctwa oraz zabobonów mnichów należy,<br />
przynajmniej częściowo, przypisać tolerancję, jaką okazał w stosunku do reformacji. Jednak<br />
opanowany pragnieniem wytępienia herezji, ów patron nauki, wydał edykt zabraniający w<br />
całej Francji wszelkiego druku. Franciszek I jest jednym z wielu przykładów, które<br />
dowodzą, że kultura intelektualna nie chroni przed religijną nietolerancją i<br />
prześladowaniem. {WB 120.3}<br />
148
Change language