Kościoł i Państwo Wojujące
Wojna to sprawa o żywotnym znaczeniu dla państwa, obszar życia lub śmierci,
droga do przetrwania lub zagłady. Zagadnienie to trzeba więc dokładnie rozpatrzyć.
Kto kocha wojnę, doprowadzi kraj do zniszczenia, kto pożąda zwycięstwa,
doprowadzi go do niesławy. Wojny nie trzeba kochać i zwycięstwa nie trzeba
pożądać. Działaj tylko wówczas, gdy warunki dojrzały do zwycięstwa. 2) Dlatego
wynik wojny określa pięć podstawowych czynników i porównanie walczących stron
według ich sił oraz siedmiu dalej wymienionych składników. 3) Pierwszym z tych
czynników jest droga. Drugim niebo. Trzecim ziemia. Czwartym dowództwo.
Piątym zasady. 4) Droga lub wpływ moralny sprawia, że ludzie myślą tak samo jak
rządzący, więc pójdą z nimi na życie i na śmierć, nie bojąc się jednego ani drugiego.
Nikt nie sprawi, żeby wojsko skutecznie walczyło, jeśli każe mu się walczyć w
niesłusznej wojnie ... Wojna to sztuka wprowadzania w błąd.
Wojna to sprawa o żywotnym znaczeniu dla państwa, obszar życia lub śmierci,
droga do przetrwania lub zagłady. Zagadnienie to trzeba więc dokładnie rozpatrzyć.
Kto kocha wojnę, doprowadzi kraj do zniszczenia, kto pożąda zwycięstwa,
doprowadzi go do niesławy. Wojny nie trzeba kochać i zwycięstwa nie trzeba
pożądać. Działaj tylko wówczas, gdy warunki dojrzały do zwycięstwa. 2) Dlatego
wynik wojny określa pięć podstawowych czynników i porównanie walczących stron
według ich sił oraz siedmiu dalej wymienionych składników. 3) Pierwszym z tych
czynników jest droga. Drugim niebo. Trzecim ziemia. Czwartym dowództwo.
Piątym zasady. 4) Droga lub wpływ moralny sprawia, że ludzie myślą tak samo jak
rządzący, więc pójdą z nimi na życie i na śmierć, nie bojąc się jednego ani drugiego.
Nikt nie sprawi, żeby wojsko skutecznie walczyło, jeśli każe mu się walczyć w
niesłusznej wojnie ... Wojna to sztuka wprowadzania w błąd.
Kościól i Państwo Wojujące się na nim wielkie tłumy, sądząc, że będzie to najbardziej bezpieczne miejsce, położone poza zasięgiem walących się budynków. Lecz w pewnym momencie molo zapadło się wraz ze wszystkimi ludźmi i ani jedno ciało nie wypłynęło na powierzchnię”. — Tamże 495. {WB 162.1} „Wstrząs spowodował runięcie kościołów i klasztorów, prawie wszystkich większych budynków publicznych i ponad czwartej części domów mieszkalnych. Mniej więcej w dwie godziny po wstrząsie w różnych dzielnicach miasta wybuchł pożar, który szalał prawie przez trzy dni z taką gwałtownością, że miasto zostało całkowicie spustoszone. Trzęsienie ziemi wydarzyło się w dzień świąteczny, kiedy kościoły i klasztory były pełne ludzi. Bardzo niewielu zdołało się uratować”. — Encyclopedia America, wyd. 1831, art. Lisbon. „Przerażenia ludności nie da się opisać. Nikt nie płakał, bowiem nieszczęście było zbyt wielkie. Ludzie biegali w różne strony, oszaleli ze strachu i przerażenia, bili się w twarze i piersi, wołając: «Litości! Koniec świata!» Matki zapomniały o swoich dzieciach i biegały wkoło z krucyfiksami. Na nieszczęście wielu schroniło się w kościołach, by tam znaleźć ratunek, ale na próżno wystawano hostię, na próżno biedne istoty obejmowały ołtarze. Figury, kapłani i ludzie — wszyscy zostali razem pogrzebani”. Obliczono, że w tym tragicznym dniu zginęło 90 tysięcy ludzi. {WB 162.2} W dwadzieścia pięć lat później pojawił się następny znak wymieniony w proroctwie — zaćmienie słońca i księżyca. Było to tym bardziej zastanawiające, ponieważ czas wypełnienia się tego znaku został dokładnie