Kościoł i Państwo Wojujące
Wojna to sprawa o żywotnym znaczeniu dla państwa, obszar życia lub śmierci,
droga do przetrwania lub zagłady. Zagadnienie to trzeba więc dokładnie rozpatrzyć.
Kto kocha wojnę, doprowadzi kraj do zniszczenia, kto pożąda zwycięstwa,
doprowadzi go do niesławy. Wojny nie trzeba kochać i zwycięstwa nie trzeba
pożądać. Działaj tylko wówczas, gdy warunki dojrzały do zwycięstwa. 2) Dlatego
wynik wojny określa pięć podstawowych czynników i porównanie walczących stron
według ich sił oraz siedmiu dalej wymienionych składników. 3) Pierwszym z tych
czynników jest droga. Drugim niebo. Trzecim ziemia. Czwartym dowództwo.
Piątym zasady. 4) Droga lub wpływ moralny sprawia, że ludzie myślą tak samo jak
rządzący, więc pójdą z nimi na życie i na śmierć, nie bojąc się jednego ani drugiego.
Nikt nie sprawi, żeby wojsko skutecznie walczyło, jeśli każe mu się walczyć w
niesłusznej wojnie ... Wojna to sztuka wprowadzania w błąd.
Wojna to sprawa o żywotnym znaczeniu dla państwa, obszar życia lub śmierci,
droga do przetrwania lub zagłady. Zagadnienie to trzeba więc dokładnie rozpatrzyć.
Kto kocha wojnę, doprowadzi kraj do zniszczenia, kto pożąda zwycięstwa,
doprowadzi go do niesławy. Wojny nie trzeba kochać i zwycięstwa nie trzeba
pożądać. Działaj tylko wówczas, gdy warunki dojrzały do zwycięstwa. 2) Dlatego
wynik wojny określa pięć podstawowych czynników i porównanie walczących stron
według ich sił oraz siedmiu dalej wymienionych składników. 3) Pierwszym z tych
czynników jest droga. Drugim niebo. Trzecim ziemia. Czwartym dowództwo.
Piątym zasady. 4) Droga lub wpływ moralny sprawia, że ludzie myślą tak samo jak
rządzący, więc pójdą z nimi na życie i na śmierć, nie bojąc się jednego ani drugiego.
Nikt nie sprawi, żeby wojsko skutecznie walczyło, jeśli każe mu się walczyć w
niesłusznej wojnie ... Wojna to sztuka wprowadzania w błąd.
Kościól i Państwo Wojujące „Z kim walczycie? — zapytał na koniec. — Czy sądzicie, że ze starym człowiekiem, który stoi nad grobem? Nie! Walczycie z prawdą, która jest silniejsza od was i pokona was”. — Wylie II, 13. Powiedziawszy to wyszedł z sali, a żaden z wrogów nie próbował go zatrzymać. {WB 49.4} Dzieło Wiklifa było bliskie ukończenia. Sztandar prawdy, który tak długo dzierżył w swych rękach miał być wkrótce przejęty przez jego następców. Jednak Wiklif raz jeszcze miał wydać świadectwo ewangelii. Miał je wygłosić w samej stolicy królestwa błędu w Rzymie. Reformator został wezwany przed sąd papieski, który tak często przyczyniał się do rozlewu krwi ludzi wiernych Chrystusowi. Wiklif zdawał sobie sprawę z grożącego mu niebezpieczeństwa, mimo to usłuchał wezwania. Niestety nagły paraliż uniemożliwił mu podróż. Chociaż jego głos nie mógł zabrzmieć w Rzymie, mógł przecież napisać list do papieża. Tak też uczynił, a list, aczkolwiek napisany w tonie pełnym uszanowania i w chrześcijańskim duchu, stanowił ostry wyrzut przeciw wystawności i pysze stolicy papieskiej. {WB 49.5} „Cieszę się zaprawdę — pisał — gdy mogę każdemu, a szczególnie biskupowi Rzymu, opowiedzieć o wierze, którą wyznaję, i wyjaśnić ją. Sądzę, że papież chętnie potwierdzi tę wiarę, o ile uzna ją za prawdziwą, a poprawi, jeśli jest błędna”. {WB 49.6} „Po