Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
Rozdział 11 — <strong>Protest</strong> Książąt<br />
Najszlachetniejszym poparciem reformacji był protest książąt niemieckich, złożony w<br />
sejmie w Spirze w 1529 roku. Odwaga, wiara, pewność i zdecydowanie tych oddanych<br />
Bogu ludzi zapewniły przyszłym pokoleniom wolność wiary i sumienia. Na skutek tego<br />
protestu zwolennicy reformacji zostali nazwani protestantami, a jego zasady stanowią<br />
„najistotniejszą treść protestantyzmu”. — D’Aubigné XIII, 6. {WB 104.1}<br />
Dla reformacji nastały ciężkie i groźne dni. Jednak pomimo edyktu wydanego w<br />
Wormacji, skazującego Lutra na banicję i zabraniającego głoszenia jego nauk, a także<br />
wierzenia im, w Niemczech przeważyła tolerancja religijna. Opatrzność Boża<br />
powstrzymywała wrogów prawdy. Karol V był wprawdzie zdecydowany zniszczyć<br />
reformację, lecz ilekroć podnosił swe ramię, by zadać jej cios, zmuszony był do cofnięcia<br />
się. Kilkakrotnie wydawało się, że zagłada wszystkich przeciwników Rzymu jest<br />
nieunikniona, ale w decydujących momentach albo armia turecka znalazła się na wschodniej<br />
granicy, albo król Francji, albo nawet sam papież, będąc zazdrosny o rosnącą potęgę<br />
cesarza, wystąpił przeciwko niemu zbrojnie. W ten sposób korzystając z zatargów między<br />
państwami, reformacja miała możność wzmocnienia i rozszerzenia się. {WB 104.2}<br />
W końcu jednak katoliccy władcy zaniechali swych wewnętrznych sporów, by wspólnie<br />
walczyć z reformacją. W roku 1526 sejm w Spirze zapewnił każdemu państwu<br />
niemieckiemu wolność w sprawach religii aż do czasu zwołania soboru powszechnego.<br />
Jednak nie minęły jeszcze niebezpieczeństwa związane z tą uchwałą, gdy cesarz w roku<br />
1529 ponownie zwołał sejm w Spirze celem wytępienia herezji. Przy pomocy środków<br />
pokojowych, o ile to byłoby możliwe, chciano skłonić książąt do zajęcia negatywnego<br />
stanowiska wobec reformacji. Gdyby to nie pomogło, Karol był przygotowany na użycie<br />
siły. {WB 104.3}<br />
Przedstawiciele papiestwa cieszyli się. Licznie przybyli do Spiry, okazując jawną<br />
wrogość wobec reformatorów i ich zwolenników. Melanchton tak opisuje tę sytuację:<br />
„Jesteśmy obrzydzeniem i śmiechem dla świata, ale Chrystus spojrzy łaskawie na swój<br />
biedny lud i zachowa go”. — Tamże XIII, 5. Ewangelickim książętom, obecnym na sejmie,<br />
zakazano głoszenia ewangelii nawet we własnych mieszkaniach. Ale ludność Spiry łaknęła<br />
Słowa Bożego i pomimo zakazu tysiące szły na nabożeństwa, które odbywały się w kaplicy<br />
saskiego elektora. {WB 104.4}<br />
To przyśpieszyło decyzję Karola. Cesarski posłaniec oświadczył sejmowi, że ponieważ<br />
postanowienie gwarantujące wolność sumienia stało się powodem rozruchów, cesarz żąda,<br />
aby je anulować. Ten samowolny akt wywołał wśród ewangelickich chrześcijan oburzenie i<br />
trwogę. Jeden z nich powiedział: „Chrystus ponownie znalazł się w rękach Kajfasza i<br />
Piłata”. Zwolennicy papiestwa stawali się coraz gwałtowniejsi. Jeden z nich, opanowany<br />
128
Change language