Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
książęta mieli zapewnioną wolność wyznania. Ten sam przywilej dotyczył także tych z ich<br />
poddanych, którzy przyjęli naukę reformacji przed ukazaniem się zakazu. Czy to nie<br />
powinno ich zadowalać? Jak wiele niebezpieczeństw uniknęliby ulegając! Na jakie ryzyko i<br />
nieznane konflikty narazi ich stawianie oporu! Kto wie, jakie możliwości stworzy<br />
przyszłość? Przyjmijmy pokój, weźmy gałąź oliwną, którą podaje nam Rzym i niech się<br />
zabliźnią rany Niemiec. Takimi argumentami reformatorzy mogliby usprawiedliwić<br />
przyjęcie stanowiska, które w krótkim czasie nieuchronnie doprowadziłoby do zniweczenia<br />
tego, co z trudem osiągnęli”. {WB 105.5}<br />
„Na szczęście dostrzegli główny motyw poczynań zwolenników papiestwa i postąpili z<br />
wiarą. Cóż to był za motyw? Było to prawo Rzymu do zniewalania sumienia i<br />
zakazywania swobodnego poszukiwania prawdy. Czy jednak książętom i ich protestanckim<br />
poddanym nie zapewniono wolności religijnej? Tak, ale przewidziano ją w postanowieniu<br />
jako łaskę, a nie jako prawo. Natomiast we wszystkim, co nie było objęte tym<br />
postanowieniem, miała obowiązywać zasada władzy; sumienia nie brano przy tym pod<br />
uwagę. Rzym był nieomylnym sędzią i należało go słuchać. Przyjęcie proponowanego<br />
układu byłoby właściwie uznaniem, że wolność religijna obowiązuje jedynie w<br />
protestanckiej Saksonii, zaś w pozostałej części chrześcijańskiego świata, badanie i<br />
wyznawanie zreformowanej wiary jest uznawane za przestępstwo, karane więzieniem i<br />
stosem. Czy mieli zgodzić się na ograniczenie wolności religijnej do tak małego obszaru, by<br />
przeciwnicy mogli głosić, że reformacja zdobyła już ostatniego swego wyznawcę i oczyściła<br />
już ostatni hektar ziemi, że tam, gdzie Rzym dzierży swoje berło, jego panowanie ma<br />
umocnić się na zawsze? Czy reformatorzy mogliby powiedzieć, że nie są winni krwi tych<br />
setek tysięcy ludzi, którzy zgodnie z postanowieniami owego układu musieliby w krajach<br />
podporządkowanych papiestwu utracić życie? Byłoby to zdradą w trudnej godzinie sprawy<br />
ewangelii i swobód chrześcijańskich”. — Wylie IX, 15. Nie, „prędzej poświęcą wszystko:<br />
swe państwa, korony, a nawet życie”. — D’Aubigné XIII, 5. {WB 105.6}<br />
„Odrzućmy tę uchwałę” — powiedzieli książęta. „W sprawach sumienia nie decyduje<br />
większość”. Ich posłowie oświadczyli więc: „Dekret z roku 1526 przyniósł cesarstwu pokój;<br />
zniesienie tego dekretu wywołałoby w całych Niemczech kłopoty i rozłamy. Sejm nie ma<br />
większych uprawnień poza zapewnieniem wolności religijnej do czasu zwołania soboru”. —<br />
Tamże XII, 5. Obowiązkiem państwa jest strzec wolności sumienia i tu kończy się<br />
granicajego ingerencji w sprawy religii. Każda świecka władza, która stara się regulować<br />
lub narzucać praktyki religijne, niszczy tę zasadę, o którą tak szlachetnie walczyli<br />
ewangeliccy chrześcijanie. {WB 106.1}<br />
Przedstawiciele papiestwa postanowili znieść to, co nazwali „zuchwałym uporem”.<br />
Zaczęli od prób wywołania rozdźwięku wśród zwolenników reformacji i zastraszenia tych,<br />
którzy się za nią jawnie nie opowiedzieli. Przedstawiciele wolnych miast zostali wezwani<br />
przed sejm, by otwarcie stwierdzić, czy przyjmują warunki układu. Poprosili oni o zwłokę,<br />
130
Change language