pierwsze uważam, że ewangelia Chrystusowa jest treścią zakonu Bożego (...). Jestem zdania, że biskup rzymski, skoro jest namiestnikiem Chrystusa tu na ziemi, najbardziej ze wszystkich ludzi związany jest zakonem ewangelii, gdyż wielkość wśród uczniów Mistrza nie polegała na doczesnej godności i czci, lecz na dokładnym naśladowaniu życia i postępowania Chrystusa (...). Chrystus w czasie swej ziemskiej pielgrzymki był człowiekiem ubogim, który odrzucił ziemskie panowanie i chwałę”. {WB 49.7} „Żaden wierzący nie powinien naśladować papieża lub któregokolwiek ze świętych, o ile nie chodzili oni śladami Pana Jezusa. Apostoł Piotr i synowie Zebedeusza zgrzeszyli pożądając światowej czci, co było przeciwne zasadom Chrystusa, dlatego nie powinniśmy naśladować ich w błędach, które popełnili”. {WB 49.8} „Swe doczesne dobra i panowanie papież powinien pozostawić władzy świeckiej i winien skłonić do tego także całe duchowieństwo, gdyż tak czynił Chrystus i apostołowie. {WB 49.9} Jeśli w czymkolwiek zbłądziłem, pokornie przyjmę naganę, a nawet śmierć, jeżeli będzie to konieczne. Gdybym mógł działać zgodnie ze swoją wolą i rozporządzać własną osobą, na pewno stawiłbym się osobiście przed biskupem w Rzymie, lecz Pan nawiedził mnie w inny sposób, może przeciwny moim życzeniom — i nauczył mnie słuchać raczej Boga niż ludzi”. {WB 50.1} 54
Kościól i Państwo Wojujące Kończąc napisał: „Dlatego módlmy się do Boga, by natchnął naszego papieża Urbana VI, aby ten wraz z całym duchowieństwem naśladował Chrystusa w życiu i zwyczajach, by skutecznie mógł uczyć lud, który z kolei mógłby go wiernie naśladować”. — J. Foxe, Acts and Monuments III, 49-50. {WB 50.2} W ten sposób Wiklif wskazał papieżowi i kardynałom na cichość i pokorę Jezusa, przez co nie tylko im, lecz całemu chrześcijaństwu uwidocznił różnice między duchowieństwem a Mistrzem, którego zastępcami mianowali się kapłani. {WB 50.3} Wiklif był przekonany, że ceną wierności Słowu Bożemu będzie życie złożone w ofierze. Król, papież i biskupi jednocześnie planowali jego upadek i byli pewni, że Wiklif nie pożyje dłużej niż kilka miesięcy. Jednak odwaga reformatora była niezachwiana. „Nie potrzeba daleko chodzić, by otrzymać palmę męczeństwa — powiedział — głoś Słowo Boże dumnym biskupom, a męczeństwo cię nie ominie. Żyć i milczeć? Nigdy! Niech spadnie miecz wiszący nad moją głową, oczekuję wyroku”. — D’Aubigné XVII, 8. {WB 50.4} Lecz boska opatrzność strzegła swego sługę. Człowiek, który całe życie pod groźbą śmierci odważnie bronił prawdy, nie miał się stać ofiarą nienawiści swych nieprzyjaciół. Wiklif nigdy siebie nie bronił, lecz Pan był jego tarczą, a teraz, gdy nieprzyjaciele byli pewni swego łupu, ręka Pańska ponownie go ochroniła. Gdy w swym parafialnym kościele w Lutterworth miał udzielić komunii, upadł nagle sparaliżowany i w krótkim czasie zmarł. {WB 50.5} Pan wyznaczył Wiklifowi dzieło do wykonania. Włożył słowa prawdy w jego usta, aby je ogłosił ludowi. Strzegł jego życia i umożliwiał pracę, by zostały stworzone podwaliny wielkiego dzieła reformacji. {WB 50.6} Wiklif był pierwszym zwiastunem poranku, działającym jeszcze w czasie nocy średniowiecza. Nie miał poprzednika, na którym mógłby oprzeć swe