Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
śłepą gorliwością, oświadczył: „Turcy są lepsi od luteranów, ponieważ zachowują posty, a<br />
luteranie je lekceważą. Jeśli musimy wybrać pomiędzy Pismem Świętym, powinniśmy<br />
odrzucić to pierwsze”. Melanchton powiedział: „Każdego dnia w czasie ogólnego<br />
zgromadzenia Faber rzucał coraz to nowy kamień przeciwko nam, ewangelikom”. —<br />
Tamże XIII, 5. {WB 104.5}<br />
Tolerancja religijna była zagwarantowana prawem i państwa ewangelickie postanowiły<br />
przeciwstawić się wszelkim próbom jej pogwałcenia. Luter, który ciągle jeszcze znajdował<br />
się na wygnaniu po edykcie wormackim, nie miał prawa być obecnym w Spirze; jego<br />
miejsce zajęli współpracownicy i ewangeliccy książęta, powołani przez Boga, by w tej<br />
niebezpiecznej sytuacji bronić Jego sprawy. Szlachetnego Fryderyka Saskiego,<br />
dawniejszego protektora Lutra, zabrała śmierć, ale jego brat i następca, książę Jan, przyjął<br />
reformację bardzo życzliwie i choć był miłośnikiem pokoju, w sprawach wiary wykazał<br />
dzielność i energię. {WB 105.1}<br />
Kościół żądał, aby te państwa, które uznały reformację, poddały się bez zastrzeżeń<br />
władzy rzymskiej. Reformatorzy ze swej strony domagali się zapewnionej im poprzednio<br />
wolności religijnej. Nie mogli pogodzić się z tym, by Rzym ponownie wziął pod swoje<br />
jarzmo państwa, które z tak wielką radością przyjęły Słowo Boże. {WB 105.2}<br />
Wreszcie zaproponowano ugodę; tam gdzie reformacja nie dotarła, edykt z Wormacji<br />
powinien być jak najsurowiej przestrzegany, „tam zaś, gdzie odstąpiono od niego tak<br />
dalece, że ponowne wprowadzenie edyktu nie obeszłoby się bez buntów, ludzie nie powinni<br />
przynajmniej dokonywać nowych reform, podnosić kwestii spornych, zakazywać<br />
odprawiania mszy oraz pozwalać katolikom na przyjęcie luteranizmu”. — Tamże XIII, 5.<br />
Propozycja została przyjęta przez sejm ku wielkiemu zadowoleniu przedstawicieli Kościoła<br />
rzymskiego. {WB 105.3}<br />
Gdyby postanowienia te uzyskały moc prawną, „reformacja nie mogłaby się szerzyć tam<br />
(...) gdzie jeszcze nie była znana, ani zakorzenić tam, gdzie już istniała”. — Tamże XIII, 5.<br />
Wolność słowa zostałaby tym samym przekreślona, a nawracanie — zakazane. Zwolennicy<br />
reformacji musieliby natychmiast podporządkować się uchwalonym ograniczeniom i<br />
zakazom, a nadzieja świata zgasłaby. „Nawrót rzymskiej władzy przywróciłby siłą rzeczy<br />
dawne nadużycia i powstałaby sytuacja, w której łatwo byłoby przez fanatyzm i sianie<br />
niezgody dokończyć zniszczenia dzieła już i tak wstrząsanego wieloma burzami”. — Tamże<br />
XIII, 5. {WB 105.4}<br />
Gdy stronnictwo ewangelickie zebrało się na naradę, jego członkowie spoglądali na<br />
siebie przerażeni. Jedni pytali drugich: „Co robić?” W grę wchodziły kwestie ważne dla<br />
całego świata. „Czy przywódcy reformacji powinni ustąpić i przyjąć edykt? Jak łatwo było<br />
w tym krytycznym momencie zająć niewłaściwe stanowisko! Jak wiele pozornie słusznych<br />
powodów mogliby znaleźć, by wytłumaczyć swoje poddanie się edyktowi! Luterańscy<br />
129
Change language