przepowiedziany. Zbawiciel w rozmowie z uczniami na górze Oliwnej, wspominając o długim okresie ucisku — 1260 lat papieskich prześladowań — obiecał, że okres tej „udręki” będzie skrócony i wymienił pewne znaki, poprzedzające jego przyjście, a także określił czas pojawienia się pierwszego z tych znaków. „Ale w one dni, które nastaną po tej udręce, zaćmi się słońce, i księżyc nie zajaśnieje swoim blaskiem”. Marka 13,24. Proroczy okres 1260 lat skończył się w roku 1798. Ćwierć wieku wcześniej prześladowania prawie zupełnie ustały. Po nich, według słów Jezusa, miało nastąpić zaćmienie słońca. 19 maja 1780 roku przepowiednia ta wypełniła się. {WB 162.3} „Nawet jeśli nie było to jedyne, tajemnicze i nie wyjaśnione zjawisko tego rodzaju (...) dzień 19 maja 1780 roku upamiętnił się w historii niewytłumaczalnym zaćmieniem całego widzianego nieba i atmosfery w Nowej Anglii”. — R. M. Devens, Our First Century 89. {WB 162.4} Naoczny świadek z Massachusetts tak opisuje to wydarzenie: „Rano słońce wzeszło na czystym niebie, lecz wkrótce zostało zasłonięte przez chmury, które opuszczały się coraz niżej i stawały się coraz ciemniejsze i groźniejsze. Po niedługim czasie rozległ się grzmot, pojawiły się błyskawice i spadł mały deszcz. Około godziny dziewiątej chmury rozjaśniły się, przybierając miedziany lub mosiężny kolor, tak że ziemia, drzewa, skały, budynki, 202
Kościól i Państwo Wojujące woda i ludzie wyglądali w tym nieziemskim świetle zupełnie inaczej. Kilka minut potem ciężka czarna chmura pokryła całe niebo z wyjątkiem wąskiego pasma na horyzoncie. Zrobiło się tak ciemno, jak zwykle latem o godzinie dziewiątej wieczorem”. {WB 162.5} „Przerażenie, strach i zdumienie opanowały ludzi. Kobiety stały w drzwiach, przyglądając się z niepokojem ciemnemu krajobrazowi. Mężczyźni wrócili z pola. Cieśla opuścił swój warsztat, kowal swą kuźnię, kupiec swój sklep. Szkoły zostały zamknięte, a drżące ze strachu dzieci uciekały do domów. Podróżni zatrzymali się na najbliższych farmach. «Co to będzie?» — pytały drżące usta i serca. Zdawało się, że za chwilę potężny huragan przeciągnie nad krajem, albo że nadszedł koniec wszystkich rzeczy”. {WB 163.1} „Zapalono świece, a ogień w kominkach palił się tak jasno, jak w bezksiężycowy jesienny wieczór (...). Kury zeszły się do kurników i zasypiały, bydło rycząc zgromadziło się przy ogrodzeniach pastwisk, żaby kumkały, ptaki śpiewały swe wieczorne pieśni, wyleciały nietoperze. Tylko ludzie wiedzieli, że to nie noc nadeszła...” {WB 163.2} „Dr Nathanael Whittaker, pastor kościoła w Salem, odprawiając nabożeństwo w miejscu zgromadzeń twierdził w swym kazaniu, że ciemność ta jest nadprzyrodzona. W wielu innych miejscach członkowie różnych Kościołów zeszli się razem. Podczas wygłaszanych kazań, odpowiadających chwili, używano jedynie tych tekstów z Biblii, które wskazywały na to zaćmienie jako zdarzenie zgodne z biblijnym proroctwem. Ciemność stała się największa krótko po godzinie jedenastej”. — The Essex Antiquarian, kwiecień 1899, III, Nr 4, 53-54. „W większości miejscowości ciemność za dnia była tak wielka, że bez światła świec ludzie nie mogli odczytać godziny na zegarze lub zegarkach, ani wykonać jakichkolwiek domowych zajęć”. {WB 163.3} „Ciemność ta ogarnęła olbrzymią przestrzeń. Na wschód sięgnęła aż do Falmouth, na zachód do najodleglejszej części Connecticut i Albany, na południu była widoczna wzdłuż całego wybrzeża, a na północy sięgała do najdalszych amerykańskich osad”. — W. Gordon, History of