Kościoł i Państwo Wojujące

Kościól i Państwo Wojujące
zarówno miasta, jak i narodu. W ich pismach Berquin znalazł dwanaście twierdzeń, które
„publicznie ogłosił za sprzeczne z Pismem Świętym i heretyckie” i zwrócił się do króla o
rozsądzenie tej sprzeczności. {WB 115.2}
Monarcha, chcąc zmierzyć siłę i ostrość umysłu zwalczających się przywódców, a także
korzystając z okazji, by upokorzyć pychę mnichów, polecił im bronić swej sprawy przy
pomocy Biblii. Zwolennicy papiestwa wiedzieli, że broń ta niewiele im pomoże. Więzienie,
tortury i stos — to była jedyna broń, z której potrafili robić skuteczny użytek. Teraz sytuacja
zmieniła się i zobaczyli siebie na skraju dołu, do którego chcieli zepchnąć Berquina.
Bezradnie szukali jakiegoś wyjścia. {WB 115.3}
„Akurat w tym czasie został zniszczony wizerunek Marii Panny na rogu jednej z ulic”.
W mieście zapanowało podniecenie. Ludzie z oburzeniem i ubolewaniem tłumnie zdążali na
owo miejsce. Król również był głęboko poruszony. Była to świetna okazja dla zakonników,
by wybrnąć z kłopotliwej sytuacji. „To właśnie są owoce nauki Berąuina” — wołali.
„Niedługo wszystko obalą — religię, prawo, a nawet tron — ci luterańscy spiskowcy”. —
Tamże XIII, 9. {WB 115.4}
Znowu uwięziono Berquina. Król opuścił Paryż, zakonnicy mieli więc całkowitą
swobodę działania. Aby Franciszek nie miał czasu, by się wstawić i uratować go,
postanowiono wykonać wyrok tego samego dnia. W południe zaprowadzono Berquina na
plac straceń. Niezliczony tłum zebrał się dokoła, ażeby przyjrzeć się egzekucji, a wielu z
przerażeniem i zdumieniem stwierdziło, że ofiara pochodzi z najznakomitszego i
najszlachetniejszego rodu Francji. Trwoga, oburzenie, pogarda i gorzka nienawiść
zaciemniła oblicze falującej rzeszy; tylko na jednej twarzy nie było cienia. Myśli
męczennika były daleko od miejsca kaźni, był świadomy jedynie obecności Bożej. Nie
zwracał uwagi na nędzny wóz, na którym siedział, na ponure twarze swych prześladowców
i na okrutną śmierć, u progu której stał. Ten, który żyje, a był umarły, który
zmartwychwstał, by wiecznie żyć, który dzierży klucze do piekła i śmierci, Ten był u jego
boku. Oblicze Berquina promieniało światłością i niebiańskim pokojem. „Odziany był w
płaszcz z aksamitu, kubrak z atłasu i adamaszku oraz pozłacane pończochy”. — D’Aubigné,
History of the Reformation in Europe in the Time of Calvin II, 16. Miał wyznać swoją wiarę
w obecności Króla królów oraz przed całym wszechświatem i żadna oznaka smutku nie
zakłócała jego radości. {WB 115.5}
Kiedy pochód powoli posuwał się przez zatłoczone ulice, lud ze zdziwieniem dostrzegł
w spojrzeniu i postawie reformatora spokój oraz radosną świadomość zwycięstwa.
„Wygląda — mówili — jak człowiek siedzący w świątyni i myślący o świętych rzeczach”.
— Wylie XIII, 9. {WB 116.1}
Będąc już na stosie, Berquin chciał powiedzieć kilka słów do ludu, ale zakonnicy, bojąc
się skutków jego przemowy, zaczęli krzyczeć, a żołnierze szczękać bronią, tak że hałas
141