dzieło. Powołany, podobnie jak Jan Chrzciciel, był zwiastunem nowej ery. System prawd, który przedstawił, cechował się taką spoistością i gruntownością, jakiej nie osiągnęli ci, którzy przyszli po nim. Stworzył tak rozległe i głębokie fundamenty reformacji, że ci, którzy poszli w jego ślady, mieli już przygotowaną bazę działania. {WB 50.7} Ruch zapoczątkowany przez Wiklifa, a zmierzający do uwolnienia sumień i umysłów ludzkich z więzów Rzymu, miał swoje źródło w Biblii. To Biblia była początkiem strumienia błogosławieństw, który jak życiodajna woda, popłynął przez wieki, począwszy od czternastego stulecia. Wiklif przyjął Pismo Święte jako natchnione objawienie woli Bożej, jako niezawodną regułę wiary i życia. Nauczono go uważać Kościół rzymski za święty i nieomylny autorytet oraz przyjmować bez cienia wątpliwości jego nauki i obyczaje nagromadzone przez stulecia. Wiklif jednak odwrócił się od nich, uznając tylko naukę 55
- Page 11 and 12: Kościól i Państwo Wojujące Spis
- Page 13 and 14: Kościól i Państwo Wojujące 5
- Page 15 and 16: Kościól i Państwo Wojujące Boż
- Page 17 and 18: Kościól i Państwo Wojujące mił
- Page 19 and 20: Kościól i Państwo Wojujące Gdy
- Page 21 and 22: Kościól i Państwo Wojujące tych
- Page 23 and 24: Kościól i Państwo Wojujące mias
- Page 25 and 26: Kościól i Państwo Wojujące Gdy
- Page 27 and 28: Kościól i Państwo Wojujące Tesa
- Page 29 and 30: Kościól i Państwo Wojujące cią
- Page 31 and 32: Kościól i Państwo Wojujące zwyc
- Page 33 and 34: Kościól i Państwo Wojujące dost
- Page 35 and 36: Kościól i Państwo Wojujące Jedn
- Page 37 and 38: Kościól i Państwo Wojujące wywy
- Page 39 and 40: Kościól i Państwo Wojujące rozw
- Page 41 and 42: Kościól i Państwo Wojujące W tr
- Page 43 and 44: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
- Page 45 and 46: Kościól i Państwo Wojujące fał
- Page 47 and 48: Kościól i Państwo Wojujące codz
- Page 49 and 50: Kościól i Państwo Wojujące stud
- Page 51 and 52: Kościól i Państwo Wojujące aże
- Page 53 and 54: Kościól i Państwo Wojujące Rozp
- Page 55 and 56: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
- Page 57 and 58: Kościól i Państwo Wojujące ojci
- Page 59 and 60: Kościól i Państwo Wojujące otac
- Page 61: Kościól i Państwo Wojujące wiar
- Page 65 and 66: Kościól i Państwo Wojujące Mimo
- Page 67 and 68: Kościól i Państwo Wojujące wyzn
- Page 69 and 70: Kościól i Państwo Wojujące Na t
- Page 71 and 72: Kościól i Państwo Wojujące W ty
- Page 73 and 74: Kościól i Państwo Wojujące „W
- Page 75 and 76: Kościól i Państwo Wojujące mies
- Page 77 and 78: Kościól i Państwo Wojujące Wzbu
- Page 79 and 80: Kościól i Państwo Wojujące pole
- Page 81 and 82: Kościól i Państwo Wojujące któ
- Page 83 and 84: Kościól i Państwo Wojujące Spra
- Page 85 and 86: Kościól i Państwo Wojujące wspa
- Page 87 and 88: Kościól i Państwo Wojujące Gdy
- Page 89 and 90: Kościól i Państwo Wojujące go o
- Page 91 and 92: Kościól i Państwo Wojujące uwi
- Page 93 and 94: Kościól i Państwo Wojujące Gdy
- Page 95 and 96: Kościól i Państwo Wojujące sło
- Page 97 and 98: Kościól i Państwo Wojujące Jero
- Page 99 and 100: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
- Page 101 and 102: Kościól i Państwo Wojujące Koń
