Wielki Protest_
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni. Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
A co z prawem cesarza do zmuszania ludzi mieczem do praktykowania wiary, którą nakazuje Kościół, zakładając, że jest to prawdziwa wiara, tylko dlatego, że Kościół ją nakazał? To również zostaje zdemaskowane i obalone. Zasada, która tak cicho wrosła w Protest, obala w proch tę podwójną tyranię. Krzesło papieża i miecz cesarza przemijają, a na ich miejsce pojawia się sumienie. Ale Protest nie czyni sumienia swoim własnym panem; sumienie nie jest prawem dla siebie. To byłaby anarchia - czyli bunt przeciwko Temu, który jest jej Panem. Protest głosi, że Biblia jest prawem sumienia, a jej Autor jest jej jedynym Panem. Dlatego kieruje swój bieg między dwoma przeciwstawnymi niebezpieczeństwami, unikając z jednej strony anarchii, a z drugiej tyranii; protestantyzm wyłania się na oczach narodów, rozwijając sztandar prawdziwej wolności. Wokół tego sztandaru muszą się zgromadzić wszyscy ludzie, którzy chcą być wolni.
Słowa kluczowe: protest ze Speyer, wolność religijna, purytanie, kościół, niemcy, tradycja, sanktuarium, pielgrzymi, nowa anglia, starożytność, chrześcijaństwo, pokuta, faith alone, christ alone, wesley, huss, waldensi, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, biskup
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Wielki</strong> <strong>Protest</strong><br />
drogę. Kiedy jednak odjeżdżał w Wormacji, serce miał napełnione radością i<br />
dziękczynieniem. Mówił: „Sam szatan ochraniał papieską twierdzę, lecz Chrystus uczynił w<br />
niej szeroki wyłom i szatan musiał przyznać, że Pan jest potężniejszy od niego”. —<br />
D’Aubigné VII, 11. {WB 88.5}<br />
Luter nie chciał, aby jego stanowczość uważano za bunt, toteż zaraz po odjeździe napisał<br />
do cesarza: „Bóg, który bada serca, jest mi świadkiem, że jestem gotów być posłusznym<br />
Jego Cesarskiemu Majestatowi w życiu i śmierci, czci i hańbie, słowem we wszystkim z<br />
wyjątkiem Pisma Świętego, którym człowiek żyje. We wszelkich sprawach doczesnego<br />
życia moja wierność Jego Cesarskiej Mości będzie niezachwiana, bowiem tu, w ziemskim<br />
życiu zysk czy strata nie mają żadnego znaczenia dla zbawienia. Jednak jeżeli chodzi o<br />
sprawy wieczności, powinniśmy podporządkować się woli Bożej, a nie ludzkiej; bowiem<br />
takie właśnie poddanie się w sprawach duchowych jest prawdziwym nabożeństwem i czcią,<br />
która należy się jedynie Stworzycielowi”. — Tamże VII, 11. {WB 88.6}<br />
W drodze z Wormacji przyjmowano Lutra jeszcze przyjaźniej niż podczas podróży na<br />
sejm. Książęta Kościoła witali ekskomunikowanego mnicha, a przedstawiciele władzy<br />
cesarskiej oddawali cześć człowiekowi, którego potępił cesarz. Proszono go, by wygłosił<br />
kazanie i pomimo cesarskiego zakazu Luter ponownie wszedł na ambonę. „Nigdy nie<br />
ślubowałem, że nałożę więzy Słowu Bożemu — powiedział — i nigdy tego nie uczynię”. —<br />
Martyn I, 420. {WB 88.7}<br />
Wkrótce po wyjeździe Lutra z Wormacji przedstawiciele papieża tak dalece wpłynęli na<br />
cesarza, iż wydał on edykt przeciw reformatorowi. W edykcie tym określono Lutra jako<br />
„samego szatana w ludzkiej postaci, ubranego w mnisi habit”. — D’Aubigné VII, 11.<br />
Rozkazano, aby gdy tylko jego glejt straci ważność, podjąć zdecydowane kroki celem<br />
zatrzymania jego działalności. Wszystkim ludziom zabroniono udzielać mu schronienia,<br />
dawać pokarmu lub napoju, pomagać słowem lub czynem, zarówno potajemnie, jak też<br />
publicznie. Gdziekolwiek będzie przebywał, należy go schwytać i wydać władzom: Jego<br />
zwolenników również należy uwięzić, a ich własność skonfiskować. Pisma Lutra mają być<br />
zniszczone. Edykt stwierdzał na koniec, że wszyscy ci, którzy działaliby wbrew temu<br />
dekretowi, będą uważani za współwinnych i zostaną tak samo potępieni. Elektor saski i<br />
książęta, którzy byli do Lutra najprzychylniej usposobieni, opuścili Wormację wkrótce po<br />
odjeździe reformatora, wówczas sejm zatwierdził dekret cesarza. Zwolennicy Rzymu<br />
triumfowali. Uważali, że los reformatora został już przesądzony. {WB 89.1}<br />
W tej niebezpiecznej chwili Bóg przygotował dla swego sługi drogę ocalenia. Czujne<br />
oko strzegło Lutra, a wierne i szlachetne serce zdecydowało się go uratować. Jasne było to,<br />
że Rzym nie zadowoli się niczym innym, jak tylko śmiercią reformatora. Tylko dzięki<br />
ukryciu go w bezpiecznym miejscu, mógł on uniknąć zemsty. Bóg obdarzył Fryderyka z<br />
Saksonii odpowiednią mądrością, by przygotować plan zachowania reformatora przy życiu.<br />
107
Change language