Kościoł i Państwo Wojujące

Kościól i Państwo Wojujące
miesiącach Hieronim niebezpiecznie zachorował, a jego nieprzyjaciele obawiając się, że
śmierć uwolni go od kary, ulżyli mu nieco, choć nadal pozostawał w więzieniu przez cały
rok. {WB 58.5}
Śmierć Husa nie wywołała skutków, jakich oczekiwał Rzym. Pogwałcenie cesarskiego
glejtu spowodowało natomiast wielkie oburzenie, toteż sobór chcąc się zabezpieczyć,
postanowił nie palić Hieronima na stosie, lecz zmusić go do odwołania swych nauk. Gdy
przyprowadzono go przed zebranych, dano mu do wyboru — odwołać swe nauki lub zginąć
na stosie. Na początku uwięzienia śmierć byłaby dla Hieronima wybawieniem w
porównaniu ze strasznymi cierpieniami, jakie przeszedł, lecz teraz osłabiony chorobą,
ciężkimi warunkami życia więziennego, obawami i niepewnością, odłączony od przyjaciół i
zniechęcony śmiercią Husa, poddał się soborowi. Zobowiązał się wrócić do wiary
katolickiej, razem z soborem potępił Wiklifa i Husa, z wyjątkiem „świętych prawd”,
których nauczali. — Bonnechose II, 14. {WB 59.1}
W ten sposób Hieronim chciał stłumić głos sumienia i uniknąć śmierci na stosie, lecz w
samotności więzienia zrozumiał jednak, co właściwie uczynił. Przypomniał sobie odwagę i
wierność Husa i rozmyślał nad własnym zaparciem się prawdy. Myślał o swym boskim
Mistrzu, któremu zobowiązał się służyć, i który dla niego poniósł śmierć na krzyżu. Przed
zaparciem się, w pewności łaski Bożej znajdował pociechę podczas cierpień, teraz męczyły
go wyrzuty sumienia i zwątpienie. Wiedział, że jeszcze raz musi odwołać swe poglądy, by
uzyskać pojednanie z Rzymem. Ścieżka, na którą wstępował, musiałaby go zaprowadzić do
całkowitego odstępstwa od prawdy. Podjął więc ostateczną decyzję — dla uniknięcia
krótkotrwałych cierpień nie zaprze się swego Pana. {WB 59.2}
Znowu stawiono go przed soborem. Jego poddanie się nie zadawalało sędziów. Ich
żądza krwi, podsycona męczeństwem Husa, domagała się świeżych ofiar. Tylko dzięki
zupełnemu wyrzeczeniu się prawdy Hieronim mógł zachować swe życie. Lecz on
zdecydował się stanowczo wyznać swą wiarę i jak Hus umrzeć w płomieniach. {WB 59.3}
Hieronim unieważnił swe poprzednie odwołanie i zażądał, by dano mu ostatnie słowo,
jakie daje się skazanemu na śmierć. Obawiając się skutków jego mowy, prałaci nalegali, aby
tylko przyznał się do stawianych mu zarzutów lub zaprzeczył im. Hieronim sprzeciwił się
takiej niesprawiedliwości. „Trzysta czterdzieści dni trzymaliście mnie w najcięższym
więzieniu — powiedział — gdzie nie ma nic oprócz robactwa, zaduchu i brudu, a brak jest
wszelkich niezbędnych rzeczy. Teraz przyprowadziliście mnie przed wasze zgromadzenie i
użyczacie głosu moim śmiertelnym wrogom, mnie zaś nie chcecie wysłuchać. Jeśli
rzeczywiście macie rozum i mienicie się światłością świata, uważajcie, byście nie postąpili
wbrew sprawiedliwości. Co do mnie, jestem tylko słabym śmiertelnikiem, moje życie nie
jest tak bardzo ważne i gdy przypominam wam, byście nie wydali niesprawiedliwego
67