- Page 103 and 104: Kościól i Państwo Wojujące lecz
- Page 105 and 106: Kościól i Państwo Wojujące Prze
- Page 107 and 108: Kościól i Państwo Wojujące Nast
- Page 109 and 110: Kościól i Państwo Wojujące i st
- Page 111 and 112: Kościól i Państwo Wojujące pra
Kościól i <strong>Państwo</strong> <strong>Wojujące</strong><br />
„Z kim walczycie? — zapytał na koniec. — Czy sądzicie, że ze starym człowiekiem,<br />
który stoi nad grobem? Nie! Walczycie z prawdą, która jest silniejsza od was i pokona was”.<br />
— Wylie II, 13. Powiedziawszy to wyszedł z sali, a żaden z wrogów nie próbował go<br />
zatrzymać. {WB 49.4}<br />
Dzieło Wiklifa było bliskie ukończenia. Sztandar prawdy, który tak długo dzierżył w<br />
swych rękach miał być wkrótce przejęty przez jego następców. Jednak Wiklif raz jeszcze<br />
miał wydać świadectwo ewangelii. Miał je wygłosić w samej stolicy królestwa błędu w<br />
Rzymie. Reformator został wezwany przed sąd papieski, który tak często przyczyniał się do<br />
rozlewu krwi ludzi wiernych Chrystusowi. Wiklif zdawał sobie sprawę z grożącego mu<br />
niebezpieczeństwa, mimo to usłuchał wezwania. Niestety nagły paraliż uniemożliwił mu<br />
podróż. Chociaż jego głos nie mógł zabrzmieć w Rzymie, mógł przecież napisać list do<br />
papieża. Tak też uczynił, a list, aczkolwiek napisany w tonie pełnym uszanowania i w<br />
chrześcijańskim duchu, stanowił ostry wyrzut przeciw wystawności i pysze stolicy<br />
papieskiej. {WB 49.5}<br />
„Cieszę się zaprawdę — pisał — gdy mogę każdemu, a szczególnie biskupowi Rzymu,<br />
opowiedzieć o wierze, którą wyznaję, i wyjaśnić ją. Sądzę, że papież chętnie potwierdzi tę<br />
wiarę, o ile uzna ją za prawdziwą, a poprawi, jeśli jest błędna”. {WB 49.6}<br />
„Po pierwsze uważam, że ewangelia Chrystusowa jest treścią zakonu Bożego (...).<br />
Jestem zdania, że biskup rzymski, skoro jest namiestnikiem Chrystusa tu na ziemi,<br />
najbardziej ze wszystkich ludzi związany jest zakonem ewangelii, gdyż wielkość wśród<br />
uczniów Mistrza nie polegała na doczesnej godności i czci, lecz na dokładnym<br />
naśladowaniu życia i postępowania Chrystusa (...). Chrystus w czasie swej ziemskiej<br />
pielgrzymki był człowiekiem ubogim, który odrzucił ziemskie panowanie i chwałę”. {WB<br />
49.7}<br />
„Żaden wierzący nie powinien naśladować papieża lub któregokolwiek ze świętych, o ile<br />
nie chodzili oni śladami Pana Jezusa. Apostoł Piotr i synowie Zebedeusza zgrzeszyli<br />
pożądając światowej czci, co było przeciwne zasadom Chrystusa, dlatego nie powinniśmy<br />
naśladować ich w błędach, które popełnili”. {WB 49.8}<br />
„Swe doczesne dobra i panowanie papież powinien pozostawić władzy świeckiej i<br />
winien skłonić do tego także całe duchowieństwo, gdyż tak czynił Chrystus i<br />
apostołowie. {WB 49.9}<br />
Jeśli w czymkolwiek zbłądziłem, pokornie przyjmę naganę, a nawet śmierć, jeżeli będzie<br />
to konieczne. Gdybym mógł działać zgodnie ze swoją wolą i rozporządzać własną osobą, na<br />
pewno stawiłbym się osobiście przed biskupem w Rzymie, lecz Pan nawiedził mnie w inny<br />
sposób, może przeciwny moim życzeniom — i nauczył mnie słuchać raczej Boga niż<br />
ludzi”. {WB 50.1}<br />
54