the Rise, Progress and Establishment of the Independence of the USA III, 57. {WB 163.4} Gęste ciemności tego dnia częściowo rozproszyły się na jedną lub dwie godziny przed zmierzchem. Niebo rozjaśniło się i wyjrzało słońce, choć było ono wciąż zasnute ciężką i ciemną mgłą. „Po zachodzie słońca chmury znowu ogarnęły niebo i bardzo szybko nastała noc”. „Ciemność była nie mniej nadzwyczajna i przerażająca, jak za dnia. Choć księżyc znajdował się prawie w pełni, nie można było jednak dostrzec żadnego przedmiotu bez użycia dodatkowego światła, świeciło ono z okien sąsiednich domów i innych miejsc jak przez egipskie ciemności, nie przepuszczając prawie promieni”. — I. Thomas, Massachusttes Spy, or, American Oracle of Liberty, 25 maj 1780, tom X, nr 472. Naoczny świadek tego wydarzenia powiedział: „Nie mogłem pozbyć się myśli, że gdyby wszystkie świecące ciała niebieskie we wszechświecie zostały spowite nieprzeniknioną ciemnością łub 203
- Page 159 and 160: Kościól i Państwo Wojujące Wło
- Page 161 and 162: Kościól i Państwo Wojujące najb
- Page 163 and 164: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
- Page 165 and 166: Kościól i Państwo Wojujące prak
- Page 167 and 168: Kościól i Państwo Wojujące W ob
- Page 169 and 170: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
- Page 171 and 172: Kościól i Państwo Wojujące jego
- Page 173 and 174: Kościól i Państwo Wojujące nie
- Page 175 and 176: Kościól i Państwo Wojujące nic,
- Page 177 and 178: Kościól i Państwo Wojujące Whit
- Page 179 and 180: Kościól i Państwo Wojujące jest
- Page 181 and 182: Kościól i Państwo Wojujące Wesl
- Page 183 and 184: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
- Page 185 and 186: Kościól i Państwo Wojujące Boż
- Page 187 and 188: Kościól i Państwo Wojujące prze
- Page 189 and 190: Kościól i Państwo Wojujące ucis
- Page 191 and 192: Kościól i Państwo Wojujące wyko
- Page 193 and 194: Kościól i Państwo Wojujące Zeps
- Page 195 and 196: Kościól i Państwo Wojujące dło
- Page 197 and 198: Kościól i Państwo Wojujące źle
- Page 199 and 200: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
- Page 201 and 202: Kościól i Państwo Wojujące wyj
- Page 203 and 204: Kościól i Państwo Wojujące Pods
- Page 205 and 206: Kościól i Państwo Wojujące Koś
- Page 207 and 208: Kościól i Państwo Wojujące Sło
- Page 209: Kościól i Państwo Wojujące Jego
- Page 213 and 214: Kościól i Państwo Wojujące wię
- Page 215 and 216: Kościól i Państwo Wojujące nie
- Page 217 and 218: Kościól i Państwo Wojujące bowi
- Page 219 and 220: Kościól i Państwo Wojujące Szem
- Page 221 and 222: Kościól i Państwo Wojujące Mill
- Page 223 and 224: Kościól i Państwo Wojujące zasa
- Page 225 and 226: Kościól i Państwo Wojujące PROR
- Page 227 and 228: Kościól i Państwo Wojujące „W
- Page 229 and 230: Kościól i Państwo Wojujące bezb
- Page 231 and 232: Kościól i Państwo Wojujące poł
- Page 233 and 234: Kościól i Państwo Wojujące prze
- Page 235 and 236: Kościól i Państwo Wojujące Dlac
- Page 237 and 238: Kościól i Państwo Wojujące Ską
- Page 239 and 240: Kościól i Państwo Wojujące chrz
- Page 241 and 242: Kościól i Państwo Wojujące wted
- Page 243 and 244: Kościól i Państwo Wojujące Betl
- Page 245 and 246: Kościól i Państwo Wojujące doś
- Page 247 and 248: Kościól i Państwo Wojujące Nie
- Page 249 and 250: Kościól i Państwo Wojujące pows
- Page 251 and 252: Kościól i Państwo Wojujące ksi
- Page 253 and 254: Kościól i Państwo Wojujące mów
