Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
Nie tylko biedni i mali mieli odwagę wśród szyderstw i cierpień świadczyć o Chrystusie.<br />
Także w salach książęcych zamków i pałaców znaleźli się szlachetni ludzie, dla których<br />
prawda miała większą wartość niż bogactwo, a nawet życie. Często zbroja rycerska kryła<br />
bardziej wzniosłego i mocnego ducha, niż biskupi płaszcz i mitra. Ludwik de Berquin,<br />
dzielny i dworny rycerz, szlachetnego pochodzenia, o wysokiej moralności i gładkich<br />
obyczajach oraz poświęcony studiom, „był — jak mówił pewien pisarz — gorliwym<br />
wyznawcą wszelkich papieskich postanowień. Bywał obecny na wszystkich mszach i<br />
kazaniach (...) a koroną wszystkich jego cnót był szczególny wstręt do Lutra i reformacji”.<br />
Ale podobnie jak wielu innych, których opatrzność Boża doprowadziła do Biblii, ze<br />
zdziwieniem znalazł on w niej „nie doktryny Rzymu, lecz nauki Lutra”. — Wylie XIII, 9.<br />
Odtąd poświęcił się bez reszty sprawie ewangelii. {WB 114.3}<br />
Wielu uważało Berquina za reformatora Francji z powodu jego wspaniałej elokwencji,<br />
nieposkromionej odwagi, bohaterskiej gorliwości oraz wpływu na dworze króla, którego był<br />
faworytem. Według Bezy „Berquin byłby drugim Lutrem, gdyby znalazł we Franciszku I<br />
drugiego elektora”. Ale zwolennicy papiestwa zakrzyczeli go twierdząc, że „jest on o wiele<br />
gorszy od Lutra!” — Tamże XIII, 9. We Francji groziło mu o wiele większe<br />
niebezpieczeństwo ze strony zwolenników Rzymu, którzy wtrącili go jako heretyka do<br />
więzienia. Na szczęście król przywrócił mu wolność. Walka trwała przez długie lata.<br />
Franciszek, wahający się między Rzymem a reformacją, na przemian tolerował lub<br />
hamował wściekłą gorliwość mnichów. Trzykrotnie Berquin był więziony przez władze<br />
papieskie i za każdym razem monarcha, z podziwu dla jego geniuszu i szlachetnego<br />
charakteru, nie chciał wydać go duchowieństwu i przywracał mu wolność. {WB 114.4}<br />
Berguina wciąż ostrzegano przed grożącym mu we Francji niebezpieczeństwem i<br />
nakłaniano, aby poszedł w ślady tych, którzy dzięki dobrowolnemu wygnaniu znaleźli<br />
bezpieczeństwo. Bojaźliwy i ugodowy Erazm z Rotterdamu, któremu mimo wielkiej wiedzy<br />
brakowało moralnej wielkości, aby życie i sławę podporządkować prawdzie, tak pisał do<br />
Berquina: „Staraj się, żeby cię wysłano jako posła za granicę. Wyjedź do Niemiec. Znasz<br />
przecież Bedę, benedyktyńskiego zakonnika i jemu podobnych — to potwór o tysiącu głów,<br />
ziejący jadem na wszystkie strony. Imię twych wrogów — legion. Gdyby nawet twoja<br />
sprawa była lepsza od sprawy Jezusa Chrystusa, nie dadzą ci spokoju, dopóki cię nie<br />
zgładzą. Nie ufaj zbytnio ochronie króla. W każdym razie nie narażaj mnie na kłopotliwą<br />
sytuację na wydziale teologicznym”. — Tamże XIII, 9. {WB 115.1}<br />
Lecz im więcej piętrzyło się niebezpieczeństw, tym zapał Berquina stawał się większy.<br />
Daleki od przyjęcia stanowiska i oportunistycznych rad Erazma, zdecydował się na jeszcze<br />
śmielsze działanie. Postanowił nie tylko bronić prawdy, ale zaatakować błędy. Oskarżenie o<br />
herezję, które zwolennicy papiestwa starali się rzucić na niego, zwrócił przeciwko nim. Jego<br />
najbardziej aktywnymi i zaciekłymi przeciwnikami byli doktorzy i zakonnicy fakultetu<br />
teologicznego uniwersytetu w Paryżu, jednego z najwyższych autorytetów kościelnych<br />
141
Change language