- Page 255 and 256: Kościól i Państwo Wojujące w gr
- Page 257 and 258: Kościól i Państwo Wojujące Apos
- Page 259 and 260: Kościól i Państwo Wojujące Rozd
Kościól i <strong>Państwo</strong> <strong>Wojujące</strong><br />
woda i ludzie wyglądali w tym nieziemskim świetle zupełnie inaczej. Kilka minut potem<br />
ciężka czarna chmura pokryła całe niebo z wyjątkiem wąskiego pasma na horyzoncie.<br />
Zrobiło się tak ciemno, jak zwykle latem o godzinie dziewiątej wieczorem”. {WB 162.5}<br />
„Przerażenie, strach i zdumienie opanowały ludzi. Kobiety stały w drzwiach,<br />
przyglądając się z niepokojem ciemnemu krajobrazowi. Mężczyźni wrócili z pola. Cieśla<br />
opuścił swój warsztat, kowal swą kuźnię, kupiec swój sklep. Szkoły zostały zamknięte, a<br />
drżące ze strachu dzieci uciekały do domów. Podróżni zatrzymali się na najbliższych<br />
farmach. «Co to będzie?» — pytały drżące usta i serca. Zdawało się, że za chwilę potężny<br />
huragan przeciągnie nad krajem, albo że nadszedł koniec wszystkich rzeczy”. {WB 163.1}<br />
„Zapalono świece, a ogień w kominkach palił się tak jasno, jak w bezksiężycowy<br />
jesienny wieczór (...). Kury zeszły się do kurników i zasypiały, bydło rycząc zgromadziło<br />
się przy ogrodzeniach pastwisk, żaby kumkały, ptaki śpiewały swe wieczorne pieśni,<br />
wyleciały nietoperze. Tylko ludzie wiedzieli, że to nie noc nadeszła...” {WB 163.2}<br />
„Dr Nathanael Whittaker, pastor kościoła w Salem, odprawiając nabożeństwo w miejscu<br />
zgromadzeń twierdził w swym kazaniu, że ciemność ta jest nadprzyrodzona. W wielu<br />
innych miejscach członkowie różnych <strong>Kościoł</strong>ów zeszli się razem. Podczas wygłaszanych<br />
kazań, odpowiadających chwili, używano jedynie tych tekstów z Biblii, które wskazywały<br />
na to zaćmienie jako zdarzenie zgodne z biblijnym proroctwem. Ciemność stała się<br />
największa krótko po godzinie jedenastej”. — The Essex Antiquarian, kwiecień 1899, III,<br />
Nr 4, 53-54. „W większości miejscowości ciemność za dnia była tak wielka, że bez światła<br />
świec ludzie nie mogli odczytać godziny na zegarze lub zegarkach, ani wykonać<br />
jakichkolwiek domowych zajęć”. {WB 163.3}<br />
„Ciemność ta ogarnęła olbrzymią przestrzeń. Na wschód sięgnęła aż do Falmouth, na<br />
zachód do najodleglejszej części Connecticut i Albany, na południu była widoczna wzdłuż<br />
całego wybrzeża, a na północy sięgała do najdalszych amerykańskich osad”. — W. Gordon,<br />
History of the Rise, Progress and Establishment of the Independence of the USA III,<br />
57. {WB 163.4}<br />
Gęste ciemności tego dnia częściowo rozproszyły się na jedną lub dwie godziny przed<br />
zmierzchem. Niebo rozjaśniło się i wyjrzało słońce, choć było ono wciąż zasnute ciężką i<br />
ciemną mgłą. „Po zachodzie słońca chmury znowu ogarnęły niebo i bardzo szybko nastała<br />
noc”. „Ciemność była nie mniej nadzwyczajna i przerażająca, jak za dnia. Choć księżyc<br />
znajdował się prawie w pełni, nie można było jednak dostrzec żadnego przedmiotu bez<br />
użycia dodatkowego światła, świeciło ono z okien sąsiednich domów i innych miejsc jak<br />
przez egipskie ciemności, nie przepuszczając prawie promieni”. — I. Thomas,<br />
Massachusttes Spy, or, American Oracle of Liberty, 25 maj 1780, tom X, nr 472. Naoczny<br />
świadek tego wydarzenia powiedział: „Nie mogłem pozbyć się myśli, że gdyby wszystkie<br />
świecące ciała niebieskie we wszechświecie zostały spowite nieprzeniknioną ciemnością łub<br />
203